Του Γιώργου Νούλη
Ακόμη και αυθημερόν, μέσω μιας απλής δήλωσης στην Εφορία και στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ) θα μπορεί να ξεκινά τη λειτουργία της μια επιχείρηση στη Λάρισα, βάσει του σχετικού νομοθετήματος που προωθεί το υπ. Ανάπτυξης. Το εγχείρημα είναι φιλόδοξο καθώς στοχεύει στον περιορισμό της διαφθοράς την οποία «τροφοδοτούσε» η εξέταση του κάθε αιτήματος και καινοτόμο καθώς εισάγει την αδειοδότηση μέσω ηλεκτρονικής πύλης. Η πρακτική εφαρμογή ωστόσο του νομοσχεδίου κρατά επιφυλακτικό τον επιχειρηματικό κόσμο της Λάρισας, έστω και αν εξαρχής το χαιρετίζουν ως σημαντικό βήμα για τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος φιλικού προς την επιχειρηματικότητα.
Διατυπώνοντας εξαρχής τη σύμφωνη γνώμη τους για τη στρατηγική στόχευση του νομοθετήματος, εκφράζουν επιφυλάξεις όχι μόνο γιατί προβλέπονται συγκεκριμένα χρονικά όρια για την ολοκλήρωση της κάθε διαδικασίας αλλά κυρίως γιατί απαιτούνται επιπλέον πρόσθετες παρεμβάσεις, που αν δεν υπάρξουν το πρόβλημα της γραφειοκρατίας στην αδειοδότηση των επιχειρήσεων δεν πρόκειται να επιλυθεί.
«Δεν εξασφαλίζονται και δεν οριοθετούνται οι διαδικασίες και οι αρμοδιότητες των φορέων Πιστοποίησης, που θα συμμετέχουν στις διεργασίες αδειοδότησης επισημαίνει ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Λάρισας, κ. Δημ. Αδάμ, ενώ ο πρόεδρος του ΣΘΕΒ κ. Απ. Δοντάς θεωρεί πως η προώθηση του ν/σ προσκρούει στην πρόσφατη απόφαση του ΥΠΑΝ να «παγώσει» τις διαδικασίες του Αναπτυξιακού Νόμου! Επίσης οι ασάφειες που ακόμη υπάρχουν για το ποιες δραστηριότητες θα εξαιρούνται του νόμου, καθώς και η απουσία ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού απειλούν, εάν δεν αντιμετωπιστούν εγκαίρως, να καταστήσουν τον νέο νόμο κενό περιεχομένου». Με σκεπτικισμό αντιμετώπισε τις εξαγγελίες και ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Λάρισας κ. Γιώργος Τσιαπλές, λέγοντας πως για τη στήριξη της επιχειρηματικότητας θα έπρεπε να είχε προηγηθεί η φορολογική ελάφρυνση και η επίλυση των ασφαλιστικών προβλημάτων των μικρομεσαίων.
Σε γενικές γραμμές, να σημειώσουμε πως οι σημαντικές αλλαγές που επέρχονται με το νέο πλαίσιο δανειοδότησης είναι τρεις. Η πρώτη είναι ότι για την πλειονότητα των περιπτώσεων, θα αρκεί μια απλή ηλεκτρονική δήλωση στη ΔΟΥ και το ΓΕΜΗ. Η δεύτερη αλλαγή είναι η μετάθεση των ελέγχων από το στάδιο παροχής της άδειας, στο λειτουργίας της. Τους ελέγχους θα τους κάνουν πιστοποιημένοι φορείς του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, με βάση τα συγκεκριμένα πρότυπα προδιαγραφών. Η τρίτη είναι η δημιουργία ενός κεντρικού, ηλεκτρονικού συστήματος διαχείρισης της αδειοδοτικής και ελεγκτικής διαδικασίας. Μέσα από ένα portal, για την ακρίβεια το ΓΕΜΗ, ο επιχειρηματίας θα μπορεί να αναζητά τα δικαιολογητικά, να ανεβάζει στο σύστημα τις υπεύθυνες δηλώσεις και η αρμόδια αρχή να προχωρά σε ανάλογες ενέργειες.
Να σημειώσουμε πάντως, πως το νομοσχέδιο τέθηκε ήδη σε δημόσια διαβούλευση, αναμένεται να κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή περί τα τέλη Απριλίου και στο τέλος του χρόνου και αφού εκδοθούν δεκάδες υπουργικές αποφάσεις και ΠΔ, θα μπορεί να ξεκινήσει η διαδικασία των δανειοδοτήσεων, από ένα συνοικιακό κατάστημα μέχρι μία μεταποιητική μονάδα...
ΕΡΩΤΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Για να υπάρχει μια πρώτη εικόνα για το τι ακριβώς σχεδιάζεται, καταγράφουμε ορισμένα σημαντικά στοιχεία για το νέο νομοθέτημα, όπως για τους χρόνους των διαδικασιών, τον τρόπο αδειοδότησης, τους ελέγχους κ.α., μέσω μιας σειράς ερωτήσεων και απαντήσεων.
* Με ποιον τρόπο θα γίνεται η αδειοδότηση των επιχειρήσεων;
- Για την πλειονότητα των περιπτώσεων, θα αρκεί απλή δήλωση που θα υποβάλλεται ηλεκτρονικά και θα περιλαμβάνει τα στοιχεία της έναρξης δραστηριότητας στη ΔΟΥ και το ΓΕΜΗ. Η επόμενη βαθμίδα περιλαμβάνει δραστηριότητες για τις οποίες θα απαιτείται βεβαίωση συμμόρφωσης προς τις προδιαγραφές που θα ισχύουν για τη συγκεκριμένη επιχειρηματική δραστηριότητα. Ανάλογα με την περίπτωση η βεβαίωση θα δίνεται από τον ίδιο τον επιχειρηματία, από πιστοποιημένους φορείς του Δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα ή με χρήση εργαλείων όπως τα ασφαλιστήρια συμβόλαια.
Στις πιο σύνθετες περιπτώσεις θα χρειάζεται άδεια πριν την έναρξη της δραστηριότητας. Και εδώ όμως θα περιοριστούν τα δικαιολογητικά που απαιτούνται. Ορισμένα καταργούνται και άλλα αντικαθίστανται από υπεύθυνες δηλώσεις, ή βεβαιώσεις τρίτων.
* Πώς θα ενημερώνεται ο ενδιαφερόμενος για το τι θα πρέπει να κάνει προκειμένου να ξεκινήσει την επιχειρηματική του δραστηριότητα;
- Ηλεκτρονικά, από ειδικό portal που θα λειτουργήσει για την αδειοδότηση των επιχειρήσεων. Στον ίδιο δικτυακό τόπο θα υποβάλουν οι ενδιαφερόμενοι ηλεκτρονικά τα έγγραφά τους και από εκεί (εφόσον χρειάζεται απάντηση της διοίκησης και η διαδικασία δεν εξαντλείται με απλή δήλωση) θα ενημερώνονται για την εξέλιξη της υπόθεσης.
* Σε πόσο χρόνο θα ολοκληρώνεται η αδειοδότηση;
- Ο επενδυτής θα μπορεί να ξεκινήσει τη δραστηριότητά του αμέσως μόλις ολοκληρώσει τα ενδιάμεσα βήματα που τον αφορούν. Ο κανόνας για τη μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων το μόνο που θα χρειάζεται είναι μια υπεύθυνη δήλωση. Όλα θα γίνονται όχι μόνο ταχύτερα και ευκολότερα, αλλά φθηνότερα και με ρυθμιστική ασφάλεια και διαφάνεια που θα εμποδίζει την γραφειοκρατική αυθαιρεσία.
* Πώς θα γίνονται οι έλεγχοι;
- Καταρχήν αλλάζει η φιλοσοφία των ελέγχων. Από το σημερινό σύστημα με το οποίο η Διοίκηση έκανε έλεγχο σε δικαιολογητικά πριν την αδειοδότηση, γίνεται μετάβαση σε ελέγχους ουσίας που θα γίνονται στο στάδιο της λειτουργίας της επιχείρησης, από πιστοποιημένους φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Δηλαδή οι έλεγχοι θα είναι ουσιαστικοί, θα εξετάζουν τα πραγματικά δεδομένα που προκύπτουν από τη λειτουργία των επιχειρήσεων και όχι τα χαρτιά που απαιτούνται σήμερα για να εκδοθεί η άδεια. Επιπλέον, δεν θα γίνονται αυθαίρετα αλλά θα βασίζονται σε πρότυπα και προδιαγραφές που θα έχουν καθοριστεί εκ των προτέρων. Αντίθετα, με το σημερινό πλαίσιο παρεμποδίζονται οι επενδύσεις χωρίς πάντοτε να προστατεύεται το δημόσιο συμφέρον. Και οι ποινές θα καθορίζονται με αντικειμενικό τρόπο ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι ευκαιρίες διαφθοράς.
* Σχετικά πρόσφατα ψηφίστηκε νόμος για την απλοποίηση της αδειοδότησης μεταποιητικών δραστηριοτήτων. Τι διαφορετικό εισάγεται σήμερα;
- Ο νόμος 3982/2011 αναφέρεται αποκλειστικά στις άδειες εγκατάστασης και λειτουργίας. Η παρέμβαση που γίνεται με το νόμο – πλαίσιο είναι πολύ ευρύτερη: γίνεται αφενός οριζόντια παρέμβαση στις διαδικασίες αδειοδότησης από όλα τα συναρμόδια υπουργεία και φορείς του Δημοσίου (π.χ. περιβαλλοντικές άδειες, πιστοποιητικά πυρασφάλειας), αλλά και κάθετη στις διαδικασίες αδειοδότησης συγκεκριμένων κλάδων (π.χ. μεταποίηση, τουρισμός κ.τλ.).
* Η ίδρυση επιχειρήσεων δεν είχε απλουστευθεί με το ΓΕΜΗ; Ποια είναι η διαφορά του ΓΕΜΗ από το νέο σύστημα αδειοδότησης;
- Το ΓΕΜΗ είναι το μητρώο στο οποίο εγγράφονται οι επιχειρήσεις και θα αποτελεί μέρος της διαδικασίας έναρξης της επιχείρησης. Το καινούργιο που γίνεται τώρα είναι ότι απλουστεύεται και επιταχύνεται η διαδικασία μετά την εγγραφή στο μητρώο. Με το νέο σύστημα ο επενδυτής θα βρίσκει σε έναν κεντρικό δικτυακό τόπο το σύνολο της πληροφορίας για την έναρξη λειτουργίας μιας εγκατάστασης/ δραστηριότητας, θα κάνει upload μια και μοναδική φορά το υλικό του και θα λαμβάνει ηλεκτρονικά τις εγκρίσεις του – δηλαδή την ενημερότητά του. Τα δύο συστήματα θα επικοινωνούν και το portal θα χρησιμοποιεί το ΓΕΜΗ ως πύλη εισόδου.
* Πρόβλημα για πολλές επενδύσεις αποτελεί η περιβαλλοντική αδειοδότηση και το χωροταξικό. Λύνονται αυτά με τον νόμο – πλαίσιο;
- Για το ζήτημα της χωροταξίας αναμένονται παρεμβάσεις από το αρμόδιο υπουργείο ΥΠΕΚΑ. Ο νόμος - πλαίσιο δεν αντιμετωπίζει θέματα χωροταξίας.
* Πολλές επενδύσεις επίσης καθυστερούν ή ματαιώνονται λόγω μακρόχρονων δικαστικών εκκρεμοτήτων. Αυτό το ζήτημα μπορεί να λυθεί;
- Προφανώς δεν μπορεί ούτε πρέπει να περιοριστεί ή να καταργηθεί η δυνατότητα οποιουδήποτε θεωρεί ότι θίγεται από μια δραστηριότητα, να προσφύγει στη Δικαιοσύνη. Ωστόσο, η φιλοσοφία του προτεινόμενου πλαισίου βασίζεται στην αντικειμενικοποίηση των προδιαγραφών με τις οποίες μια επιχείρηση καλείται να λειτουργήσει. Αυτό, αυτόματα περιορίζει σημαντικά τα περιθώρια ερμηνείας και συνεπώς την ανάγκη επίκλησης της δικαιοσύνης.
* Η διαδικασία ελέγχου κατά τη λειτουργία θα εφαρμοστεί και στις ήδη λειτουργούσες επιχειρήσεις;
- Το νέο πλαίσιο θα εφαρμοστεί σταδιακά σε όλες τις επιχειρήσεις, και για λόγους διασφάλισης ίσων όρων ανταγωνισμού, με μεταβατική περίοδο που θα επιτρέπει σε όλους να προσαρμοστούν.
* Τι αλλάζει με τα επιχειρηματικά πάρκα;
- Απλοποιείται τόσο η διαδικασία εγκατάστασης επιχειρήσεων σε Επιχειρηματικά Πάρκα, όσο και η διαδικασία ίδρυσής τους. Στόχος είναι να ενθαρρυνθεί η ίδρυση νέων επιχειρηματικών πάρκων ώστε η επιχειρηματική δραστηριότητα να ασκείται κατά το δυνατόν οργανωμένα και όχι άναρχα, όπως επίσης να διευκολυνθεί η λειτουργία των υφιστάμενων. Η φιλοσοφία της παρέμβασης είναι ότι κάθε πάρκο θα αδειοδοτείται για συγκεκριμένες χρήσεις και στη συνέχεια ο φορέας λειτουργίας του θα αδειοδοτεί τις επιχειρήσεις που εγκαθίστανται σε αυτό. Οι επιχειρήσεις που θα λειτουργούν στις οργανωμένες περιοχές δεν θα έχουν καμία επαφή με το Δημόσιο ως προς την αδειοδότησή τους.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΘΕΒ
«Μάλλον καθυστερημένα έρχεται το νομοσχέδιο» σχολιάζει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Θεσσαλικών Βιομηχανιών κ. Απόστολος Δοντάς. «Επειδή αποτελεί σημαντικό βήμα για τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος φιλικού προς την επιχειρηματικότητα θα έπρεπε να ήταν εδώ και χρόνια η πρώτη διαρθρωτική αλλαγή. Η επιλογή του χρόνου παρουσίασης συνιστά ωστόσο αντίφαση μιας και το Υπ. Ανάπτυξης έχει ήδη «παγώσει» τις διαδικασίες του Αναπτυξιακού Νόμου. Πέραν αυτού όμως το νομοσχέδιο ορθά στοχεύει στον περιορισμό του άσκοπου και γραφειοκρατικού ρόλου του κράτους και στη μετάθεση της πλήρους ευθύνης συμμόρφωσης με τις κείμενες διατάξεις στον επιχειρηματία.
Η απλοποίησή τους θα συνεισφέρει θετικά στην παραγωγική ανασυγκρότηση με μείωση του διοικητικού βάρους, των καθυστερήσεων, του κόστους, της αβεβαιότητας αλλά και της διαφθοράς. Από το παρελθόν έχουμε πολλά παραδείγματα, όπου η πρακτική της νομοθέτησης γενικών αρχών, με την πρακτική εφαρμογή τους να εξαρτάται από την έκδοση σωρείας προεδρικών διαταγμάτων και υπουργικών αποφάσεων, έχει οδηγήσει είτε σε μεγάλες καθυστερήσεις στην υλοποίηση μίας μεταρρύθμισης είτε ακόμη και στην ουσιαστική αναίρεσή της. Ωστόσο οι ασάφειες που ακόμη υπάρχουν για το ποιες δραστηριότητες θα εξαιρούνται του νόμου, καθώς και η απουσία ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού απειλούν, εάν δεν αντιμετωπιστούν εγκαίρως, να καταστήσουν τον νέο νόμο κενό περιεχομένου. Βεβαίως είναι μία πρόκληση και μακάρι η κυβέρνηση να είναι διατεθειμένη να αντιμετωπίσει. Η χώρα χρειάζεται διαρθρωτικές τομές. Αλλά να προχωρούν έγκαιρα και τάχιστα...
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΕΒΕΛ
Προς τη σωστή κατεύθυνση κινούνται οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες εκτιμά και ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Λάρισας κ. Δημήτρης Αδάμ. « Μετά από χρόνια στοχοποίησης και αρνητικής στάσης της Πολιτείας απέναντι στην επιχειρηματικότητα πρέπει επιτέλους πέρα από τα όμορφα λόγια να περάσουμε σε σωστές δράσεις για την ανάπτυξη της χώρας μας. Η ανάπτυξη αυτή δεν μπορεί να δημιουργηθεί με τίποτε άλλο παρά με τη ουσιαστική στήριξη της επιχειρηματικότητας.
Το Υπουργείο πρέπει άμεσα να διευκρινίσει με κάθε λεπτομέρεια το πλαίσιο υλοποίησης του νομοσχεδίου στην πράξη , εξασφαλίζοντας χαμηλό κόστος, ταχύτητα και ασφάλεια δικαίου για κάθε νέα επιχείρηση. Προς το παρόν δεν εξασφαλίζονται και δεν οριοθετούνται οι διαδικασίες και οι αρμοδιότητες των Φορέων Πιστοποίησης, με κατεύθυνση την όσο το δυνατόν πιο ενεργή θεσμική ανάμιξη όλων των Φορέων της Οικονομίας, που θα συμμετέχουν στις διεργασίες αδειοδότησης και ελέγχου κάτω από συνθήκες αναμφισβήτητης αμεροληψίας και επιστημονικής αντικειμενικότητας. Το Επιμελητήριο Λάρισας με τις υπηρεσίες του προφανώς βρίσκεται στη διάθεση του Υπουργείου αλλά και κάθε άλλης δομής για να προσφέρει τις υπηρεσίες του προς την κατεύθυνση της διαμόρφωσης ενός νέου πλαισίου για την επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα. Με την ευκαιρία θέλουμε επίσης να τονίσουμε ότι θα πρέπει άμεσα να ισχύσουν μέτρα και για την υποστήριξη των υπαρχουσών επιχειρήσεων της χώρας μας, που σε περίοδο ύφεσης και υπερφορολόγησης δίνουν καθημερινό τιτάνιο αγώνα να διατηρηθούν σε λειτουργία.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΕΣΛ
«Η απλοποίηση κάθε μορφής αδειοδότησης με την ψηφιοποίηση των διαδικασιών ίδρυσης, εγκατάστασης και λειτουργίας μίας επιχείρησης είναι σημαντική καθώς εξοικονομεί στον επιχειρηματικό κόσμο χρόνο και χρήμα, σχολίασε ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Λάρισας κ. Γιώργος Τσιαπλές. «Το νομοσχέδιο φέρνει μια σημαντική διαρθρωτική αλλαγή, αλλά για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας καλό θα ήταν να προηγηθεί η άμεση απόσυρση των επαχθών διατάξεων της φορολογικής νομοθεσίας, η προώθηση αποτελεσματικών ρυθμίσεων για τις ληξιπρόθεσμες ασφαλιστικές εισφορές και η άρση όλων των ρυθμίσεων που οδηγούν σε απαξίωση τη μικρομεσαία επιχείρηση». Κατά τον κ. Τσιαπλέ προϋπόθεση της συνολικής απλοποίησης των διαδικασιών αδειοδότησης είναι η «Υπηρεσία Μιας Στάσης» την οποία ήδη προσφέρουν τα επιμελητήρια, ενώ ιδιαίτερης σημασίας είναι ότι με το νέο νόμο, θα διευκολύνεται πολύ η λειτουργία των επιχειρήσεων με την εφαρμογή της «ψηφιακής υπογραφής». Το Επιμελητήριο Λάρισας και όλα της χώρας διαθέτουν την απαραίτητη τεχνογνωσία, την εμπειρία και το εξειδικευμένο προσωπικό, ώστε να καταστούν τα «ΚΕΠ» της επιχειρηματικότητας που θα διευκολύνουν τη δημιουργία και τη λειτουργία των επιχειρήσεων», τόνισε ο πρόεδρος του ΕΣΛ.
