Σε παρανοήσεις γύρω από τις ημερομηνίες λήξης υπολογίζεται ότι οφείλεται σε ποσοστό 20% ο μεγάλος όγκος τροφίμων, που καταλήγουν κάθε χρόνο στα σκουπίδια στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως τόνισε ο πρόεδρος του Κέντρου Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕΠΚΑ), Νίκος Τσεμπερλίδης, με αφορμή την έναρξη διάθεσης τροφίμων περασμένης διατηρησιμότητας και στα ελληνικά σούπερ μάρκετ. «Κάθε χρόνο πετάγονται 90 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων στην ΕΕ. Για τη σπατάλη αυτή ευθύνονται κατά 43% τα νοικοκυριά -λόγω αγοράς υπερβολικής ποσότητας τροφίμων, αλλά και της παρανόησης των σχετικών με τις ημερομηνίες λήξης- κατά 39% η μεταποιητική βιομηχανία και κατά 14% ο κλάδος μαζικής εστίασης», σημείωσε, υπενθυμίζοντας τα ευρήματα πανευρωπαϊκής μελέτης (Οκτώβριος 2010-Φεβρουάριος 2012). Μάλιστα, η πρόβλεψη ήταν ότι, αν δεν αλλάξει κάτι, οι ποσότητες αυτές θα φτάσουν τα 120 εκατ. τόνους μέχρι το 2020. Κατά τον ίδιο, βάσει παλαιότερων στοιχείων του Ευρωβαρομέτρου (2006), στην Ελλάδα πετάγονται κάθε χρόνο στα σκουπίδια 488.000 τόνοι τροφίμων.
Σήμερα, πάνω από εννέα στους 10 Έλληνες καταναλωτές θεωρούν ότι η ημερομηνία λήξης είναι πολύ σημαντική, προκειμένου να επιλέξουν ένα τρόφιμο, βάσει των αποτελεσμάτων πανελλαδικής έρευνας, που εκπόνησε το ΚΕΠΚΑ σε δείγμα 1.556 καταναλωτών, τον Σεπτέμβριο του 2012. Ωστόσο, οι καταναλωτές πρέπει να γνωρίζουν ότι βάσει κοινοτικής οδηγίας, όλα τα τρόφιμα -πέραν των ευπαθών- περιλαμβάνουν, στη σήμανσή τους, την ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας: «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από…».
«Το "κατά προτίμηση" είναι αμφίβολο αν γίνεται κατανοητό από τους καταναλωτές, με αποτέλεσμα πλήρως κατάλληλα για κατανάλωση τρόφιμα να οδηγούνται στα σκουπίδια», τόνισε στη διάρκεια σημερινής συνέντευξης Τύπου, ο κ. Τσεμπερλίδης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιων τροφίμων, που δεν αλλοιώνονται εύκολα είναι το μέλι, ο καφές και το τσάι, ενώ άλλα (π.χ., ζυμαρικά ή όσπρια) μπορεί να συντηρηθούν για μεγαλύτερο διάστημα από αυτό που αναφέρει η ένδειξη «ανάλωση κατά προτίμηση», αν συντηρηθούν σωστά (π.χ., ψύξη, κατάψυξη, ξηρό και στεγνό περιβάλλον κ.λπ.).
Η τελική ημερομηνία κατανάλωσης («ημερομηνία λήξης») πρέπει να αναγράφεται μόνο στα τρόφιμα, που είναι μικροβιολογικώς εξαιρετικά αλλοιώσιμα, όπως υπογραμμίστηκε στη συνέντευξη Τύπου, με αφορμή την έναρξη -από σήμερα- της διάθεσης των τροφίμων περασμένης διατηρησιμότητας, μέχρι και στο 1/3 της αρχικής τους τιμής.
ΕΡΕΥΝΑ ΑΓΟΡΑΣ
Η γενική γραμματέας του ΚΕΠΚΑ, Ευαγγελία Κεκελέκη, συνέστησε, πάντως, στους καταναλωτές να κάνουν προσεκτική έρευνα αγοράς και σε αυτή την περίπτωση, προσέχοντας τις προσφορές - "μαϊμού". Τόνισε ότι πρέπει να συγκρίνουν την τιμή των τροφίμων περιορισμένης διατηρησιμότητας -και άρα μειωμένου κόστους για τον καταναλωτή- με εκείνη των ίδιων προϊόντων, που βρίσκονται κανονικά στο ράφι, ώστε να αξιολογούν αν η προσφορά όντως τους συμφέρει. Βάσει του κειμένου της σχετικής αγορανομικής διάταξης, ο χρόνος διάθεσης αυτών των προϊόντων, δεν μπορεί να υπερβαίνει κατά περίπτωση:
-Τη μία εβδομάδα, στην περίπτωση προϊόντων, των οποίων η ελάχιστη διατηρησιμότητα δηλώνεται με την αναγραφή ημέρας και μήνα.
-Τον ένα μήνα, όταν η ελάχιστη διατηρησιμότητα δηλώνεται με την αναγραφή μήνα και έτους.
-Τους τρεις μήνες, όταν η ελάχιστη διατηρησιμότητα δηλώνεται με την αναγραφή μόνο του έτους.
