Ίσως ο ιστορικός του μέλλοντος θα καταγράψει πολλά για τον εφιάλτη που βιώνει η ανθρωπότητα εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης και τις πληγές που αφήνει στην εγχώρια και ειδικά στην τοπική οικονομία η πανδημία. Γι’ αυτό ο συνήθης οικονομικός απολογισμός αυτής της χρονιάς ξεφεύγει από τις νόρμες, καθώς το 2020 είναι ένα σημείο καμπής και μια χρονιά - ορόσημο που άλλαξε τα πάντα, όχι μόνος στις κοινωνικές, αλλά και στις οικονομικές σχέσεις.
Δημόσια οικονομικά, επιχειρήσεις και εργαζόμενοι βίωσαν και βιώνουν πρωτόγνωρες καταστάσεις ως επακόλουθο της πανδημίας, που αναπόφευκτα έφερε ακόμα μία οικονομική κρίση. Δυστυχώς δεν ήμασταν έτοιμοι, δεν την περιμέναμε, καθώς διαφορετικές ήταν οι προσδοκίες πέρυσι τέτοια εποχή. Πλέον έχουν αλλάξει πολλά. Από τον τρόπο εργασίας, την παροχή υπηρεσιών, τις εμπορικές συναλλαγές, τη διακίνηση αγαθών, τις μεθόδους παραγωγής μέχρι και τις ιδεολογικές προσεγγίσεις και θεωρίες για τον ρόλο του κράτους και των δομών του.
Τα διδάγματα πολλά και η μετά κορονοϊού εποχή ελάχιστα θα θυμίζει αυτά που είχαμε συνηθίσει ως δεδομένα και θέσφατα. Κάποια πράγματα που μπήκαν στη ζωή μας εντελώς ξαφνικά, θα μείνουν, θα παγιωθούν...
Αναμφίβολα η έλευση του κορονοϊού επηρέασε την περσινή αισιοδοξία για διαρκώς βελτιούμενη πορεία της οικονομίας και της αναπτυξιακής προοπτικής της, επαναφέροντας την αβεβαιότητα σε κάποιους κλάδους της οικονομίας.
Αν και η ψηφιοποίηση του κράτους, αφήνει ένα θετικό αποτύπωμα στη χρονιά, έστω και αν οι προσπάθειες εκσυγχρονισμού και μετάβασης της δημόσιας διοίκησης στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση (ψηφιακή πύλη gov.gr και businessportal.gr) έχουν κερδίσει την εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων, δεν είναι από μόνες τους αρκετές για να ανέβουν επίπεδο οι επιχειρήσεις. Και αυτό γιατί τα δομικά προβλήματα της οικονομίας δεν εξαφανίστηκαν, ενώ για μία ακόμα χρονιά καταγράφηκε μείωση της αδυναμίας πρόσβασης στη χρηματοδότηση, έλλειμμα επενδυτικών κινήτρων, κυρίως λόγω των μέτρων στήριξης που θεσμοθετήθηκαν ως τονωτικές ενέσεις.
Για την τοπική αγορά η χρονιά που φεύγει ήταν οδυνηρή, καθώς βίωσε πρωτόγνωρες καταστάσεις, με καθίζηση της οικονομικής δράσης και συρρίκνωση της απασχόλησης.
Όταν γιορτάζαμε την 1η Ιανουαρίου την έλευση μιας νέας δεκαετίας, ποιος θα μπορούσε να φανταστεί τι θα επιφύλασσε για τη Λάρισα το 2020; Μέσα σε δώδεκα μήνες, ο νέος κορονοϊός παρέλυσε την οικονομία της, και το αποτύπωμα που αφήνει σε όλες τις επιχειρήσεις και πολύ περισσότερο στις μικρές, είναι επώδυνο και δυσβάσταχτο. Την ίδια στιγμή οι οικογενειακοί προϋπολογισμοί όλων των εργαζομένων έχουν επιβαρυνθεί, αφού πολλοί εξ αυτών είτε εργάζονται λιγότερες ώρες είτε έχουν τεθεί σε αναστολή σύμβασης εργασίας και έχουν ως έσοδο τις αποζημιώσεις ειδικού σκοπού από το κράτος. Εν ολίγοις αυτήν την περίοδο χιλιάδες επιχειρήσεις και ένας μεγάλος αριθμός εργαζομένων ουσιαστικά στηρίζονται από το κράτος μέσω προγραμμάτων απασχόλησης και της χορήγησης ρευστότητας με την επιστρεπτέα προκαταβολή και την αναστολή φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων. Με άλλα λόγια ένα σημαντικό κομμάτι της τοπικής οικονομίας, υπέστη ισχυρούς κραδασμούς, καθώς βρέθηκε και συνεχίζει να βρίσκεται σε κινούμενη άμμο ή στην καλύτερη περίπτωση «διασωληνωμένο»...
Με την αποστασιοποίηση που εξασφαλίζει ο χρόνος αυτό που μπορούμε να πούμε είναι πως, πέραν των οικονομικών επιπτώσεων που προκάλεσε η υγειονομική κρίση στον νομό, δεν υπάρχουν μεμονωμένα αξιοσημείωτα οικονομικά γεγονότα που να ξεχωρίζουν. Άλλωστε από τον περασμένο Μάρτιο και μετά, τα πάντα περιστρέφονται και κινούνται γύρω από την υποχρεωτική αναστολή δραστηριοτήτων της αγοράς και τη διαφοροποίηση των μοντέλων παραγωγικότητας και παροχής υπηρεσιών.
Για το click away, που ως εμπορική πρακτική, μπήκε στη ζωή μας προσφάτως προκειμένου να αντισταθμίσει ένα μέρος του εορταστικού τζίρου του λιανεμπορίου, για το take away, που προωθήθηκε για να δώσει μια μικρή «ανάσα» σε ένα κομμάτι του κλάδου εστίασης, για το delivery, που κατέστη πλέον αναγκαιότητα, για το μέτρο της υποχρεωτικής τηλεργασίας που εφαρμόστηκε για να περιοριστεί η διασπορά του ιού, για τα δύο lockdown του Μαρτίου και Νοεμβρίου, που άφησαν και αφήνουν πίσω τους πρωτοφανείς συνέπειες για όλους τους επιχειρηματικούς τομείς... Ξαφνικές αλλαγές που διατάραξαν τις συνήθεις λειτουργίες της αγοράς, αποδιοργάνωσαν τα συστήματα διανομής, αναδεικνύοντας μια νέα πραγματικότητα, για καινοτόμες τεχνολογίες, ψηφοποιημένη, με νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες για το ηλεκτρονικό εμπόριο και τις διαδικτυακές αγορές.
Πάντως αν έπρεπε να σταθούμε σε κάποια επιμέρους οικονομικά γεγονότα, που σημάδεψαν τη χρονιά στον νομό θα αναφέραμε:
ΛΟΥΚΕΤΑ ΣΕ ΤΡΑΠΕΖΕΣ
Τον νέο κύκλο συρρίκνωσης του δικτύου των τραπεζικών καταστημάτων. Εξαιτίας των έντονων πιέσεων που ασκούν οι εποπτικές αρχές προς την κατεύθυνση του εξορθολογισμού του λειτουργικού κόστους και της ψηφιοποίησης των υπηρεσιών τους ο τραπεζικός χάρτης του νομού στη Λάρισα έχει διαφοροποιηθεί ριζικά. Από τις αρχές του χρόνου, αρκετά καταστήματα, της Πειραιώς, της Εθνικής, της Alpha Bank και της Eurobank ανέστειλαν τη δραστηριότητά τους, με αποτέλεσμα σήμερα οι εργαζόμενοι στις 4 συστημικές τράπεζες στη Λάρισα να είναι μόνο 420 και τα καταστήματα του δικτύου σε όλο τον νομό να είναι μόνο 29. Τα αλλεπάλληλα «λουκέτα» έχουν συρρικνώσει δραματικά τον κλάδο με αποτέλεσμα ο νομός να εμφανίζει έναν από τους υψηλότερους δείκτες συγκέντρωσης στο τραπεζικό σύστημά της χώρας συγκριτικά με 10 χρόνια πριν όταν διέθετε συνολικά 57 καταστήματα.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΑΣΑ»
Το πρόγραμμα «ΑΝΑΣΑ» της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Πρόκειται για ένα χρηματοδοτικό πρόγραμμα που υλοποιήθηκε τον περασμένο Οκτώβριο, ύψους 30 εκατ. ευρώ, δίνοντας «ανάσα» ρευστότητας από 5.000 έως 50.000 ευρώ, σε 1.003 υφιστάμενες μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις. Το πρόγραμμα σχεδιάστηκε από την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του ΕΣΠΑ Θεσσαλίας 2014-2020 και την αξιολόγηση των αιτήσεων είχε αναλάβει ο ΕΦΕΠΑΕ. Σύντομα θα ξεκινήσει και ο δεύτερος κύκλος του προγράμματος, ως «όπλο» πρώτης γραμμής για να κερδηθεί το στοίχημα της επόμενης ημέρας, καθησυχάζοντας τις αγωνίες των παραγόντων της αγοράς που προβλέπουν χιλιάδες λουκέτα.
ΛΟΥΚΕΤΟ ΣΤΟ «ΑΤΤΙΚΑ»
Τον ξαφνικό θάνατο της επιχείρησης «ΑΤΤΙΚΑ Αρτοποιεία». Στα μέσα Δεκεμβρίου η επιχείρηση, αιφνιδιαστικά και χωρίς προαναγγελία διέκοψε τη λειτουργία της, λόγω απρόβλεπτων γεγονότων. Όπως εξήγησε η διοίκηση της επιχείρησης το «λουκέτο» οφειλόταν «σε γεγονότα, ανεξάρτητα από τη βούλησή μας και συγκεκριμένα στην καταγγελία της μίσθωσης του χώρου, όπου λειτουργούσε το κατάστημα, από τη νέα ιδιοκτήτρια του χώρου και στην εκ του νόμου απορρέουσα υποχρέωσή μας να αποδώσουμε άμεσα ελεύθερη τη χρήση του χώρου (καταστήματος), γεγονός, που όπως αντιλαμβάνεσθε, κατέστησε αναπόφευκτη τη διακοπή λειτουργίας του».
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ Ο.Ε. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
Στα αξιοσημείωτα γεγονότα της χρονιάς και η συγκρότηση του προεδρείου του Οικονομικού Επιμελητηρίου Θεσσαλίας. Οι εκλογές είχαν γίνει στα τέλη του 2019, αλλά η σύνθεση του προεδρείου και η κατανομή των αξιωμάτων, απαιτούσε διεργασίες και πίστωση χρόνου. Έτσι από τα μέσα Ιανουαρίου το νέο 7μελές διαπαραραταξιακό Δ.Σ. συγκροτήθηκε ως εξής: πρόεδρος, Κοτσιμπογεώργος Ηλίας, αντιπρόεδρος ο Ευάγγελος Αναγνωστόπουλος , γραμματέας ο Αθανάσιος Παπακωνσταντίνου, οικονομικός επόπτης ο Ιωάννης Μαργαριτόπουλος και μέλη οι Χρόνης Ισσακίδης, Μαργαρίτης Τσουλούφης και Νικόλαος Κίσσας.
ΑΠΟΧΗ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΓΡΑΦΩΝ
Στα αξιομνημόνευτα γεγονότα του έτους ήταν και η πολυήμερη αποχή των συμβολαιογράφων του Εφετείου Λάρισας, από τα καθήκοντά τους στις αρχές του έτους, ως αντίδραση στις ρυθμίσεις που επέβαλε το Υπ. Οικονομικών γύρω από τις μεταβιβάσεις ακινήτων. Η πολυήμερη αποχή τους είχε βραχυκυκλώσει όλες τις μεταβιβάσεις ακινήτων, καθώς εκατοντάδες συμβόλαια βρίσκονταν στον «αέρα», όλες οι αγοραπωλησίες είχαν «παγώσει» ενώ χάνονταν οι προθεσμίες για αποδοχή κληρονομιών. Εξαιτίας της αποχής μάλιστα σταμάτησε να χτυπά και το ηλεκτρονικό σφυρί των πλειστηριασμών, οι οποίοι το 2019 κινήθηκαν σε επίπεδα ρεκόρ...Τελικά βρέθηκε η «χρυσή τομή» και το θέμα διευθετήθηκε...
ΛΗΞΗ ΚΤΗΜΑΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ
Πάντως η ολοκλήρωση της διαδικασίας κτηματογράφηση στους Δήμους Ελασσόνας, Τεμπών και Τυρνάβου αποτελεί ένα γεγονός ειδικής σημασίας. Οι διορθώσεις σφαλμάτων που αφορούσαν στην καταγραφή της περιουσίας ιδιοκτητών ακινήτων ξεκίνησε αρχές Σεπτεμβρίου και μετά από αλλεπάλληλες παρατάσεις έληξε τον περασμένο Νοέμβριο. Η διαδικασία της ανάρτησης των κτηματολογικών πινάκων πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά, πλήρως ψηφιακά, χωρίς την υποχρέωση του πολίτη για αυτοπρόσωπη παρουσία στα Γραφεία Κτηματογράφησης. Οι ιδιοκτήτες, μπορούσαν να ελέγξουν ηλεκτρονικά και να επιβεβαιώσουν ή να διορθώσουν την καταγραφή της ιδιοκτησίας τους, αποφεύγοντας έτσι δικαστικές επιλύσεις που κοστίζουν σε χρόνο, χρήμα και ταλαιπωρία.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΟΥΛΗΣ
