Τα μυστικά και οι παγίδες για τους ελεύθερους επαγγελματίες

ΟΔΗΓΟΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΤΗΣ ΑΑΔΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΘΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΕΝΤΥΠΟΥ Ε3

Μυστικά και παγίδες κρύβουν οι κωδικοί του εντύπου Ε3 της φορολογικής δήλωσης που συμπληρώνουν όσοι έχουν εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα. Καταρχήν, οι κωδικοί ενδιαφέροντος είναι προσυμπληρωμένοι, με τα στοιχεία που έχει συλλέξει η εφορία σχετικά με τη δραστηριότητα του επαγγελματία. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δώσουν οι οι επαγγελματίες με παλιούς ΚΑΔ, όσοι εισέπραξαν επιστρεπτέα προκαταβολή ή ενισχύσεις που δεν επιστρέφονται στο Δημόσιο, οι φορολογούμενοι που έκαναν διακοπή και έναρξη με τον ίδιο ΑΦΜ και γενικά όσοι εισέπραξαν ενίσχυσης κατά την περίοδο της πανδημίας.

Η προσυμπλήρωση γίνεται για λόγους διευκόλυνσης και τα στοιχεία δεν είναι δεσμευτικά, γεγονός το οποίο σημαίνει πως μπορούν να τροποποιηθούν, αλλά η ορθή και ακριβής συμπλήρωση του Ε3 που συνιστά υποχρέωση και ευθύνη του φορολογούμενου κρύβει παγίδες που πρέπει να αποφευχθούν. Η ΑΑΔΕ για να ξεκαθαρίσει το τοπίο δημοσίευσε έναν κατατοπιστικό οδηγό με συχνές ερωτήσεις και απαντήσεις:
* Πώς υποβάλλεται το έντυπο Ε3 της Συζύγου/ΜΣΣ σε περίπτωση εγγάμων/φυσικών προσώπων που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης και υποβάλλουν κοινή δήλωση φορολογίας εισοδήματος;
- Στην περίπτωση εγγάμων και φυσικών προσώπων που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης και εφόσον η Σύζυγος /ΜΣΣ είναι επιτηδευματίας, έχει υποχρέωση υποβολής του εντύπου Ε3 με τους προσωπικούς της κωδικούς πρόσβασης και όχι με τους κωδικούς του Υπόχρεου συζύγου/ΜΣΣ, με τους οποίους υποβάλλεται κοινή δήλωση φορολογίας εισοδήματος (έντυπο Ε1). Σε τέτοια περίπτωση, εάν το Ε3 της Συζύγου/ΜΣΣ είναι το πρώτο έντυπο που θα υποβληθεί, η Σύζυγος/ΜΣΣ πρέπει να επιβεβαιώσει την έγγαμη σχέση με Υπόχρεο τον σύζυγό της.
* Πότε υποβάλλεται το έντυπο Ε3;
- Εφόσον υπάρχει υποχρέωση υποβολής του εντύπου Ε3, αυτό πρέπει να υποβληθεί πριν από την οριστική υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (έντυπο Ε1 ή Ν, κατά περίπτωση), ακόμη και στην περίπτωση που είναι μηδενικό.
* Εάν οριστικοποιηθεί το έντυπο Ε3, είναι δυνατόν να τροποποιηθεί;
- Μέχρι να γίνει η οριστική υποβολή του εντύπου Ν ή του εντύπου Ε1, ο φορολογούμενος μπορεί να εισέρχεται στο έντυπο Ε3 και να το τροποποιεί όσες φορές επιθυμεί. Όταν όμως οριστικοποιηθεί το έντυπο Ν ή το Ε1 αντίστοιχα, δεν μπορεί να τροποποιηθεί περαιτέρω το Ε3. Εφόσον διαπιστωθεί λάθος στο έντυπο Ε3, μπορεί ο φορολογούμενος να υποβάλει ηλεκτρονικά τροποποιητική - συμπληρωματική δήλωση. Δεν προβλέπεται η υποβολή του εντύπου Ε3 με επιφύλαξη, καθόσον η επιφύλαξη αφορά αποκλειστικά το περιεχόμενο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (έντυπο Ε1 ή Ν, κατά περίπτωση).
* Ποια στοιχεία εμφανίζονται προ-συμπληρωμένα στο έντυπο Ε3;
- Από το φορολογικό έτος 2022 προσυμπληρώνονται κατηγορίες εσόδων και εξόδων με ποσά στους σχετικούς κωδικούς των αντίστοιχων πινάκων βάσει των δεδομένων που διαβιβάζονται στην ψηφιακή πλατφόρμα myDΑΤΑ της ΑΑΔΕ. Η προσυμπλήρωση των κωδικών έχει ως σκοπό τη διευκόλυνση του φορολογούμενου και δεν είναι δεσμευτική για αυτόν και μπορούν να τροποποιούνται από τον φορολογούμενο. Εφόσον δεν έχει προηγηθεί χαρακτηρισμός των σχετικών εξόδων στην ψηφιακή πλατφόρμα myDΑΤΑ, όλα τα έξοδα προσυμπληρώνονται στον κωδικό 585 («Διάφορα Λειτουργικά Έξοδα») της στήλης «Σύνολο», στην επιλογή 016 του σχετικού Υποπίνακα. Έσοδα τα οποία διαβιβάζει ο λήπτης και όχι ο εκδότης και τα οποία δεν έχουν χαρακτηριστεί από τον εκδότη, προσυμπληρώνονται στη στήλη «Σύνολο» του κωδ. 562 (Λοιπά συνήθη έσοδα) του Πίνακα Ζ1. Επιπλέον, με βάση τα στοιχεία που υπάρχουν στο αρχείο του Μητρώου, εμφανίζονται προσυμπληρωμένα και η ΔΟΥ υποβολής, η διαχειριστική περίοδος, η κατηγορία βιβλίων εφόσον τηρούνται βιβλία και ο κωδικός αριθμός κύριας δραστηριότητας (ΚΑΔ), ο ΑΦΜ.
Επίσης, στην πρώτη σελίδα του εντύπου Ε3 προ-συμπληρώνονται, αντίστοιχα, 3 πεδία, με την: ημερομηνία πρώτης έναρξης, ημερομηνία έναρξης, η οποία ισχύει κατά το τρέχον φορολογικό έτος (εφόσον δηλαδή δεν έχει προηγηθεί διακοπή εργασιών πριν το φορολογικό έτος 2021) και την ημερομηνία διακοπής εργασιών, εφόσον αυτή πραγματοποιήθηκε εντός του φορολογικού έτους 2021.
Τα προ-συμπληρωμένα στοιχεία τροποποιούνται, εφόσον προηγηθεί ενημέρωση του μητρώου της αρμόδιας ΔΟΥ. Προσυμπληρώνονται, επίσης: ο κύκλος εργασιών με δεδομένα των δύο προηγούμενων ετών, οι συνδεδεμένες επιχειρήσεις και οι ενεργοί επαγγελματικοί λογαριασμοί επιχείρησης / ενεργά τερματικά POS και ePOS, ο νέος κωδ. 012 «έχετε υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ν. 4172/2013 για εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα», ο νέος κωδ. 013 «Εξαίρεση από την υποχρέωση καταβολής τέλους επιτηδεύματος παρ. 3 α άρθρ. 31 ν. 3986/2011» με βάση τα στοιχεία του Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ, ο μέσος αριθμός εργαζομένων πλήρους απασχόλησης (παρ. 3α, αρθρ 31 ν. 3986/2011) με βάση τα στοιχεία του Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ.
Ο νέος κωδ. 013 και η νέα γραμμή «Μέσος αριθμός εργαζομένων πλήρους απασχόλησης» για τα φορολογικά έτη 2021 και 2022 θα προσυμπληρωθούν με βάση τα στοιχεία που θα διαβιβαστούν στην ΑΑΔΕ από το Π.Σ. Εργάνη του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Η ΑΑΔΕ θα ενημερώσει σχετικά τους δικαιούχους της εξαίρεσης με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
* Ποια διαδικασία πρέπει να ακολουθείται σε περίπτωση που στο έντυπο Ε3 εμφανίζεται παλαιός ΚΑΔ κύριας δραστηριότητας ο οποίος δεν έχει αντιστοιχηθεί με νέο ΚΑΔ;
- Όταν ο φορολογούμενος εισέρχεται στο έντυπο Ε3 και ο ΚΑΔ κύριας δραστηριότητας που εμφανίζεται στον κωδικό 021 δεν έχει αντιστοιχηθεί, εμφανίζεται μήνυμα στον αντίστοιχο πίνακα, όπου ενημερώνεται για τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει. Ο φορολογούμενος μπορεί να αποθηκεύσει προσωρινά το Ε3, να προβεί στη διαδικασία αντιστοίχισης μέσω εφαρμογής που υπάρχει στην ιστοσελίδα της ΑΑΔΕ και σε σύντομο χρονικό διάστημα (μίας ή δύο ημερών) να συνεχίσει την υποβολή του Ε3 με τον νέο ΚΑΔ. Επισημαίνεται ότι εάν δεν γίνει η αντιστοίχιση, ο φορολογούμενος δεν μπορεί να υποβάλει το Ε3 με τον παλαιό ΚΑΔ και εμφανίζεται σχετικό μήνυμα λάθους.
* Σε ποιον κωδικό συμπληρώνεται το συνολικό ποσό της επιστρεπτέας προκαταβολής που εισπράχθηκε από επιχειρήσεις εντός του φορολογικού έτους 2022;
Στον κωδικό 999 του υποπίνακα Ζ3 προσυμπληρώνεται, για πληροφοριακούς σκοπούς, το συνολικό ποσό της εισπραχθείσας επιστρεπτέας προκαταβολής που σύμφωνα με τα οριζόμενα στο εκάστοτε ισχύον νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο. Το ποσό αυτό που εισπράχθηκε εντός του έτους 2022 από φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα καταχωρείται στην αντίστοιχη περίπτωση του κωδικού 781-782 του εντύπου Ε1. Ως προς τον λογιστικό χειρισμό η επιστρεπτέα προκαταβολή αντιμετωπίζεται ως κρατικό δάνειο σύμφωνα με τις οδηγίες που έχουν δοθεί με τη ΣΛΟΤ 957/2020.
* Με ποιον τρόπο και πότε δηλώνεται στο έντυπο Ε3 το ποσό της ενίσχυσης που δεν επιστρέφεται στο Ελληνικό Δημόσιο από τις επιχειρήσεις που έχουν υπαχθεί στο καθεστώς ενίσχυσης με τη μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής;
- Το ποσό της ενίσχυσης με τη μορφή της επιστρεπτέας προκαταβολής το οποίο δεν επιστρέφεται από τις επιχειρήσεις αναγράφεται και στους κατά περίπτωση κωδικούς του πίνακα Ζ1 «Σύνολο εσόδων» του Εντύπου Ε3 στο φορολογικό έτος κατά το οποίο το εν λόγω ποσό θα καταστεί δεδουλευμένο και θα αποκτηθεί το δικαίωμα είσπραξης του (σχετ. Π0Λ.1223/2015), ήτοι θα οριστικοποιηθεί η ωφέλεια λόγω μη επιστροφής του. Στα νομικά πρόσωπα / νομικές οντότητες, μεταφέρεται στον κωδ. 001 του Πίνακα 10Α του εντύπου Ν και μέσω αυτού στον κωδ. 513 του ίδιου εντύπου. Στα φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα αναγράφεται στους κωδ. 144, 244, 344 και 444 του Πίνακα ΣΤ’ στην ανάπτυξη του σχετικού Υποπίνακα και ειδικότερα στον κωδ. 014 «Μη επιστρεπτέο ποσό κρατικής ενίσχυσης με τη μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής (αρθρ. τρίτο ν. 4684/2020)» του εντύπου Ε3. Με βάση τα παραπάνω, για τις επιχειρήσεις που το φορολογικό έτος τους έληξε την 31.12.2022 και το σχετικό ποσό έχει βαρύνει τα αποτελέσματα του φορολογικού έτους 2022, θα καταχωρηθεί στους ανωτέρω κωδικούς του εντύπου Ε3 του ίδιου φορολογικού έτους (2022) και για Ν.Π./Ν.Ο θα αναγραφεί και στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος («έντυπο Ν») του φορολογικού έτους 2022 σύμφωνα και με τα όσα έχουν διευκρινιστεί με την Ε. 2046/2022 εγκύκλιο.
* Κατά τη διάρκεια της ίδιας διαχειριστικής περιόδου έκανα διακοπή της επιχείρησής μου και έναρξη με τον ίδιο Α.Φ.Μ., αλλά με διαφορετική δραστηριότητα. Θα υποβάλω δύο έντυπα Ε3;
-Θα υποβάλετε ένα έντυπο Ε3 για όλο το φορολογικό έτος και θα συμπληρώσετε τους αντίστοιχους πίνακες για κάθε δραστηριότητα.
* Με ποιον τρόπο δηλώνονται στο έντυπο Ε3 οι επιδοτήσεις, ενισχύσεις ή αποζημιώσεις που δόθηκαν στο πλαίσιο ενίσχυσης των επιχειρήσεων λόγω της εμφάνισης και διάδοσης του κορονοϊού;
- Επιδοτήσεις, ενισχύσεις ή αποζημιώσεις που δόθηκαν στο πλαίσιο ενίσχυσης των επιχειρήσεων λόγω της εμφάνισης και διάδοσης του κορονοϊού Covid-19, σε φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα εφόσον αυτά καταχωρούνται στα βιβλία τους ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες που περιήλθαν προσωρινά ή μόνιμα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης εξαιτίας φυσικών καταστροφών καταχωρούνται στον πίνακα Ζ3 στους κωδικούς 196, 296, 396 ή 496, κατά περίπτωση και καταχωρούνται στον πίνακα Ζ1. Στα φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα τα πιο πάνω ποσά αναγράφονται επίσης σε αντίστοιχη επιλογή, του εσωτερικού υποπίνακα των κωδικών 144, 244, 344, 444 του πίνακα ΣΤ’, κατά περίπτωση, ενώ, περαιτέρω, καταχωρούνται και σε αντίστοιχους κωδικούς του Εντύπου Ε1, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην Α.1042/2022 (Β’ 2110). Στα νομικά πρόσωπα/νομικές οντότητες, τα ποσά αυτά αναγράφονται και στον Πίνακα 10 του εντύπου Ν και μεταφέρονται στους κωδ. 513 και 514 του ίδιου εντύπου, κατά περίπτωση.
* Τα νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα έχουν υποχρέωση υποβολής του εντύπου Ε3;
- Για τα νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, το έντυπο Ε3 υποβάλλεται όταν έχουν εισόδημα από επιχειρηματικές συναλλαγές, ενώ στην περίπτωση που έχουν εισόδημα μόνο από κεφάλαιο και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, καθώς και όταν αποκτούν έσοδα μη φορολογούμενα, υποβάλλουν το έντυπο Ε3 χωρίς να αναγράφονται ποσά.