michou@eleftheria.gr
Αποκαλυπτικά για την κατάσταση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι τα στοιχεία έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που παρουσίασε πριν από λίγες ημέρες η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου. Σύμφωνα με αυτά, από τον «χάρτη» της επιχειρηματικής δραστηριότητας «εξαφανίστηκαν» περίπου 68.000 μικρομεσαίες μέσα στη διετία 2010-2011. Στο 9μηνο του 2011, χάθηκαν 67.000 θέσεις εργασίας στον κλάδο των μικρομεσαίων, με τις απολύσεις να φτάνουν τις 27.000, με αύξηση κατά 55%, σε σχέση με πέρυσι. Σε διάστημα της οκταετίας 2003-2010, οι ελληνικές μικρομεσαίες είναι λιγότερες κατά 30.000, ενώ οι απώλειες σε θέσεις εργασίας έφτασαν τις 135.000. Οι εκτιμήσεις της ΕΣΕΕ είναι δυσοίωνες και για το επόμενο διάστημα, καθώς κάνει λόγο για άλλες 53.000 μικρομεσαίες που βρίσκονται στο «κόκκινο», που θα σημάνουν νέες απώλειες θέσεων εργασίας.
Αναφορικά με τις εναπομείνασες αντοχές των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στην Ελλάδα, η ΕΣΕΕ επικαλείται πρόσφατη έκθεση της τρόικας για το 2011, σύμφωνα με την οποία μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, με τα επιβαλλόμενα μέτρα, θα έχει κλείσει το 3,3% των μικρομεσαίων -δηλαδή επιπλέον 25.000 ελληνικές επιχειρήσεις με 135.000 απώλειες θέσεων εργασίας.
Η έρευνα της ΕΕ για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα (2003-2010 Small and Medium sized performance review, στο πλαίσιο του Small Business Act) «επιβεβαιώνει τον θάνατο των ΜμεΕπιχειρήσεων στην Ελλάδα και την κατάρρευση της ραχοκοκαλιάς της ελληνικής οικονομίας», σχολίασε η ΕΣΕΕ. Με βάση τα κυριότερα ευρήματα της έρευνας, τα μεγαλύτερα «αγκάθια» είναι η γραφειοκρατία, η έλλειψη χρηματοδότησης αλλά και το δαιδαλώδες θεσμικό κανονιστικό και φορολογικό πλαίσιο, ενώ μεγάλες καθυστερήσεις καταγράφονται στις πληρωμές τόσο από το δημόσιο όσο και μεταξύ των επιχειρήσεων.
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ
Η απάντηση στο μεγάλο δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας και την ύφεση δεν μπορεί να είναι άλλη από την επανεκκίνηση της οικονομικής και επενδυτικής δραστηριότητας των Μικρών και Μεσαίων επιχειρήσεων που αποτελούν την πραγματική οικονομία σε Ευρώπη και Ελλάδα, υπογραμμίζει η ΕΣΕΕ. «Στην Ελλάδα, όμως, με τα επιβαλλόμενα μέτρα υπερφορολόγησης που συνεπάγονται αποψίλωση και συρρίκνωση των εισοδημάτων και της καταναλωτικής ζήτησης φαντάζει εξαιρετικά αμφίβολη η προοπτική της επενδυτικής δραστηριότητας και πρωτοβουλίας από τις Μικρές και Μεσαίες επιχειρήσεις, όπως άλλωστε επιβεβαιώνεται από την πολύ μικρή απορρόφηση των επενδυτικών προγραμμάτων του ΕΣΠΑ. Η ΕΣΕΕ τεκμηριωμένα πιστεύει ότι η απάντηση στα μεγάλα προβλήματα της ύφεσης και της ανεργίας δεν μπορεί να είναι άλλη από την στήριξη της οικονομικής δραστηριότητας των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων», υπογραμμίζεται.
ΔΙΑΦΟΡΕΣ
Με βάση την έρευνα και τις επισημάνσεις της Συνομοσπονδίας, η σημαντικότερη διαφορά που προκύπτει από την έρευνα είναι ότι στην χώρα μας σε αντίθεση με την Ε.Ε. οι ΜμεΕ όχι μόνο δεν εκτιμώνται, αλλά στοχοποιούνται από την κυβέρνηση ως αποκλειστικά υπεύθυνες για την φοροδιαφυγή, τη διαφθορά των κρατικών ελεγκτικών μηχανισμών ακόμα και για τις συνέπειες της κρίσης χρέους. Κατά γενική ομολογία, οι Έλληνες Μικρομεσαίοι εκτός από αβοήθητοι νοιώθουν ανεπιθύμητοι στη χώρα τους.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Πιο αναλυτικά, με βάση την έρευνα της ΕΕ, η απασχόληση στις ελληνικές επιχειρήσεις είναι λίγο χαμηλότερα από το 110 σε Ελλάδα και Ε.Ε., ενώ οι ΜμεΕ απασχολούν πάνω από το 85% του εργατικού δυναμικού (πολύ παραπάνω από τον Μ.Ο. της Ε.Ε.). Ο αριθμός των ΜμεΕ στην Ελλάδα με βάση το 100 ανέρχεται στο 93 έναντι 112 στην Ε.Ε., ενώ η προστιθέμενη αξία της ΜμεΕ στην Ελλάδα υποχωρεί συνεχώς όσο μειώνεται ο αριθμός των ΜμεΕ και έχει πέσει στο 110 έναντι 120 στην Ε.Ε. Η συμμετοχή του κλάδου των ΜμεΕ στη δημιουργία προστιθέμενης αξίας ανέρχεται στο 35.3% σε σχέση με το 21.8% των λοιπών χωρών της Ε.Ε.
ΑΠΩΛΕΙΕΣ
Συγκρίνοντας το 2003 με το 2010 οι ΜμεΕ είναι λιγότερες κατά 30.000 με απώλεια 135.000 θέσεων εργασίας, ενώ συγκρίνοντας το 2010 με το 2011 έχουμε 68.000 λιγότερες ΜμεΕ και άλλες 53.000 να βρίσκονται στο κόκκινο με αποτέλεσμα να είναι στα πρόθυρα να κατεβάσουν ρολά. Το εννιάμηνο του 2011 χάθηκαν 67.000 θέσεις εργασίας, ενώ οι απολύσεις έφτασαν τις 27.000, εμφανίζοντας αύξηση κατά 55%. Οι μεγάλες επιχειρήσεις δημιουργούν μόλις το 14% των θέσεων απασχόλησης στην Ελλάδα, ενώ ο αντίστοιχος μέσος όρος της Ε.Ε. είναι 33%. Οι ελληνικές ΜμεΕ απασχολούν κατά μέσο όρο 2.9 άτομα, αριθμός αισθητά μικρότερος σε σχέση με τον μέσο όρο της Ε.Ε., ο οποίος είναι 4.2 άτομα ανά επιχείρηση. Οι ΜμεΕ παροχής υπηρεσιών στην Ελλάδα, σε όρους πλήθους επιχειρήσεων, είναι σαφώς μικρότερες από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (34% έναντι 44%). Τα ίδια περίπου δεδομένα με τα παραπάνω ισχύουν, αναφορικά με την απασχόληση και την προστιθέμενη αξία, και στον τομέα των υπηρεσιών. Από την άλλη πλευρά οι ελληνικές ΜμεΕ που δραστηριοποιούνται στον τομέα του εμπορίου είναι αναλογικά περισσότερες από τον μέσο όρο της Ε.Ε (42% έναντι 31%).
ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ
Τα στοιχεία φορολόγησης των ΜμεΕ στην Ελλάδα δείχνουν ότι αθροιστικά από άμεσους και έμμεσους τακτικούς ετήσιους φόρους, αλλά και από αναδρομικές και έκτακτες εισφορές προκύπτει μία επιβάρυνση που κυμαίνεται από 48% έως 53% , ενώ στην Ε.Ε. η φορολογία δεν ξεπερνά το 33%. Αξίζει να επισημάνουμε ότι σε περίπτωση οφειλής του κράτους προς την επιχείρηση δεν υπάρχει δυνατότητα συμψηφισμού μεταξύ φορολογικών αξιώσεων του Δημοσίου και των επιχειρήσεων για ποσά άνω των 30.000.
ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ
Ενώ ο ρυθμός δημιουργίας των ΜμεΕ στην Ελλάδα είναι σχεδόν παρεμφερής με αυτόν του μέσου όρου της Ε.Ε. (14% σε Ελλάδα και 12% σε Ε.Ε.), το μερίδιο των επιχειρηματιών που εκμεταλλεύτηκαν τις κατάλληλες ευκαιρίες για να ανοίξουν μία επιχείρηση είναι σαφώς υποδεέστερο από εκείνο του μέσου όρου των χωρών της Ε.Ε. (39% σε σχέση με το 55%). Αυτό το στοιχείο υπονοεί πως ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των ελλήνων επιχειρηματιών έχουν οδηγηθεί στο άνοιγμα της επιχείρησής τους λόγω ανάγκης και έλλειψης άλλων εναλλακτικών - προοπτικών. Η προώθηση - διαφήμιση της επιχειρηματικότητας από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης είναι περιορισμένη στην Ελλάδα (34,5%) σε σχέση με τις λοιπές χώρες της Ε.Ε. (51,35%).
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ
Παρόλο που το σύστημα έκδοσης αδειών και αδειοδοτήσεων στην Ελλάδα προσεγγίζει εκείνο του Μ.Ο. των χωρών της Ε.Ε. η επιβάρυνση από τις ισχύουσες κυβερνητικές ρυθμίσεις, η σχετική πολυπλοκότητα στο επικοινωνιακό κομμάτι και η ανεπαρκής έως ανύπαρκτη πρόοδος στην απλοποίηση των κανόνων και των διαδικασιών τοποθετούν την Ελλάδα σε δυσμενή θέση σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ε.Ε.
Οι ημέρες που απαιτούνται για να λειτουργήσει μια ελληνική επιχείρηση είναι 19 έναντι 14 στην Ε.Ε. και σε αυτό έχει βοηθήσει τον τελευταίο χρόνο η ενεργοποίηση του one stop shop στα επιμελητήρια. Το κόστος που είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί ένα εταιρικό σχήμα φτάνει το 21% (ως προς το κατά κεφαλήν εισόδημα) έναντι 5,5% στην Ε.Ε. Η απαιτούμενη καταβολή ελάχιστου κεφαλαίου στην Ελλάδα είναι στο 22,3% (% ως προς το κατά κεφαλήν εισόδημα) έναντι 18,76% στον μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε. Το απαιτούμενο κόστος μεταβίβασης περιουσίας (% ως προς την περιουσιακή αξία) είναι 12,7% στην Ελλάδα σε αντίθεση με την Ε.Ε. όπου κυμαίνεται στο 4,68%. Για να κλείσει οριστικά μια επιχείρηση στην Ελλάδα χρειάζεται 2 χρόνια με κόστος περίπου 9% και είναι τα μόνα στοιχεία που ταυτίζονται με τον μέσο όρο της Ε.Ε., με την προϋπόθεση ότι στην Ευρώπη ακολουθούν συγκεκριμένη πτωχευτική διαδικασία, ενώ στην Ελλάδα απλώς κατεβάζουν ρολά και συνεχίζουν να οφείλουν εισφορές με πρόστιμα και προσαυξήσεις. Η διαθεσιμότητα των 8 βασικών κρατικών υπηρεσιών, οι οποίες παρέχουν βοήθεια στις ελληνικές επιχειρήσεις μέσω της χρήσης του διαδικτύου (ηλεκτρονική εξυπηρέτηση των ελληνικών επιχειρήσεων), είναι αρκετά περιορισμένη στην πατρίδα μας σε σχέση με τις λοιπές χώρες της Ε.Ε. (62,5 έναντι 89,35). Σε αυτόν το τομέα η Ελλάδα καταγράφει τη χειρότερη επίδοση επί του συνόλου των χωρών της Ε.Ε. εξαιτίας κυρίως του υψηλού κόστους τόσο της έναρξης της λειτουργίας των επιχειρήσεων όσο και της μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων αν και οι λοιποί δείκτες κυμαίνονται στο ίδιο επίπεδο με αυτό του μέσου όρου των χωρών της Ε.Ε.
ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ
Ο μέσος όρος πληρωμής των επιχειρήσεων από το δημόσιο είναι 65 ημέρες έναντι 25 στην ΕΕ. Αναφορικά με την οικονομική σχέση των ΜμεΕ και του Κράτους το μερίδιο των ΜμεΕ στην συνολική αξία των κρατικών συμβολαίων είναι 31% στην Ελλάδα και 38% στην Ε.Ε., ενώ η ηλεκτρονική διαθεσιμότητα των προκηρύξεων κρατικών προμηθειών στην Ελλάδα προσεγγίζει μόλις το 43%, ενώ στην ΕΕ το 73%. Τέλος, με βάση τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει πως η κρατική βοήθεια προς τις ΜμεΕ στην Ελλάδα είναι οριακά υψηλότερη (7,6%) από την Ε.Ε. (6,9%).
Το ποσοστό μη επιτυχών αιτήσεων, από τις ΜμεΕ, για παροχή τραπεζικών δανείων ανέρχεται το 36% στην Ελλάδα, ενώ αντίθετα στις άλλες χώρες της Ε.Ε. το ποσοστό αυτό υπολογίζεται στο 23%. Ο μέσος όρος εξόφλησης συναλλαγών μεταξύ επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι περίπου 107 ημέρες έναντι 54 ημερών στην Ε.Ε. Οι επενδύσεις υψηλού επιχειρηματικού ρίσκου είναι ιδιαίτερα περιορισμένες στην πατρίδα μας (0,002%) σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες (0,014%), ενώ τα πιστωτικά ιδρύματα διακατέχονται από μία έντονη επιφύλαξη στη χορήγηση δανείων προς τις ΜμεΕ (38% έναντι 30% στην Ε.Ε.). Το ποσοστό αξιοποίησης ευρωπαϊκών κονδυλίων για την δημιουργία και ενίσχυση των ΜμεΕ είναι στην Ελλάδα μόλις 6% έναντι 22% στην Ε.Ε.
Το μέσο κόστος που απαιτείται για εξαγωγή προϊόντων από τη χώρα μας διαμορφώνεται στα 1.153 δολάρια έναντι 1.043 στην Ε.Ε., ενώ ο απαιτούμενος χρόνος διεκπεραίωσης της διαδικασίας εκτιμάται σε 20 ημέρες έναντι 11,71 ημερών στην ΕΕ. με αριθμό συνοδευτικών εγγράφων 5 έναντι 4. Για τις εισαγωγές των προϊόντων το κόστος είναι 1.265 δολάρια έναντι 1.097,64 στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές με απαιτούμενο χρόνο 25 ημερών έναντι 12,35 και με απαραίτητα έγγραφα 6 έναντι 5,35. Και σε αυτόν το τομέα η Ελλάδα βρίσκεται πίσω σε σχέση με την Ε.Ε. και κρίνεται επιβεβλημένη η διεθνοποίηση της δραστηριότητας των ΜμεΕ και η ενίσχυση των διεθνών εταιρικών συνεργασιών.
