Στα ύψη έχει εκτοξευθεί το κόστος των βασικών ειδών διατροφής για ένα μεσαίο ελληνικό νοικοκυριό, τη στιγμή που οι μισθοί και οι συντάξεις ψαλιδίζονται δραματικά.
Όπως αποδεικνύει πρόσφατη έρευνα του υπουργείου Ανάπτυξης, η χώρα μας κρατά τα σκήπτρα της ακρίβειας, καθώς τα προϊόντα στα ελληνικά σούπερ μάρκετ πωλούνται, κατά κανόνα, ακριβότερα από ό,τι σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η έρευνα τιμών σε επτά χώρες της Ε.Ε. (Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Βουλγαρία και στην Ελλάδα) κατέδειξε ότι σε 70 προϊόντα ευρείας κατανάλωσης, εκ των οποίων τα 50 είναι επώνυμα, οι τιμές στη χώρα μας παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, γεγονός που δημιουργεί έντονη ανησυχία για τις συνθήκες, που επικρατούν στην αγορά.
Από την άλλη πλευρά, η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, όπως ισχυρίζονται παράγοντες της αγοράς, έχει μειωθεί κατακόρυφα. Τονίζουν δε ότι διαφαίνεται ήδη η τάση να στρέφονται σε φθηνότερα καταναλωτικά προϊόντα και να μειώνουν τη μηνιαία δαπάνη για τα ψώνια τους, καθώς, προκειμένου να ανταπεξέλθουν στην εκπλήρωση άλλων υποχρεώσεων, όπως η αποπληρωμή φόρων, δανείων και πιστωτικών καρτών, περιορίζουν τις αγορές τους, ακόμα και στα είδη πρώτης ανάγκης.
Σύμφωνα με εκπροσώπους καταναλωτικών οργανώσεων, η ακρίβεια, σε συνδυασμό με την ανασφάλεια, που δημιουργεί η οικονομική κρίση, οδηγούν ολοένα και περισσότερους καταναλωτές στην αναζήτηση φθηνότερων εναλλακτικών λύσεων για το πορτοφόλι τους, όπως είναι τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας και τα χύμα προϊόντα.
Βέβαια, και οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ δεν έχουν μείνει απαθείς στα νέα δεδομένα και προχωρούν η μία μετά την άλλη σε σημαντικές προσφορές, προς διευκόλυνση του καταναλωτικού κοινού. Ωστόσο, οι καταναλωτικές οργανώσεις εφιστούν την προσοχή στους καταναλωτές, καθώς, όπως υποστηρίζουν, το κατέβασμα τιμών έχει επέλθει μετά από μεγάλη αύξηση και οι προσφορές αποτελούν απλώς έξυπνα τεχνάσματα για την προσέλκυση πελατών.
Λαμβάνοντας υπόψη την ακρίβεια και τις στρεβλώσεις, που παρατηρούνται στην αγορά, οι εκπρόσωποι καταναλωτικών οργανώσεων υπογραμμίζουν ότι το καταναλωτικό κοινό πρέπει άμεσα να αφυπνιστεί και να διεκδικήσει τη μείωση των τιμών σε προϊόντα, που πωλούνται πολύ ακριβότερα στην Ελλάδα, σε σύγκριση με άλλες χώρες της Ε.Ε.
ΨΩΝΙΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ ΚΑΙ ΦΘΗΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ
Η ζήτηση για φθηνά προϊόντα αυξάνεται εντυπωσιακά, εν μέσω έντονης οικονομικής ύφεσης. "Σταδιακά, οι καταναλωτές άλλαξαν τις καταναλωτικές τους συνήθειες και επιλέγουν πλέον, σε μεγάλο βαθμό, προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, για να καλύψουν τις ανάγκες τους, προϊόντα, δηλαδή, που συσκευάζονται από τα σούπερ μάρκετ και έχουν τη δική τους φίρμα", δηλώνει στο ΑΜΠΕ ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Καταναλωτών (ΙΝΚΑ), Γιώργος Λεχουρίτης.
Παράλληλα, αναφέρει ότι αρκετοί είναι και αυτοί που στρέφονται και στα χύμα προϊόντα, που είναι φθηνότερα από τα επώνυμα κατά 30% έως 60%.
Την τάση αυτή επιβεβαιώνει ο Γιάννης Σταυρόπουλος, ιδιοκτήτης παντοπωλείου στην Αγία Παρασκευή. "Τα τελευταία 2-3 χρόνια, παρατηρείται στροφή του αγοραστικού κοινού στα χύμα προϊόντα", δηλώνει στο ΑΜΠΕ ο κ. Σταυρόπουλος, αποδίδοντας την καλύτερη τιμή τους, σε σχέση με τα συσκευασμένα, και στο γεγονός ότι αυτά δεν επιβαρύνονται με το κόστος της τυποποίησης.
"Αυτό που παρατηρείται είναι ότι ο κόσμος έχει κόψει τις σπατάλες του παρελθόντος, καθώς πλέον ψωνίζει μικρές ποσότητες κάθε μέρα", αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Σταυρόπουλος, προσθέτοντας ότι οι καταναλωτές αρχίζουν να ξεφεύγουν από την πλύση εγκεφάλου, που τους γίνεται από τα σούπερ μάρκετ, και πλέον προχωρούν στην ιεράρχηση των αναγκών τους και στο σωστό προγραμματισμό των αγορών τους.
Ωστόσο, όπως τονίζει, οι καταναλωτές θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί και με τα χύμα προϊόντα, καθώς ενδέχεται, σε κάποιες περιπτώσεις, να είναι νοθευμένα.
Την προτίμηση του καταναλωτικού κοινού προς τα χύμα προϊόντα επισημαίνει και η Βασιλική Στάγια, ιδιοκτήτρια παντοπωλείου στους Αμπελόκηπους. "Είναι γεγονός ότι η κατανάλωση των χύμα προϊόντων παρουσιάζει ανοδική πορεία, κάτι που δικαιολογείται απόλυτα, εάν αναλογιστεί κανείς ότι τα χύμα πωλούνται στη μισή τιμή, σε σχέση με τα επώνυμα και συσκευασμένα προϊόντα", δηλώνει στο ΑΜΠΕ η κ. Στάγια.
Παρόλα αυτά, ο κόσμος είναι συγκρατημένος στις αγορές του, ακόμα και αυτοί που ψώνιζαν δύο φορές την εβδομάδα, τώρα έρχονται μία φορά το δεκαπενθήμερο", αναφέρει χαρακτηριστικά η ίδια, συμπληρώνοντας ότι αρκετοί καταναλωτές επιλέγουν τα χύμα προϊόντα, καθώς έχουν τη δυνατότητα να ορίσουν με ακρίβεια την ποσότητα, που επιθυμούν να αγοράσουν και να επιλέξουν την ποιότητα του προϊόντος, δοκιμάζοντάς το.
Η κ. Στάγια επισημαίνει ότι οι καταναλωτές ζορίζονται οικονομικά, γι΄ αυτό το λόγο, έχει αρχίσει να χρησιμοποιεί το παραδοσιακό τεφτέρι για τη διευκόλυνση των πελατών της στις καθημερινές τους αγορές.
Επικοινωνιακά τρικ οι προσφορές
Το οξύμωρο, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ελληνικού Κέντρου Καταναλωτών (ΕΛΚΕΚΑ), Βασίλη Λύγκα, είναι ότι από τη μία, συμπιέζονται προς τα κάτω οι μισθοί και οι συντάξεις των πολιτών και από την άλλη, οι τιμές των προϊόντων τραβούν την ανηφόρα.
Όπως αναφέρει, οι μειώσεις τιμών, με τη μορφή προσφορών, που, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, διαφημίζουν τα σούπερ μάρκετ, είναι παραπλανητικές, καθώς, όπως λέει, αυτές ενδέχεται να γίνονται σε προϊόντα, που προηγουμένως έχει αυξηθεί η τιμή τους.
"Από έρευνες του ΕΛΚΕΚΑ δεν προκύπτουν μειώσεις τιμών", δηλώνει ο κ. Λύγκας. Απεναντίας, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του, από την αρχή του έτους, έχουν γίνει αυξήσεις κατά 10-15% σε προϊόντα, υπογραμμίζοντας ότι οι δαπάνες ενός μεσαίου ελληνικού νοικοκυριού για διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά κατέγραψαν αύξηση κατά 4%, το Δεκέμβριο του 2011, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο περυσινό μήνα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα της ανόδου των τιμών αποτελεί το γάλα, ένα προϊόν ζωτικής σημασίας, που δεν μπορεί να λείπει από το καλάθι της νοικοκυράς. Όπως αναφέρει η Γενική Διευθύντρια της Ένωσης Καταναλωτών Ποιότητα Ζωής (ΕΚΠΟΙΖΩ), Παναγιώτα Καλαποθαράκου, η τιμή του γάλατος έχει φθάσει πάλι στα επίπεδα των 1,20 έως 1,40 ευρώ από 1 ευρώ, που είχε κατέβει, μετά από ισχυρές πιέσεις.
Εκστρατεία κατά της ακρίβειας
Συντονισμένες δράσεις κατά της ακρίβειας προτείνουν οι εκπρόσωποι των καταναλωτικών οργανώσεων. "Επιτακτική ανάγκη είναι το καταναλωτικό κοινό να οργανωθεί στις ενώσεις καταναλωτών, προκειμένου να αυξήσει τη δύναμή του και να οργανώσει μαζικές κινητοποιήσεις, που θα ασκήσουν πίεση προς την κατεύθυνση μείωσης των τιμών σε συγκεκριμένα προϊόντα, που μπαίνουν στο καλάθι της νοικοκυράς", δηλώνει στο ΑΜΠΕ η κ. Καλαποθαράκου.
Σύμφωνα με την ίδια, επιβάλλεται να ενισχυθεί ο ρόλος της Επιτροπής Ανταγωνισμού, για να λειτουργήσει ο υγιής ανταγωνισμός στη χώρα μας. "Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, θα πρέπει να διενεργούνται, με πιο εντατικούς ρυθμούς, έλεγχοι και να επιβάλλονται οι προβλεπόμενες κυρώσεις στους κερδοσκόπους για την αντιμετώπιση των φαινομένων της καρτελοποιημένης αγοράς και των ολιγοπωλίων, που διαμορφώνουν τις τιμές, κατά το δοκούν, με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται ο καταναλωτής", όπως τονίζει.
Σε αυτή την προσπάθεια, όπως τονίζει, έχει τη δυνατότητα να συμβάλει δυναμικά και ο κάθε καταναλωτής ξεχωριστά, με το να μην αγοράζει τα προϊόντα, στα οποία διαπιστώνει αύξηση της τιμής τους.
Στο πλαίσιο αυτό, το ΕΛΚΕΚΑ σχεδιάζει εκστρατεία για μποϊκοτάρισμα των προϊόντων, που πωλούνται ακριβότερα στη χώρα μας, σε σχέση με τις υπόλοιπες της Ε.Ε. Με αυτό τον τρόπο, όπως επισημαίνει ο κ. Λύγκας, οι καταναλωτές μπορούν να διεκδικήσουν τα προϊόντα αυτά να πωλούνται στα επίπεδα των τιμών των άλλων χωρών της Ε.Ε.
