Λόγω του ενδιαφέροντος που υπάρχει, η «Ε» δίνει σήμερα τα βασικά σημεία της νέας ρύθμισης, προκειμένου οι οφειλέτες να αξιολογήσουν τις παραμέτρους και να σταθμίσουν τα δεδομένα, προκειμένου να ενταχθούν στο νέο ευνοϊκό καθεστώς που αναφέραμε και στοχεύει στο να «γεφυρώσει» το κενό που υπάρχει σήμερα σε όσους έχουν οφειλές από στεγαστικό δάνειο σε τράπεζες ή funds και εταιρείες διαχείρισης.
Πρωτίστως να θυμίσουμε πως πριν από διετία με τον Ν. 4738 για τη «Ρύθμιση οφειλών και παροχή 2ης ευκαιρίας» το Υπ. Οικονομικών προέβλεψε την ίδρυση ενός ιδιωτικού Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης πρώτης κατοικίας ευάλωτων νοικοκυριών. Ωστόσο μέχρι στιγμής η διαγωνιστική διαδικασία, μέσω της οποίας θα επιλεγεί ο ιδιώτης που θα συστήσει τον Φορέα (αναμένεται να λειτουργήσει στις αρχές του 2023) δεν έχει ολοκληρωθεί και για τον λόγο αυτόν ενεργοποιείται ένα ενδιάμεσο πρόγραμμα προστασίας των οφειλετών αυτών, με το Δημόσιο να επιδοτεί κάθε μήνα ένα μέρος της συνολικής οφειλής του. Η επιδότηση αυτή δεν προσφέρεται σε όλους, αλλά αποκλειστικά σ’ αυτούς που ανήκουν στην ομάδα των ευάλωτων πολιτών. Προφανώς γιατί η Πολιτεία λαμβάνει υπόψη της ότι οι οικονομικές δυνατότητες δεν είναι οι ίδιες και ότι η λήψη μέτρων οικονομικής ενίσχυσης και η παροχή οικονομικών διευκολύνσεων για την περαιτέρω στήριξη αυτών των οφειλετών είναι καταλυτικής σημασίας για την κοινωνική συνοχή.
Επιπρόσθετα το πρόγραμμα επιδότησης θα έχει διάρκεια 15 μηνών και το βασικό όφελος που θα έχουν οι ευάλωτοι οφειλέτες είναι ότι θα αποφύγουν τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης, όπως οι κατασχέσεις, οι πλειστηριασμοί και οι εξώσεις. Η μηνιαία δόση που θα πληρώνει ο δανειολήπτης, τόσο κατά την ενδιάμεση περίοδο, δηλαδή έως την ενεργοποίηση του φορέα, όσο και στη συνέχεια, θα προκύπτει με βάση την εμπορική αξία του ακινήτου.
Η ένταξη στο πρόγραμμα θα γίνεται με την υποβολή αίτησης στην ηλεκτρονική πλατφόρμα που θα τεθεί σε εφαρμογή πολύ σύντομα. Η πλατφόρμα θα δημιουργηθεί σε συνεργασία της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων και της Ειδικής Γραμματείας Ιδιωτικού Χρέους και μέσω αυτής θα χορηγείται και το πιστοποιητικό του ευάλωτου νοικοκυριού. Η ηλεκτρονική πλατφόρμα θα είναι φιλική στους χρήστες, καταργώντας την ανάγκη για χειροκίνητη συγκέντρωση δικαιολογητικών κατά την υποβολή της αίτησης και μειώνοντας σημαντικά τη γραφειοκρατία, ενώ θα αποφεύγεται η προσφυγή των οφειλετών στα δικαστήρια, όπως γινόταν στο παρελθόν, με συνακόλουθες πολυετείς καθυστερήσεις και μονιμότερες επιπτώσεις στην κουλτούρα πληρωμών. Αν δεν γίνει αυτή η αίτηση, η πρώτη κατοικία δεν προστατεύεται και εκποιείται είτε μέσω αναγκαστικών μέτρων που παίρνει η τράπεζα είτε μέσω δικαστικής πτώχευσης, ενώ αξίζει να προσεχθεί πως η υποβολή της αίτησης στην πλατφόρμα δεν θα μπορεί να γίνει την τελευταία στιγμή, δηλαδή λίγο πριν το ακίνητό τους βγει σε πλειστηριασμό.
ΟΙ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΙ ΔΑΝΕΙΟΛΗΠΤΕΣ
Τα κριτήρια για να χαρακτηριστεί ένα νοικοκυριό ευάλωτο είναι τα ίδια με αυτά που ισχύουν για την επιδότηση ενοικίου και προσδιορίζονται στον Νόμο 4472/2017. Συνεπώς επιλέξιμοι για να ενταχθούν στο πρόγραμμα θα είναι οι οφειλέτες που πληρούν τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, σύμφωνα με τα οποία:
α) Το συνολικό εισόδημα δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε μέλος του νοικοκυριού και έως το ποσό των 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.
β) Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας δεν υπερβαίνει το ποσό των 120.000 για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως το ποσό των 180.000 ευρώ.
Επιπλέον των δύο αυτών κριτηρίων εφαρμόζεται το περιουσιακό όριο, με βάση το οποίο το συνολικό ύψος των καταθέσεων του νοικοκυριού ή/και η τρέχουσα αξία μετοχών, ομολόγων κ.λπ. δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού. Στη μονογονεϊκή οικογένεια, για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ. Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο.
Βασική προϋπόθεση όμως για να ενταχθεί το νοικοκυριό στο ευνοϊκό καθεστώς με τη συνεισφορά του Δημοσίου, είναι να καταβάλλει στην τράπεζα μία μηνιαία δόση, ως μίσθωμα.
ΤΟ ΥΨΟΣ ΤΗΣ ΔΟΣΗΣ
Η δόση αυτή ανέρχεται στα επίπεδα του ενοικίου που θα έπρεπε να πληρώνει το νοικοκυριό, εάν μίσθωνε την κατοικία του. Η δόση αυτή ανέρχεται στο 3,50% επί της αξίας της κατοικίας, διά του 12. Για παράδειγμα, αν η αξία διαμορφώνεται στις 100.000 ευρώ το ετήσιο μίσθωμα θα φτάνει τις 3.500 ευρώ και το μηνιαίο στα 292 ευρώ περίπου.
Ένα μέρος ωστόσο αυτού του ποσού θα καταβάλλεται από το κράτος. Συγκεκριμένα, το κρατικό βοήθημα διαμορφώνεται ως εξής: Μονοπρόσωπο νοικοκυριό: 70 ευρώ, νοικοκυριά με 2 ενήλικα μέλη: 105, νοικοκυριό με 3 μέλη και μονογονοεϊκή οικογένεια με 1 ανήλικο μέλος: 140, νοικοκυριό με 4 μέλη και μονογονοεϊκή οικογένεια με 2 ανήλικα μέλη: 175, νοικοκυριό με 5 μέλη και μονογονοεϊκή οικογένεια με 3 ανήλικα μέλη ή περισσότερα: 210 ευρώ.
ΟΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΟΥ
Καθ’ όλη τη διάρκεια της καταβολής της συνεισφοράς του Δημοσίου, ο οφειλέτης έχει τις ακόλουθες υποχρεώσεις:
α) Να καταβάλλει εμπρόθεσμα το ποσό της οφειλής, δηλαδή έως την 30ή ημέρα από την καταληκτική ημερομηνία πληρωμής που έχει οριστεί.
β) Να παρέχει πρόσβαση στα στοιχεία από τα οποία αποδεικνύεται η επιλεξιμότητά του, καθώς και να παρέχει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες που ζητηθούν από το Δημόσιο κατά τον εκ των υστέρων έλεγχο των στοιχείων της αίτησής του.
Σε περίπτωση μη τήρησης των υποχρεώσεων αυτών εκπίπτει αναδρομικά από τη συνεισφορά του Δημοσίου και τα ποσά που έχουν ήδη καταβληθεί αναζητούνται από τον οφειλέτη, με ετήσιο τόκο ίσο με 2%.
Σημειώνεται ότι η μηνιαία συνεισφορά του Δημοσίου διακόπτεται και στις εξής περιπτώσεις:
α) Σε περίπτωση θανάτου του ευάλωτου οφειλέτη.
β) Σε περίπτωση που, κατόπιν του επανελέγχου, διαπιστωθεί ότι ο οφειλέτης δεν πληροί τις προϋποθέσεις χορήγησης της συνεισφοράς του Δημοσίου.
ΑΝ ΞΕΚΙΝΗΣΕΙ ΝΩΡΙΤΕΡΑ Ο ΦΟΡΕΑΣ
Σε περίπτωση που πριν την παρέλευση του διαστήματος των 15 μηνών, ξεκινήσει η λειτουργία του Φορέα, η συνεισφορά του Δημοσίου διακόπτεται και συνεχίζεται εφόσον φυσικά το νοικοκυριό αποφασίσει να παραμείνει μεταβιβαζόμενο στον φορέα σπίτι του, ως ενοικιαστής. Η προθεσμία για την υποβολή του σχετικού αιτήματος στον Φορέα ορίστηκε στον 1 μήνα από την έναρξη λειτουργίας του.
Με τη λήξη του ενδιάμεσου προγράμματος, οι ευάλωτοι οφειλέτες, οι οποίοι θα αδυνατούν να εξυπηρετήσουν μια μακροχρόνια και βιώσιμη ρύθμιση, θα πρέπει να απευθυνθούν στον ειδικό φορέα που θα δημιουργηθεί και στον οποίο θα πρέπει να παραδώσουν την κυριότητα της πρώτης κατοικίας τους. Ο Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων θα τους την επαναμισθώνει για 12 έτη και το κράτος θα παρέχει μηνιαίο επίδομα στέγασης, με σκοπό τη στήριξή τους στην υποχρέωση πληρωμής του μισθώματος. Στο τέλος της 12ετίας, οι οφειλέτες θα έχουν το αποκλειστικό πρώτο προνόμιο για την επαναγορά της κατοικίας, εφόσον έχουν ανακάμψει οικονομικά. Η δημιουργία του φορέα προβλέπεται στον νέο πτωχευτικό νόμο και αναμένεται να είναι έτοιμος να λειτουργήσει στις αρχές του 2023.Γ
ΙΩΡΓΟΣ ΝΟΥΛΗΣ
