Έχοντας διαμηνύσει με κάθε πρόσφορο μέσο στους "κόκκινους" δανειολήπτες πως μετά την εκπνοή της σχετικής προθεσμίας θα εξαντλήσουν όλα τα ένδικα μέσα, οδηγώντας σε πλειστηριασμό την περιουσία όσων οφειλετών δεν προχωρούν στη ρύθμιση του δανείου τους, σχεδιάζουν να κλιμακώσουν τη δράση τους και να υιοθετήσουν αυστηρότερη στάση.
Τα λόγια ενός τραπεζικού στελέχους στην «Ε» πως "πολλοί κόκκινοι δανειολήπτες εξακολουθούν να βρίσκονται σε άρνηση πραγματικότητας, να μην αντιλαμβάνονται το τι θα συμβεί από τον Μάιο" αποτυπώνουν ως ένα σημείο την παγιωμένη θέση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, που συνεχίζουν να αποστέλλουν μαζικά εξώδικα, SMS, επιστολές, να παίρνουν τηλέφωνα στους οφειλέτες, να εντατικοποιούν την προεργασία καταγγελίες συμβάσεων και να ψάχνουν επισταμένως μέσω των διασταυρώσεων στοιχείων, τα ακίνητα που θα ρευστοποιηθούν τους επόμενους μήνες...
Πρόκειται για δράσεις που θα κλιμακώνονται όσο περνούν οι μέρες και θα λάβουν πρωτοφανείς διαστάσεις, καθώς σε λιγότερο από τρεις μήνες πέφτει το οχυρό έναντι των πλειστηριασμών, ανοίγοντας τον δρόμο για την έναρξη ενός ανελέητου κυνηγητού σε όλους τους δανειολήπτες με ληξιπρόθεσμες οφειλές που αρνούνται να συνεργαστούν για τη διευθέτηση του χρέους τους.
ΕΚΚΛΗΣΗ ΚΟΥΡΜΟΥΣΗ
Την ίδια στιγμή, επιβεβαιώνοντας το κλίμα που πρόκειται να διαμορφωθεί ο ειδικός γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, Φώτης Κουρμούσης, απευθύνει έκκληση μέσω της «Ε» και καλεί τους δανειολήπτες να μην αφήσουν αναξιοποίητη τη δυνατότητα. "Δεν συμφέρει σε κανέναν να μην κάνει τίποτα" τόνισε ο κ. Κουρμούσης κάνοντας λόγο για μια μοναδική ευκαιρία, που καλό είναι να την αξιοποιήσουν όσο περισσότεροι μπορούν συμπληρώνοντας πως "Το πλαίσιο για την προστασία της πρώτης κατοικίας υπάρχει, είναι πολύ ισχυρό, αλλά με συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα. Η απραξία και η αναμονή συνήθως δεν οδηγούν σε καλά αποτελέσματα. Αυτό το λέω, διότι οι πιστωτές πλέον είναι αρκετά επιθετικοί, προβαίνουν σε κατασχέσεις λογαριασμών, σε πλειστηριασμούς ακινήτων, είναι πλέον φαινόμενα που υπάρχουν στην καθημερινότητα. Αυτά συνήθως τα συναντά ένας πολίτης ή μια επιχείρηση όταν αφήνουν τα χρέη τους χωρίς να τα τακτοποιήσουν. Το να τα τακτοποιήσει, προφανώς δεν σημαίνει (να τα) εξοφλήσει, γιατί έχει την οικονομική δυσκολία. Αυτό συνεπώς που λέω είναι σε κάθε ενδιαφερόμενο να ξεκινήσει, να κάνει κάτι, κάποια αίτηση, να πάρει μια πολύ ευνοϊκή ρύθμιση, να ξεκινήσει να πληρώνει ένα μικρό πόσο έτσι ώστε με τη βοήθεια του κράτους, της κρατικής επιδότησης, να σώσει το σπίτι του".
ΑΥΣΤΗΡΟΤΕΡΗ Η ΣΤΑΣΗ
Ένα πρώτο δείγμα της αυστηρότερης στάσης που υιοθετούν οι τράπεζες είναι ότι πλέον υποχρεώνουν όσους έχουν λάβει το χαρτί της κατάσχεσης να καταβάλουν το 8% της οφειλής τους σε μετρητά προκειμένου να αποτρέψουν τον πλειστηριασμό. Την ίδια στιγμή έχουν εντατικοποιήσει τις μαζικές διασταυρώσεις των στοιχείων όσων έχουν ενταχθεί στον ν. Κατσέλη προκειμένου να εξακριβώνουν την πραγματική οικονομική τους κατάσταση. Οι συγκεκριμένες διασταυρώσεις ξεκίνησαν από τον περασμένο Νοέμβριο, μέσω της πρόσβασης που δόθηκε στις τράπεζες στη βάση δεδομένων της ΑΑΔΕ και αποσκοπεί στο να αποκαλύψει τους στρατηγικούς κακοπληρωτές και αυτούς που έστω και για τυπικούς λόγους δεν δικαιούνται προστασία. Η επαλήθευση των στοιχείων γίνεται μέσω ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας που έχει δημιουργηθεί από την ΕΓΔΙΧ, στην οποία έχουν «φορτωθεί» οι εκκρεμείς αιτήσεις του ν. Κατσέλη. Ο έλεγχος έχει ξεκινήσει από τους δανειολήπτες με μεγάλα χρέη και μπορεί να οδηγήσει στην αναστολή της προστασίας όσων διαπιστωθεί ότι η εισοδηματική ή περιουσιακή κατάστασή τους είναι διαφορετική από αυτή που έχουν δηλώσει κατά την υποβολή της αίτησης στο δικαστήριο.
Σε κάθε περίπτωση, από την 1η Μαΐου απελευθερώνονται πλήρως οι πλειστηριασμοί ακόμη και αν πρόκειται για την πρώτη κατοικία του οφειλέτη, ανεξαρτήτως εμβαδού και εάν πρόκειται για δανειολήπτες με χαμηλά εισοδήματα. Η κατάργηση κάθε περιορισμού στους πλειστηριασμούς ακινήτων θα ισχύει καθολικά για όλους τους οφειλέτες, με εξαίρεση αυτούς που έχουν κάνει μέχρι τα τέλη Απριλίου αίτηση να ενταχθούν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα που λειτουργεί στην ΕΓΔΙΧ και αυτούς που έχουν κάνει αίτηση στον ν. Κατσέλη και έχουν πάρει προσωρινή ή μόνιμη προστασία από το δικαστήριο.
Από την 1η Μαΐου χάνεται, άλλωστε, οριστικά το δικαίωμα προσφυγής στον νόμο για την προστασία της πρώτης κατοικίας, αλλά και το δικαίωμα προσφυγής στον ν. Κατσέλη. Ο νόμος 3869, όπως είναι η επίσημη ονομασία του νόμου καταργείται και στη θέση του θα υπάρξει ένα νέο πτωχευτικό δίκαιο που θα επιτρέπει την πτώχευση ενός φυσικού προσώπου, όπως σήμερα πτωχεύει μια επιχείρηση, χωρίς όμως πρόβλεψη για την προστασία της περιουσίας του. Το δικαίωμα πτώχευσης, δηλαδή η δυνατότητα ενός ιδιώτη να δηλώσει ότι αδυνατεί να αποπληρώσει τα χρέη του και να απαλλαγεί από αυτά, θα γίνεται μόνο εφόσον ρευστοποιηθεί το σύνολο της περιουσίας που έχει στο όνομά του, ανεξαρτήτως εάν πρόκειται για πρώτη κατοικία ή δευτερεύουσα.
Όπως έχει δηλώσει πρόσφατα ο υπουργός Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρας το νέο πλαίσιο προστασίας της α΄ κατοικίας θα βασίζεται σε τέσσερις άξονες: Πρωτίστως θα δημιουργηθεί ένα ενιαίο σχήμα προστασίας. Θα ενσωματωθούν δηλαδή σε ένα σύστημα όλα τα επιμέρους εργαλεία ρύθμισης οφειλών που υπάρχουν σήμερα, οι ρυθμίσεις για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, ο εξωδικαστικός μηχανισμός κ.ά. Θα υπάρχει δεύτερη ευκαιρία για πολίτες και επιχειρήσεις που μπορούν να αντεπεξέλθουν και τα βρήκαν δύσκολα την προηγούμενη δεκαετία. Θα πληρώσουν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές και θα ληφθούν ειδικές πρόνοιες για ευάλωτα νοικοκυριά. Το τι είδους μέριμνα θα είναι αυτή, δεν έχει διευκρινιστεί. Ωστόσο η μέριμνα δεν θα αφορά στην επιδότησης της δόσης του στεγαστικού δανείου, όπως συμβαίνει σήμερα για όποιον κάνει αίτηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα. Η μέριμνα για όποιον χάνει την πρώτη του κατοικία, θα είναι η δυνατότητα χορήγησης επιδόματος στέγης, έτσι ώστε να μπορεί να πληρώνει ένα μέρος του ενοικίου για τη διαμονή στο σπίτι που έχει επιλέξει. Αυτό σημαίνει ότι το επίδομα στέγης θα χορηγείται εφόσον ο οφειλέτης έχει χάσει το ακίνητό του, δηλαδή εφόσον η ακίνητη περιουσία του έχει ρευστοποιηθεί μέσω πλειστηριασμού είτε έχει περιέλθει στην κυριότητα του πιστωτική, δηλαδή της τράπεζας.
Πάντως η κατάργηση του νόμου Κατσέλη δεν σημαίνει ότι όσοι έχουν κάνει μέχρι σήμερα αίτηση ένταξης στον νόμο θα πάψουν να προστατεύονται. Πρόκειται για 100.000 περιπτώσεις εκκρεμών υποθέσεων που θα συνεχίσουν να προστατεύονται με βάση το παλαιό καθεστώς, το οποίο ωστόσο δεν ισχύει για νέες αιτήσεις. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα περισσότεροι από 2.500 δανειολήπτες του ν. Λάρισας έχουν βρει προστασία στις ευνοϊκές διατάξεις του νόμου, η οποία ωστόσο δείχνει σταδιακά να καθίσταται όλο και πιο δύσκολη, καθώς ένας σημαντικός αριθμός αποφάσεων που εκδίδονται από τα Ειρηνοδικεία είναι πλέον αρνητικός για τους δανειολήπτες, αξιολογώντας ότι μερίδα των οφειλετών έχει καταφύγει στον νόμο μόνο και μόνο για να κερδίσει χρόνο και χωρίς να συγκεντρώνει τα απαραίτητα κριτήρια.
ΠΑΙΡΝΟΥΝ ΣΕΙΡΑ ΚΑΙ TA FUNDS
Στο μεταξύ, η πλήρης κατάργηση κάθε προστατευτικής διάταξης για την πρώτη κατοικία θα συμπέσει με την αλλαγή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των δανείων μέσω των πωλήσεων και των τιτλοποιήσεων και θα λύσει τα χέρια των funds και των διαχειριστών κόκκινων δανείων για την εφαρμογή αυστηρών όρων στη ρύθμιση των οφειλών από στεγαστικά δάνεια και όχι μόνο. Οι πλειστηριασμοί θα επιστρατευθούν όχι μόνο ως φόβητρο προκειμένου οι οφειλέτες να συναινέσουν στη ρύθμιση της οφειλής τους, αλλά ως ουσιαστικό εργαλείο μείωσης των κόκκινων δανείων και ανάκτησης μέρους των οφειλών που βαραίνουν τα δάνεια που έχουν ως εξασφαλίσεις ακίνητα.
ΑΠΕΤΥΧΕ Η ΡΥΘΜΙΣΗ
Στο μεταξύ, παρά τις πιεστικές προθεσμίες και τις βελτιώσεις στη λειτουργία της πλατφόρμας προστασίας της πρώτης κατοικίας, το ενδιαφέρον των «κόκκινων» δανειοληπτών παραμένει ιδιαίτερα περιορισμένο σε σχέση με τις προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί (150.000 δυνητικοί δικαιούχοι), όταν η προηγούμενη κυβέρνηση προχωρούσε στην ψήφιση των προστατευτικών διατάξεων. Τα στοιχεία της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους δείχνουν ότι αθροιστικά από 1/7/2019 μέχρι 31/1/2020 στην εξωδικαστική πλατφόρμα υπάρχουν μόνο 1.928 αιτήσεις και 686 προτάσεις ρύθμισης και μόνο οι 177 έχουν τύχει προστασίας. Στην πλατφόρμα συνολικά έχουν εισέλθει 63.516 ενδιαφερόμενοι, και απ’ όλους αυτούς έχουν ήδη αποδεχθεί 273 προτάσεις ρύθμισης οι δανειολήπτες. Η διαδικασία που έχει θεσπιστεί από την προηγούμενη κυβέρνηση και συνεχίζεται, είναι προφανές πως έχει αποτύχει. Αλλά για την ώρα η ρύθμιση ίσως να αποτελεί την τελευταία ευκαιρία αλλά και μονόδρομο...
ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΟΥΛΗΣ
