michou@eleftheria.gr
«Κόκκινη γραμμή» είναι το θέμα αξιοποίησης των λιγνιτικών κοιτασμάτων της Ελασσόνας, σύμφωνα με τον περιφερειάρχη Θεσσαλίας, Κώστα Αγοραστό ο οποίος ζήτησε από τη διοίκηση του ΣΒΘΚΕ (Σύνδεσμος Βιομηχανιών Θεσσαλίας και Κεντρικής Ελλάδος) να «αντικαταστήσει» τη συγκεκριμένη πρόταση για την ανάπτυξη της Θεσσαλίας με το έργο του Αχελώου. Πριν καλά-καλά ολοκληρωθεί η παρουσίαση της μελέτης του Συνδέσμου, ο κ.Αγοραστός υπογράμμισε ότι η ζημία που θα προκληθεί σε όλη τη Θεσσαλία είναι πολύ μεγαλύτερη από τα όποια οφέλη -«δεν ακουμπιέται με τίποτα και από κανέναν ο λιγνίτης στην Ελασσόνα. Δώσαμε μάχες γι’ αυτό το θέμα, είναι “κόκκινη γραμμή”», ανέφερε χαρακτηριστικά ο περιφερειάρχης. Στο πλαίσιο της ειδικής μελέτης, που παρουσιάστηκε χθες το απόγευμα στη Λάρισα, η διοίκηση του ΣΒΘΚΕ υπογραμμίζει πως είναι αναγκαία η επιστροφή στις «τοπικές κυβερνήσεις» και η καλλιέργεια τοπικής και περιφερειακής αυτοπεποίθησης. Στο επίκεντρο των προτάσεων βρίσκεται η προσέλκυση εγχώριου και ξένου επενδυτικού κεφαλαίου στη Θεσσαλία.
Να σημειωθεί ότι η μελέτη εκπονήθηκε από το επιστημονικό προσωπικό του ΣΒΘΚΕ, ωστόσο μνημονεύεται το ότι τέθηκε υπό την κρίση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γεώργιου Προβόπουλου, του επικεφαλής της Task Force της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ελλάδα, Horst Reichenbach, του υφυπουργού Εργασίας της Γερμανίας, Χανς Γιόακιμ Φούχτελ, για λογαριασμό του οποίου γνωμοδότησε το Γερμανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, καθώς και του καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Γεώργιου Πετράκου.
Οι κατευθύνσεις της μελέτης είναι τρεις: η πρώτη έχει να κάνει με τη διοικητική και γραφειοκρατική ετοιμότητα, ώστε να αξιοποιηθεί η μελλοντική επενδυτική δαπάνη επ΄ ωφελεία της περιφερειακής οικονομίας, η δεύτερη αναφέρεται στην αξιοποίηση υφιστάμενων περιφερειακών δυνατοτήτων υπό όρους αποτελεσματικότητας και η τρίτη επιχειρεί να περιγράψει μία νέα περιφερειακή πολιτική, χωρίς το ΠΔΕ, αν είναι δυνατόν -όπως ανέφερε και ο πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Συνδέσμου, Απόστολος Παπαδούλης.
Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν, μεταξύ άλλων, οι βουλευτές Φίλιππος Σαχινίδης, Ασημίνα Σκόνδρα, Γιώργος Κυρίτσης, Μιχάλης Ταμήλος, η αντιπεριφερειάρχης Λάρισας, Ρένα Καραλαριώτου,ο πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρία – παραρτημα Θεσσαλίας – Σπύρος Βαλιώτης, οι πρόεδροι των Επιμελητηρίων Λάρισας, Σωτήρης Γιαννακόπουλος, Μαγνησίας, Αριστοτέλης Μπασδάνης και Τρικάλων, Βασίλης Γιαγιάκος, ο πρόεδρος του ΣΘΕΒ, Απόστολος Δοντάς, η πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ν.Λάρισας, Ειρήνη Παπαϊωάννου, εκπρόσωποι του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, καθώς και αρκετοί επιχειρηματίες.
CASUS BELLI
Σχολιάζοντας, σε πρώτο επίπεδο τη μελέτη, ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας σημείωσε πως δεν απέχει πολύ από το αναπτυξιακό σχέδιο που έχει εκπονήσει η ίδια η Περιφέρεια Θεσσαλίας -με εξαίρεση το θέμα του λιγνίτη, ενώ τόνισε πως είναι θετικό να υπάρχουν τέτοιες πρωτοβουλίες από τους φορείς. «Το κυριότερο πράγμα που απαιτείται για την υλοποίηση επενδύσεων είναι η σταθερότητα -και αυτό είναι ακόμη ζητούμενο. Να μην ξυπνά και κοιμάται ο επιχειρηματίας έχοντας στο μυαλό του το πόση θα είναι η φορολογία την επομένη ή πόσο θα είναι το κόστος της ενέργειας».
Ειδικά για το θέμα των λιγνιτικών κοιτασμάτων στην Ελασσόνα, ο κ.Αγοραστός έθεσε θέμα «κόκκινης γραμμής», τονίζοντας πως υπάρχει ήδη ένα έργο που μπορεί να έχει τα ίδια ενεργειακά οφέλη και αποτελέσματα για την περιφερειακή οικονομία και αυτό είναι το έργο της εκτροπής του Αχελώου, σε συνδυασμό με τη δημιουργία του υδροηλεκτρικού σταθμού που θα δώσει την απαιτούμενη ενέργεια στην περιφέρεια Θεσσαλίας -«δεν ακουμπιέται το θέμα του λιγνίτη», σημείωσε με νόημα ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας, ενώ και από το κοινό ακούστηκαν φωνές για «casus belli».
ΤΟΠΙΚΑ
Επιστροφή στις τοπικές κυβερνήσεις προτείνει ο πρόεδρος του Συνδέσμου, Ευρυπίδης Δοντάς, ως τον κεντρικό άξονα σχεδιασμού και υλοποίησης αναπτυξιακών πολιτικών από την περιφέρεια για την περιφέρεια –χρειάζεται να οριοθετήσουμε ένα νέο αναπτυξιακό «ξέφωτο», υπογράμμισε. Σύμφωνα με τον ίδιο, ένα μεγάλο μέρος του σημερινού προβλήματος, που αντιμετωπίζει η χώρα, προκύπτει από την απουσία αποτελεσματικότητας, προγραμματισμού και διαχειριστικής επάρκειας, ενώ η λύση βρίσκεται στην άμεση εμπλοκή του ιδιωτικού κεφαλαίου στην αναπτυξιακή διαδικασία, με όρους, προϋποθέσεις και κανόνες, που θα διασφαλίζουν σύγχρονες συνθήκες συνύπαρξης, ανάπτυξης και περιβάλλοντος. «Όλοι μας διαθέτουμε την ωριμότητα να αντιληφθούμε ότι η ανάκαμψη της οικονομίας, που νομοτελειακά θα έλθει, δεν θα αφορά σε ολόκληρη την χώρα. Οι περιοχές, που θα έχουν ανακτήσει την δική τους αυτοπεποίθηση και θα έχουν σχεδιάσει τον δικό τους αναπτυξιακό βηματισμό θα έχουν προβάδισμα έναντι των άλλων, που απαράσκευες θα περιμένουν το μάννα εξ ουρανού. Εμείς μπορούμε να είμαστε στην πρώτη κατηγορία», τόνισε ο κ.Δοντάς. Μιλώντας στην «Ε» ειδικά για το θέμα της πρότασης του Συνδέσμου για τον λιγνίτη, ο πρόεδρος του ΣΒΘΚΕ ξεκαθάρισε ότι για την υλοποίηση οποιασδήποτε πρότασης χρειάζεται και η συναίνεση των τοπικών κοινωνιών και πως χωρίς αυτή δεν έχει νόημα οποιαδήποτε πρόταση. Ωστόσο, υποστήριξε πως θα έπρεπε να ξεκινήσει έστω και ένας διάλογος, με τη συμμετοχή ειδικών, για ένα τόσο σοβαρό θέμα.
ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Εκτελεστικής Επιτροπής του Συνδέσμου, Απόστολο Παπαδούλη, η μελέτη-πρόταση αυτή, κατατίθεται ως μία συμπληρωματική αναπτυξιακή προσπάθεια και δεν επιδιώκει να υποκαταστήσει εκλεγμένα όργανα ή επίσημες κρατικές δομές. «Στον βαθμό που θα γίνει αποδεκτή, έχει την φιλοδοξία να υλοποιείται τμηματικά μέσα στην επόμενη δεκαετία. Το αποσαφηνίζω για να μην συνδυαστεί με κρατικούς ή κοινοτικούς πόρους, ή να μην οριοθετηθεί με βάση προγραμματικές περιόδους. Η πρόταση του Συνδέσμου τίθεται σε δημόσια διαβούλευση, στην ιστοσελίδα του Συνδέσμου», σημείωσε στην ομιλία του ο κ.Παπαδούλης.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Στα κύρια συμπεράσματα, πάνω στα οποία βασίστηκε και μεγάλο μέρος των προτάσεων που κατατέθηκαν, περιλαμβάνεται πρωτίστως η διαπίστωση ότι παρότι ο ρυθμός ανάπτυξης της περιφέρειας Θεσσαλίας κρίνεται ικανοποιητικός, όταν γίνεται αναγωγή σε όρους αγοραστικής δύναμης και προστιθέμενης αξίας, η Θεσσαλία -και σε ευρωπαϊκό και σε εθνικό επίπεδο- εμφανίζει τάσεις οικονομικής απόκλισης και όχι σύγκλισης και αυτό παρά το ότι έχουν μεσολαβήσει τρία κοινοτικά πλαίσια στήριξης. Αυτό σημαίνει ότι ένα μεγάλο τμήμα της τοπικής οικονομίας παρουσιάζει χαμηλή παραγωγικότητα, δηλαδή λειτουργεί κάτω από συνθήκες χαμηλής αποτελεσματικότητας -το συμπέρασμα αυτό προκύπτει και από τις επιδόσεις ιδιαίτερα του τριτογενή τομέα.
Στα σημαντικά πλεονεκτήματα της Θεσσαλίας καταλογίζεται η σχετική «αυτάρκεια», καθώς η περιφέρεια πραγματοποιεί περισσότερες εξαγωγές, σε αξία, απ΄ ό,τι εισαγωγές, με αποτέλεσμα να βελτιώνει σημαντικά το εμπορικό της ισοζύγιο. Τα εξαγώγιμα προϊόντα διακρίνονται από μία σοβαρή ποικιλία, και είτε προέρχονται από την μεταποίηση της πρωτογενούς παραγωγής, είτε προκύπτουν από βιομηχανικές κατεργασίες.
Στη μελέτη επισημαίνεται ότι οι υλοποιηθείσες επενδύσεις στην περιφέρεια Θεσσαλίας στην εξαετία 2003-2008 έχουν την απόλυτη ταυτότητα της κρατικής χρηματοδότησης. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται, την περίοδο 2000-2009 στον πρωτογενή τομέα οδηγήθηκε το 7% των συνολικών επενδύσεων της Θεσσαλίας και παρήχθη το 10,96% της ΑΠΑ, στο δευτερογενή κατευθύνθηκε το 12,24% και παρήχθη το 22,51% της ΑΠΑ και στον τριτογενή οδηγήθηκε το 80,76% των επενδύσεων της περιφέρειας και παρήχθη το 66,53% της ΑΠΑ της Θεσσαλίας.
«Η οικονομία της Περιφέρειας Θεσσαλίας έχει τις προϋποθέσεις για μία διαδρομή βιώσιμης ανάπτυξης, όχι όμως, επιμένοντας στο σημερινό παραγωγικό μοντέλο. Χρειάζεται μεγαλύτερη έμφαση στην αξιοποίηση των δυνατών σημείων, που έχουν σχέση με την αξιοποίηση της αγρο-βιο-διατροφικής τάσης, αλλά με ολοκληρωμένο και αναγνωρίσιμο τρόπο, στην εκμετάλλευση φυσικών πόρων υπό όρους βιώσιμης και περιβαλλοντικά ήπιας ανάπτυξης και της διαμόρφωσης δράσεων που πριμοδοτούν την εισροή ποιοτικών χαρακτηριστικών στους παραγωγικούς συντελεστές. Τέλος, είναι εξαιρετικά απαραίτητη η σύγκλιση των παραγωγικών συντελεστών και του πολιτικού προσωπικού της Θεσσαλίας, σε πολιτικές και πρωτοβουλίες, που θα έχουν ως βασική επιδίωξη τη μεγέθυνση της παραγωγικής και οικονομικής επιφάνειας, είτε των παραγωγικών μονάδων, είτε των ενδοπεριφερειακών αγορών», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής, Απόστολος Παπαδούλης, ο οποίος και παρουσίασε τη μελέτη.
ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ
Κομβικό σημείο στην παρουσίαση και στις προτάσεις αναδείχθηκε η ανάγκη δημιουργίας πρωτίστως μηχανισμών προσέλκυσης επενδύσεων στην περιφέρεια, με τη συγκρότηση ενός οργάνου εντεταλμένου για αυτόν τον σκοπό –μάλιστα η έμφαση δίνεται στην προσέλκυση ξένων ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων. Παράλληλα, σύμφωνα με τον ΣΒΘΚΕ, η Θεσσαλία μπορεί να κατακτήσει τον τίτλο της «Περιφέρειας Πιστοποιημένης Ποιότητας», μέχρι το 2016, στα παραγόμενα προϊόντα και υπηρεσίες της.
ΛΙΓΝΙΤΗΣ
Ιδιαίτερης σημασίας είναι η πρόταση της διοίκησης του Συνδέσμου για εκμετάλλευση των λιγνιτικών κοιτασμάτων της λεκάνης Ελασσόνας. Όπως αναφέρεται στη μελέτη, στις υπο-περιοχές Αμουρίου και Δομένικου υπάρχει βεβαιωμένο λιγνιτικό απόθεμα το οποίο ανέρχεται σε 187,6 εκατ. τόνους, επιφανειακής εκμετάλλευσης και από ποιοτικής απόψεως χαρακτηρίζεται από τους ειδικούς ως πλούσιο. «Το κοίτασμα αυτό, αν και εντοπισμένο εδώ και αρκετά χρόνια, παραμένει ανεκμετάλλευτο και μπλοκαρισμένο στην λογική ότι η αξιοποίησή του εγκυμονεί περιβαλλοντικούς κινδύνους. Ενδεχομένως, από την αρνητική εμπειρία της κρατικής ΔΕΗ, η άποψη να μην είναι άδικη. Με τα σημερινά δεδομένα, όμως, όπου αφενός η τεχνολογία του λιγνίτη έχει εξελιχθεί σε σημαντικό βαθμό, που οι παραγόμενοι ρύποι να είναι πλέον εξαιρετικά περιορισμένοι και αφετέρου η εφαρμογή του Πρωτοκόλλου του Κιότο, που προβλέπει υψηλά πρόστιμα για τους ρύπους του διοξειδίου του άνθρακα, η εκμετάλλευση του συγκεκριμένου κοιτάσματος αποτελεί σημαντικό κίνητρο για την προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων, υψηλής ενεργειακής τεχνολογίας, απασχόλησης και ευημερίας. Μάλιστα, για την διασφάλισης της πιστότητας των όρων περιβαλλοντικής προστασίας, προτείνεται να συμμετέχουν, στον σχεδιασμό τους οι μη κυβερνητικές οργανώσεις Green Peace και WWF», υποστήριξε η διοίκηση του Συνδέσμου.
ΤΟ ΠΛΕΓΜΑ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
1. Task force για τη ριζική αλλαγή του επενδυτικού κλίματος στη Θεσσαλία, με στόχο την προσέλκυση επενδυτικού κεφαλαίου στην περιφέρεια, ξένου και εγχώριου.
2. Αξιοποίηση δημόσιας και δημοτικής περιουσίας, ώστε να προκύψουν επενδύσεις σε μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, επιχειρηματικά πάρκα, διεθνή κέντρα Logistics, θεματικά τουριστικά πάρκα, μεγάλα φωτοβολταϊκά πάρκα.
3. Αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων κτιρίων εντός του ιστού των πόλεων
4. Προσδιορισμός επενδυτικών ευκαιριών σε περιφερειακό επίπεδο: Η περιφέρεια Θεσσαλίας να μελετήσει εξαντλητικά τα οικονομικά και παραγωγικά δεδομένα της περιοχής και να προσδιορίσει τρία (3) έως πέντε (5) επενδυτικά πεδία, ώστε να αποτελέσουν την αιχμή μίας επιθετικής πολιτικής προσέλκυσης ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων.
5. Δημιουργία μαρίνων εντός των υφιστάμενων λιμανιών
6. Δημιουργία Δικτύων Πολιτισμικού Αποθέματος
7. Ενίσχυση της αλυσίδας αξίας του τουριστικού προϊόντος: με τη βοήθεια των μεγάλων και μεσαίων τουριστικών μονάδων της Θεσσαλίας, να ξεκινήσει μία σοβαρή προσπάθεια οργάνωσης της αγοράς τοπικών προϊόντων διατροφής (π.χ. γάλα, τυρί, γιαούρτι, βούτυρο, ψωμί, μαρμελάδες, μέλι, λαχανικά, ξηροί καρποί, ζαρζαβατικά, όσπρια, αυγά, κρέας, ψάρια, λάδι, αρωματικά φυτά, κρασί, τσίπουρο, αναψυκτικά, νερό σε όλη την αλυσίδα παροχής τροφής κ.ά.) - Το προϊόν «θεσσαλική διατροφή» αποκτά εφαρμογή και επώνυμο.
8. Δημιουργία υποδομών για την ανάπτυξη της Έρευνας & Τεχνολογίας: Το συγκρότημα του Περιφερειακού Πόλου Καινοτομίας Κεντρικής Ελλάδος -ΠΠΚΚΕ, μπορεί να προσανατολίσει το Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξής του, κατά βάση, στους κλάδους: Τρόφιμα – Ποτά, Μέταλλο – Μηχανήματα, Μη μεταλλικά Ορυκτά - Δομικά υλικά, Ξύλο – Έπιπλο, Ιχθυοκαλλιέργειες, Τουρισμός, Περιβάλλον.
9. Δημιουργία επιχειρηματικών συσπειρώσεων (clusters) σε όλους τους τομείς: εντοπισμός των κλάδων προϊόντων και υπηρεσιών, που μπορούν να συσπειρωθούν στην Θεσσαλία, και να αποτελέσουν είτε δίκτυο (network) είτε να συγκροτήσουν «συνοικία», (cluster) και να έχουν προσανατολισμό στις αγορές του εξωτερικού.
10. Εκμετάλλευση των λιγνιτικών κοιτασμάτων της λεκάνης Ελασσόνας: η εκμετάλλευση του συγκεκριμένου κοιτάσματος αποτελεί σημαντικό κίνητρο για την προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων, υψηλής ενεργειακής τεχνολογίας, απασχόλησης και ευημερίας
11. Αξιοποίηση των παραγόμενων αστικών απορριμμάτων
12. Ενίσχυση της δυναμικής των τοπικών αγορών με την προώθηση των διπόλων
Δέκατη Τρίτη Πρόταση: Έμφαση στην ποιότητα
13. Η Θεσσαλία να επιδιώξει ταύτιση με την ποιότητα και μάλιστα θέτοντας ποσοτικούς στόχους, ώστε το 2016 να κατακτήσει τον τίτλο, της «Περιφέρειας Πιστοποιημένης Ποιότητας»
14. Συγκρότηση μηχανισμού προσέλκυσης επενδύσεων
