Του Γιώργου Νούλη
Σε αναζήτηση ισοδυνάμων μέτρων για να μην εφαρμοστούν οι ρυθμίσεις του μνημονίου που θα οδηγήσουν στην περικοπή του ΕΚΑΣ σε χιλιάδες χαμηλοσυνταξιούχους βρίσκεται η κυβέρνηση, σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του αρμόδιου υπουργού Εργασίας Γ. Κατρούγκαλου. Και αυτό γιατί βάσει της δανειακής σύμβασης προβλέπεται από τις αρχές του 2016, η διακοπή του επιδόματος στο 20% των δικαιούχων.
Η περικοπή του ποσού που ανέρχεται από 30 έως 230 ευρώ τον μήνα, από ένα μέρος των δικαιούχων θα είναι το πρώτο βήμα πριν από την προβλεπόμενη από τη δανειακή σύμβαση οριστική κατάργηση του ΕΚΑΣ, έως τα τέλη Δεκεμβρίου 2019 και την ένταξη όλων των προνοιακών παροχών σε ένα νέο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας στο πλαίσιο της εφαρμογής του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.
Με δεδομένο ότι η δαπάνη του κρατικού προϋπολογισμού για την πληρωμή του ΕΚΑΣ σε χαμηλοσυνταξιούχους των Ταμείων, πλην του Δημοσίου, το Σεπτέμβριο ήταν αυξημένη καθώς ξεπέρασε τα 92 εκατ., το Υπουργείο καλείται να βρει από που και με ποιο τρόπο θα εξασφαλίσει το ισοδύναμο ποσό, μιας και η δαπάνη του κρατικού προϋπολογισμού για την καταβολή, βρίσκεται σήμερα στα 950 εκατ. ευρώ έναντι των 600 εκ. περίπου τα οποία είχαν προϋπολογιστεί για φέτος.
Η αύξηση της δαπάνης για το ΕΚΑΣ, όπως επισήμανε στέλεχος του ΙΚΑ Λάρισας, προέκυψε λόγω της μη αναπροσαρμογής των εισοδηματικών κριτηρίων και της αύξησης του αριθμού των δικαιούχων καθώς ελήφθησαν υπόψη τα (μειωμένα, μετά την ολοσχερή κατάργηση των δώρων) εισοδήματα του 2013, ενώ τα Ταμεία έχουν καταβάλει και αναδρομικά ποσά σε νέες κατηγορίες συνταξιούχων οι οποίοι εντάχθηκαν στο σύστημα πληρωμών του ΕΚΑΣ για πρώτη φορά φέτος.
Παρενθετικά να επισημάνουμε πως τα τελευταία χρόνια η δαπάνη για το ΕΚΑΣ είχε ξεφύγει, με αποτέλεσμα από την 1/1/2014 με παρέμβαση των δανειστών και απόφαση της τότε κυβέρνησης, η είσπραξη να γίνεται μόνο για όσους είχαν συμπληρώσει το 65 έτος της ηλικίας τους.
Πάντως το θέμα του ΕΚΑΣ είναι ιδιαίτερα σοβαρό καθώς αφορά σε περίπου 3.000 συνταξιούχους μόνο του ΙΚΑ Λάρισας και κινδυνεύουν από το ερχόμενο έτος να το χάσουν περίπου 600. Αν βρεθούν ισοδύναμα μέτρα έχει καλώς διαφορετικά το Υπ. Εργασίας θα πρέπει να προχωρήσει είτε σε αναπροσαρμογή των εισοδηματικών κριτηρίων, που παραμένουν επί πολλά χρόνια αμετάβλητα παρά το γεγονός ότι το εισόδημα των συνταξιούχων έχει μειωθεί, είτε σε αύξηση του ορίου ηλικίας, στα 66 ή στα 67.
Σημειωτέον ότι το ηλικιακό όριο ήταν στα 60. Είτε με τη μία περίπτωση είτε με την άλλη, είτε με συνδυασμό και των δύο, τόσο οι δικαιούχοι όσο και η δαπάνη θα μειωθεί.
ΟΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ
Σήμερα για να λάβει κάποιος το ΕΚΑΣ, το οποίο δεν εξασφαλίζει μόνο ένα μηνιαίο ποσό σε χαμηλοσυνταξιούχους αλλά και έκπτωση στη χορήγηση των φαρμάκων τους, πρέπει να συγκεντρώνει αθροιστικά τις εξής προϋποθέσεις:
1. Όριο ηλικίας: Οι συνταξιούχοι πρέπει να έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος, με μοναδική εξαίρεση από τον ηλικιακό περιορισμό τα τέκνα που λαμβάνουν σύνταξη λόγω θανάτου του γονέα τους. Επίσης εξαιρούνται οι ανάπηροι συνταξιούχοι, με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 80%, εφόσον πληρούν και τα εισοδηματικά κριτήρια.
2. Τόπος διαμονής: Για την καταβολή του επιδόματος και πέραν των παραπάνω προϋποθέσεων, θα πρέπει οι δικαιούχοι να έχουν ως μόνιμο τόπο διαμονής την Ελλάδα.
3. Τα εισοδηματικά κριτήρια και τα ποσά για το ΕΚΑΣ διαμορφώνονται κατά περίπτωση ως εξής:
* Ποσά από συντάξεις: έως 8.472,09 ευρώ
* Ατομικό φορολογητέο εισόδημα και απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο: έως 9.884,11 ευρώ
* Οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα και απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα: έως 15.380,90 ευρώ
* Το συνολικό ακαθάριστο ποσό κύριας και επικουρικής σύνταξης δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 850 ευρώ.
ΤΑ ΠΟΣΑ ΤΟΥ ΕΠΙΔΟΜΑΤΟΣ
Τα κλιμάκια με τα ποσά του επιδόματος που καταβάλλονται στους δικαιούχους είναι:
* Για συνολικά ποσά εισοδήματος από συντάξεις (κύριες και επικουρικές), μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα και μέχρι 7.715,65 ευρώ, καταβάλλεται ΕΚΑΣ 230 ευρώ το μήνα.
* Για συνολικά ποσά εισοδήματος από 7.715,66 ευρώ μέχρι του ποσού των 8.472,09 ευρώ, καταβάλλεται ποσό μηνιαίου επιδόματος:
- Από 7.715,66 μέχρι 8.018,26 ευρώ: 172,50 ευρώ.
* Από 8.018,27 ευρώ μέχρι 8.219,93 ευρώ: 115 ευρώ.
* Από 8.219,94 μέχρι 8.472,09 ευρώ: 57,50 ευρώ.
Επίσης χορηγείται ΕΚΑΣ 30 ευρώ εφόσον πληρούνται αθροιστικά τα εξής κριτήρια: Ποσό εισοδήματος από 8.472,10 μέχρι 9.200 ευρώ, συνολικό ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημα έως 9.884,11 ευρώ και συνολικό ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα έως 13.500 ευρώ.
