Γεμάτες από παράνομους και καταχρηστικούς όρους ήταν οι συμβάσεις που υπέγραφαν με τράπεζες οι καταναλωτές προκειμένου να τους χορηγηθούν δάνεια και πιστωτικές κάρτες. Η ελληνική δικαιοσύνη και εν προκειμένω το Ειρηνοδικείο Λάρισας δικαίωσε την Κίνηση Δανειοληπτών, που κατέθεσε στο όνομα 18 Λαρισαίων δανειοληπτών αγωγή διεκδικώντας την επιστροφή χρημάτων που κατέβαλαν για έξοδα φακέλου.
Η απόφαση που είναι ιδιαίτερα σημαντική όχι μόνο γιατί κρίθηκε παράνομος και καταχρηστικός ένας ακόμη όρος δανειακής σύμβασης αλλά γιατί δέχτηκε τον «αδικαιολόγητο πλουτισμό» της τράπεζας θέτοντας ως όριο παραγραφής τα 20 χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να διεκδικήσουν την επιστροφή των χρημάτων όσοι υπέγραψαν δανειακές συμβάσεις από το 1990 και εξής...
Ειδικότερα με ενέργειες της Κίνησης Πολιτών δανειοληπτών Ελλάδας και του προέδρου της κ. Γιώργου Μπαρτζώκη, που ως δικηγόρος εκπροσώπησε τους 18 Λαρισαίους ενάγοντες, το δικαστήριο δέχθηκε πως τα έξοδα που επέβαλε η τράπεζα αντίκεινται στο νόμο 2251/1994 «περί προστασίας των καταναλωτών», χαρακτηρίζει ακυρωτικούς και καταχρηστικούς τους γενικούς όρους συναλλαγών που διατυπώθηκαν στη σύμβαση στεγαστικού δανείου, απέρριψε τον ισχυρισμό της τράπεζας ότι επρόκειτο για διαχειριστικά έξοδα και ανάβει το «πράσινο φως» στους δανειολήπτες να αξιώσουν από την τράπεζα τον πλουτισμό που προσπορίστηκε σε βάρος τους.
Οι επιβαρύνσεις που επέβαλε η συγκεκριμένη τράπεζα τις ονόμαζε με εκφράσεις όπως «έξοδα ελέγχου τίτλων και εκτιμήσεων», «δαπάνη συνομολόγησης δανείου» ή «δικαιώματα εξέτασης αιτήματος και ελέγχου τίτλων» ή «προμήθειες εξέτασης αιτήματος χορήγησης δανείου, εκτίμησης και ελέγχου τίτλων» κ.άλ και τα ποσά που εισέπραττε κυμαίνονταν από 300 έως 742 ευρώ.
Πάντως να σημειώσουμε πως το αίτημα για καταβολή χρηματικής αποζημίωσης για ηθική βλάβη δεν έγινε δεκτό από το δικαστήριο. Μάλιστα αυτό που κάνει ιδιαίτερα εντύπωση είναι ότι η τράπεζα κατά τη συζήτηση της υπόθεσης ισχυρίστηκε ότι οι δανειολήπτες κατέβαλαν τα ποσά αν και γνώριζαν ότι δεν τα όφειλαν, που ως ισχυρισμός δεν έγινε δεκτός.
Η συγκεκεριμένη απόφαση όπως επισήμανε στην «Ε» ο κ. Μπαρτζώκης δεν ανοίγει μόνο τον δρόμο για να διεκδικήσουν αποζημίωση οι καταναλωτές που υπέστησαν βλάβη από την εφαρμογή παράνομων όρων εκ μέρους των τραπεζών αλλά αποτελεί και κόλαφο στην αυθαιρεσία των τραπεζών που μέσω αδιαφανών πρακτικών επέβαλαν όλα αυτά τα χρόνια κρυφές χρεώσεις στους καταναλωτές»
ΟΙ ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΟΙ ΟΡΟΙ
Επι της ευκαιρία να θυμίσουμε τους 15 τραπεζικούς όρους που κρίθηκαν δικαστικά παράνομοι και καταχρηστικοί και ενσωματώθηκαν σε σχετικό νόμο:
- Σε συμβάσεις στεγαστικών δανείων κυμαινομένου επιτοκίου:
* Η είσπραξη εξόδων χρηματοδότησης, προέγκρισης δανείων ή εξέτασης αιτήματος δανείου, ανάλογα με το ποσό του δανείου.
* Η προμήθεια ή έξοδα φακέλου.
* Η καταγγελία της δανειακής σύμβασης και αναζήτηση του συνόλου του ανεξόφλητου ποσού με τους αναλογούντες τόκους υπερημερίας, σε περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής οποιασδήποτε δόσης ή μέρους αυτής ή των τόκων.
* Η εκχώρηση και μεταβίβαση στην τράπεζα των μισθωμάτων ακινήτου, ως πρόσθετη ασφάλεια, εφόσον η τράπεζα απαιτεί επιπλέον από τον καταναλωτή να εγγράψει υπέρ αυτού προσημείωση για ποσό που υπερκαλύπτει το ύψος του δανείου. Ομοίως εάν απαιτεί να διατηρεί το ακίνητο ασφαλισμένο με δικαιούχο την τράπεζα ή να συνυπογράψει τη σύμβαση δανείου ως εγγυητής τρίτο πρόσωπο.
* Η παραίτηση του εγγυητή από τα ευεργετήματα και τις ενστάσεις των άρθρων 862, 868 του Αστικού Κώδικα (αφορούν απόσβεση εγγύησης λόγω πταίσματος του δανειστή και ελευθέρωση του εγγυητή έπειτα από καταγγελία).
* Ο υπολογισμός των τόκων με βάση το έτος των 360 ημερών αντί του ημερολογιακού έτους (365 ημέρες).
* Η καταβολή «πέναλτι» σε περίπτωση πρόωρης μερικής ή ολικής εξόφλησης του δανείου. Επίσης, κάθε εξάρτηση του δικαιώματος αυτού με οποιοδήποτε αντάλλαγμα.
- Σε συμβάσεις χορήγησης πιστωτικών καρτών:
* Η καταβολή προμήθειας σε αναλήψεις μετρητών.
* Η χρέωση λογαριασμού κατόχου κάρτας σε περιπτώσεις τμηματικών εξοφλήσεων με συμβατικό τόκο, χωρίς να καθορίζονται εκ των προτέρων ειδικά και εύλογα κριτήρια για τον καταναλωτή.
* Η αποκλειστική αρμοδιότητα δικαστηρίων ορισμένης πόλης για επίλυση διαφορών μεταξύ τράπεζας και καταναλωτή.
* Ο ορισμός συγκεκριμένης προθεσμίας από τη λήψη του μηνιαίου λογαριασμού, μετά το πέρας της οποίας ο καταναλωτής δεν έχει δικαίωμα να αμφισβητήσει τα αναγραφόμενα οφειλόμενα ποσά.
* Η δυνατότητα της τράπεζας να καταγγέλλει μονομερώς και να απαγορεύει τη χρήση της κάρτας ή να τροποποιεί μονομερώς οποιοδήποτε όρο της σύμβασης.
* Η επιβάρυνση του καταναλωτή με προμήθεια ή έξοδα χορήγησης βεβαίωσης οφειλών.
* Η αναπροσαρμογή του ύψους της ετήσιας συνδρομής πιστωτικής κάρτας χωρίς προηγούμενη ενημέρωση του κατόχου.
- Σε συμβάσεις λογαριασμού κατάθεσης: Η επιβολή εξόδων κίνησης κατά την κρίση της τράπεζας σε κάθε λογαριασμό κατάθεσης που δεν ξεπερνά το πλαφόν που εκείνη ορίζει.
