Σημαντική αύξηση των προσλήψεων το πρώτο εξάμηνο του 2013, που αφορά όλους τους τύπους συμβάσεων, κατά 37,29%, σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2012, προκύπτει από τα στοιχεία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) για το διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου. Ωστόσο, από τους ελέγχους που διενεργήθηκαν, προκύπτει ότι το ποσοστό αδήλωτης εργασίας φτάνει στο 38,4%, έναντι 36,2% πέρυσι. Τα συνολικά πρόστιμα που επιβλήθηκαν ανήλθαν στον 8.013.000 ευρώ για το α’ εξάμηνο του 2013, έναντι 5.647.000 το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι, χωρίς ωστόσο να περιλαμβάνονται στα ποσά αυτά τα πρόστιμα για λοιπές παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας.
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, εμφανής είναι και η σχετική μεταστροφή της τάσης που υπήρχε τα τρία τελευταία χρόνια της κρίσης, για συνεχή αύξηση του μεριδίου των ευέλικτων μορφών απασχόλησης στις νέες συμβάσεις εργασίας. Συγκεκριμένα, έχουν καταγραφεί 431.917 προσλήψεις έναντι 314.595 το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου χρόνου, ενώ στο σύνολο των νέων προσλήψεων διαπιστώνεται αύξηση των συμβάσεων πλήρους απασχόλησης με αντίστοιχη υποχώρηση του μεριδίου των συμβάσεων ευέλικτης απασχόλησης.
Τα εξαμηνιαία στοιχεία του ΣΕΠΕ φανερώνουν ότι σταδιακά αποκαθίσταται ισορροπία στην αγορά εργασίας», αναφέρει σε δήλωσή του ο υπουργός Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας Γιάννης Βρούτσης. «Πέρα από το γεγονός ότι παρατηρείται μια σημαντική αύξηση νέων προσλήψεων το α’ εξάμηνο του 2013, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2012, είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι ένα ολοένα μεγαλύτερο μερίδιο αυτών αντιστοιχεί σε συμβάσεις πλήρους απασχόλησης, ενώ φαίνεται να εξασθενεί και η τάση μετατροπής υφιστάμενων συμβάσεων πλήρους απασχόλησης σε ευέλικτες μορφές», επισημαίνει ο υπουργός Εργασίας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΠΕ, οι συμβάσεις πλήρους απασχόλησης αντιπροσωπεύουν το 62,11% των νέων προσλήψεων κατά το α’ εξάμηνο του 2013, ενώ το αντίστοιχο διάστημα του 2012 αντιπροσώπευαν το 56,12%. Οι συμβάσεις πλήρους απασχόλησης αυξήθηκαν κατά 51,95% και έφθασαν τις 268.262 το α’ εξάμηνο 2013, έναντι 176.549 το α’ εξάμηνο του 2012. Αντίστοιχα, μειώθηκαν συνολικά οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης (μερική και εκ περιτροπής), από το 43,88% στο 37,89%.
Αναλυτικότερα, ενώ το α’ εξάμηνο του 2012 μετατράπηκαν 44.122 συμβάσεις πλήρους απασχόλησης σε ευέλικτες, το αντίστοιχο διάστημα του 2013 ο αριθμός των μετατροπών μειώθηκε στις 30.108. Μικρή αύξηση παρουσιάζει η μετατροπή των συμβάσεων πλήρους απασχόλησης σε εκ περιτροπής με μονομερή απόφαση του εργοδότη (6,75%).
Σε ό,τι αφορά τις επιχειρησιακές συμβάσεις, κατά το α’ εξάμηνο του 2013, 230 επιχειρήσεις που απασχολούν συνολικά 29.795 εργαζομένους, προέβησαν στη σύναψη επιχειρησιακών συμβάσεων εργασίας με μεσοσταθμικό ποσοστό μείωσης μισθών κατά 13,49%. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των επιθεωρητών εργασίας, ο αριθμός αυτός δεν είναι μεγάλος, καθώς το σύνολο των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε όλη τη χώρα και σε όλους τους κλάδους της οικονομίας υπερβαίνουν τις 200.000, ενώ οι μισθωτοί εργαζόμενοι ξεπερνούν το 1,5 εκατ., σύμφωνα με τα απογραφικά στοιχεία του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ για τις επιχειρήσεις που υποβάλλουν Αναλυτική Περιοδική Δήλωση.
Στο θέμα της αδήλωτης εργασίας, τα στοιχεία δείχνουν ότι εντατικοποιήθηκαν οι έλεγχοι που διενεργούνται από μικτά κλιμάκια, αποτελούμενα από υπαλλήλους της Ειδικής Υπηρεσίας Ελέγχου Ασφάλισης (ΕΥΠΕΑ) του ΙΚΑ, του ΣΔΟΕ -όπου απαιτείται- και του ΣΕΠΕ για τον εντοπισμό ανασφάλιστης εργασίας. Το ποσοστό αδήλωτης εργασίας που εντοπίστηκε σε αυτούς τους ελέγχους είναι περίπου 38,4% έναντι 36,2% πέρυσι. Τα συνολικά πρόστιμα που επιβλήθηκαν ανήλθαν στον 8.013.000 ευρώ για το α’ εξάμηνο του 2013, έναντι 5.647.000 το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι, χωρίς ωστόσο να περιλαμβάνονται στα ποσά αυτά τα πρόστιμα για λοιπές παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας
Τα ποσοστά φαίνονται υψηλά, όμως σύμφωνα με τους επιθεωρητές εργασίας το συγκεκριμένο επίπεδο αδήλωτης εργασίας δεν μπορεί να αναχθεί σε επίπεδο συνόλου της οικονομίας, δηλαδή να αποτυπώσει την πραγματική διάσταση του φαινομένου, καθώς οι παραπάνω έλεγχοι πραγματοποιούνται είτε μετά από καταγγελίες, είτε σε στοχευμένους κλάδους όπου υπάρχουν ενδείξεις ότι εμφανίζουν υψηλή παραβατικότητα. Έτσι, οι περισσότεροι έλεγχοι εστιάζονται στα επισιτιστικά επαγγέλματα (εστιατόρια-ταβέρνες, αίθουσες δεξιώσεων, μεζεδοπωλεία, καφετέριες-μπαρ, κέντρα διασκέδασης), σε βιοτεχνικά πάρκα, βιομηχανικές ζώνες, κομμωτήρια, πρατήρια βενζίνης, συνεργεία Αυτοκινήτων, μεταφορικές επιχειρήσεις, λιανικό εμπόριο, καθαριότητα, κατασκευές, φιλοξενία, υπηρεσίες ασφαλείας (security), επιχειρήσεις φασόν.
Στο πλαίσιο αυτής της δειγματοληπτικής διαδικασίας, σε σύνολο 36.606 εργαζομένων στις επιχειρήσεις που διενεργήθηκαν έλεγχοι, εντοπίστηκαν 14.039 ανασφάλιστοι. Από αυτούς, οι 5.326 είναι αλλοδαποί και αντιπροσωπεύουν το 48,5% του συνολικού αριθμού των αλλοδαπών εργαζομένων, ο οποίος ανέρχεται στους 10.989 στο σύνολο των ελεγχθέντων επιχειρήσεων. Το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας εκτιμά, πάντως, ότι η αδήλωτη εργασία στο σύνολο των επιχειρήσεων στην Ελλάδα κινείται σε χαμηλότερα επίπεδα.
