Η "χρυσή τομή" που βρέθηκε και η οποία υπερβαίνει σε επίπεδα παροχής προστασίας τα κριτήρια που συζητούνταν μέχρι πρότινος και με τη συμφωνία να καλύπτει και με το παραπάνω τα ζητούμενα της κυβέρνησης ενόψει προεκλογικής περιόδου, δημιουργεί νέα δεδομένα για χιλιάδες "κόκκινους" δανειολήπτες του ν. Λάρισας και εκατοντάδες άλλους που ήδη έχουν υπαχθεί στο ν. Κατσέλη και οι υποθέσεις τους εκκρεμούν στο Ειρηνοδικείο.
Πρωτίστως να επισημάνουμε πως η κυβέρνηση εντός των επόμενων ημερών θα προετοιμάσει και θα στείλει την πρότασή της στους θεσμούς και έως το τέλος του μήνα θα έχει προχωρήσει στη θεσμοθέτηση του νέου νομοθετικού πλαισίου, που θα τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Μαρτίου.
Το βασικό σημείο και αυτό που πρέπει να ξέρουν οι "κόκκινοι" δανειολήπτες της Λάρισας είναι πως η προστασία με το νέο καθεστώς θα παρέχεται μόνο για όσους έχουν οφειλή σε τράπεζα με υποθήκη την πρώτη τους κατοικία, η οφειλή βεβαίως να είναι σε καθυστέρηση πάνω από τρεις μήνες και το υπόλοιπο του στεγαστικού τους δανείου να μην ξεπερνά με τους τόκους τις 130.000 ευρώ ενώ η αντικειμενική αξία της να είναι έως 250.000 ευρώ.
Με δεδομένο ότι οι αντικειμενικές αξίες στο νομό Λάρισας είτε γιατί έχουν αναπροσαρμοστεί πτωτικά είτε γιατί στην πλειοψηφία τους έχουν μείνει σταθερές ο νέο πήχης της αξίας του ακινήτου που υπολείπεται μόλις κατά 30.000 ευρώ από το υψηλότερο όριο που προέβλεπε ο ν Κατσέλη δεν καθιστά εκ προοιμίου την προστασία απαγορευτική και σε μεγάλης αξίας ακίνητα, πόσο μάλλον σε λαϊκές κατοικίες. Οι επιμέρους όμως προϋποθέσεις και οι "κόφτες" που τέθηκαν καθιστούν το νέο πλαίσιο δυσχερές όχι μόνο για αυτούς , που έχουν υπόλοιπο δανεισμού πάνω από 130.000 ευρώ ενώ θέτουν σε πρόσθετη ταλαιπωρία και έξοδα συνολικά 1.016 Λαρισαίους των οποίων οι υποθέσεις εκκρεμούν από το 2017 στο Ειρηνοδικείο Λάρισας, μιας και θα πρέπει να βγουν, να κάνουν αίτηση στην ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα που θα δημιουργηθεί και να "ελεγχθούν" από την αρχή!
Όπως ανακοινώθηκε το νέο πλαίσιο προστασίας θα βασίζεται σε δύο άξονες και σε τέσσερις ασφαλιστικές δικλείδες ώστε να μην μπορούν να το εκμεταλλευθούν οι επιτήδειοι στρατηγικοί κακοπληρωτές, οι οποίοι με όπλο το νόμο αποποιήθηκαν των υποχρεώσεών τους.
Έτσι ο πρώτος άξονας θα αφορά στους οικονομικά ασθενέστερους δανειολήπτες με ληξιπρόθεσμες οφειλές, για τους οποίους και θα υπάρχει η πρόνοια της κρατικής επιδότησης της δόσης του δανείου τους – θα προσφέρεται κρατική επιδότηση του 1/3 της δόσης και ο δεύτερος άξονας θα αφορά στη μεγάλη πλειονότητα των δανειοληπτών.
Οι ασφαλιστικές δικλίδες που τέθηκαν είναι οι εξής:
* Όσοι έχουν υποβάλει αίτηση για υπαγωγή στον νόμο Κατσέλη, αλλά δεν έχει εκδικαστεί η υπόθεσή τους, θα υποχρεωθούν να υποβάλουν αίτηση στην πλατφόρμα ώστε να διαπιστωθεί εάν πληρούν τα υφιστάμενα κριτήρια επιλεξιμότητας. Πρόκειται δηλαδή για ένα είδος προδικαστικού ελέγχου εξπρές.
* Κανένας δανειολήπτης δεν θα έχει προστασία της α΄κατοικίας, χωρίς προέλεγχο, με τον οποίο θα πιστοποιείται ότι πληροί τα κριτήρια επιλεξιμότητας.
* Όποιος επιλέξει την προσφυγή στη Δικαιοσύνη, αντί της προτεινόμενης ρύθμισης από την τράπεζα, θα πρέπει να καταβάλει το 30% της δόσης μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσής του.
* Όποιος δεν καταβάλει τρεις δόσεις χάνει την προστασία και η κατοικία του βγαίνει αυτομάτως σε πλειστηριασμό.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της κυβέρνησης και των τραπεζών, η νέα ρύθμιση αναμένεται να δώσει προστασία σε περίπου 237.000 δανειολήπτες με ληξιπρόθεσμες όφειλες σε στεγαστικά δάνεια, αριθμός που αφορά περίπου το 80% των "κόκκινων" δανείων.
Αν και ακόμα η κυβέρνηση δεν έχει ανακοινώσει επίσημα τα κριτήρια του νέου πλαισίου για την προστασία, ωστόσο όπως λέγεται τα εισοδηματικά κριτήρια για την ένταξη στον νόμο θα είναι κλιμακωτά και θα λαμβάνεται υπόψη η οικογενειακή κατάσταση του δανειολήπτη.
Συγκεκριμένα, για τον άγαμο το ετήσιο εισόδημα θα είναι στα 12.500 ευρώ, για ζευγάρι το ετήσιο εισόδημα θα είναι στα 21.000 ευρώ και θα προσαυξάνεται κατά 5.000 ευρώ για κάθε παιδί έως το τρίτο. Βάσει των κριτηρίων αυτών ένας που έχει κατοικία με αντικειμενική αξία 150.000 ευρώ, αλλά ετήσιο εισόδημα 13.000 ευρώ, δεν θα υπάγεται στη ρύθμιση. Επιπλέον οι δανειολήπτες που θα υπαχθούν στη ρύθμιση θα μπορούν να προστατεύουν την πρώτη τους κατοικία αντικειμενικής αξίας ως 250.000 ευρώ, ρυθμίζοντας την οφειλή τους με χαμηλό επιτόκιο και διάρκεια αποπληρωμής έως και 25 έτη, ενώ θα υπάρχει και δυνατότητα κουρέματος, όταν το υπόλοιπο του δανείου υπερβαίνει το 120% της αξίας του ακινήτου.
Εν ολίγοις το σχέδιο προβλέπει τα εξής:
- Στη ρύθμιση θα εντάσσονται δάνεια με καθυστέρηση τουλάχιστον 3 μηνών στις 31/12/2018
- Το συνολικό χρέος του δανειολήπτη που έχει ως υποθήκη την α΄ κατοικία δεν πρέπει να ξεπερνά τις 130.000 ευρώ. Μένει βεβαίως να διευκρινιστεί αν συνολική οφειλή σημαίνει και άλλα δάνεια (καταναλωτικά, κάρτες κ.λπ). Αν δηλαδή ένας δανειολήπτης έχει 100.000 υπόλοιπο δανείου, ένα καταλωτικό 30.000 και κάποιες απλήρωτες κάρτες, δεν θα μπορεί πιθανότατα να ενταχθεί στο νέο καθεστώς.
- Δεν έχει σημασία για ποιο λόγο δόθηκε το δάνειο. Έτσι εντάσσονται και τα επιχειρηματικά με ενέχυρο την πρώτη κατοικία που αφορούν κατά κύριο λόγο σε επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες.
- Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας δεν πρέπει να ξεπερνά τις 250.000 ευρώ
- Το ετήσιο εισόδημα του δανειολήπτη δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερο από: 12.500 ευρώ για άγαμο, 21.000 ευρώ για ζευγάρι, 26.000 ευρώ για ζευγάρια με ένα παιδί, 31.000 ευρώ για ζευγάρια με δύο παιδιά και 36.000 ευρώ για μεγαλύτερες οικογένειες.
"ΚΟΥΡΕΜΑ" ΔΑΝΕΙΟΥ
Για δάνεια, το υπόλοιπο των οποίων ξεπερνά το 130% της αξίας του υποθηκευμένου ακινήτου, προβλέπεται "κούρεμα" στο υπερβάλλον ποσό. Αυτό σημαίνει ότι διαγραφή μέρους του χρέους θα μπορούν να διεκδικήσουν μόνο όσοι έχουν σπίτια αξίας έως και 100.000 ευρώ. Το "κούρεμα" θα παρέχεται σταδιακά, εάν ο δανειολήπτης πληρώνει τις δόσεις του. Τόσο το επιτόκιο, όσο και το ενδεχόμενο «κούρεμα» του υπολοίπου της οφειλής θα εξαρτώνται από τη σχέση οφειλής - αξίας ακινήτου. Βασικός πάντως στόχος είναι η νέα μηνιαία δόση που θα προκύψει να είναι μειωμένη κατά τουλάχιστον 30%. Διαγραφή οφειλής, όπου προβλέπεται, θα γίνεται σταδιακά και υπό την προϋπόθεση ότι ο δανειολήπτης είναι συνεπής στην πληρωμή των δόσεών του. Εν ολίγοις τα δάνεια θα ρυθμίζονται ως εξής:
*Επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου, ανάλογα με την ηλικία του οφειλέτη έως και 25 έτη
* Επιτόκιο κυμαινόμενο ίσο με το euribor 3 μηνών (σήμερα αρνητικό) πλέον περιθωρίου 2%
* Επιδότηση του 1/3 της μηνιαίας δόσης από το κράτος για όλους όσοι μπουν στη ρύθμιση
Ως προς την επιδότηση της δόσης δανείου αποφασίσθηκε το συνολικό κονδύλι που θα διαθέσει στο Δημόσιο τη διετία 2019-2020 να ξεπερνάει τα 450 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με το κυβερνητικό σχέδιο, ο υπερήμερος δανειολήπτης θα υποβάλλει την αίτησή του ηλεκτρονικά σε ειδική πλατφόρμα του εξωδικαστικού συμβιβασμού. Εν συνεχεία, η τράπεζα θα προτείνει στον οφειλέτη ρύθμιση, ανάλογα με την ηλικία του, με την επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου να μπορεί να επεκταθεί έως και τα 20 έτη.
Σε κάθε περίπτωση οι τραπεζίτες κερδίζουν τον τερματισμό των ατέρμονων δικαστικών διαδικασιών. Μέχρι τώρα κάποιος που αντιμετώπιζε αδυναμία αποπληρωμής του δανείου του, έκανε αίτηση στο δικαστήριο, έπαιρνε δικάσιμο για δύο ή τρία χρόνια και μέχρι τότε δεν του έκαναν οι τράπεζες τίποτε. Τώρα θα πρέπει να ενταχθεί σε πλατφόρμα που ουσιαστικά θα ελέγχουν οι τράπεζες και αν δεν πληρώνει τρεις δόσεις θα έχει κυρώσεις αφού θα χάνει τα ευνοϊκά μέτρα. Εν τέλει αυτό που μένει να φανεί είναι αν οι δανειστές δώσουν το "πράσινο" φως στο σχέδιο ώστε να κοινοποιηθούν όλες οι λεπτομέρειες, που πολλές φορές, είναι αυτές που καθορίζουν την ουσία του ζητήματος…
Του Γιώργου Νούλη
