Του Γιώργου Νούλη
΄Εξτρα φόρους και πολλές «παγίδες» κρύβει και φέτος η συμπλήρωση των φορολογικών δηλώσεων. Πέραν του ότι η υποβολή εισάγει την καινοτομία της προσυμπλήρωσης των εισοδημάτων, γεγονός που μειώνει δραστικά το χρόνο διεκπεραίωσης της διαδικασίας τουλάχιστον για όσους φορολογούμενους δεν έχουν άλλα εισοδήματα πλην όσων αναγράφονται στις βεβαιώσεις αποδοχών, ωστόσο το «μαχαίρι» στις φοροαπαλλαγές και οι αλλαγές στον τρόπο φορολόγησης των εισοδημάτων, δείχνουν ότι η φορολογική επιβάρυνση θα είναι υψηλότερη.
Η διαδικασία υποβολής των δηλώσεων έχει ήδη ξεκινήσει αλλά το υπ. Οικονομικών συνεχίζει να «βομβαρδίσει» τους εφοριακούς με διευκρινιστικές εγκυκλίους και τους φορολογουμένους με οδηγίες για τις φορολογικές δηλώσεις.
Μια ανάλογη εγκύκλιος, εστάλη προχθές στις Εφορίες της Λάρισας από τον γ.γ. Δημοσίων Εσόδων Χ. Θεοχάρη, με την οποία παρέχονται διευκρινίσεις για τις υποχρεώσεις των φορολογουμένων και το πώς ειδικά θα φορολογηθούν μισθωτοί, συνταξιούχοι, αγρότες καθώς και για τον τρόπο φορολόγησης εισοδημάτων από ελευθέριο επάγγελμα (μπλοκάκια). Σύμφωνα με τις οδηγίες:
* Κάθε φυσικό πρόσωπο, ανεξαρτήτως εάν υπόκειται ή όχι σε φόρο, έχει υποχρέωση να υποβάλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος εφόσον έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του, εφόσον δεν εμπίπτει στις διατάξεις περί προσώπων που βαρύνουν τους φορολογούμενους. Εξαιρετικά, υποχρέωση υποβολής δήλωσης έχει οποιοσδήποτε, κάτοικος Ελλάδας ή εξωτερικού, προσκληθεί για αυτό εγγράφως από τον αρμόδιο προϊστάμενο της ΔΟΥ.
Στην περίπτωση αυτή, ο καλούμενος υποχρεούται να υποβάλει τις οικείες δηλώσεις μέσα στην προθεσμία 30 ημερών από την ημερομηνία της επίδοσης σε αυτόν της οικείας πρόσκλησης.
* Οι δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος υποβάλλονται υποχρεωτικά ηλεκτρονικά μέσω διαδικτύου. Αυτό ισχύει για δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος που υποβάλλονται, είτε από τους ίδιους τους φορολογούμενους με τους δικούς τους κωδικούς πρόσβασης, είτε από εξουσιοδοτημένο λογιστή-φοροτεχνικό με τους δικούς του κωδικούς πρόσβασης, η οποία εξουσιοδότηση θα αφορά στη διαχείριση των εντύπων Ε1, Ε2 και Ε3.
* Σε αυτή την περίπτωση απαιτούνται υπεύθυνες δηλώσεις του ν. 1599/86 με γνήσιο της υπογραφής των φορολογουμένων προς τον λογιστή. Εξαιρετικά, οι δηλώσεις των αποβιωσάντων υποβάλλονται αποκλειστικώς χειρόγραφα στην καθ' ύλην αρμόδια ΔΟΥ.
* Στην περίπτωση των αποβιωσάντων απαιτείται ενημέρωση του τμήματος Μητρώου της ΔΟΥ του αποβιώσαντος πριν από την υποβολή της δήλωσης. Οι δηλώσεις με επιφύλαξη υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω διαδικτύου και οδηγούνται για έλεγχο στην αρμόδια ΔΟΥ.
* Επίσης, όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος λόγω αποδεδειγμένης τεχνικής αδυναμίας που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί από τη ΓΓΠΣ ή εφόσον κρίνεται από τον αρμόδιο προϊστάμενο της ΔΟΥ σε εξαιρετικές περιπτώσεις, ότι συντρέχει αντικειμενική και πραγματική αδυναμία υποβολής της δήλωσης με ηλεκτρονικό τρόπο, τότε επιτρέπεται η υποβολή της σε έντυπη μορφή στην αρμόδια ΔΟΥ. Επισημαίνεται ότι οι αρχικές εμπρόθεσμες και εκπρόθεσμες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος των φυσικών προσώπων υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω διαδικτύου.
* Οι συμπληρωματικές-τροποποιητικές δηλώσεις θα υποβάλλονται εμπρόθεσμα ή εκπρόθεσμα ηλεκτρονικά μέσω διαδικτύου μετά την παρέλευση 30 ημερών από την ημερομηνία έναρξης υποβολής των δηλώσεων μόνον εφόσον οι αρχικές τους δηλώσεις έχουν υποβληθεί ηλεκτρονικά μέσω διαδικτύου.
* Στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος αναγράφονται όλα τα εισοδήματα του υπόχρεου ανεξάρτητα από τον τρόπο φορολόγησής τους, καθώς και τα απαλλασσόμενα από το φόρο εισοδήματα. Για τα αυτοτελώς ή με ειδικό τρόπο φορολογούμενα εισοδήματα αναγράφεται και ο παρακρατηθείς ή αποδοθείς κατά περίπτωση φόρος.
* Θεσπίζεται νέα κλίμακα για μισθωτούς και συνταξιούχους αποτελούμενη από τρία κλιμάκια (αντί των 8 που ίσχυαν) με ανώτερο συντελεστή 42% ο οποίος εφαρμόζεται για εισοδήματα πάνω από 42.000 ευρώ (αντί του 45% που εφαρμοζόταν για εισοδήματα πάνω από 100.000 ευρώ).
ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗ ΑΓΡΟΤΩΝ
* Ειδικά για τη χρήση 2013 (οικον. έτος 2014) τα δηλωθέντα εισοδήματα από ατομική γεωργική επιχείρηση φορολογούνται με την κλίμακα μισθωτών-συνταξιούχων, αλλά αυτοτελώς, δηλαδή το εισόδημα αυτό δεν συναθροίζεται, με το τυχόν εισόδημα από μισθούς και συντάξεις για να υπολογισθεί ο συνολικός φόρος. Για το εισόδημα όμως αυτό υπάρχει υποχρέωση προσκόμισης αποδείξεων προκειμένου να τύχουν της προβλεπόμενης μείωσης του φόρου.
Επίσης, στην περίπτωση που φορολογούμενος έχει εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και από γεωργικές επιχειρήσεις θα υπολογίζεται ο συνολικός φόρος που προκύπτει από το άθροισμα των φόρων των δύο επιμέρους εισοδημάτων (μισθωτές και γεωργικά), και μετά θα εφαρμόζεται η προβλεπόμενη μείωση του φόρου με την προσκόμιση αποδείξεων. Διευκρινίζεται ότι το γεωργικό εισόδημα ημεδαπής και αλλοδαπής προέλευσης φορολογείται αυτοτελώς, με την κλίμακα των μισθωτών.
* Θεσπίζεται νέα κλίμακα για εισοδήματα από ατομική εμπορική επιχείρηση και από άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος. Στην κλίμακα αυτή δεν περιλαμβάνονται εισοδήματα από ατομική γεωργική επιχείρηση.
* Επισημαίνεται ότι για τις νέες ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις ή νέους ελεύθερους επαγγελματίες με πρώτη δήλωση έναρξης επιτηδεύματος από 1η Ιανουαρίου 2013 και για τα 3 πρώτα έτη άσκησης της δραστηριότητάς τους ο φορολογικός συντελεστής του πρώτου κλιμακίου της παραπάνω κλίμακας μειώνεται κατά 50% και εφόσον το εισόδημα της δραστηριότητας αυτής (από εμπορικές επιχειρήσεις ή ελευθέριο επάγγελμα) δεν υπερβαίνει τις δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ.
Η ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ
Ο φόρος που προκύπτει με βάση την κλίμακα των μισθωτών και των συνταξιούχων μειώνεται κατά 2.100 ευρώ για εισόδημα μέχρι και 21.000 ευρώ και εφόσον ο φόρος που προκύπτει είναι μικρότερος των 2.100 ευρώ τότε το ποσό μείωσης περιορίζεται στο ποσό του φόρου.
Για εισόδημα πάνω από 21.000 ευρώ το προηγούμενο ποσό μείωσης (2.100), περιορίζεται κατά 100 ευρώ ανά 1.000 ευρώ εισοδήματος και μέχρι εξαντλήσεως του ποσού των 2.100 ευρώ. Διευκρινίζεται, ότι για εισοδήματα που υπερβαίνουν τις 21.000, 22.000, 23.000, 24.000, ..., 41.000, προκειμένου για τον τελικό υπολογισμό του φόρου κατά την εκκαθάριση της δήλωσης, ο περιορισμός της μείωσης του φόρου εφαρμόζεται αναλογικά σύμφωνα με το ύψος του δηλωθέντος εισοδήματος.
Έτσι, για δηλωθέν εισόδημα 25.000 ευρώ αντιστοιχεί μείωση 1.700 ευρώ και ο τελικός φόρος που προκύπτει είναι 3.800 ευρώ (5.500-1.700).
Για δηλωθέν εισόδημα 26.000 ευρώ ο τελικός φόρος είναι 4.220 ευρώ (5.820-1.600).
Για δηλωθέν εισόδημα 25.300 ευρώ ο τελικός φόρος είναι 3.926 ευρώ (5.596-1.670).
Η μείωση των 1.670 ευρώ προκύπτει αν αφαιρέσουμε από το ποσό των 1.700 ευρώ που αντιστοιχεί σε εισόδημα 25.000 ευρώ, το ποσό των 30 ευρώ που αντιστοιχεί σε εισόδημα 300 ευρώ.
ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ
Για να διατηρηθεί ακέραιο το ποσό μείωσης φόρου που προκύπτει με βάση την κλίμακα μισθωτών και συνταξιούχων ο φορολογούμενος απαιτείται να προσκομίσει αποδείξεις (που να έχουν εκδοθεί σύμφωνα με τις διατάξεις των Κανόνων Απεικόνισης Συναλλαγών ή σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης) ύψους 25% του δηλούμενου και φορολογούμενου ατομικού εισοδήματος. Στην περίπτωση που δεν προσκομίζεται το απαιτούμενο ποσό αποδείξεων αγορών, η θετική διαφορά μεταξύ του απαιτούμενου ποσού αποδείξεων, με ανώτατο όριο τις 10.500 ευρώ και του προσκομισθέντος ποσού αποδείξεων, πολλαπλασιάζεται με συντελεστή 22% και το ποσό που προκύπτει προσαυξάνει τον φόρο.
* Ξεχάστε τις αποδείξεις για ενοίκιο κύριας ή δευτερεύουσας κατοικίας, τα κοινόχρηστα, τις δαπάνες για ύδρευση, αποχέτευση, θέρμανση, ηλεκτρισμό, τους τόκους δανείου, τους δημοτικούς φόρους, αγορές αυτοκινήτων, διόδια, τις εισφορές στη Δημόσια Τηλεόραση, τα συνδρομητικά κανάλια, δίδακτρα, γυμναστήρια, ωδεία κλπ.
* Οι αποδείξεις που προσκομίζονται γίνονται αποδεκτές μόνο εφόσον έχουν περιληφθεί στην εμπρόθεσμη δήλωση
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
Έστω ότι φορολογούμενος δηλώνει εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες 15.000 ευρώ. Για αυτό το εισόδημα ο φόρος που προκύπτει βάσει της κλίμακας μισθωτών και συνταξιούχων είναι 15.000*22%=3.300 ευρώ και μπορεί να μειωθεί σύμφωνα με την περ.α' της παρ.2 του άρθρου 9 κατά 2.100 ευρώ ώστε ο φόρος να διαμορφωθεί τελικά σε 1.200 ευρώ (3.300-2.100) μόνο εφόσον ο φορολογούμενος προσκομίσει ελάχιστο ποσό αποδείξεων 15.000*25%=3.750 ευρώ. Εάν ο φορολογούμενος δηλώνει μικρότερο ποσό αποδείξεων π.χ. 1.750 ευρώ, τότε η διαφορά μεταξύ του ελάχιστου απαιτούμενου και του δηλωθέντος ποσού αποδείξεων πολλαπλασιαζόμενη με συντελεστή 22% μας δίνει (3.750-1.750)*22%=2.000*22%=440 ευρώ. Ο φόρος που προκύπτει μετά τη μείωση των 2.100 ευρώ, προσαυξάνεται κατά 440 ευρώ και γίνεται 1.200+440=1.640 ευρώ.
Έστω ότι φορολογούμενος δηλώνει εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες 48.000 ευρώ. Για αυτό το εισόδημα ο φόρος που προκύπτει βάσει της κλίμακας μισθωτών και συνταξιούχων είναι (48.000-42.000)*42%+10.940=13.460 ευρώ. Επειδή η μείωση του φόρου της περ.β' της παρ.2 του άρθρου 9 εξαντλείται στα 42.000 ευρώ, για το ανωτέρω εισόδημα των 48.000 ευρώ ο φόρος των 13.460 ευρώ δεν μπορεί να μειωθεί περαιτέρω. Για το εισόδημα των 48.000 ευρώ το ελάχιστο ποσό αποδείξεων που απαιτείται να προσκομιστεί σύμφωνα με τα ανωτέρω είναι 48.000*25%=12.000 ευρώ, το οποίο, βάσει των διατάξεων, περιορίζεται στα 10.500 (42.000*25%) ευρώ. Εάν ο φορολογούμενος δεν δηλώσει καθόλου ποσό αποδείξεων, τότε η διαφορά μεταξύ του ελάχιστου απαιτούμενου και του μη δηλωθέντος (μηδενικού) ποσού αποδείξεων πολλαπλασιαζόμενη με συντελεστή 22% μας δίνει (10.500- 0)*22%=10.500*22%=2.310 ευρώ. Στην περίπτωση αυτή, ο φόρος των 13.460 ευρώ, προσαυξάνεται κατά 2.310 ευρώ και γίνεται 13.460+2.310=15.770 ευρώ.
ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑ ΤΑ «ΜΠΛΟΚΑΚΙΑ»
Θεωρείται εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και το εισόδημα από την άσκηση ατομικής εμπορικής επιχείρησης παροχής υπηρεσιών ή από την άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος, αφού αφαιρεθούν από αυτό οι υποχρεωτικές ασφαλιστικές εισφορές, εφόσον συντρέχουν αθροιστικά οι ακόλουθες δύο προϋποθέσεις, χωρίς να τίθεται θέμα επιλογής από το φορολογούμενο:
Έχουν έγγραφη σύμβαση με τα φυσικά ή και νομικά πρόσωπα τα οποία λαμβάνουν τις υπηρεσίες τους.
Τα φυσικά ή και νομικά πρόσωπα τα οποία λαμβάνουν τις υπηρεσίες δεν υπερβαίνουν τα τρία ή εφόσον υπερβαίνουν τον αριθμό αυτό ποσοστό 75% των ακαθαρίστων εσόδων να προέρχεται από ένα από τα πρόσωπα που λαμβάνουν τις υπηρεσίες. Τα πρόσωπα αυτά δεν δικαιούνται έκπτωση δαπανών.
Συνεπώς στην περίπτωση αυτή ο υπολογισμός του φόρου θα γίνει με βάση την κλίμακα των μισθωτών -συνταξιούχων και παράλληλα ισχύει η μείωση του φόρου των 2.100 ευρώ και οι λοιπές μειώσεις φόρου που αφορούν σε μισθωτούς συνταξιούχους και περαιτέρω απαιτείται η προσκόμιση αποδείξεων.
Στις περιπτώσεις συμψηφισμού του τυχόν αρνητικού εισοδήματος μιας κατηγορίας (ζημία) με τα θετικά εισοδήματα άλλων κατηγοριών εισοδημάτων, το αρνητικό εισόδημα συμψηφίζεται κατ' αναλογία του ύψους των θετικών εισοδημάτων που φορολογούνται με τις γενικές διατάξεις. Διευκρινίζεται ότι η ζημιά αλλοδαπής συμψηφίζεται μόνο με εισόδημα που προέρχεται από την αλλοδαπή.
Όσον αφορά στον υπολογισμό της προκαταβολής φόρου, αυτή υπολογίζεται με βάση το συνολικό φόρο που προκύπτει από κάθε κατηγορία εισοδήματος. Δεν υπολογίζεται προκαταβολή όταν δηλώνεται εισόδημα αποκλειστικά από μισθωτές υπηρεσίες και μόνο. Στο γεωργικό εισόδημα υπολογίζεται κανονικά προκαταβολή, διότι μπορεί να φορολογείται με την κλίμακα των μισθωτών, αλλά δεν θεωρείται εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες.
Από το ημερολογιακό έτος 2013 και μετά, οι αμοιβές που αποκτούν οι αξιωματικοί και το κατώτερο πλήρωμα εμπορικού ναυτικού από την παροχή υπηρεσιών σε εμπορικά πλοία, φορολογούνται με αναλογικούς συντελεστές 15% και 10% αντίστοιχα. Ο τρόπος αυτός φορολόγησης ισχύει αποκλειστικά για τα πρόσωπα αυτά και δεν τους παρέχεται η δυνατότητα να φορολογηθούν με την κλίμακα των μισθωτών και συνταξιούχων.
