Χαρακτηριστική της κατάστασης που επικρατεί είναι έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ). Η μείωση ακόμη και αγορών τροφίμων και ειδών καθημερινής ανάγκης, η ακύρωση δαπανών για ταξίδια και ψυχαγωγία και η αναβολή κοστοβόρων εργασιών για το σπίτι ή το αυτοκίνητο φανερώνουν πως οι πληθωριστικές τάσεις έχουν επηρεάσει τις συνήθειες των καταναλωτών.
Η τελευταία έρευνα πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο 2023 και αφορούσε ανάμεσα σε άλλα θέματα και την αντιλαμβανόμενη επίδραση των ανατιμήσεων στις καταναλωτικές συνήθειες στην Ελλάδα.
Μείωση ακόμη και αγορών τροφίμων και ειδών καθημερινής ανάγκης
Παρατηρείται μια «ξεκάθαρη μία τάση των καταναλωτών για εξοικονόμηση χρημάτων για τις αγορές βασικών αγαθών και υπηρεσιών και δευτερευόντως διαχείρισης χρημάτων. Όπως φαίνεται μεγαλύτερη είναι η πίεση στη μείωση των δαπανών για βασικές υπηρεσίες και λιγότερο για βασικά αγαθά».
Συγκεκριμένα:
• Το 75% (έναντι 71% τον Ιανουάριο 2023) του κοινού δηλώνει ότι έχει ακυρώσει δαπάνες διασκέδασης όπως είναι η εστίαση, οι διακοπές, τα ταξίδια κ.ά.
• Το 52% (έναντι 50% τον Ιανουάριο) του κοινού δηλώνει ότι έχει αναβάλει εργασίες συντήρησης και επισκευής, π.χ. στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο.
• Το 55% (έναντι 55% τον Ιανουάριο) δηλώνει ότι έχει μειώσει συνολικά τις αγορές σε είδη τροφίμων και είδη παντοπωλείου.
• Το 48% (έναντι 40% τον Ιανουάριο) δηλώνει ότι έχει αλλάξει μάρκα-επωνυμία προϊόντος.
• Το 28% (έναντι 24% τον Ιανουάριο) δηλώνει ότι έχει χρησιμοποιήσει χρήματα από τις αποταμιεύσεις του προκειμένου να καλύψει τις αγορές του.
ΜΕΤΡΑΝΕ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΕΥΡΩ
• Το 28% (έναντι 29% τον Ιανουάριο) έχει αναβάλει την πληρωμή λογαριασμών ή έχει προχωρήσει σε στάση πληρωμής των υποχρεώσεών του.
• Το 15% (έναντι 11% τον Ιανουάριο) δηλώνει ότι έχει αυξήσει τον χρόνο εργασίας ή έχει βρει δεύτερη εργασία προκειμένου να αυξήσει το εισόδημά του.
Ο «εφιάλτης» των ελληνικών νοικοκυριών αποτυπώνεται και στο γεγονός πως μόλις 4% του κοινού δηλώνουν ότι δεν έχουν λάβει κανένα απολύτως μέτρο για την αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων.
ΤΟ «ΚΑΛΑΘΙ ΤΟΥ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΟΥ»
Με την κυβέρνηση να έχει επαναπαυτεί στην επικοινωνιακή διαχείριση της ακρίβειας ανακοινώνοντας ανά τακτά χρονικά διαστήματα μέτρα που στην πράξη αποδεικνύονται ανεπαρκή αυτό που σύμφωνα με την έρευνα του ΙΕΛΚΑ «δούλεψε», έναν χρόνο μετά την εφαρμογή του, είναι το «καλάθι του νοικοκυριού». Η θετική εικόνα των καταναλωτών για το καλάθι έχει αυξηθεί όπως και η χρήση του από 28% σε 61%, ενώ το κοινό που θεωρεί ότι δεν προσφέρει τίποτα έχει μειωθεί από 44% σε 29%. Εδώ όμως υπάρχει και ένας αστερίσκος. Αυτό γιατί το «καλάθι του νοικοκυριού», παρά τα πανηγύρια στο κυβερνητικό στρατόπεδο, καταλαμβάνει την τελευταία θέση σε σχέση με τα μέτρα που θεωρούν οι ίδιοι οι καταναλωτές ότι θα τους βοηθούσαν στην αντιμετώπιση της ακρίβειας με μόλις 3%. Το κύριο μέτρο που επιθυμούν οι καταναλωτές, είναι με διαφορά η μείωση του ΦΠΑ σε βασικά τρόφιμα σε ποσοστό 81%, ακολουθούν τα προϊόντα με μόνιμη δέσμευση τιμής με 10% και το market pass με 6%.
Στο μεταξύ, το 49% των στελεχών της αγοράς (Κυλιόμενη έρευνα στελεχών ΙΕΛΚΑ) θεωρούν ότι το «καλάθι του νοικοκυριού» δεν είναι ένα επιτυχημένο μέτρο, ενώ το 24% θεωρεί ότι είναι ένα επιτυχημένο μέτρο.
