Ως «ανάχωμα» στη δραστική υποχώρηση των ελληνικών εξαγωγών φαίνεται ότι λειτουργεί ο κλάδος τροφίμων-ποτών, καθώς σημειώνει τις μικρότερες απώλειες (μόλις 2,3%) στο οκτάμηνο, σε σχέση με όλους τους άλλους κλάδους της εξαγωγικής δραστηριότητας των ελληνικών επιχειρήσεων. Η Ελλάδα φαίνεται να χάνει έδαφος σε ορισμένες ευρωπαϊκές αγορές, καθώς και στην αγορά των ΗΠΑ, ωστόσο φαίνεται ότι κερδίζει σημαντικό μερίδιο σε Ελβετία και Ινδία.
Τα στοιχεία αυτά παρουσιάζονται στη μελέτη του Ινστιτούτου Εξαγωγικών Ερευνών και Σπουδών του ΣΕΒΕ, με βάση τα στοιχεία εξαγωγών της Eurostat. Όπως επισημαίνεται στη μελέτη, από την εξέλιξη αυτή αναδεικνύεται η ανάγκη για σχεδιασμό δράσεων εξωστρέφειας για κλάδους και αγορές με ιδιαίτερη δυναμική.
Σύμφωνα με τους εξαγωγείς της Βόρειας Ελλάδας, επειδή διαφαίνονται βάσιμα σενάρια διεθνούς οικονομικής σταθεροποίησης και ανάκαμψης, αναγκαία κρίνεται η περαιτέρω ανάλυση των στοιχείων της οικονομικής κρίσης, για να διαγνωσθούν τα προβλήματα και οι προοπτικές που παρουσιάζουν οι ελληνικές εξαγωγές στις διεθνείς αγορές. Επιπλέον, φυσική συνέχεια της ανάλυσης των στοιχείων της οικονομικής κρίσης θα πρέπει να αποτελεί ο σχεδιασμός και η υλοποίηση προγραμμάτων και στοχευμένων δράσεων εξωστρέφειας σε δυναμικές αγορές και ανταγωνιστικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας.
ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΣΤΗΝ Ε.Ε.
Σύμφωνα με τα πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας Eurostat, οι ευρωπαϊκές εξαγωγές αγαθών το οκτάμηνο 2009 παρουσίασαν εκ νέου μείωση κατά 22,5% συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους, ενώ συνολικά ανήλθαν σε περίπου 2,1 τρισ. ευρώ. Οι εξαγωγές σε επίπεδο Ευρωζώνης μειώθηκαν κατά 22% το εξεταζόμενο διάστημα, ενώ οι ελληνικές εξαγωγές αντίστοιχα μειώθηκαν κατά 17%, ποσοστό αρκετά χαμηλότερο του μέσου όρου της Ε.Ε. και της ΟΝΕ, ενώ σε αξία ανήλθαν σε 9,3 δισ. ευρώ. Η θέση της Ελλάδας στην Ε.Ε.-27 και σε επίπεδο εξαγωγών είναι η 21η, ενώ στην κατάταξη της Ευρωζώνης παραμένει 14η στις 16 συνολικά χώρες.
Από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε.-27, δυσμενέστερη πορεία κατέγραψαν το εξεταζόμενο διάστημα οι χώρες: Φινλανδία (36%), Λιθουανία (32%), Σουηδία (30%) και Βουλγαρία (30%). Η μείωση της εξαγωγικής δραστηριότητας ισχυρών οικονομιών της Ε.Ε.-27 κυμάνθηκε σε χαμηλότερα επίπεδα και συγκεκριμένα για τη Γερμανία κατά 22%, για το Ηνωμένο Βασίλειο κατά 24% και για τη Γαλλία κατά 20%.
ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΡΟΕΣ
Στις εμπορικές ροές της Ε.Ε.-27 με τους βασικούς εταίρους της, καταγράφεται σημαντική μείωση και με τις δέκα συνολικά οικονομίες. Πιο συγκεκριμένα, τα στοιχεία της Eurostat αποδίδουν ισχυρότερη μείωση στο μερίδιο αγοράς της Ε.Ε.-27 στη Ρωσία κατά 40%. Ακόμα, ισχυρή μείωση καταγράφηκε στην αγορά της Τουρκίας (28%), ενώ η μικρότερη μείωση σημειώνεται στις εξαγωγές προς την Κίνα (3%). Εξετάζοντας τις ελληνικές εξαγωγές στις αγορές-στόχους της Ε.Ε.-27 παρατηρείται ότι σε τρεις από τις δέκα συνολικά οικονομίες η ελληνική εξαγωγική δραστηριότητα αυξήθηκε το οκτάμηνο 2009 συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2008. Πιο συγκεκριμένα, οι ελληνικές εξαγωγές στην Ελβετία αυξήθηκαν κατά 220,2%, στην Ινδία αυξήθηκαν κατά 75,7%, και στις ΗΠΑ κατά 2,5%.
ΑΝΑ ΚΛΑΔΟ
Εξετάζοντας κλαδικά τις εξαγωγές της Ε.Ε.-27 για το οκτάμηνο του 2009 συνολικά παρατηρείται πτώση στους έξι κυριότερους κλάδους, με σημαντικότερη την μείωση στον κλάδο της ενέργειας (καύσιμα-πετρελαιοειδή), κατά 38,6% και στον κλάδο του μηχανολογικού εξοπλισμού και υλικού μεταφορών κατά 23,1% συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2008. Σε μικρότερο βαθμό φαίνεται να εκτίθενται οι κλάδοι των τροφίμων και ποτών για την Ε.Ε.-27, με μείωση της εξαγωγικής τους δραστηριότητας κατά 9,6% και των χημικών προϊόντων κατά 8,9%. Παράλληλη μειωτική τάση παρατηρείται και στις ελληνικές εξαγωγές ανά κλάδο αντίστοιχα. Πιο συγκεκριμένα, ο κλάδος των βιομηχανικών προϊόντων συνολικά καταγράφει τη μεγαλύτερη μείωση για τις ελληνικές εξαγωγές κατά 26,8%, ενώ ακολουθεί ο κλάδος της ενέργειας (καύσιμα-πετρελαιοειδή) με μείωση κατά 24,7%. Ο κλάδος που παρουσιάζει συνολικά τη μικρότερη μείωση στην εξαγωγική του δραστηριότητα είναι τα τρόφιμα και ποτά, με μείωση μόλις κατά 2,3% για το οκτάμηνο του 2009. Αξίζει να επισημανθεί ότι για τα βιομηχανικά προϊόντα συνολικά η πτώση στην Ε.Ε.-27 είναι χαμηλότερη από την Ελλάδα και ανέρχεται σε ποσοστό 20%, κάτι το οποίο αντικατοπτρίζει τη μειωμένη ανταγωνιστικότητα που έχουμε σε προϊόντα εντάσεως τεχνολογίας. Αντίθετα, η περιορισμένη μείωση στον κλάδο τροφίμων και ποτών ενισχύει τις προτάσεις του ΣΕΒΕ για την ανάδειξη του κλάδου σε σημαντικό άξονα για την ελληνική εξωστρέφεια.
Ετήσια τάση εξωτερικού εμπορίου της Ε.Ε.-27 και της Ελλάδας
Ε.Ε.-27 (μτβ %) Ελλάδα (μτβ %)
ΗΠΑ -19,9 -29,3
Κίνα -2,7 -11,8
Ρωσία -40 -45,5
Ελβετία -12,2 220,2
Νορβηγία -19,4 -23,3
Ιαπωνία -17,6 -4,4
Τουρκία -27,8 -13,6
Νότια Κορέα -23,2 -22,2
Ινδία -17,1 75,7
Βραζιλία -22,4 -21,6
Πηγή: Eurostat-ΕΣΥΕ
Επεξεργασία: ΙΕΕΣ-ΣΕΒΕ
