Επτά ανατροπές στην αγορά εργασίας

ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΙΣΧΥΣΟΥΝ ΓΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΚΑΙ ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΝΕΑ ΧΡΟΝΙΑ – ΑΥΞΗΣΗ ΜΙΣΘΩΝ, ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΙΣΦΟΡΩΝ, ΨΗΦΙΑΚΗ ΚΑΡΤΑ ΚΑΙ «ΠΡΩΤΟ ΕΝΣΗΜΟ»

Μεγάλες αλλαγές στην αγορά εργασίας έρχονται τη νέα χρονιά που φιλοδοξεί να επηρεάσει θετικά την οικονομία και να φέρει μαζί της πολλές νέες θέσεις εργασίας.

Το μείζον στοίχημα και η μητέρα των μαχών είναι η... ανάρρωση της αγοράς εργασίας από την πανδημία του κορονοϊού και η ενίσχυση των εισοδημάτων των μισθωτών ελέω της ενεργειακής κρίσης που καλπάζει. Οι βασικότερες αλλαγές στην αγορά εργασίας είναι οι εξής:
* ΨΗΦΙΑΚΗ ΚΑΡΤΑ: Η πιλοτική εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας θα ξεκινήσει σταδιακά από τον Ιούνιο, αρχής γενομένης από τα σούπερ μάρκετ, τις ασφαλιστικές εταιρείες, τις τράπεζες και τις μεγάλες επιχειρήσεις με πάνω από 50 άτομα. Τον Μάρτιο θα είναι έτοιμος ο ηλεκτρονικός εγκέφαλος πάνω στον οποίο θα «δομηθεί» η ψηφιακή κάρτα. Στόχος του υπουργείου Εργασίας είναι η κάρτα να εφαρμοστεί και στις μικρές επιχειρήσεις, καθώς εκεί εντοπίζεται κυρίως η μαύρη και υποδηλωμένη εργασία. Σταδιακά η ψηφιακή κάρτα θα επεκταθεί στο λιανεμπόριο και στη βιομηχανία, ενώ θα καλύψει και τους εργαζόμενους χωρίς σταθερό τόπο εργασίας, όπως είναι οι τηλεργαζόμενοι.
Οι φορείς των εργοδοτών έχουν ζητήσει οι διαδικασίες να είναι όσο το δυνατόν απλούστερες, ενώ ειδικά οι μεγάλες επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν ήδη ηλεκτρονική κάρτα εισόδου - εξόδου, τροποποίησης ωραρίου και υπερωριών των υπαλλήλων έχουν ζητήσει να διατηρηθούν οι ίδιες τεχνικές προδιαγραφές ώστε να μην αναγκαστούν να αλλάξουν εξαρχής τα συστήματα. Η ψηφιακή κάρτα η οποία δεν θα είναι απαραίτητα μια κάρτα ωρομέτρησης σε φυσική μορφή αλλά μια εφαρμογή στο κινητό μας και ένα πρόγραμμα στον υπολογιστή της επιχείρησης θα λειτουργεί σε συνδυασμό με το ψηφιακό ωράριο στην πράξη ως εξής:
Ο εργαζόμενος θα «χτυπά» την κάρτα του όταν ξεκινά και όταν τελειώνει την εργασία του.Η κάρτα θα συνδέεται απευθείας με online σύστημα του ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ και, με τον τρόπο αυτό, θα καταγράφεται αμέσως και σε πραγματικό χρόνο η απασχόληση του εργαζομένου, η υπέρβαση του νομίμου ωραρίου, οι υπερεργασίες και οι υπερωρίες του, κι έτσι θα επέρχονται άμεσα οι σχετικές συνέπειες (αξιώσεις για επιπλέον αμοιβή από τον εργαζόμενο και κυρώσεις στον εργοδότη, εάν η υπέρβαση του ωραρίου είναι παράνομη).Μάλιστα η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας θα είναι διαθέσιμη και μέσω του κινητού τηλεφώνου ώστε να μπορεί να ελέγχει και ο εργαζόμενος την καταγραφή των υπερωριών του και τον τρόπο που τον έχει καταχωρίσει ο εργοδότης του (π.χ. πλήρως ή μερικώς απασχολούμενο).Η ψηφιακή κάρτα θα παίξει σημαντικό ρόλο στην τήρηση του ωραρίου του τηλεργαζόμενου αλλά και στη λεγόμενη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, καθώς θα μπορούν να καταγράφονται online οι «κλειδωμένες» υπερωρίες τις οποίες ο εργοδότης οφείλει ή να πληρώσει ή να συμψηφίσει.
* ΤΟ «ΠΡΩΤΟ ΕΝΣΗΜΟ»: Το πρόγραμμα επιδότησης που θα ενεργοποιηθεί το 2022 αφορά 40.000 νέους από 18 έως 29 ετών οι οποίοι, όπως δείχνουν τα στοιχεία του ΕΦΚΑ, δεν έχουν στο ασφαλιστικό τους ιστορικό ούτε ένα ένσημο. Η ενίσχυση ανέρχεται σε 1.200 ευρώ για τους πρώτους 6 μήνες πλήρους απασχόλησης. Στους νέους χωρίς ένσημα που θα προσληφθούν για πρώτη φορά εντός του 2022 θα καταβληθεί επίδομα 600 ευρώ για έξι μήνες, σε έξι ισόποσες μηνιαίες δόσεις. Έτσι, για παράδειγμα, νέος που θα προσληφθεί με τον κατώτατο μισθό των 663 ευρώ από 1η Ιανουαρίου 2022, θα λάβει καθαρά 570 ευρώ τον μήνα συν 100 ευρώ από την επιδότηση του πρώτου ενσήμου, σύνολο 670 ευρώ.Το επίδομα θα χορηγηθεί απευθείας από το κράτος στον νεοπροσλαμβανόμενο για να το ξοδέψει όπως θέλει και είναι ανεξάρτητο από τον μισθό που θα καταβάλλει ο εργοδότης. Αντίστοιχα, 600 ευρώ για 6 μήνες θα λάβουν και οι εργοδότες για την κάλυψη του μισθολογικού κόστους. Το «Πρώτο Ένσημο» αφορά και σε θέσεις εργασίας μερικής απασχόλησης, καθώς απευθύνεται και σε φοιτητές που επιδιώκουν να αποκτήσουν επαγγελματική εμπειρία ενώ σπουδάζουν. Στην περίπτωση αυτή, η επιδότηση μειώνεται στο ήμισυ του ποσού, δηλαδή 300 για τον εργοδότη και 300 για τον εργαζόμενο.
* ΕΠΙΠΛΕΟΝ 50.000 ΕΠΙΔΟΤΟΥΜΕΝΕΣ ΘΕΣΕΙΣ: Ο προβλεπόμενος αριθμός των 100.000 νέων θέσεων εργασίας του «Ανοιχτού προγράμματος 100.000 νέων επιδοτούμενων θέσεων εργασίας» που υλοποιείται επιτυχώς από 1η Οκτωβρίου 2020 έχει πλήρως καλυφθεί και ως εκ τούτου δεν είναι δυνατή νέα ένταξη μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2021. Οι επιχειρήσεις - εργοδότες που επιθυμούν να προσλάβουν εργαζόμενο μέσω του προγράμματος αυτού θα μπορούν να υποβάλουν αίτηση ένταξης στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ από 1η Ιανουαρίου 2022, καθώς το εν λόγω πρόγραμμα επεκτείνεται για άλλες 50.000 νέες θέσεις εργασίας.Το κράτος επιδοτεί το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών (εργοδοτών-εργαζομένων) για έξι μήνες, για προσλήψεις πλήρους απασχόλησης σε επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα ανεξαρτήτως κλάδου δραστηριότητας. Σε περίπτωση που η νέα θέση εργασίας αφορά μακροχρόνια άνεργο, η νέα πρόσληψη επιδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό πέραν της επιδότησής της και με 200 ευρώ επί του καθαρού μηνιαίου μισθού, προ φόρου και ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.
* ΕΞΙΣΩΣΗ ΕΡΓΑΤΟΤΕΧΝΙΤΩΝ ΜΕ ΥΠΑΛΛΗΛΟΥΣ: Από την 1η/1/2022 καταργείται η διάκριση μεταξύ υπαλλήλων και εργατοτεχνιτών, με αποτέλεσμα να αυξηθεί η αποζημίωση των εργατοτεχνιτών καθώς και τα επιδόματα Χριστουγέννων, Πάσχα και αδείας. Σήμερα, ένας εργατοτεχνίτης που αμείβεται με το κατώτατο ημερομίσθιο των 29 ευρώ, μετά από 10 χρόνια στον ίδιο εργοδότη δικαιούται αποζημίωση ύψους μόνο 2.030 ευρώ. Αντίθετα, ένας υπάλληλος που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό των 650 ευρώ, μετά από 10 χρόνια στον ίδιο εργοδότη θα λάβει διπλάσια αποζημίωση ύψους 4.550 ευρώ.
* ΑΥΞΗΣΗ ΚΑΤΩΤΑΤΟΥ ΜΙΣΘΟΥ: Από 1η/1/2022 αυξάνεται ο κατώτατος μισθός κατά 2%, με προοπτική να υπάρξει και νέα αύξηση 3% ή και υψηλότερη από τον ερχόμενο Ιούλιο. Έτσι ο κατώτατος μισθός από τα 650 ευρώ που είναι σήμερα θα ανέλθει στα 663 ευρώ τον Ιανουάριο, ενώ το κέρδος θα φτάσει έως 195 ευρώ τον μήνα αν συνυπολογισθούν και οι τριετίες στους έμπειρους υπαλλήλους.Η δεύτερη αύξηση θα είναι τουλάχιστον 3% ώστε αθροιστικά να φτάσουμε στο επίπεδο της αύξησης του ΑΕΠ το 2022 που εκτιμάται περίπου στο 5%. Αυτή είναι η βάση για τη δεύτερη αύξηση που μπορεί να κινηθεί υψηλότερα, ενδεχομένως προς το 5% ώστε ο βασικός μισθός να γράψει... 7 μπροστά. Σε κάθε περίπτωση θα ισχύσει από τον Ιούλιο του 2022.
* ΜΕΙΩΜΕΝΕΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ: Διατηρείται και το 2022 η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες για εργοδότες και εργαζομένους. Η μείωση επιμερίζεται σε 1,79 ποσοστιαίες μονάδες για τον εργοδότη και 1,21 ποσοστιαίες μονάδες για τους εργαζομένους, διατηρώντας και την επόμενη χρονιά το σύνολο των εισφορών στο 36,66%, από 39,66%. Μάλιστα, κατά το β’ εξάμηνο του 2022 προβλέπεται περαιτέρω μείωση μισής ποσοστιαίας μονάδας (0,50) για τις εισφορές της επικουρικής ασφάλισης, στο πλαίσιο της εφαρμογής του ν. Κατρούγκαλου. Επεκτείνεται επίσης για όλο το 2022 η απαλλαγή από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης στον ιδιωτικό τομέα. Το συνολικό κέρδος για τον εργαζόμενο από τη μείωση των εισφορών και των φόρων το νέο έτος ανέρχεται σε 160 ευρώ τον χρόνο για έναν εργαζόμενο με μεικτό μισθό 700 ευρώ, σε 355 ευρώ για μισθό 1.000 ευρώ, σε 389 ευρώ για μισθό 1.200 ευρώ και σε 691 ευρώ ανά έτος για μισθό 2.000 ευρώ. Ειδικότερα για τους αμειβόμενους με τον κατώτατο μισθό, το όφελος από ασφαλιστικά και φορολογικά μέτρα και την αύξηση του κατώτατου μισθού κυμαίνεται από 305 ευρώ έως 533 ευρώ ανά έτος.
* ΠΑΡΑΤΕΙΝΕΤΑΙ ΤΟ «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ»: Επεκτείνεται το πρόγραμμα έως 31 Μαρτίου 2022 προκειμένου να συνεχιστεί η στήριξη των επιχειρήσεων που επλήγησαν από τις επιπτώσεις της πανδημίας. Υπενθυμίζεται πως οι μηχανισμός προβλέπει ενίσχυση 60% επί του μισθού που αντιστοιχεί στον χρόνο για τον οποίο ο εργαζόμενος δεν απασχολείται (έως 50% που προβλέπει η σύμβασή του). Επίσης, προβλέπει επιδότηση του 100% των εισφορών (εργοδοτικών και εργατικών) που αντιστοιχούν στο προαναφερθέν χρόνο. Για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί η ένταξη των εργαζομένων μίας επιχείρησης στη «Συν-Εργασία», απαγορεύονται οι απολύσεις.
Να θυμίσουμε πως για τον Ιανουάριο και λόγω των περιοριστικών μέτρων που επιβλήθηκαν στην εστίαση ενεργοποιήθηκε το μέτρο των αναστολών συμβάσεων εργασίας με αποζημίωση ειδικού σκοπού (534 ευρώ) από επιχειρήσεις συγκεκριμένων κωδικών επιχειρηματικής δραστηριότητας βάσει ΚΑΔ (μπαρ, εστιατόρια με μουσική, κέντρα διασκέδασης κ.ά.). Επίσης σε όσες περιπτώσεις καθίσταται δυνατό από τη φύση της εργασίας (π.χ. τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες), εφαρμόζεται η υποχρέωση των επιχειρήσεων να θέσουν σε καθεστώς τηλεργασίας έως και το 50% των εργαζομένων τους. Τέλος δίνεται η δυνατότητα εφαρμογής κυλιόμενου ωραρίου προσέλευσης και αποχώρησης από την εργασία ώστε να υπάρξει αποσυμφόρηση των μέσων μαζικής μεταφοράς. Τα μέτρα αυτά πάντως έχουν προσωρινό χαρακτήρα...