Η σημαντική υποχώρηση του ρυθμού πιστωτικής επέκτασης προς νοικοκυριά οφείλεται, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, τόσο στην μειωμένη ζήτηση για στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια από μέρους των νοικοκυριών, όσο και στην αύξηση του αριθμού των αιτήσεων δανείων που απορρίπτονται από το τραπεζικό σύστημα, καθώς κρίνεται ότι η πιστοληπτική ικανότητα των υποψήφιων δανειοληπτών δεν είναι επαρκής.
Ειδικότερα, η ζήτηση για καταναλωτικά δάνεια στη διάρκεια του 2010 σε σχέση με το 2009 υποχώρησε κατακόρυφα, με συγκλίνουσες εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για υποχώρηση που φθάνει το 40% κατά μέσο όρο, ενώ σε ορισμένες τράπεζες η ζήτηση μειώθηκε σε ποσοστό που φθάνει και το 70%.
Στην στεγαστική πίστη η μείωση στην ζήτηση δανείων το 2010 φθάνει περίπου το 50% σε σχέση με το 2009.
Την ίδια στιγμή αυξάνεται και το ποσοστό αιτήσεων για καταναλωτικά και στεγαστικά δάνεια που απορρίπτονται από το τραπεζικό σύστημα.
Ειδικά, για τα καταναλωτικά δάνεια το 60% των συνολικών αιτήσεων απορρίπτεται με μερικές τράπεζες να ανεβάζουν το ποσοστό ακόμη και στο 80%. Στην στεγαστική πίστη το ποσοστό απόρριψης των δανείων κυμαίνεται γύρω στο 50%.
Ειδικότερα, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος που αναδημοσιεύονται στο τελευταίο δελτίο της Alpha Bank, ο ρυθμός ανόδου της χρηματοδότησης προς τον ιδιωτικό τομέα (επιχειρήσεις και νοικοκυριά) επιβραδύνθηκε περαιτέρω στο +0,4% σε ετήσια βάση τον Νοέμβριο του 2010 από +1,0% τον Οκτώβριο του 2010 και +1,2% τον Σεπτέμβριο του 2010, και έναντι +4,1% τον Δεκέμβριο του 2009 και +4,2% τον Νοέμβριο του 2009.
Παράλληλα, η ροή των νέων πιστώσεων ήταν αρνητική και τον Νοέμβριο του 2010 κατά -835 εκατ. ευρώ.
Όπως επισημαίνουν οι αναλυτές της Alpha Bank, ο δωδεκάμηνος ρυθμός της πιστωτικής επέκτασης εξακολουθεί να διατηρείται σε οριακά θετικό επίπεδο εν μέσω των εξαιρετικά αντίξοων συνθηκών για την οικονομία και τις τράπεζες, εξαιτίας της κρίσης του δημοσίου χρέους και της υπέρμετρης υποβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας του ελληνικού δημοσίου.
Εξαιτίας της αβεβαιότητας που συνεπάγεται η δημοσιονομική εκτροπή και η κρίση στην αγορά των ελληνικών κρατικών ομολόγων, έχει μειωθεί σημαντικά η καταναλωτική εμπιστοσύνη και η ζήτηση καταναλωτικών και στεγαστικών δανείων και έχει αυξηθεί το κόστος του χρήματος για τις τράπεζες, τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.
Η πιστωτική επέκταση προς τις επιχειρήσεις επιβραδύνθηκε στο +1,6%, σε ετήσια βάση, τον Νοέμβριο του 2010, από +2,2% τον Οκτώβριο του 2010 και τον Σεπτέμβριο του 2010, +5,1% τον Δεκέμβριο του 2009 και +5,2% τον Νοέμβριο του 2009.
Επιβράδυνση σημειώθηκε τον Νοέμβριο του 2010 σχεδόν σε όλους τους κλάδους έναντι του Νοεμβρίου 2009.
Ωστόσο, παραμένει ικανοποιητική η αύξηση της πιστωτικής επέκτασης προς τον τουρισμό (3,8%), τη ναυτιλία (7,0%) και τον κλάδο Ηλεκτρισμός-Φωταέριο-Ύδρευση (20,9%).
Αντίθετα, αρνητική ήταν μεταβολή των πιστώσεων προς το εμπόριο (-1,5%), τη βιομηχανία (-1,6%), τη γεωργία (-0,3%) και τα λοιπά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (-1,1%), τα οποία συνδυάζονται και με την προαναφερθείσα πτώση των λιανικών πωλήσεων σε συνάρτηση με την πτώση της βιομηχανικής παραγωγής (12μηνος ρυθμός, 10μηνο 2010: -4,6%)
Ο ετήσιος ρυθμός ανόδου των δανείων προς τα νοικοκυριά παρέμεινε αρνητικός, στο -0,6% σε ετήσια βάση τον Νοέμβριο του 2010, από -0,1% τον Οκτώβριο του 2010, 0,1% τον Σεπτέμβριο του 2010, +3,1% τον Δεκέμβριο του 2009 και +3,1% τον Νοέμβριο του 2009.
Ειδικότερα, ο ρυθμός αύξησης των στεγαστικών δανείων υποχώρησε περαιτέρω στο +0,3%, σε ετήσια βάση τον Νοέμβριο του 2010, από +0,7% τον Οκτώβριο του 2010, +1,0% τον Σεπτέμβριο του 2010, +3,7% τον Δεκέμβριο του 2009 και +3,7% τον Νοέμβριο του 2009.
Η ροή νέων πιστώσεων στον κλάδο των στεγαστικών δανείων ήταν αρνητική και τον Νοέμβριο του 2010 κατά -87 εκατ. ευρώ.
Ο δωδεκάμηνος ρυθμός πτώσης των καταναλωτικών δανείων επιταχύνθηκε στο -2,7%, σε ετήσια βάση, τον Νοέμβριο του 2010, έναντι -1,9% τον Οκτώβριο του 2010 και τον Σεπτέμβριο του 2010, από +1,8% τον Δεκέμβριο του 2009 και Νοέμβριο του 2009. Η καθαρή ροή νέων πιστώσεων στον κλάδο των καταναλωτικών δανείων ήταν επίσης αρνητική τον Νοέμβριο του 2010 κατά 163 εκατ. ευρώ.
Η μείωση της ροής των καταναλωτικών δανείων προκύπτει και από την μεγάλη πτώση της ζήτησης για διαρκή κυρίως (σε μεγάλο βαθμό εισαγόμενα) καταναλωτικά αγαθά. Σύμφωνα επίσης με συγκλίνουσες εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών η σημαντική μείωση της ζήτησης για καταναλωτικά δάνεια προκύπτει από την μεγάλη πτώση που σημειώνεται στην αγορά αυτοκινήτου, που έχει ως συνέπεια της μείωση της ζήτησης για καταναλωτικά δάνεια.
Η συνολική δανειακή επιβάρυνση των επιχειρήσεων διαμορφώθηκε τον Νοέμβριο του 2010 στο 61,9% του ΑΕΠ, έναντι του σημαντικά υψηλότερου μέσου όρου στην ευρωζώνη. Αντίστοιχα, η δανειακή επιβάρυνση των νοικοκυριών ανήλθε τον Νοέμβριο του 2010 στο 50,8% του ΑΕΠ, έναντι 66,1% στην ευρωζώνη.
