Σε μια περίοδο όπου οι αγοραπωλησίες ακινήτων έχουν μειωθεί κατά 30% σε σχέση με το 2008 και κατά 50% τουλάχιστον σωρευτικά στην τελευταία τριετία στο ν. Λάρισας, την ώρα που το στοκ των εκατοντάδων αδιάθετων κατοικιών παραμένει μια «βραδυφλεγή βόμβα» για την αγορά και η ανεργία στον κλάδο διογκώνεται, η κυβέρνηση όχι μόνο δεν παίρνει αποφάσεις που θα αναζωπυρώσουν το αγοραστικό ενδιαφέρον, αλλά τουναντίον λαμβάνει μέτρα που είτε επηρεάζουν αρνητικά την οικοδομή, είτε συντηρεί μια ασάφεια που επιτείνουν τα προβλήμτα.
Πέραν του αιφνιδιασμού που προκάλεσε η διεύρυνση προς τα κάτω της κλίμακας για την έκτακτη εισφορά, με αποτέλεσμα να πιάσει στην «τσιμπίδα» της και ακίνητα αξίας από 400.000 ευρώ και άνω, η κυβέρνηση χωρίς ακόμη να ξεκαθαρίσει το τοπίο με τις αλλαγές που θα ισχύσουν από φέτος στη φορολογία ακινήτων, πέτυχε τον απόλυτο αιφνιδιασμό σε πολλούς Λαρισαίους γονείς που είχαν προγραμματίσει και είχαν δρομολογήσει να μεταβιβάσουν περιουσιακά στοιχεία στα παιδιά τους, με βάση τις ισχύουσες ευνοϊκές φορολογικές διατάξεις.
Το αιφνιδιαστικό δικαιοπρακτικό «μπλοκάρισμα» της διαδικασίας, που ως φορολογική πρακτική ουδέποτε βρήκε εφαρμογή στη σύγχρονη κοινοβουλευτική περίοδο παρά μόνο σε αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών, δεν προκαλεί μόνον αντιδράσεις στον συμβολαιογραφικό κόσμο της Λάρισας που κάνει λόγο για αντισυνταγματική ρύθμιση, στους ιδιοκτήτες ακινήτων που ζητούν την ολοκληρωτική απόσυρσή τους, ανατρέπει τον οικονομικό προϋπολογισμό πολλών οικογενειών, «παγώνει» κάθε συναλλαγή και δημιουργεί μεγάλη αναστάτωση σε φορολογούμενους, σε συμβολαιογράφους και Εφοριακούς που σχετίζονται με την υπογραφή των συμβολαίων, λόγω των αναπάντητων ερωτημάτων που επισύρει.
ΤΙ ΑΝΑΦΕΡΕΙ Η ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ
Για να γίνουν όλα αυτά κατανοητά και πρωτίστως αντιληπτό ότι περνάμε σε μια περίοδο που όποιος θέλει να μεταβιβάσει ή να αγοράσει ακίνητη περιουσία, μεγάλης αξίας όπως τουλάχιστον διατείνεται η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, θα πληρώνει περισσότερο φόρο σας αναφέρουμε το τι αναφέρει επακριβώς η τροπολογία:
«Σε κτήσεις περιουσίας αιτία δωρεάς ή γονικής παροχής στις οποίες η φορολογική υποχρέωση γεννιέται από 8.1.2010, ο υπολογισμός του φόρου που αναλογεί θεωρείται προσωρινός. Ο οριστικός υπολογισμός του φόρου αυτού διενεργείται μετά την 1η Μαΐου 2010 με τις διατάξεις που ισχύουν κατά την ημερομηνία αυτή. Μετά τον υπολογισμό αυτό, ενεργείται νέα εκκαθάριση του φόρου και βεβαίωση ή έκπτωση του επιπλέον ή επί έλαττον φόρου που αναλογεί κατά περίπτωση,»
ΠΩΣ ΘΑ ΠΛΗΡΩΘΕΙ Ο ΦΟΡΟΣ
Τι σημαίνει αυτό, πρακτικά; Ότι ενεργοποιείται νέα φορολογική κλίμακα η οποία θα αυξάνει την φορολογική επιβάρυνση ανάλογα με την αξία του ακινήτου. Ποια θα είναι η κλίμακα, η κυβέρνηση δεν το έχει αποκαλύψει. Ωστόσο από χθες και στο εξής όσοι κάνουν δωρεές ή γονικές παροχές θα επιβαρύνονται με αυξημένους συντελεστές που θα προβλέπει ο νέος φορολογικός νόμος. Προσωρινά θα φορολογηθούν με συντελεστή 1% και το συνολικό φόρο θα τον πληρώσουν αναδρομικά όταν ψηφιστεί ο νόμος. Έτσι, μέχρι την Πέμπτη υπήρχε αφορολόγητο όριο 95.000 ευρώ και από εκεί και πάνω επιβαλλόταν ενιαίος συντελεστής 1% επί της μεταβιβαζόμενης (βάσει αντικειμενικής αξίας) περιουσίας, στο εξής θα υπάρχει ένα υψηλό αφορολόγητο, σύμφωνα με εκτιμήσεις της τάξης των 300.000 ευρώ, και το υπόλοιπο θα φορολογείται με συντελεστές που θα αυξάνονται σταδιακά, όσο μεγαλύτερη είναι η περιουσία. Αυτό σημαίνει ότι περιουσίες άνω των 300.000 ευρώ θα υποστούν μεγάλη επιβάρυνση σε σύγκριση με το σημερινό καθεστώς.
Τι όμως πετυχαίνει η κυβέρνηση με τη συγκεκριμένη ρύθμιση τη στιγμή μάλιστα που ο νέος φορολογικός νόμος είναι ακόμη σε διαβούλευση και δεν προβλέπεται να ψηφιστεί πριν από το Μάρτιο;
Οι αυξημένες ταμειακές ανάγκες είναι το προφανές κίνητρο. Με την τροπολογία η κυβέρνηση προσπαθεί να ανακόψει το κύμα των γονικών παροχών που τελευταίως σημειώνονταν στα συμβολαιογραφεία, στοχεύοντας στο να περιοριστεί η διαρροής εσόδων και να μην εξανεμιστεί τελείως το όφελος για το κράτος από τη νέα ρύθμιση.
ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ
Όμως τα ερωτήματα που τίθενται είναι σοβαρά και χρήζουν άμεσης διευκρίνησης.
1. Παίρνοντας ως θετικό δεδομένο ότι οι δωρεές ή γονικές παροχές, θα φορολογούνται με βάση τη νέα κλίμακα, η οποία -σύμφωνα με τις κυβερνητικές εξαγγελίες θα είναι προοδευτική- αλλά θα έχει υψηλό αφορολόγητο και εφόσον είχε την πρόθεση να αυξήσει σημαντικά το αφορολόγητο όριο των γονικών παροχών, δεν θα μπορούσε να εκδώσει ανακοίνωση με ένδειξη του σχετικού ποσού, ώστε να οι ενδιαφερόμενοι να μην ανησυχούν και να μην σπεύδουν στα συμβολαιογραφεία, και όχι να καταθέσει μια τροπολογία που κάνει όλους να ανησυχούν;
2. Υπάρχει περίπτωση να γίνει έστω και μια υπογραφή συμβολαίου, τη στιγμή που ουδείς γνωρίζει το νομοθετικό καθεστώς, στο οποίο θα υπαχθεί η σύμβαση (γονική παροχή-δωρεά) που θα καταρτισθεί, κυρίως δε το ύψος της φορολογικής υποχρέωσης που θα τον βαρύνει;
Είναι δυνατόν για τουλάχιστον δύο μήνες, οι ιδιοκτήτες ακινήτων, να πηγαίνουν στα…τυφλά;
3. Τι θα γίνει με αυτούς που εν αγνοία του σήμερα υπέγραφαν τα συμβόλαια μεταβίβασης;
4. Οι συμβολαιογράφοι που παρέδωσαν ήδη τα συμβόλαια στην Εφορία για την πληρωμή του φόρου και δεν έχουν ακόμη «πέσει» οι τελικές υπογραφές θα μεταβούν στις υπηρεσίες να τα πάρουν πίσω και ποιο καθεστώς θα ισχύσει γι αυτά;
5. Ποια είναι η φορολογική βάση (αντικειμενική αξία) επί της οποίας θα επιβληθεί ο φόρος; Με τις σημερινές ή με αυτές που συντόμως θα αναπροσαρμοστούν; Όπως είναι διατυπωμένη η διάταξη, αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να υπολογιστεί ο φόρος βάσει των αυξημένων αντικειμενικών αξιών, που πιθανότατα θα ισχύουν μετά την 1.5.2010. Το λογικότερο όμως είναι η φορολόγηση των γονικών παροχών που θα γίνουν στο μεσοδιάστημα με τις νέες αντικειμενικές αξίες να γίνουν με τις ισχύουσες την ημέρα υποβολής της δήλωσης στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. Αλλά για να είναι αυτό δεσμευτικό πρέπει να αναφέρεται ρητά στην τροπολογία... Σε κάθε περίπτωση όμως αν αυξηθούν οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, οι φόροι γονικών παροχών, θα είναι ακόμη περισσότεροι. Έτσι, ακόμη και σήμερα υπάρχει κίνητρο να σπεύσει κάποιος στην Εφορία για να προλάβει την ενεργοποίηση των νέων αντικειμενικών αξιών.
6. Ποιοι θα πληρώσουν περισσότερο φόρο; Αυτό θα εξαρτηθεί από το αφορολόγητο και τα κλιμάκια. Αν υποτεθεί ότι το αφορολόγητο διαμορφωθεί στις 200.000 ευρώ (από 95.000 ευρώ σήμερα) τότε οι έχοντες περιουσία άνω των 250.000 ευρώ θα πληρώσουν τουλάχιστον διπλάσιο, αν όχι πολλαπλάσιο φόρο. Έτσι, ο γονιός που θα μεταβιβάσει στο παιδί του περιουσία 250.000 ευρώ, κινδυνεύει να πληρώσει 3.125 ευρώ αντί για 1550 ευρώ σήμερα δηλαδή τα διπλά. Αυτό θα συμβεί αν το αφορολόγητο αυξηθεί στις 200.000 ευρώ και ταυτόχρονα, υιοθετηθούν οι φορολογικοί συντελεστές που ίσχυαν μέχρι και το 2007. Αν μεταβιβαστεί περιουσία 300.000 ευρώ, ο φόρος θα είναι τετραπλάσιος καθώς θα φτάνει στις 8.125 ευρώ αντί για 2.050 ευρώ σήμερα.
7. Υπάρχουν κάποιοι οι οποίοι θα βρεθούν να πληρώσουν λιγότερα; Εξαρτάται από το ύψος του αφορολογήτου. Ο γονιός που σήμερα μεταβιβάζει περιουσία 200.000 ευρώ με γονική παροχή, πληρώνει φόρο 1.050 ευρώ. Αν με την νέα κλίμακα προκύψει αφορολόγητο όριο 300.000 ευρώ, τότε ο συγκεκριμένος γονιός δεν θα πληρώνει τίποτα.
ΠΛΗΓΜΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ
«Είναι μια αψυχολόγητη κίνηση που δε στέκει στη συνείδηση της κοινής γνώμης, για πολλούς και σοβαρότατους λόγους» σχολίασε στην «Ε» την κατάθεση της τροπολογίας η δικηγόρος, πρόεδρος της Ένωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων ν. Λάρισας και μέλος της διοίκησης της Π.ΟΜ.ΙΔ.Α. κ. Χριστίνα Πουλούλη, κάνοντας έκκληση στο υπουργείο να την αποσύρει ολοκληρωτικά:
«Πρώτον. γιατί η επαναφορά του φόρου γονικής παροχής είναι πλήγμα κατά της οικογένειας, με αμφίβολο συνταγματικό χαρακτήρα, αφού σύμφωνα με το Σύνταγμα (άρθρο 21), η οικογένεια και ο γάμος τελούν υπό την προστασία του κράτους.
Δεύτερον γιατί η τροπολογία αυτή δεν είναι σύμφωνη με το άρθρο 78 του Συντάγματος το οποίο και ειδικό νόμο απαιτεί για κάθε επιβολή φόρου, αλλά και απαγορεύει την «αναδρομικότητα» της ισχύος του, έστω και έμμεση, όπως στην προκειμένη περίπτωση.
Τρίτον γιατί δεν μπορεί ο πολίτης να καλείται να υποβάλει δήλωση φόρου γονικής παροχής με όρους «ανοικτής επιταγής», δηλαδή με πλήρη αβεβαιότητα ως προς ουσιώδη στοιχεία προσδιορισμού της φορολογικής του υποχρέωσης, όπως το ύψος του αφορολόγητου ορίου, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για πρώτη κατοικία, το φορολογικό συντελεστή, βάσει του οποίου θα φορολογηθεί και την αντικειμενική αξία επί της οποίας θα επιβληθεί ο φόρος.
Τέταρτον γιατί η όλη μεθόδευση αντίκειται στις εξαγγελίες του πρωθυπουργού για μη αιφνιδιασμό των πολιτών, και για ουσιαστικό κοινωνικό διάλογο πριν από τη λήψη οποιουδήποτε μέτρου.
Πέμπτον γιατί το αποτέλεσμα της ρύθμισης αυτής θα είναι η διακοπή των σχετικών δικαιοπραξιών, δηλαδή η αποχή των ενδιαφερομένων από τη σύνταξη συμβολαιογραφικών πράξεων γονικών παροχών, μέχρις ότου αρθεί η σχετική αβεβαιότητα. Αυτό, δηλαδή η διακοπή των δικαιοπραξιών, δεν μπορεί να είναι ένας θεμιτός στόχος σε ένα ευνομούμενο κράτος.
Έκτον γιατί, αν η κυβέρνηση είχε πρόθεση να αυξήσει σημαντικά το αφορολόγητο όριο των γονικών παροχών, θα μπορούσε να εκδώσει ανακοίνωση με ένδειξη του σχετικού ποσού, ώστε να οι ενδιαφερόμενοι να μην ανησυχούν, και να μην σπεύδουν στα συμβολαιογραφεία, και όχι να καταθέσει μια τροπολογία που κάνει τους πάντες να ανησυχούν».
