Κάθε διαθέσιμο ευρώ του νέου ΕΣΠΑ θα αξιοποιηθεί σε δράσεις προστιθέμενης αξίας σε κλάδους με συγκριτικά πλεονεκτήματα, περιορίζοντας τις συνέπειες τη κρίσης και ενισχύοντας την κοινωνική συνοχή και την απόδοση της δημόσιας διοίκησης, με τη χρηματοδότηση των δράσεων να είναι εμπροσθοβαρής, σύμφωνα με τον υπουργό Ανάπτυξης, Κωστή Χατζηδάκη. Το νέο ΕΣΠΑ, συνολικού ύψους 23,12 δισ. ευρώ (σύνολο δημόσιας δαπάνης) θα έχει τέσσερα εθνικά επιχειρησιακά προγράμματα και 13 περιφερειακά. Για τη Θεσσαλία προβλέπεται Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ύψους περίπου 448 εκατ. ευρώ.
Να σημειωθεί ότι σήμερα υπεβλήθη η ελληνική πρόταση για τη διάρθρωση του νέου ΕΣΠΑ, για την περίοδο 2014-2020 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο κ.Χατζηδάκης ανέφερε ότι στο πλαίσιο της νέας προγραμματικής περιόδου δημιουργείται νέα επιτελική ομάδα ΕΣΠΑ σε κάθε υπουργείο, τόσο για τον σχεδιασμό όσο και για την ευθύνη της υλοποίησης των προγραμμάτων σε συνεργασία με τον φορέα υλοποίησης. Υπογράμμισε ότι δεν θα υπάρξει χρηματοδοτικό κενό και ότι η μετάβαση από το τωρινό πρόγραμμα στο νέο θα γίνει ομαλά.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, η τελική έγκριση από την ΕΕ αναμένεται στο τέλος Φεβρουαρίου 2014 και στο τέλος του πρώτου εξαμήνου 2014 θα γίνει και η έγκριση των προγραμμάτων. Όπως σημείωσε ο υπουργός: «Τριάντα δύο απλοποιήσεις νομοθεσίας σε τρία νομοθετήματα έχουν γίνει ήδη, αλλά δεν αρκεί γιατί ήμασταν στη μέση μίας διαδικασίας γι' αυτό και θα γίνει επισκόπηση, από μηδενική βάση, των προβλημάτων και σύμπτυξη των σταδίων εκτέλεσης των έργων με προθεσμίες και κυρώσεις, ενώ στο πλαίσιο της κινητικότητας που θα υπάρξει θα υποστηριχθούν με στελεχιακό δυναμικό οι φορείς που εμφανίζουν καθυστερήσεις στην εκτέλεση των έργων». «Μόνο με την αξιοποίηση του ΕΣΠΑ, οι Έλληνες δεν θα τρώνε με χρυσά κουτάλια» υπογράμμισε ο υπουργός για να καταδείξει ότι το νέο ΕΣΠΑ είναι ένα πολύτιμο εργαλείο αλλά όχι το μοναδικό που θα οδηγήσει στην έξοδο από την κρίση.
«Είναι καταλύτης και όχι πανάκεια το νέο ΕΣΠΑ» συμπλήρωσε ο υπουργός, σημειώνοντας ότι το σύνολο πρόσθετων επενδύσεων για να επιτευχθούν οι στόχοι της μελέτης της McKinsey & Company: Η Ελλάδα 10 Χρόνια Μπροστά- Προσδιορίζοντας το νέο Μοντέλο, είναι 112 δισ. ευρώ και οι διαθέσιμοι πόροι του ΕΣΠΑ είναι 20,8 δισ. ευρώ. «Τα 20,8 δισ. ευρώ δεν ήταν κάτι εύκολο, αυξήθηκε το ποσό κατά 37% με τις διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης, ωστόσο είναι μικρότερο το σημερινό ΕΣΠΑ από το προηγούμενο» είπε.
Το νέο ΕΣΠΑ θα έχει τέσσερα εθνικά επιχειρησιακά προγράμματα. Το πρώτο πρόγραμμα θα απορροφήσει το 25% του προϋπολογισμού του ΕΣΠΑ, με στόχο την ανταγωνιστικότητα και την επιχειρηματικότητα. Το δεύτερο πρόγραμμα αφορά στον εκσυγχρονισμό του δημοσίου και θα διατεθούν κονδύλια μόλις 3%. Το τρίτο πρόγραμμα θα απορροφήσει το 24% των κονδυλίων αφορά στην επιχειρηματικότητα σε σχέση με το περιβάλλον και τις μεταφορές και θα καλυφθούν οι ανάγκες εξελισσόμενων έργων και νέων είτε για υποδομές είτε σε περιβαλλοντικά έργα με βάση τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας. Η κατάρτιση και απασχόληση παίρνει το 13% των πόρων αλλά στον συγκεκριμένο τομέα θα διατεθεί σημαντικό κονδύλι και μέσω των περιφερειών. Το 35% που υπολείπεται θα προωθηθεί στις περιφέρειες, ενώ σημειώνεται σε σχέση με τους στόχους, ότι διπλασιάζονται οι δαπάνες για την καινοτομία και δίνεται βάρος στην εξωστρέφεια της ελληνικής επιχειρηματικότητας.
Το νέο ΕΣΠΑ θα έχει πολύ συγκεκριμένο προσανατολισμό στους τομείς στους οποίους θα κατευθυνθεί. Όπως ανέφερε ο υπουργός: «πχ, μεταξύ του να δοθούν τα χρήματα σε ένα σουβλατζίδικο ή σε μια εξωστρεφή επιχείρηση, ξεκάθαρα προτιμούμε το δεύτερο». Οι τομείς ενδιαφέροντος είναι όλες οι μορφές τουρισμού, τα logistics, η περιβαλλοντική βιομηχανία, ο τομέας της υγείας, η παραγωγή και εξοικονόμηση ενέργειας, τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών και δημιουργικές βιομηχανίες, η ολοκλήρωση διευρωπαϊκού οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου, το μετρό της Αθήνας και Θεσσαλονίκης, δράσεις για τη βιοποικιλότητα και τη φύση, έργα αεροδρομίων, διαχείριση αποβλήτων, δράσεις για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, την απασχόληση. Ιδιαίτερα για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής στόχος είναι οι ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης για νέους, γυναίκες, μακροχρόνια άνεργους, η μείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου, η τριτοβάθμια εκπαίδευση, σύστημα εγγυήσεων για τη νεολαία κλπ.
Σε κάθε περιφέρεια θα δοθούν χρήματα από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο για τα προγράμματα κοινωνικής συνοχής ενώ για συγκεκριμένες περιφέρειες λιγότερο αναπτυγμένες θα υπάρξει μεγαλύτερη ευαισθησία. Πάντως, όπως είπε ο υπουργός «συνολικά σήμερα οι περιφέρειες διαχειρίζονταν το 22% του ΕΣΠΑ, ενώ στο νέο ΕΣΠΑ θα διαχειριστούν το 35% των πόρων του ΕΣΠΑ και παρά τη μείωση των πόρων όλες οι περιφέρειες θα έχουν να διαχειριστούν περισσότερα κονδύλια τουλάχιστον κατά 15% σε σχέση με το τωρινό πρόγραμμα».
Στο μεταξύ, όπως εξήγησε ο υπουργός, για κάποιους κλάδους που δεν αναφέρονται ευκρινώς στις κατηγορίες δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να διατεθούν κονδύλια. Δηλαδή, όπως είπε ο κ. Χατζηδάκης, μια εμπορική επιχείρηση μπορεί να χρηματοδοτηθεί εάν είναι εξωστρεφής. Τέλος ο υπουργός ανέφερε ότι για τις προτάσεις της Ελλάδας έγινε κοινωνικός διάλογος και βασίστηκαν στην έκθεση του ΚΕΠΕ του ΙΟΒΕ και της McKinsey & Company.
