Του Γιώργου Νούλη
Με χιλιάδες επισκέψεις στην ηλεκτρονική σελίδα της Γενικής Γραμματεία Καταναλωτή www.efpolis.gr, με «παζάρια» από μέρους των τραπεζών να ακολουθήσουν τα δικά τους προγράμματα για την αναδιάθρωση οφειλών, αλλά και με καταγγελίες καταναλωτών για τράπεζες που αρνούνται την παραλαβή αιτήσεων, για χορήγηση αναλυτικής κατάστασης του χρέους τους, εξελίσσεται από την περασμένη εβδομάδα η πρώτη φάση της εφαρμογής του νόμου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. που αφορά στον εξωδικαστικό συμβιβασμό του οφειλέτη με τους δανειστές.
Ειδικότερα περισσότερες από 5.000 επισκέψεις έχει δεχθεί η ηλεκτρονική σελίδα ενώ χιλιάδες τηλεφωνήματα δέχεται και η γραμμή 1520 πράγμα που δείχνει το ενδιαφέρον του κόσμου για να ενημερωθεί για τις δυνατότητες που έχει προκειμένου να ρυθμίσει τις οικονομικές του εκκρεμότητες με τις τράπεζες.
Πάντως όπως ήταν επόμενο, οι πρώτο μέλημα των τραπεζών είναι να πείσουν τους δανειολήπτες να επαναδιαπραγματευτούν με τις ίδιες τους όρους του δανεισμού, με το επιχείρημα ότι ο νόμος δεν συμφέρει αυτούς που έχουν ακίνητα στο όνομά τους.
Να θυμίσουμε κατ΄αρχήν ότι από τον περασμένο Μάιο πολλές τράπεζες είχαν ανακοινώσει προγράμματα αναχρηματοδότησης όχι μόνο για δάνεια δημοσίων υπαλλήλων (λόγω της μείωσης των αποδοχών τους) αλλά και για ιδιώτες γενικότερα. Τα προγράμματα αυτά επιμηκύνουν τη διάρκεια του δανείου και όπως λένε τραπεζικά στελέχη στη Λάρισα πάνε πολύ καλύτερα από τις χορηγήσεις δανείων,
όπου εφτά στις δέκα αιτήσεις για νέα δάνεια «κόβονται». Οι τράπεζες πάντως σε όσους καταναλωτές ζητούν αναλυτική κατάσταση του χρέους προσπαθούν να τους εξηγήσουν και ορισμένα σημεία του νόμου που πρέπει να τα λάβουν σοβαρά υπόψη, ενώ κάποιες άλλες, σύμφωνα με καταγγελίες του προέδρου της Κίνησης Πολιτών Δανειοληπτών Ελλάδας κ. Γιώργου Μπαρτζώκη, είναι περισσότερο πιεστικές για την εξόφληση των χρεών. «Πρόκειται για συντονισμένη προσπάθεια των τραπεζιτών να απαξιώσουν το νόμο. Δε δείχνουν για την ώρα, την πρόθεση να συνεργαστούν ενώ το κύριο μέλημά τους είναι να προωθήσουν τα δικά τους προγράμματα...»
Πάντως στελέχη τραπεζών που μελέτησαν το νόμο, λένε πως όσοι υπερχρεωμένοι δανειολήπτες διερευνήσουν τη δυνατότητα υπαγωγής στο νόμο, θα ανακαλύψουν ότι, εφόσον υπάρχει ρευστοποιήσιμη περιουσία του οφειλέτη, δηλαδή ακίνητα ή άλλα κινητά περιουσιακά στοιχεία, ορίζεται εκκαθαριστής. Από την εκποίηση μπορεί να εξαιρεθεί μόνο η πρώτη κατοικία ακόμη και αν είναι προσημειωμένη, με την προϋπόθεση ότι ο δανειολήπτης θα καταβάλει το 85% της εμπορικής της αξίας μέσα σε μία εικοσαετία. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι για κάποιον που έχει ένα εξοχικό, ένα δεύτερο διαμέρισμα ή ένα καλό οικόπεδο πιθανόν να μην τον συμφέρει να το εκποιήσει ο εκκαθαριστής, οπότε καλύτερα να το πουλήσει μόνος του. Εάν κάποιος έχει ένα ακίνητο το οποίο δεν «πιάνει» και πολλά, μπορεί να τον συμφέρει να μπει στη ρύθμιση και ας του το εκποιήσουν μιας και από την υπαγωγή στο νόμο μπορεί να γλιτώσει περισσότερα...
ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΓΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ
Στο μεταξύ σχετική με το κλίμα που διαμορφώνεται γύρω από με το νόμο, είναι και η καταγγελία της Ένωσης Προστασίας Καταναλωτών Χανίων. Όπως ανέφερε χθες η οργάνωση, η Εθνική Τράπεζα Χανίων αρνήθηκε την παραλαβή αιτήσεων από υπερχρεωμένους καταναλωτές, για χορήγηση αναλυτικής κατάστασης του χρέους τους, όπως προβλέπεται από τις διατάξεις του ισχύοντος από 1 Σεπτεμβρίου( Ν.3869/2010 ΦΕΚ 130). Μάλιστα ασκήθηκε πίεση αποτροπής της κατάθεσης της αίτησης, ''λέγοντας η τράπεζα στους πελάτες της ότι δεν υπάρχει τέτοια νομοθεσία εν ισχύ και ότι αν επιθυμούν ρύθμιση του χρέους τους, να υποβάλλουν αίτηση βάσει δικού της υποδείγματος και επί πλέον τους πίεζε να υπογράψουν, μία σύμβαση με τους δικούς της όρους αδιευκρίνιστους, για τον καταναλωτή''...
Ανάλογες περιπτώσεις σημειώθηκαν και στη Λάρισα, με τον κ. Μπαρτζώκη να συστήνει στους δανειολήπτες «να μην πτοούνται αν δεν πάρουν την αναλυτική κατάσταση, καθώς έχουν στα χέρια τους τα ενημερωτικά των τραπεζών»...
ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Σε κάθε περίπτωση να θυμίσουμε πως η διαδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου ένας οφειλέτης να μπορεί στη συνέχεια να προσφύγει στο δικαστήριο και να ζητήσει υπαγωγή στο νόμο και διαγραφή μέρους ή και του συνόλου των χρεών του. Η επιδίωξη του συμβιβασμού ξεκινάει με μία αίτηση του δανειολήπτη προς την τράπεζα με την οποία ζητά να του χορηγηθεί εντός πέντε εργάσιμων ημερών, χωρίς καμία επιβάρυνση, αναλυτική κατάσταση των οφειλών κατά κεφάλαιο, τόκους και έξοδα που προκύπτουν από τα δάνειά του.
Έχοντας αυτά τα στοιχεία στα χέρια του και με τη βοήθεια είτε του Συνήγορου του Καταναλωτή, του Μεσολαβητή Τραπεζικών - Επενδυτικών Υπηρεσιών, μιας καταναλωτικής οργάνωσης ή ενός δικηγόρου, συντάσσει μία πρόταση συμβιβασμού. Εκεί παρουσιάζει προς την τράπεζα (ή τις τράπεζες) που χρωστάει την προσωπική, οικογενειακή και οικονομική κατάσταση (εισοδήματα και περιουσιακά στοιχεία), καθώς και αναλυτική κατάσταση των υποχρεώσεών του προς τις τράπεζες. Με απλά λόγια, καταθέτει μία πρόταση λέγοντας «τόσα έχω, τόσα χρωστάω και τόσα μπορώ να δίνω». Να σημειώσουμε ότι στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή (www.efpolis.gr), υπάρχει υπόδειγμα της πρότασης προκειμένου να διευκολυνθούν οι ενδιαφερόμενοι.
Η αίτηση με την πρόταση συμβιβασμού μπορεί να υποβληθεί ή να αποσταλεί με οποιοδήποτε μέσο (φαξ, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο κ.ά.), ενώ κατά την υποβολή της δεν χρειάζεται να προσκομιστούν απαραίτητα αναλυτικά στοιχεία ή έγγραφα που αποδεικνύουν το περιεχόμενο των δηλώσεων του οφειλέτη ή άλλες υπεύθυνες δηλώσεις. Ωστόσο, εάν εκδηλωθεί ενδιαφέρον από την πλευρά των πιστωτών για την αποδοχή της πρότασης ή τη βελτίωσή της, η Γ.Γ.Κ. «συστήνει» στους δανειολήπτες να προσκομίσουν αναλυτικά στοιχεία εάν τους ζητηθούν.
Εάν οι δύο πλευρές έρθουν σε συμφωνία για διαγραφή μέρους των χρεών, τότε συντάσσεται σχετικό έγγραφο με το περιεχόμενο της συμφωνίας από τον φορέα ή το δικηγόρο που συνέδραμε τον δανειολήπτη και αυτό επικυρώνεται ως τίτλος εκτελεστός από το Ειρηνοδικείο.
Εάν όχι, τότε ο φορέας ή ο δικηγόρος χορηγεί βεβαίωση στον δανειολήπτη ότι έγινε η διαδικασία, προκειμένου αυτός να την προσκομίσει στο δικαστήριο, όταν θα πρόκειται να καταθέσει την αίτηση για υπαγωγή στο νόμο, η οποία θα επιφέρει απαλλαγή από τα χρέη ανάλογα με το πώς θα κρίνουν οι δικαστές (ειρηνοδίκες) σχετικά με την οικονομική κατάσταση του οφειλέτη.
Υπενθυμίζεται ακόμη ότι ο νόμος 3869/2010 απαγορεύει ρητά τον πλειστηριασμό της κύριας ή μοναδικής κατοικίας οποιουδήποτε οφειλέτη μέχρι την 3.2.2011, εφόσον αυτή δεν υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο απόκτησης πρώτης κατοικίας προσαυξημένο κατά 50%. Κατ΄ αυτόν τον τρόπο δίνεται η δυνατότητα στους καταναλωτές να αξιοποιήσουν σε ήρεμες συνθήκες και χωρίς πιέσεις τις διατάξεις του νόμου αυτού για τη ρύθμιση των χρεών. Η διαδικασία υποβολής των αιτήσεων στα δικαστήρια για τις περιπτώσεις που δεν θα ευδοκιμεί ο εξώδικος συμβιβασμός αρχίζει την 3η Ιανουαρίου 2011.
