Του Γιώργου Νούλη
Με ένα μπαράζ θετικών ρυθμίσεων και «διευκολύνσεων» προς τους φορολογούμενους, το Υπουργείο Οικονομικών επιχειρεί τις τελευταίες ημέρες να αναστρέψει το κλίμα στην αγορά, να «ξεθωριάσει» τις εντυπώσεις που άφησε ο ΕΝΦΙΑ, να δώσει μια «ανάσα» σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις που στενάζουν εξαιτίας της φοροεπιδρομής και της βίαιης συρρίκνωσης των εισοδημάτων αλλά και να στείλει ένα μήνυμα βελτίωσης των οικονομικών συνθηκών.
Οι κινήσεις, για τη ρύθμιση χρεών έως 100 δόσεις, η κατάργηση ποινικών διώξεων για όσους έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη και η ενεργοποίηση του νέου συστήματος καταβολής του ΦΠΑ, εντάσσονται σε μια τριπλή «επίθεση φιλίας» της Εφορίας προς τους φορολογουμένους, η οποία έρχεται να αλλάξει άρδην το σκηνικό των σχέσεων των δύο μερών και κυρίως να την διαφοροποιήσει από την αυστηρή λογική του «όποιος δεν πληρώνει τιμωρείται και εξοντώνεται οικονομικά»...
Με δεδομένο ότι τα συγκεκριμένα μέτρα δεν έχουν δημοσιονομικό κόστος, εκτιμάται πως θα ανακουφίσουν την αγορά, καθώς θα ενισχύσουν τη ρευστότητά της, θα διευκολύνουν τους φορολογουμένους που αδυνατούν να καταβάλλουν φόρους και εισφορές και θα αμβλύνουν την κοινωνική οργή από τα αντιλαϊκά φορολογικά μέτρα που ελήφθησαν τα τελευταία χρόνια...
ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΔΙΩΞΕΩΝ
Κατ αρχήν, όπως προανήγγειλε την περασμένη Πέμπτη ο υφυπουργός Οικονομικών Γ. Μαυραγάνης, τα Υπουργεία Οικονομικών και Δικαιοσύνης προωθούν μια νέα ρύθμιση με την οποία δεν θα διώκονται ποινικά και δεν θα οδηγούνται στη φυλακή οι οφειλέτες του Δημοσίου που αποδεδειγμένα αδυνατούν να καταβάλουν τις οφειλές τους. Για παράδειγμα, δηλαδή δεν θα οδηγείται ενώπιον της δικαιοσύνης ο φορολογούμενος που δεν μπορεί να πληρώσει τον ΕΝΦΙΑ λόγω οικονομικής αδυναμίας. Για την άσκηση ποινικών διώξεων θα πρέπει να πληρούνται συγκεκριμένα κριτήρια, όπως ο δόλος για την απόκρυψη εισοδήματος ή την κλοπή παρακρατούμενων φόρων.
Αν και ζητούμενο είναι η αποσυμφόρηση της Δικαιοσύνης και της Φορολογικής Διοίκησης ωστόσο η λύση που δίνεται και ορθή είναι και δίκαιη. Ταυτόχρονα είναι εναρμονισμένη με τις διεθνείς πρακτικές καθώς η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της ΕΕ στην οποία υπάρχει ως διακριτό έγκλημα και διώκεται ποινικά η μη καταβολή οφειλών προς το Δημόσιο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο το 2013 η Οικονομική Αστυνομία προχώρησε στη σύλληψη 3.072 ατόμων για ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία και τους ασφαλιστικούς φορείς, ενώ καθημερινές έχουν γίνει οι συλλήψεις και οι ποινικές διώξεις επιχειρηματιών της Λάρισας για χρέη στο Δημόσιο. Με τη νέα ρύθμιση που θα κατατεθεί εντός των ημερών στη Βουλή δεν θα συλλαμβάνονται οι οφειλέτες του Δημοσίου που αποδεδειγμένα αδυνατούν να καταβάλουν τις οφειλές τους αλλά θα συνεχίσουν να απειλούνται με κατασχέσεις κινητών και ακίνητων περιουσιακών στοιχείων όσοι έχουν διαπράξει το αδίκημα της φοροδιαφυγής. Για την επιβολή των ποινών όμως θα λαμβάνονται υπόψη το ύψος της οφειλής προς το Δημόσιο και η πραγματική οικονομική και περιουσιακή κατάσταση του οφειλέτη. Σε κάθε περίπτωση στόχος είναι να μην διώκονται ποινικά και να γλιτώνουν τη σύλληψη και φυλάκιση όσοι αποδεδειγμένα αδυνατούν να εξοφλήσουν τα χρέη τους. Αντίθετα για τους οφειλέτες που θα διαπιστώνεται ότι η μη καταβολή των βεβαιωμένων οφειλών υποκρύπτει δόλο, θα υπάρχουν αυστηρότερες κυρώσεις, θα διώκονται ποινικά και θα οδηγούνται κατευθείαν στη φυλακή.
Να σημειώσουμε πως σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία όποιος δεν καταβάλλει τα βεβαιωμένα στις εφορίες και τα τελωνεία χρέη προς το Δημόσιο για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των τεσσάρων μηνών, τιμωρείται με ποινές φυλάκισης:
* Έως 12 μήνες, εφόσον το συνολικό χρέος, συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων, υπερβαίνει τις 5.000 ευρώ,
* Τουλάχιστον 6 μήνες εφόσον το χρέος υπερβαίνει τις 10.000 ευρώ,
* Τουλάχιστον 12 μήνες εφόσον το χρέος υπερβαίνει τις 50.000 ευρώ και τουλάχιστον 3 χρόνια αν το συνολικό χρέος υπερβαίνει τα 150.000 ευρώ.
ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΦΠΑ
Η δεύτερη «επίθεση φιλίας» σχετίζεται με την ενεργοποίηση του νέου συστήματος ΦΠΑ καθώς από την ερχόμενη Τετάρτη 1 Οκτωβρίου, τίθεται πιλοτικά σε εφαρμογή (πλήρως θα εφαρμοστεί από την1/1/2015), το νέο σύστημα καταβολής του φόρου με την πληρωμή του να γίνεται μετά την είσπραξή του. Δηλαδή όταν μια επιχείρηση εκδίδει ένα τιμολόγιο, θα είναι υποχρεωμένη για την καταβολή του ΦΠΑ μόνο όταν το τιμολόγιο πληρωθεί. Το σύστημα θα επιτρέψει στους επαγγελματίες με κύκλο εργασιών μικρότερο από 500.000 ευρώ να αναβάλουν την καταβολή ΦΠΑ μέχρι τη στιγμή που θα πληρώσει ο πελάτης τους. Σήμερα ο εκδότης του τιμολογίου είναι υπόχρεος για την καταβολή του ΦΠΑ μέσα στην προθεσμία υποβολής της περιοδικής δήλωσης ΦΠΑ, δηλαδή κάθε μήνα ή τρίμηνο ανεξάρτητα με το εάν αυτό πληρωθεί έξι μήνες αργότερα.
Πιο απλά μια επιχείρηση σήμερα υποχρεούται να πληρώσει στο Δημόσιο τον ΦΠΑ στις ανωτέρω ημερομηνίες ακόμα και αν δεν τον έχει εισπράξει. Οι περιπτώσεις επιχειρήσεων του νομού που υποχρεούνται να πληρώσουν τον φόρο παρά το γεγονός ότι δεν έχουν εξοφληθεί είτε από το ίδιο το Δημόσιο με το οποίο συναλλάσσονται είτε με ιδιώτες είναι εκατοντάδες, ενώ για τον χρόνο επιστροφής του ΦΠΑ, ούτε λόγος... Οι εφορίες της Λάρισας και όχι μόνο καθυστερούν την απόδοσή του, μήνες, στερώντας από τις επιχειρήσεις πολύτιμη ρευστότητα. Έτσι, μόνο με την οριστική εξόφληση του παραστατικού θα καταβάλλεται και ο ΦΠΑ. Όποιος δεν έχει πληρωθεί τον ΦΠΑ για οποιαδήποτε συναλλαγή του, είτε με το Δημόσιο είτε με ιδιώτες, δεν θα είναι υποχρεωμένος και να τον αποδώσει μέχρι να εξοφληθεί το σχετικό τιμολόγιο. Η συγκεκριμένη διάταξη σε πρώτη φάση θα αφορά σε όσους έχουν τζίρο έως 500.000 ευρώ και μόνο για συναλλαγές χονδρικής. Το νέο σύστημα οι φορολογούμενοι θα μπορούν να το δοκιμάσουν και αν κρίνουν ότι δεν τους συμφέρει θα μπορούν να βγουν από αυτό στην επόμενη διαχειριστική περίοδο. Αν όμως ενταχθούν, θα πρέπει να προσαρμόσουν τα λογιστικά τους συστήματα ώστε να καταγράφονται με σαφήνεια εισπράξεις και πληρωμές ιδίως ως προς τον ακριβή χρόνο και να παρέχουν ηλεκτρονικά πληροφορίες στη φορολογική διοίκηση για την εξόφληση του οφειλόμενου ΦΠΑ.
Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΧΡΕΩΝ
Στο μεταξύ εντός της εβδομάδας αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή η νέα βελτιωμένη ρύθμιση ληξιπρόθεσμων χρεών προς εφορίες και ασφαλιστικά Ταμεία, που θα προβλέπει 100 δόσεις για οφειλές έως 15.000 ευρώ και 72 δόσεις για μεγαλύτερα ποσά. Ωστόσο στο οικονομικό επιτελείο θέλουν να μπορέσουν να δώσουν και κίνητρα για να προσπαθήσουν να φανούν συνεπείς οι πολίτες, ώστε να μην επαναπαυθούν στις δόσεις.
H πρόταση που έχει γνωστοποιήσει το οικονομικό επιτελείο προς την τρόικα προβλέπει αποπληρωμή των χρεών σε 72 μηνιαίες δόσεις, που μπορεί να φθάνουν και τις 100 στις περιπτώσεις οφειλετών που ανήκουν σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Παράλληλα, προωθείται και μείωση προστίμων και προσαυξήσεων για τα ρυθμισμένα χρέη χωρίς να είναι προαπαιτούμενο η καταβολή προκαταβολής. Όσον αφορά στα ασφαλιστικά ταμεία, όπως λέγεται θα μπει και μία ασφαλιστική δικλίδα για να αποφευχθεί μία απότομη «βουτιά» στα έσοδά τους. Για να εισέλθουν οφειλέτες στη ρύθμιση θα πρέπει να έχουν εξοφλήσει τις εισφορές των τελευταίων δύο ή τριών μηνών πριν από την κεφαλαιοποίηση των χρεών που θα ρυθμιστούν.
Πάντως η συνεχής αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τις εφορίες, που άγγιξαν τον Αύγουστο τα 70 δισ. ευρώ και οι ανείσπρακτες ασφαλιστικές εισφορές που προσεγγίζουν τα 18 δισ. ευρώ καθιστούν επιτακτική την ανάγκη για βελτίωση των όρων των ρυθμίσεων που είναι σε ισχύ.
