Οι αλλαγές αφορούν, μεταξύ άλλων, στην κλίμακα φορολόγησης του εισοδήματος των φυσικών προσώπων, στην υποχρέωση e-πληρωμών, στη μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων, στη μείωση του φόρου των παροχών σε είδος στους εργαζόμενους και σε κίνητρα για την οικοδομή, που προοιωνίζουν από μικρές έως μεγάλες φοροελαφρύνσεις για νοικοκυριά, επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες.
Βασικό πυλώνα των εισηγούμενων διατάξεων, όπως σημειώνει σε σχετική ανακοίνωσή του το Υπουργείο Οικονομικών, αποτελεί η φορολογική ελάφρυνση των φυσικών προσώπων και των επιχειρήσεων που τα τελευταία έτη επιβαρύνθηκαν σημαντικά, με την υιοθέτηση ευνοϊκότερων φορολογικών συντελεστών, καθώς μειώνονται μαζικά φόροι εισοδήματος για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, αντί να αυξάνονται, επιβραβεύεται η επιχειρηματικότητα προς όφελος των εργαζομένων και της πραγματικής οικονομίας και αντιμετωπίζονται ευνοϊκά δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και παροχές υπέρ των εργαζομένων.
Για την ενημέρωση των φορολογουμένων, με τη συνδρομή του προέδρου της Ένωσης Φοροτεχνικών Ελευθέρων Επαγγελματιών ν. Λάρισας (ΕΦΕΕΛ) κ. Νικ. Νάτσιου, η «Ε» κάνει σήμερα μια πρώτη αποκωδικοποίηση των μέτρων και των αλλαγών που συντελούνται, αποτυπώνει τα νέα δεδομένα και αποκαλύπτει τους «κερδισμένους» και τους «χαμένους» που δημιουργεί το νομοσχέδιο.
Ειδικότερα από τις πολλές και ουσιώδεις φορολογικές παρεμβάσεις του ν/σ, που όπως τις ερμηνεύει ο κ. Νάτσιος, πριμοδοτούν τους ελεύθερους επαγγελματίες και φέρνουν ελαφρύνσεις κυρίως σε μισθωτούς και συνταξιούχους με χαμηλά εισοδήματα, αξίζει να σταθούμε στις εξής:
- Στη μείωση του φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις από το 28% στο 24% για το 2019 καθώς και στη μείωση του φόρου στα μερίσματα από το 10% στο 5% από τη χρήση 2019.
Πρόκειται για αλλαγές που αναμφίβολα ενισχύουν μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις. Πόσο μάλλον όταν για τις επιχειρήσεις υπάρχει μέριμνα και για επιστροφή 5% της προκαταβολής φόρου που έχει βεβαιωθεί για το 2019 (για τα εισοδήματα του 2018) στο πλαίσιο διανομής του φετινού υπερπλεονάσματος.
- Στην καθιέρωση εισαγωγικού φορολογικού συντελεστή 9% για φυσικά πρόσωπα, ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες, μισθωτούς και συνταξιούχους, από 22% που είναι σήμερα.
Συγκεκριμένα με το ν/σ θεσπίζεται νέα φορολογική κλίμακα για τα εισοδήματα που αποκτώνται από την 1η Ιανουαρίου 2020. Ο πρώτος συντελεστής μειώνεται από το 22% στο 9% για το τμήμα του εισοδήματος έως τις 10.000 ευρώ. Διατηρείται ο συντελεστής 22% για το τμήμα του εισοδήματος από τις 10.000 έως τις 20.000 ευρώ, ενώ μειώνεται στο 28% ο συντελεστής για τα εισοδήματα από 20.000 έως 30.000 ευρώ, στο 36% για εισοδήματα από 30.000 έως 40.000 ευρώ και ο ανώτατος συντελεστής διαμορφώνεται στο 44% για υψηλότερα εισοδήματα άνω των 40.000 ευρώ. Με τη μείωση αυτή αναμένεται να ευνοηθούν όχι μόνο όσοι έχουν εισόδημα κάτω των 10.000 ευρώ, αλλά το σύνολο των φορολογουμένων, αφού το εισόδημά τους φορολογείται κλιμακωτά. Επιπλέον, μειώνονται κατά μία ποσοστιαία μονάδα και οι συντελεστές για τα υψηλότερα εισοδήματα.
Τα μεγαλύτερα οφέλη από τη νέα φορολογική κλίμακα και τη νέα έκπτωση φόρου θα έχουν οι έχοντες εισοδήματα από 10.000 έως και 15.000 ευρώ. Μισθωτοί και συνταξιούχοι σ’ αυτά τα όρια εισοδήματος, θα ωφεληθούν έως και 177 ευρώ τον χρόνο αν δεν έχουν παιδιά, έως και κατά 160 ευρώ αν έχουν ένα παιδί, έως και κατά 200 ευρώ αν έχουν δύο παιδιά και έως και κατά 320 ευρώ αν έχουν τρία παιδιά. Για τα μεσαία εισοδήματα, τα οφέλη θα είναι μικρά έως μηδαμινά, ενώ μεγάλα οφέλη θα προκύψουν για όσους έχουν υψηλές αποδοχές άνω των 80.000 ευρώ. Τα πολύ υψηλά εισοδήματα θα δουν ελάφρυνση ακόμη και άνω των 1.000 ευρώ λόγω της μείωσης του ανώτατου συντελεστή από το 45% στο 44%.
ΤΟ ΑΦΟΡΟΛΟΓΗΤΟ
* Στην αύξηση του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ για κάθε προστατευόμενο τέκνο, ανεξαρτήτως αριθμού αυτών. Πλέον η έκπτωση φόρου για μισθωτούς-συνταξιούχους που οδηγεί σε αφορολόγητο όριο διαμορφώνεται ως εξής:
Άγαμος: 777 ευρώ που συνεπάγεται αφορολόγητο όριο 8.636 ευρώ. Δηλαδή η νέα μειωμένη έκπτωση των 777 ευρώ, διαιρούμενη με τον νέο μειωμένο συντελεστή φόρου 9% θα δίνει και πάλι “έμμεσο” βασικό αφορολόγητο περίπου 8.636 ευρώ όσο και το ισχύον σήμερα.
Έγγαμος με 1 παιδί: έκπτωση φόρου 810 ευρώ για να προκύπτει αφορολόγητο 9.000 ευρώ.
Έγγαμος με 2 παιδιά: 900 ευρώ για να προκύψει αφορολόγητο όριο 10.000 ευρώ.
Έγγαμος με 3 παιδιά: 1.120 ευρώ που οδηγεί σε αφορολόγητο 11.000 ευρώ.
Έγγαμος με 4 παιδιά και άνω: 1.340 ευρώ που οδηγεί σε αφορολόγητο όριο 12.000 ευρώ.
Μισθωτοί και συνταξιούχοι από τον πρώτο μήνα του 2020 θα διαπιστώσουν μικρή αύξηση στις καθαρές αποδοχές τους, λόγω της μειωμένης παρακράτησης φόρου. Για τους ελεύθερους επαγγελματίες η φορολογική ελάφρυνση που μπορεί να φθάσει τα 1.700 ευρώ θα φανεί στην εκκαθάριση των δηλώσεων των εισοδημάτων του 2020.
ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΜΕΤΡΗΤΑ
* Στη μείωση του ορίου στα 300 ευρώ από 500 ευρώ για τις συναλλαγές με μετρητά.
Οι αγορές άνω των 300 ευρώ πρέπει να πραγματοποιούνται αποκλειστικά με ηλεκτρονικές συναλλαγές. Συνεπώς από την Πρωτοχρονιά, όλες οι αποδείξεις και τα τιμολόγια με αξία άνω των 300 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου και του ΦΠΑ, θα πρέπει να εξοφλούνται με ηλεκτρονικό τρόπο. Δηλαδή με κάρτα, μέσω e-banking ή μέσω e-πορτοφολιών. Σε διαφορετική περίπτωση η επιχείρηση που εξέδωσε το παραστατικό δεν θα μπορεί να το περνά στα έξοδά της.
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ
* Στις ηλεκτρονικές συναλλαγές καθώς από του χρόνου η εφορία θα "απαιτεί" από όλους τους φορολογούμενους ηλεκτρονικές αποδείξεις για το 30% του δηλωθέντος (και όχι του τεκμαρτού) εισοδήματος.
Στην περίπτωση που υπάρχει διαφορά μεταξύ του απαιτούμενου ορίου δαπανών με πλαστικό χρήμα και δηλωθέντος, θα επιβάλλεται πρόσθετος φόρος 22% επί του ποσού των ηλεκτρονικών δαπανών που λείπουν. «Οι τελικές διατάξεις στο επίμαχο μέτρο των e-αποδείξεων αποδεικνύουν σειρά διορθωτικών κινήσεων της τελευταίας στιγμής» επισημαίνει ο κ. Νάτσιος καθώς στον υπολογισμό του πραγματικού εισοδήματος δεν περιλαμβάνεται το ποσό της εισφοράς αλληλεγγύης. Σε περίπτωση που έχουν πραγματοποιηθεί δαπάνες που αφορούν σε καταβολές φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων και ΕΝΦΙΑ, δανειακές υποχρεώσεις προς τράπεζες και ενοίκια, οι οποίες υπερβαίνουν το 60% του πραγματικού εισοδήματος, το απαιτούμενο ποσοστό δαπανών περιορίζεται από το 30% στο 20%. Επίσης στον φορολογούμενο, του οποίου έχει κατασχεθεί ο λογαριασμός, το όριο δαπανών περιορίζεται στις 5.000 €.
ΠΟΙΟΙ ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ
Φυσικά και πάλι προβλέπονται εξαιρέσεις για φορολογούμενους που έχουν αντικειμενικές δυσκολίες χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής. Έτσι μεταξύ άλλων από την υποχρέωση ηλεκτρονικών αποδείξεων απαλλάσσονται όσοι έχουν συμπληρώσει το 70ό έτος της ηλικίας τους, όσοι έχουν ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω, όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση, οι ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή φορολογικής δήλωσης, όσοι υπηρετούν την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία, οι δικαιούχοι του ΚΕΑ και όσοι κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους. Στις δαπάνες που θα υπολογίζονται παρά τα όσα λέγονταν δεν υπάρχουν τα ενοίκια, όμως οι υπό διαβούλευση διατάξεις προβλέπουν πως και τα εισοδήματα από ακίνητη περιουσία μετράνε στον υπολογισμό του εισοδήματος επί του οποίου θα πρέπει να καλύπτεται το 30% με e -αποδείξεις.
Σε κάθε περίπτωση θα συνεχίσουν να υπολογίζονται έξοδα για διατροφή, αλκοολούχα ποτά και καπνό, ένδυση και υπόδηση, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες, υγεία, μεταφορές), εξαιρουμένης της δαπάνης για τέλη κυκλοφορίας και της αγοράς οχημάτων, πλην των ποδηλάτων, επικοινωνίες, αναψυχή, εκπαίδευση, ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια. Το ποσό των δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής δηλώνεται ατομικά από κάθε σύζυγο ή από κάθε μέρος συμφώνου συμβίωσης. Σε περίπτωση κοινής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, όπου καλύπτεται το απαιτούμενο ποσό δαπανών από οποιονδήποτε εκ των δύο συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, το τυχόν πλεονάζον ποσό δύναται κατά την εκκαθάριση να μεταφερθεί στον άλλο σύζυγο ή στο άλλο μέρος συμφώνου συμβίωσης για τυχόν κάλυψη του απαιτούμενου ποσού δαπανών.
Η ΠΑΓΙΑ ΡΥΘΜΙΣΗ
Στην πάγια ρύθμιση οφειλών, η οποία έρχεται με μπόνους για τους συνεπείς οφειλέτες, με διπλάσιες δόσεις 24-48, αλλά με προσαύξηση επιτοκίου.
Συνεπώς περισσότερες δόσεις για οφειλές που βεβαιώνονται από την 1η Ιανουαρίου του 2020 και μετά αλλά ακριβότερες. Οι φορολογούμενοι συγκεκριμένα που δεν θα θελήσουν το 2020 να πληρώσουν τον φόρο εισοδήματος, τον ΕΝΦΙΑ ή τον ΦΠΑ θα κερδίζουν τις 24 δόσεις της ρύθμισης χωρίς εισοδηματικά κριτήρια αλλά με υψηλότερο επιτόκιο. Και αυτό γιατί όσο μεγαλύτερος θα είναι ο αριθμός των δόσεων, τόσο υψηλότερο θα είναι το επιτόκιο με το οποίο θα επιβαρύνεται η ρυθμισμένη οφειλή. Εν ολίγοις προβλέπεται προσαύξηση επιτοκίου κατά 1,5% όταν οι οφειλές υπερβαίνουν τις 12 δόσεις. Πάντως για τους συνεπείς στη ρύθμιση οφειλέτες, υπάρχει «μπόνους» καθώς θα απαλλάσσονται από την πληρωμή ποσού που ισούται με το 25% των τόκων και έχουν επιβαρύνει το ποσό των δόσεων της ρυθμιζόμενης οφειλής. Η απαλλαγή αυτή όμως δεν μπορεί να υπερβαίνει το ύψος της τελευταίας δόσης.
Αν όμως η ρύθμιση δεν τηρηθεί και ο οφειλέτης κάνει δεύτερη φορά αίτηση υπαγωγής των ίδιων οφειλών σε ρύθμιση, ως βάση υπολογισμού του ποσού των τόκων που απαλλάσσονται, λαμβάνεται το σύνολο των τόκων που επιβαρύνουν τις οφειλές από την πρώτη υπαγωγή τους στη ρύθμιση και ως την εξόφλησή τους.
Επίσης οι έκτακτες οφειλές (όπως ο φόρος κληρονομιάς) μπορούν να ρυθμιστούν από τους φορολογούμενους σε έως 48 μηνιαίες δόσεις αλλά με την εφαρμογή εισοδηματικών κριτηρίων. Συγκεκριμένα, θα λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος του συνολικού εισοδήματός τους (ατομικό, φορολογούμενο ή απαλλασσόμενο, πραγματικό ή τεκμαρτό) κατά τα τελευταία τρία φορολογικά έτη πριν από την αίτηση υπαγωγής στη ρύθμιση ή το συνολικό εισόδημα (ατομικό, φορολογούμενο ή απαλλασσόμενο, πραγματικό ή τεκμαρτό) του αμέσως προηγούμενου φορολογικού έτους από την ημερομηνία αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση εφόσον αυτό είναι μεγαλύτερο.
Σημειώνεται ότι η νέα πάγια ρύθμιση για τις οφειλές προς την εφορία θα ενεργοποιηθεί στις αρχές του επόμενου έτους, προκειμένου να εφαρμοστεί για τις οφειλές που θα βεβαιωθούν το 2020, ενώ η ελάχιστη μηνιαία δόση διαμορφώνεται στα 30 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι οι φόροι που έμειναν απλήρωτοι το 2019 ή οι ληξιπρόθεσμες οφειλές που δημιουργήθηκαν μέχρι το τέλος του 2018 και δεν εντάχθηκαν στις 120 δόσεις μπορούν να εξοφληθούν μόνο με τη σημερινή πάγια ρύθμιση των 12 ή 24 μηνιαίων δόσεων. Να σημειωθεί ότι παράλληλα με την ενεργοποίηση της νέας ρύθμισης, σχεδιάζεται να τεθεί σε εφαρμογή και το «ξεχασμένο» σχέδιο σταδιακής αποδέσμευσης τραπεζικών λογαριασμών που έχουν υποστεί κατάσχεση. Οι διατάξεις έχουν ψηφιστεί από την προηγούμενη κυβέρνηση, η ΑΑΔΕ σχεδίαζε την πρακτική εφαρμογή τους από τον Οκτώβριο, αλλά τελικά επελέγη το μέτρο της αποδέσμευσης τραπεζικών λογαριασμών (μόνο για τα ποσά που μπαίνουν στον λογαριασμό μετά τη ρύθμιση και υπό την προϋπόθεση ότι τηρείται απαρέγκλιτα) για όσους οφειλέτες εντάχθηκαν στο μέτρο των 120 δόσεων. Από τις αρχές του 2020, το ακατάσχετο ποσό των 1.250 ευρώ θα αυξάνεται σταδιακά για τους φορολογούμενους, όσο αυτοί συμμορφώνονται με τους όρους της τμηματικής εξόφλησης των οφειλών τους.
ΦΠΑ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣ ΚΑΙ ΕΚΠΤΩΣΗ ΦΟΡΟΥ
Nα σημειώσουμε επίσης πως το νομοσχέδιο δίνει κίνητρα στην οικοδομή.
Τα κίνητρα περιλαμβάνουν αναστολή του ΦΠΑ στην οικοδομική δραστηριότητα για τρία χρόνια και μάλιστα αναδρομικά από τις οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί μετά την 1-1-2006, αναστολή του φόρου υπεραξίας επί του κέρδους αγοραπωλησίας ακινήτων για τρία χρόνια και μείωση κατά 40% του φόρου για τις δαπάνες που πραγματοποιούν οι φορολογούμενοι για την ενεργειακή λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση των ακινήτων. Απαραίτητη προϋπόθεση όμως για τη μείωση του φόρου από το ποσό των δαπανών, αποτελεί η απόδειξή τους με νόμιμα παραστατικά και η εξόφλησή τους με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, όπως, ενδεικτικά αλλά όχι περιοριστικά, κάρτες και μέσα πληρωμής με κάρτες, πληρωμή μέσω λογαριασμού πληρωμών Παρόχων Υπηρεσιών Πληρωμών και χρήση ηλεκτρονικού πορτοφολιού.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΟΥΛΗΣ
