Του Γιώργου Μακρή
Στα 35 δισ. ευρώ ανέρχεται το λεγόμενο και πολυσυζητημένο «πακέτο Γιούνκερ» για την Ελλάδα, το οποίο εκτιμάται ότι εφ’ όσον εφαρμοσθεί αποτελεσματικά και έγκαιρα μπορεί να αποτελέσει πυλώνα στην προσπάθεια της χώρας να υπερβεί την κρίση και να επανέλθει σε αναπτυξιακή τροχιά.
Στην τριμηνιαία έκθεσή του (Απρίλιος – Ιούνιος 2015) για την ελληνική οικονομία, το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής επισημαίνει ότι στο «πακέτο Γιούνκερ» εντάσσονται:
-Τα 19 δισ. ευρώ του νέου ΕΣΠΑ 2014-20
-και τα 15,5 δισ. ευρώ που θα χορηγηθούν σε αγρότες και κτηνοτρόφους ως άμεσες ενισχύσεις (περίπου στα 2 - 2,5 δισ. ευρώ κάθε χρόνο).
Μάλιστα στο πλαίσιο της πρόσφατης συμφωνίας της ελληνικής κυβέρνησης με τους εταίρους, η Ευρωπαϊκή Ένωση προτίθεται να χορηγήσει νέο δάνειο ύψους 1 δισ. ευρώ προς το ελληνικό δημόσιο για την κάλυψη της εθνικής συμμετοχής της χώρας στο νέο ΕΣΠΑ (2014-2020) και στόχος είναι μέσω της υποβολής συγκεκριμένων προτάσεων το 1 δις ευρώ να διατεθεί στην Ελλάδα έως το τέλος του 2015.
Στην ίδια λογική είναι και τα 2 δισ. ευρώ που έχει εγκρίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως εμπροσθοβαρή χρηματοδότηση προς την Ελλάδα, δηλαδή εκταμίευση χρημάτων μέσα από ταχείες διαδικασίες, από το νέο ΕΣΠΑ και τα οποία απαιτούν με τη σειρά τους, καταλόγους με συγκεκριμένα έργα.
Στην έκθεσή του το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής αναδεικνύει το εξής ζήτημα: «Προκειμένου να υπάρξει αντιστάθμιση της αρχικής υφεσιακής επίπτωσης των φορολογικών μέτρων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την αύξηση του συντελεστή προχρηματοδότησης των προγραμμάτων της πολιτικής συνοχής πράγμα που μπορεί να προσφέρει αμέσως έως 1 δισ. ευρώ στους διαθέσιμους πόρους. Επίσης, επιχειρείται να γίνει περισσότερο εμπροσθοβαρής η απορρόφηση των πόρων του, δηλαδή να διοχετευθούν περισσότεροι πόροι από όσο συνήθως στα πρώτα στάδια της προγραμματικής περιόδου.
Συμπληρωματικά έπρεπε να ολοκληρωθεί το προηγούμενο ΕΣΠΑ 2007-2013 καθώς τον Ιούλιο ήταν φανερό ότι υπήρχε κίνδυνος να υπάρξουν απώλειες πόρων. Η Επιτροπή κατέθεσε στα μέσα Ιουλίου 2015 προτάσεις για την επίλυση του προβλήματος. Σύμφωνα με αυτές η εθνική συμμετοχή για το ΕΣΠΑ 2007-2013 μηδενίζεται, πράγμα που ιδεατά επιφέρει εξοικονόμηση 2 δισ. ευρώ για τον ελληνικό προϋπολογισμό! Επίσης, προβλέπεται άμεση διάθεση στις ελληνικές αρχές του 5% που συνήθως παρακρατείται μέχρι την ολοκλήρωση των προγραμμάτων. Και η πρόβλεψη αυτή ενισχύει τον εμπροσθοβαρή χαρακτήρα του ΕΣΠΑ.
Σημειώνουμε ότι, γενικά, όπως δείχνει η έως τώρα εμπειρία η εκταμίευση των πληρωμών χαρακτηρίζεται από μια χρονική ασυμμετρία που μετριάζει ή αναστέλλει τις αναπτυξιακές επιπτώσεις των ΕΣΠΑ. Με τον όρο αυτό εννοούμε ότι στο πρώτο στάδιο 2-4 ετών των προγραμμάτων αυτών οι πόροι τους απορροφούνται με αργό ρυθμό που μόνο προς το τέλος επιταχύνεται. Π.χ. από το 2007 έως το 2011 είχαν απορροφηθεί μόλις 22% των κονδυλίων του ΕΣΠΑ 2007-2015.
Υπό τις συνθήκες αυτές υπάρχει ο φόβος ότι η αναπτυξιακή ώθηση που αναμένουμε από το ΕΣΠΑ 2014-2020 να είναι μικρή και να μην μπορεί να αντισταθμίσει την υφεσιακή επίπτωση των φορολογικών μέτρων. Οι προτάσεις της Ευρ. Επιτροπής που προαναφέραμε αυτό ακριβώς το πρόβλημα επιχειρούν να λύσουν.
Όμως, η σταθεροποίηση της οικονομίας ως το 2016 και η επιστροφή στην ανάπτυξη από το 2017 θα εξαρτηθεί όχι μόνον από την ταχύτητα αξιοποίησης των πόρων των ΕΣΠΑ αλλά και από άλλες δράσεις – π.χ. ενεργό και ταχεία συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο νεοϊδρυθέν Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων, ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ και εξομάλυνση των τραπεζικών συνθηκών».
ΜΠΛΟΚΟ ΣΤΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ
ΧΩΡΙΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑ
Στην έκθεσή του το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής επισημαίνει ακόμη ότι «η ομαλή εξέλιξη των προγραμμάτων αυτών τελεί υπό την αίρεση της συμφωνίας με τους θεσμούς. Κι αυτό όχι μόνο για προφανείς οικονομικούς λόγους, αλλά και λόγω του θεσμικού πλαισίου, που διέπει τις δημοσιονομικές επιδόσεις των κρατών-μελών. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 23 «Μέτρα που συνδέονται με την αποτελεσματικότητα των ΕΔΕΤ για χρηστή οικονομική διαχείριση» του Κανονισμού 1303 (ΕΕ) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, μεταξύ των αιτιών, που μπορεί να οδηγήσει σε αναστολή των πληρωμών από την Ε.Ε. από 50 έως 100%) είναι όταν ένα κράτος-μέλος:
-δεν έχει αναλάβει αποτελεσματική δράση ώστε να διορθώσει το υπερβολικό του έλλειμμα
-και όταν ένα κράτος-μέλος δεν συμμορφώνεται με το πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής του.
Για την εν λόγω αναστολή των πληρωμών αποφασίζει το Συμβούλιο μετά από σχετική πρόταση της Επιτροπής».
Χρηματοδότηση της ΕΕ, που διατίθεται στην ελληνική οικονομία
και την κοινωνία 2014-2020 (σε εκατ. ευρώ)
ΦΩΤ.
PINAKAS PAKETO GIOYNKER
|
ΜΕΡΟΣ 1: Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ), ΠΑΝ, FEAD, ΕΓΤΕ |
||
| Προγραμματισμένα ποσά για την περίοδο 2014-2020 | Ήδη καταβληθέντα ποσά 2014 έως τη 12η Ιουλίου 2015 | |
| Ταμείο Συνοχής (ΤΣ) | 3.247 | 92 |
| Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) | 3.691 | 104 |
| Πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων (ΠΑΝ-YEI) | 172 | 54 |
| Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (ΤΕΒΑ-FEAD) | 281 | 31 |
| Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) | 8.397 | 230 |
|
Γεωργία |
||
| Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) | 4.718 | 0 |
| Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) | 15.074 | 3.972 |
| Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ) | 389 | 0 |
| Υποσύνολο Μέρος 1 | 35.969 | 4.483 |
|
ΜΕΡΟΣ 2: Άλλα ταμεία της ΕΕ |
||
| Ήδη καταβληθέντα ποσά 2014 έως τη 12η Ιουλίου 2015 | ||
| Ορίζων 2020 163,9 | ||
| Διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» 4,3 | ||
| Ενεργειακά έργα για την ενίσχυση της οικονομικής ανάκαμψης 3,8 | ||
| Erasmus για όλους 50,2 | ||
|
Ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και μικρομεσαίες επιχειρήσεις (COSME) 0,5 |
||
| Κοινωνική αλλαγή και καινοτομία 1,4 | ||
|
Τελωνεία, Fiscalis και Καταπολέμηση της απάτης 0,8 |
||
| Life + 12,8 | ||
|
Ταμείο Ασύλου και Μετανάστευσης και Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας 28,2 |
||
|
Δημιουργική Ευρώπη 2,7 |
||
|
Ευρώπη για τους πολίτες 0,5 |
||
|
Υγεία για την Ανάπτυξη και προστασία των καταναλωτών 1,4 |
||
|
Δικαιώματα και Ιθαγένεια και Δικαιοσύνη 0,9 |
||
|
Πολιτική προστασία 1,5 |
||
|
Τρόφιμα και ζωοτροφές 5,2 |
||
|
Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση 28,6 |
||
|
Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλληλεγγύης 4,7 |
||
|
Υποσύνολο Μέρος 2 311,4 |
||
|
ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΠΟΣΑ ΠΟΥ ΚΑΤΑΒΛΗΘΗΚΑΝ (2014 έως τη 12η Ιουλίου2015) 4.794 |
||
| Πηγή: COM (2015) 400 τελικό – Παράρτημα | ||
