ΦΡΑΝΚΦΟΥΡΤΗ
Κεφάλαια ύψους 489,19 δισ. ευρώ άντλησαν οι ευρωπαϊκές τράπεζες μέσω των τριετών δανείων που χορήγησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όπως ανακοινώθηκε χθες. Η ΕΚΤ στοχεύει με αυτή την κίνηση να προσφέρει φθηνή ρευστότητα στις τράπεζες ώστε να μπορούν να αναχρηματοδοτήσουν τις υποχρεώσεις τους και να στηρίξουν τα ευρωπαϊκά κρατικά ομόλογα. Παράλληλα, η ΕΚΤ αγοράζει ιταλικά ομόλογα στη δευτερογενή αγορά.
Όπως ανακοίνωσε η ΕΚΤ, συνολικά 523 τράπεζες συμμετείχαν στη δημοπρασία με την οποία άντλησαν δάνεια για διάρκεια έως 1.134 ημέρες με επιτόκιο 1%.
Από τα 489,19 δισ. ευρώ, τα 45,721 μεταφέρθηκαν από τα 12μηνα δάνεια που χορηγήθηκαν τον περασμένο Οκτώβριο. Συγκεκριμένα, 123 τράπεζες στράφηκαν στα 3ετή δάνεια, ενώ 58 τράπεζες παρέμειναν στα 12μηνα. Το υπόλοιπο των 12μηνων δανείων διαμορφώνεται πλέον στα 11,213 δισ. ευρώ.
Σημειώνεται ότι οι αναλυτές προέβλεπαν ότι τα δάνεια που θα ζητήσουν οι τράπεζες θα κυμανθούν από 150 έως 600 δισ. ευρώ, ενώ κατά μέσο όρο προέβλεπαν ένα ποσό της τάξεως των 200-300 δισ. ευρώ.
Εκτιμάται ότι τα μεγαλύτερα ποσά ζήτησαν οι μεγάλες τράπεζες της ευρωπεριφέρειας. Σε ό,τι αφορά τις ελληνικές τράπεζες, εκτιμάται ότι κάποιες συμμετείχαν στη δημοπρασία, ωστόσο οι ανάγκες σε ρευστότητα καλύπτονται από τον μηχανισμό έκτακτης παροχής ρευστότητας (Emergency Liquidity Assistance) της Τράπεζας της Ελλάδος.
Μία δεύτερη αντίστοιχη δημοπρασία είναι προγραμματισμένο να γίνει το Φεβρουάριο. Με τα δάνεια της ΕΚΤ (Long Term Refinancing Operation - LTROs) οι εμπορικές τράπεζες μπορούν να δανειστούν όσα κεφάλαια θέλουν για 1.134 ημέρες, έναντι 13 μηνών που ήταν το ανώτατο χρονικό όριο στα δάνεια που έδινε η ευρωτράπεζα πριν τις 8 Δεκεμβρίου. Οι τράπεζες έχουν τη δυνατότητα να επιστρέψουν πίσω αυτά τα κεφάλαια μετά από 12 μήνες αν θέλουν.
Το επιτόκιο είναι το το ίδιο με το επιτόκιο παρέμβασης (1%) και οι τράπεζες μπορούν να ζητήσουν όσα χρήματα επιθυμούν, εφόσον βεβαίως μπορούν να διαθέσουν τις απαραίτητες εγγυήσεις.
Συνεπώς, το ποσό που θα δανεισθούν εξαρτάται από τις εγγυήσεις που θα παρέχουν στην ΕΚΤ. Υπενθυμίζεται ότι η ΕΚΤ έχει «χαλαρώσει» τα κριτήρια για τις αποδεκτές εγγυήσεις, ώστε οι τράπεζες να έχουν περισσότερα μέσα στη διάθεση τους για να δανεισθούν.
Μέσα στο 2012, οι ευρωπαϊκές τράπεζες πρέπει να αποπληρώσουν χρέος ύψους 600 δισ. ευρώ (35% υψηλότερα από εφέτος), εκ του οποίου το 75% είναι μη εξασφαλισμένο, σύμφωνα με μελέτη της Τράπεζας της Αγγλίας.
Μόνο στο πρώτο τρίμηνο λήγουν τραπεζικά ομόλογα 230 δισ. ευρώ, είπε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι.
Ορισμένοι αναλυτές κάνουν λόγο για ένα «μπαζούκα από την πίσω πόρτα», εννοώντας ότι η ΕΚΤ αντί να δανείζει απευθείας τα κράτη (κάτι που απαγορεύεται από το καταστατικό της) ή να αγοράζει «απεριόριστες» ποσότητες κρατικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά, δανείζει τις τράπεζες (με 1%) ώστε αυτές με τη σειρά τους να αγοράζουν κρατικά ομόλογα (με αποδόσεις άνω του 4%).
Θεωρητικά, οι τράπεζες εξασφαλίζουν ένα «σίγουρο» κέρδος (carry trade), ωστόσο αυτό ισχύει μόνο εάν τελικώς με αυτά τα χρήματα αγοράσουν ομόλογα.
Στην πράξη, οι τράπεζες θα καλύψουν τις υφιστάμενες θέσεις τους στα κρατικά ομόλογα της Ευρωζώνης, όπου καταγράφουν μεγάλες απώλειες.
Εκτιμάται ότι θα στραφούν κυρίως -αν όχι αποκλειστικά- στα ομόλογα με διάρκεια έως 3 έτη, ώστε να μην έχουν ρίσκο, καθώς με τα έσοδα από τα ομόλογα που λήγουν θα αποπληρώνουν τα δάνεια που πήραν από την ΕΚΤ.
Αυτό άλλωστε έχει φανεί και στην αγορά τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς για παράδειγμα στα 2ετή ιταλικά και ισπανικά κρατικά ομόλογα οι αποδόσεις έχουν υποχωρήσει πάνω από 1% από τις 8 Δεκεμβρίου.
Έτσι, οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν ότι τα αποτελέσματα του νέου εργαλείου που χρησιμοποιεί η ΕΚΤ θα είναι βραχυπρόθεσμα, καθώς οι τράπεζες μειώνουν την έκθεση τους στα κρατικά ομόλογα της Ευρωζώνης και δεν είναι διατεθειμένες να αναλάβουν περισσότερο ρίσκο απ΄αυτό που ήδη έχουν.
Το σημαντικότερο όφελος των τριετών δανείων είναι ότι ουσιαστικά βάζουν φρένο στις ανησυχίες για πιστωτικό κραχ στον ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο μέσα στο 2012.
