Του Γιώργου Μακρή
Πρωτογενές πλεόνασμα θα επιτυγχάνει υποχρεωτικά από το 2015 κάθε περιφέρεια και δήμος της χώρας προκειμένου συνολικά οι ΟΤΑ να επιτύχουν το προβλεπόμενο από το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα 2015-8 πλεόνασμα (για το 2015 ανέρχεται στα 852 εκατ. ευρώ, ενώ ο προϋπολογισμός προβλέπει ακόμη καλύτερη επίδοση στα 863 εκατ. ευρώ).
Ο στόχος για κάθε περιφέρεια και δήμο εξατομικευμένα θα καταρτιστεί από το υπουργείο Εσωτερικών σε συνάρτηση φυσικά με το συνολικό πλεόνασμα της αυτοδιοίκησης και για όποιους παρεκκλίνουν απ’ αυτόν η κυβέρνηση εξετάζει δύο επιλογές:
- Να ψηφίσει μια νομοθετική ρύθμιση εισάγοντας ένα αποθεματικό στους προϋπολογισμούς των ΟΤΑ. Οι πιστώσεις που θα δεσμεύονται στο αποθεματικό, δεν θα μπορούν να εγγραφούν σ’ άλλον κωδικό του προϋπολογισμού. Το ποσό που θα δεσμεύεται στο αποθεματικό θα ανέρχεται σε συγκεκριμένο ύψος (ποσοστό) επί των συνολικών τακτικών εσόδων κάθε ΟΤΑ και θα καθορίζεται με κοινή υπουργική απόφαση των υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών.
- Να μην αποδώσει στους ΟΤΑ την ειδική επιχορήγηση πριν το τέλος του πρώτου εξαμήνου 2015 κι αυτό να γίνει μόνο αν επιτευχθούν οι τεθέντες στόχοι. Με δεδομένο ότι σύμφωνα με τον προϋπολογισμό 2015, προβλέπεται ειδική επιχορήγηση ύψους 150,4 εκατ. ευρώ για τους δήμους και 78 εκατ. ευρώ για τις περιφέρειες, είναι προφανές ότι δημιουργείται ένα «μαξιλάρι» ασφαλείας ύψους 228,4 εκατ. ευρώ προκειμένου να επιτευχθεί το προγραμματισμένο συνολικό πλεόνασμα της αυτοδιοίκησης.
Οι ρυθμίσεις αυτές περιλαμβάνονται στο περίφημο e-mail (αγγλικό κείμενο) που απέστειλε η κυβέρνηση προς την τρόικα και σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν ήδη συμφωνηθεί μεταξύ των δύο πλευρών. Άλλωστε, για τις νέες αυτές παρεμβάσεις έχει ήδη προϊδεάσει τη διοίκηση της ΚΕΔΕ ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας, ενώ στο πνεύμα των αναφερομένων στο e-mail κινήθηκε η ομιλία του υφυπουργού Εσωτερικών κ. Γιώργου Ντόλιου σε πρόσφατη συνεδρίαση του ΔΣ της Ένωσης Περιφερειών (ΕΝΠΕ).
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Σύμφωνα με την επιστολή της κυβέρνησης προς την τρόικα, από τη νέα χρονιά επέρχεται άλλη μία μείζονος σημασίας αλλαγή για τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης: Το Παρατηρητήριο για την Οικονομική Αυτοτέλεια των ΟΤΑ θα εντάσσει σε πρόγραμμα οικονομικής εξυγίανσης όχι μόνο τους δήμους και τις περιφέρειες που δεν επιτυγχάνουν τους στόχους του προϋπολογισμού τους όπως ισχύει σήμερα αλλά και τους ΟΤΑ που δεν έχουν «ρεαλιστικούς» προϋπολογισμούς σύμφωνα με την αξιολόγηση του Παρατηρητηρίου. Με άλλα λόγια, ο έλεγχος της κυβέρνησης επί των οικονομικών των ΟΤΑ καθίσταται αυστηρότερος.
Επομένως, από την επόμενη χρονιά επέρχονται τρεις σημαντικές αλλαγές στη διαχείριση των οικονομικών των ΟΤΑ σε σχέση και με το Παρατηρητήριο:
- Διευρύνονται οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες ένας δήμος ή περιφέρεια υποχρεούται να ενταχθεί σε καθεστώς οικονομικής εξυγίανσης.
- Οι ΟΤΑ αναλαμβάνουν επιπλέον υποχρεώσεις, όπως για παράδειγμα να εκπονούν μία έκθεση οικονομικών δεδομένων που θα αξιολογείται από το Παρατηρητήριο, να εκπονούν πρόγραμμα οικονομικής εξυγίανσης σε περίπτωση που ενταχθούν σε επιτήρηση, να υποβάλουν σε μηνιαία και τριμηνιαία βάση αναφορές για την πρόοδο του προγράμματος οικονομικής εξυγίανσης.
- Διευρύνονται οι διορθωτικές κινήσεις (μέτρα) που πρέπει να λάβουν οι ΟΤΑ σε περίπτωση που ενταχθούν σε πρόγραμμα οικονομικής εξυγίανσης.
«ΗΤΑΝ ΧΡΟΝΙΑ ΕΚΛΟΓΩΝ…»
Στην επιστολή της προς την τρόικα η κυβέρνηση παραδέχεται ότι οι ΟΤΑ έχουν αποκλίνει κατά περίπου 200 εκατ. ευρώ από το πλεόνασμα που έπρεπε να εμφανίσουν το 2014 σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα. Αποδίδει την απόκλιση αυτή σε «μειωμένα έσοδα και αυξημένες δαπάνες καθώς και σε υπερβολικές δαπάνες σε λειτουργικά έξοδα και συσσώρευση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων που δεν θα επαναληφθούν λόγω του ότι το 2014 ήταν εκλογική χρονιά», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά.
Για το 2015, όμως, η κυβέρνηση εκτιμά ότι οι ΟΤΑ θα πετύχουν το στόχο του Μεσοπροθέσμου, το οποίο σημαίνει πλεόνασμα 125 εκατ. ευρώ σε σχέση με το προσχέδιο του προϋπολογισμού και τις τελευταίες εκτιμήσεις ΕΕ-ΔΝΤ-ΕΚΤ. «Παρεμβάσεις σε λειτουργικό και θεσμικό επίπεδο είναι έτοιμες για να διασφαλίσουν τη συμμόρφωση», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην επιστολή και προστίθεται:
«Το 2015 οι ΟΤΑ θα πετύχουν τον στόχο του Μεσοπρόθεσμου. Ο ρόλος του υπουργείου Εσωτερικών και του Παρατηρητηρίου για την Οικονομική Αυτοτέλεια των ΟΤΑ είναι κρίσιμος προς αυτήν την κατεύθυνση».
