Του Γιώργου Νούλη
Ακόμη μια δύσκολη χρονιά, για τα εισοδήματα των φορολογουμένων αναμένεται να είναι και το 2015... Αν και ο προϋπολογισμός της νέας χρονιάς δεν προβλέπει φοροεισπρακτικά μέτρα αλλά τουναντίον φέρνει τις πρώτες φορο-ελαφρύνσεις, ωστόσο χιλιάδες φορολογούμενοι, με χαμηλά εισοδήματα κυρίως θα κληθούν να πληρώσουν περισσότερους φόρους! Η εφαρμογή νέων διατάξεων στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος αλλά και οι σημαντικές αλλαγές που επέρχονται με την έναρξη της νέας χρονιάς στο φορολογικό σύστημα, δημιουργούν χαμένους και κερδισμένους, παγίδες πρόσθετων φορολογικών επιβαρύνσεων για κάποιους και φοροελαφρύνσεις για άλλους.
Με την επισήμανση ότι το φορολογικό τοπίο του 2015 δεν πρόκειται να ξεκαθαρίσει αν δεν ολοκληρωθεί η αξιολόγηση από την τρόικα η οποία επιμένει ότι χρειάζονται μέτρα για να καλυφθεί το δημοσιονομικό κενό του 2015, μισθωτοί που συμπληρώνουν το μηνιαίο εισόδημά τους με έσοδα από «μπλοκάκι», αγρότες, εργαζόμενοι που λαμβάνουν παροχές σε είδος, θα βρεθούν αντιμέτωποι το 2015 με μεγαλύτερες φορολογικές επιβαρύνσεις. Οι φορολογούμενοι που θα αποκτήσουν φέτος εισοδήματα από ενοίκια θα διαπιστώσουν μείωση της φορολογικής τους επιβάρυνσης, ενώ μισθωτοί και συνταξιούχοι λόγω της "έκπτωσης" στην εισφορά αλληλεγγύης, θα διαπιστώσουν μια μικρή αύξηση στις μηνιαίες αποδοχές τους.
Και καθώς πλέον ο παλιός χρόνος μετρά αντίστροφα ας δούμε μερικές από τις σημαντικότερες φορολογικές ανατροπές, που φέρνει ο νέος, στα εισοδήματα όλων μας...
ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΦΠΑ
Η δυνατότητα απαλλαγής από το ΦΠΑ σε επιχειρήσεις είναι από τις σημαντικότερες αλλαγές που επέρχεται από τη νέα χρονιά. Οι μικρές επιχειρήσεις με ακαθάριστα έσοδα έως 10.000 ευρώ, θα μπορούν να εκδίδουν με τον νέο χρόνο αποδείξεις με την ένδειξη «χωρίς ΦΠΑ - απαλλαγή μικρών επιχειρήσεων»... Η δυνατότητα αυτή βέβαια έχει διπλή ερμηνεία. Αφενός μεν μειώνει το κόστος εξυπηρέτησης των φορολογικών υποχρεώσεων (αφού τους απαλλάσσει από την υποβολή των περιοδικών δηλώσεων) αφετέρου δε για όσους επιλέξουν να μπουν στο νέο σύστημα προκαλεί απώλεια επιστροφών ΦΠΑ. Σε κάθε περίπτωση η υπαγωγή στο νέο σύστημα είναι προαιρετική. Αν κάποιος κρίνει ότι τον συμφέρει να χρεώνει ΦΠΑ και να υποβάλει ανά τρίμηνο περιοδικές δηλώσεις, μπορεί να παραμείνει στο κανονικό καθεστώς. Αν όμως επιλέξει το απαλλασσόμενο καθεστώς, θα πρέπει να παραμείνει σε αυτό τουλάχιστον δύο χρόνια. Στην περίπτωση όπου στη διάρκεια μιας χρήσης τα ακαθάριστα έσοδα ξεπεράσουν το όριο των 10.000 ευρώ, αυτομάτως στην επόμενη χρήση ο φορολογούμενος θα επανενταχθεί στο κανονικό σύστημα ΦΠΑ.
ΧΑΜΕΝΟΙ ΟΙ ΑΓΡΟΤΕΣ
Η δεύτερη σοβαρή αλλαγή σχετίζεται με τη φορολόγηση των αγροτών, καθώς το 2015 θα δείξει στην πράξη το αποτέλεσμα των αλλαγών που ισχύουν από φέτος. Και όπως βεβαιώνουν οι φοροτεχνικοί, η εφαρμογή των νέων διατάξεων του Κώδικα Φορολογίας για τα φετινά εισοδήματα θα οδηγήσει σε μεγαλύτερες φορολογικές επιβαρύνσεις στους περισσότερους αγρότες και κτηνοτρόφους. Να σημειώσουμε πως το σύστημα του αντικειμενικού προσδιορισμού του καθαρού γεωργικού εισοδήματος που ίσχυε μέχρι πρότινος καταργήθηκε και πλέον το καθαρό φορολογητέο εισόδημα κάθε αγρότη προσδιορίζεται πλέον με τη λογιστική μέθοδο, δηλαδή με αφαίρεση των παραγωγικών δαπανών του από το συνολικό ποσό των ακαθαρίστων εσόδων που εισέπραξε κατά τη διάρκεια του έτους από τις πωλήσεις των παραχθέντων προϊόντων του. Ως εκ τούτου κάθε αγρότης δικαιούται να δηλώσει ακόμη και ζημιά, εφόσον οι δαπάνες που έχει πραγματοποιήσει είναι περισσότερες από τα έσοδά του. Παρ’ όλα αυτά, η ζημιά που μπορεί να δηλώσει ο αγρότης δεν θα αναγνωρίζεται φορολογικά, διότι σε κάθε τέτοια περίπτωση, ως καθαρό φορολογητέο εισόδημα του αγρότη θα θεωρείται αυτό που προκύπτει με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης για τις κατοικίες, τα ΙΧ αυτοκίνητα και τα λοιπά περιουσιακά στοιχεία που κατέχει, καθώς επίσης και με βάση τυχόν δαπάνες του για την αγορά περιουσιακών στοιχείων (ακινήτων, οχημάτων κ.λπ.), για την αποπληρωμή δανείων (στεγαστικών, καταναλωτικών κ.λπ.) ή πιστωτικών καρτών και για την εξόφληση διδάκτρων ιδιωτικών σχολείων! Με πιο απλά λόγια, για τον προσδιορισμό του αγροτικού εισοδήματος που θα υπαχθεί σε φόρο ισχύει ο κανόνας «έσοδα μείον έξοδα». Τα καθαρά κέρδη των αγροτών θα φορολογηθούν με συντελεστή 13% από το πρώτο ευρώ, ενώ φέτος φορολογήθηκαν με την κλίμακα των μισθωτών δηλαδή είχαν αφορολόγητο όριο 9.550 ευρώ και το εισόδημά τους προσδιορίστηκε με το αντικειμενικό σύστημα. Οι αγρότες κινδυνεύουν να πιαστούν στην παγίδα των τεκμηρίων και να φορολογηθούν με συντελεστή 26% από το πρώτο ευρώ του τεκμαρτού εισοδήματος, εφόσον:
* Το δηλωθέν εισόδημά τους είναι μικρότερο από το εισόδημα που προκύπτει με την εφαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης (κατοικίες, αυτοκίνητα, ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης).
* Δηλώσουν ζημιά ή μηδενικά εισοδήματα.
ΟΙ ΕΚΜΙΣΘΩΤΕΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ
Οι εκμισθωτές ακινήτων, υπό προϋποθέσεις θεωρούνται κερδισμένοι. Από το εισόδημα από ακίνητα του 2014 καταργήθηκε η έκπτωση λόγω αποσβέσεων 3% ή 5% των συνολικών μισθωμάτων (ανάλογα από το αν πρόκειται για επαγγελματική στέγη ή κατοικία) που σημαίνει ότι οι ιδιοκτήτες φορολογούνται πλέον για το 100% του εισοδήματος που δηλώνουν από ενοίκια. Παράλληλα, ο φορολογικός συντελεστής του πρώτου κλιμακίου του εισοδήματος από ενοίκια που αφορά εισόδημα έως 12.000 ευρώ αυξάνεται από το 10% στο 11%. Οι επιβαρύνσεις αυτές μετριάζονται μερικώς από την κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου που είναι 1,5% στο εισόδημα από κατοικίες έως 300 τμ και 3% στο εισόδημα από μεγαλύτερες κατοικίες και επαγγελματικούς χώρους.
ΕΙΣΦΟΡΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
Αν τελικά η τρόικα δεν καταφέρει να πάρει πίσω το «κούρεμα» κατά 30% της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης , τότε μισθωτοί και συνταξιούχοι από τον Ιανουάριο θα διαπιστώσουν μικρές αυξήσεις στις μηνιαίες αποδοχές τους. Αύξηση που θα κυμαίνεται από 39 ευρώ τον μήνα και πάντοτε για εισοδήματα πάνω από 12.000 ευρώ. Η εισφορά το 2015 θα υπολογίζεται με τους νέους συντελεστές ως εξής:
* Για συνολικό καθαρό εισόδημα από 12.000 ευρώ έως 20.000 ευρώ, η ειδική εισφορά υπολογίζεται με συντελεστή 0,7% (από 1%) επί ολόκληρου του ποσού.
* Για συνολικό καθαρό εισόδημα από 20.001 ευρώ έως 50.000 ευρώ με συντελεστή 1,4% (από 2%) επί ολόκληρου του ποσού.
* Για συνολικό καθαρό εισόδημα από 50.001 έως και 100.000 ευρώ, με συντελεστή 2,10% (από 3%) επί ολόκληρου του ποσού.• Για συνολικό καθαρό εισόδημα από 100.001 ευρώ και άνω, η ειδική εισφορά θα υπολογίζεται με συντελεστή 2,8% (από 4%) επί ολόκληρου του ποσού.
Συνεπώς τα οφέλη που θα έχουν οι φορολογούμενοι μετά τη μείωση κατά 30% της εισφοράς αλληλεγγύης σε ετήσια βάση θα κυμανθούν από 39 έως 60 ευρώ, για όσους εμφανίζουν εισοδήματα από 13.000 έως και 20.000 ευρώ, από 138 έως και 300 ευρώ για όσους εμφανίζουν εισοδήματα πάνω από 20.000 και μέχρι 50.000 ευρώ, από 495 έως και 900 ευρώ για όσους έχουν εισοδήματα πάνω από 50.000 και μέχρι 100.000 ευρώ, από 1.440 ευρώ και πάνω για όσους έχουν εισοδήματα μεγαλύτερα των 100.000 ευρώ.
ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΜΠΛΟΚΑΚΙ
Σύμφωνα με όσα ορίζει ο νέος κώδικας φορολογίας εισοδήματος, οι μισθωτοί που παράλληλα αποκτούν εισόδημα και από ελευθέριο επάγγελμα ή επιχειρηματική δραστηριότητα τότε θα φορολογούνται για αυτήν με συντελεστή 26% από το πρώτο ευρώ. Με βάση το σημερινό καθεστώς ο μισθωτός, εφόσον έχει έως τρεις πελάτες στο μπλοκάκι, μπορεί να επιλέξει να προσθέσει στο εισόδημα από τις μισθωτές υπηρεσίες και το εισόδημα από μπλοκάκι και να φορολογηθεί με την κλίμακα των μισθωτών για το σύνολο του εισοδήματός του. Από την αλλαγή θα προκύψει επιβάρυνση κυρίως για όσους έχουν συνολική ετήσιο εισόδημα περίπου έως 25.000 ευρώ από το συνδυασμό μισθωτών υπηρεσιών και δελτίου παροχής υπηρεσιών.
ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ
Όπως και φέτος έτσι και το 2015 μισθωτοί και συνταξιούχοι δεν θα χρειάζεται να συγκεντρώνουν το 25% αλλά το 10% του εισοδήματος σε αποδείξεις. Για να εξασφαλίσουν την έκπτωση φόρου των 2.100 ευρώ δηλαδή θα πρέπει να έχουν αποδείξεις που αντιστοιχούν σε ποσοστό 10% του δηλούμενου και φορολογούμενου ατομικού εισοδήματος και μέχρι του ποσού των 10.500 ευρώ. Σε περίπτωση μη κάλυψης του 10% του εισοδήματος με αποδείξεις το «ακάλυπτο» ποσό εξακολουθεί να φορολογείται με 22%. Να σημειώσουμε πάντως πως το Υπουργείο Οικονομικών προκειμένου να ενισχύσει τη ζήτηση των αποδείξεων και τον περιορισμό της φοροδιαφυγής σκέφτεται να εφαρμόσει ένα μοντέλο «λοταρίας» με κληρώσεις χρηματικών δώρων.
ΠΑΡΟΧΕΣ ΣΕ ΕΙΔΟΣ
Από τον νέο χρόνο θα παρακρατείται έξτρα φόρος από τους μισθούς εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα που λαμβάνουν παροχές σε είδος (π.χ. αυτοκίνητο, πιστωτικές κάρτες), εφόσον αυτές δεν υποβοηθούν την εκτέλεση της εργασίας τους και εφόσον σε ετήσια βάση ξεπερνούν τα 300 ευρώ. Και αυτό γιατί οι παροχές σε είδος, θα μετατραπούν σε εισόδημα και θα φορολογηθούν βάσει της κλίμακας. Επειδή όμως για το εισόδημα αυτό το οποίο θα εμφανιστεί για πρώτη φορά σε φορολογική δήλωση δεν έχει γίνει καμία παρακράτηση φόρου, ο φορολογούμενος θα κληθεί να πληρώσει φόρο επί της αξίας της παροχής σε είδος. Ο φόρος θα υπολογιστεί με συντελεστή 22%, 32% ή 42% ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος αλλά και της παροχής σε είδος. Η φορολόγηση αυτή προκύπτει από τον συνδυασμό της διάταξης για φορολόγηση των παροχών σε είδος του νέου κώδικα φορολογίας εισοδήματος αλλά και της ερμηνευτικής εγκυκλίου που εξέδωσε η γενική γραμματεία Δημοσίων Εσόδων. Η εγκύκλιος προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις για να τροποποιηθεί τελικά μόνο προφορικά, χωρίς να έχει γίνει ακόμη πραγματική τροποποίησή της που θα δεσμεύει τη φορολογική διοίκηση και τα λογιστήρια των επιχειρήσεων.
ΦΟΡΟΣ ΥΠΕΡΑΞΙΑΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ
Αναστέλλεται από 1/1/2015 έως τις 31/12/2016, για μια διετία δηλαδή η εφαρμογή των ρυθμίσεων για την επιβολή φόρου στην υπεραξία ακινήτων που προκύπτει από τις πωλήσεις ακινήτων. Να σημειώσουμε πως ο φόρος επιβάλλεται με συντελεστή 15% στο κέρδος που προκύπτει ανάμεσα στην τιμή κτήσης και την τιμή πώλησης κάθε ακινήτου από την 1η Iανουαρίου 2014 και μετά. Επιβαρύνει τον πωλητή, ενώ ο αγοραστής οφείλει φόρο μεταβίβασης 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.
