Του Γιώργου Νούλη
Επειδή όπως πολύ σωστά λέγεται και αποδεικνύεται πως " ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες και στα ψιλά γράμματα" , η κυβέρνηση υπό το βάρος των πιέσεων των δανειστών πέφτει στη χοάνη του φόρου ακινήτων, "ξυπνώντας" τον εφιάλτη στους ιδιοκτήτες ακινήτων...
Παρά τις σχετικές κυβερνητικές εξαγγελίες αλλά και την ξεκάθαρη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, οι αντικειμενικές τιμές των ακινήτων όχι μόνο δεν πρόκειται να μειωθούν έως το τέλος Ιουνίου, πράγμα που σημαίνει ότι το φετινό ποσό του ΕΝΦΙΑ πιθανότατα θα είναι ίδιο με το περσινό, αλλά υπάρχει και διατήρηση του εισπρακτικού στόχου των 2,65 δισ. από τον φόρο ακινήτων και για το 2016. Πολύ απλά δηλαδή ακόμα κι αν ο ΕΝΦΙΑ αντικατασταθεί από έναν νέο φόρο, όπως και αν ονομαστεί αυτός, θα πρέπει να βγάζει ακριβώς το ίδιο δημοσιονομικό αποτέλεσμα... Συνεπώς οι όποιες δηλώσεις στελεχών του κυβερνώντος κόμματος για μείωση της φορολογίας των ακινήτων παραπέμπονται στις καλένδες τουλάχιστον για μία διετία.
Να σημειώσουμε πως ο νόμος για τον ΕΝΦΙΑ προβλέπει ρητώς ότι ο υπολογισμός του φόρου γίνεται με τις αξίες που ισχύουν την 1η Ιανουαρίου κι ως εκ τούτου για να ισχύσει κάτι διαφορετικό θα πρέπει να αλλάξει η σχετική διάταξη. Επιπροσθέτως ο μηχανισμός του υπουργείου που στήθηκε για την αναθεώρηση των αντικειμενικών τιμών δείχνει πως είναι φύσει αδύνατο να ολοκληρώσει το έργο της στην προθεσμία που είχε τεθεί από την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, δηλαδή έως τις 30 Ιουνίου.
Μάλιστα, οι διαρροές από το υπουργείο Οικονομικών έκαναν λόγο για αναπροσαρμογή ανά περιοχή και ανά ζώνη και όχι οριζόντια με στόχο αυτές να τεθούν σε ισχύ το αργότερο την 1η Ιουλίου. Προς το παρόν, δεν υπάρχει νεότερη πληροφόρηση σχετικά με την πορεία κατάρτισης των νέων τιμών της εφορίας, ωστόσο τα πράγματα δείχνουν πως υπάρχουν καθυστερήσεις. Και αυτό γιατί όπως επισημαίνουν εφοριακοί της Λάρισας, που πέρασαν από τις επιστημονικές καταρτισμού των τιμών και συνεπώς γνώστες της διαδικασίας που ακολουθείται, η αναπροσαρμογή τους στα σημερινά επίπεδα σε διάστημα έξι μηνών ήταν εκ προοιμίου ανέφικτη.
Ήδη από προχθές μάλιστα έγινε γνωστό ότι η προθεσμία για την ηλεκτρονική υποβολή των εντύπων Ε9 μέσω των οποίων θα πρέπει να δηλωθούν οι αλλαγές που επήλθαν στην περιουσιακή κατάσταση των φορολογούμενων κατά τη διάρκεια του 2014 μετατίθεται για τις 27 Ιουλίου. Συνεπώς η αναπροσαρμογή των τιμών ακινήτων στην καλύτερη των περιπτώσεων οδεύει για Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο ώστε να ισχύσουν από την 1-1-2016.
Με τις εξελίξεις αυτές όμως, ελλοχεύει ο κίνδυνος της σύγκρουσης με το ΣτΕ που έχει στείλει 6μηνο τελεσίγραφο από τον περασμένο Νοέμβριο για προσαρμογή των Τιμών Ζώνης στα επίπεδα της σημερινής πραγματικότητας. Αν η κυβέρνηση αγνοήσει αυτό το τελεσίγραφο και βεβαιώσει τον φετινό φόρο με τις παλιές αντικειμενικές αξίες, θα ανοίξει "μέτωπο" με το ΣτΕ, καθιστώντας σχεδόν βέβαιη τη δικαίωση όσων προσφύγουν στα διοικητικά δικαστήρια κατά του ΕΝΦΙΑ για το 2015. Οι κινήσεις αυτές όμως δείχνουν πως η κυβέρνηση δεν ανησυχεί για τις όποιες νομικές επιπτώσεις...
ΥΨΗΛΟΤΕΡΕΣ ΟΙ ΤΙΜΕΣ
Πάντως σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ οι αντικειμενικές τιμές είναι σήμερα περίπου 15%-20% υψηλότερες κατά μέσο όρο σε σχέση με τις πραγματικές. Στον Δήμο Λάρισας ειδικά στις ζώνες του εμπορικού και αστικού κέντρου οι τιμές υπολείπονται των αγοραίων κατά 30% τουλάχιστον. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τους συντελεστές εμπορικότητας των επαγγελματικών ακινήτων, όπου και εκεί επικρατεί σημαντική αναντιστοιχία. Σημειώνεται ότι ένας από τους λόγους που και η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών ήταν έντονα προβληματισμένη από την απόφαση του ΣτΕ για προσαρμογή των τιμών ζώνης στα δεδομένα της αγοράς είναι ότι πολύ απλά δεν υπάρχει σήμερα αγορά ακινήτων, οπότε η όποια αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών -είτε προς τα κάτω είτε προς τα πάνω- έχει μεγάλο ποσοστό αυθαιρεσίας, άρα και στρέβλωσης.
Άρα λοιπόν στην καλύτερη περίπτωση, οι ιδιοκτήτες ακινήτων έχουν να περιμένουν μια παρέμβαση στην κλίμακα του φόρου, που θα είχε ως στόχο να ανακατανείμει τα βάρη, χωρίς να αλλάζει ο εισπρακτικός στόχος των 2,65 δισ. ευρώ. Θυμίζουμε ότι η κυβέρνηση είχε δεσμευθεί ότι ο φόρος ακινήτων θα ελαφρύνει κατά 1,5 με 2 δισ. ευρώ.
Έτσι, αν η κυβέρνηση αποφασίσει να υλοποιήσει τη δέσμευσή της να ελαφρύνει το βάρος των μικροϊδιοκτητών και να απαλλάξει πλήρως τα χωράφια, το κόστος αυτό θα πρέπει να περάσει στους ιδιοκτήτες με μεσαία και μεγάλη ακίνητη περιουσία. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι θα πρέπει να μετακινηθούν σημαντικά βάρη προς τις υψηλές Τιμές Ζώνης, με αύξηση των σχετικών συντελεστών, ενώ θα χρειαστεί να "πειραχθεί" και η κλίμακα του Συμπληρωματικού Φόρου που εφαρμόζεται σε ακίνητα αξίας άνω των 300.000 ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι ο ΕΝΦΙΑ επιβαρύνει όλα τα ακίνητα (κατοικίες, οικόπεδα, αγροτεμάχια, γραφεία, καταστήματα), ενώ ο συμπληρωματικός φόρος επιβάλλεται επί της συνολικής ακίνητης περιουσίας, εφόσον η αντικειμενική τους αξία ξεπερνά τα 300.000 ευρώ.
Συνεπώς όπως έχουν τα πράγματα έως τώρα, το πιθανότερο είναι οι αντικειμενικές να αναπροσαρμοστούν το φθινόπωρο και ο ΕΝΦΙΑ να πληρωθεί όπως και πέρυσι σε επτά μηνιαίες δόσεις, από τα τέλη Σεπτεμβρίου ή αν υπάρξουν παρεμβάσεις στις κλίμακες συντελεστών, ο φόρος να πληρωθεί σε τέσσερις δόσεις... Για την ιστορία να θυμίσουμε πως ο προγραμματισμός που είχε γίνει για τον ΕΝΦΙΑ του 2015 προέβλεπε την πληρωμή του σε 8 ισόποσες μηνιαίες δόσεις με την πρώτη να καταβαλλόταν μέχρι το τέλος Μαΐου.
Η ΑΚΙΝΗΤΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ
Να σημειώσουμε πως σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών ακίνητη περιουσία που δεν ξεπερνά τις 100.000 ευρώ αντικειμενικής αξίας διαθέτει το 74% των ιδιοκτητών. Συγκεκριμένα πρόκειται για 4,1 εκ. ιδιοκτήτες σε σύνολο 5,5 εκατ. Στον αντίποδα βρίσκονται 492 ιδιοκτήτες με ακίνητη περιουσία άνω των 5 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα:
* 5.569.336 είναι οι ιδιοκτήτες ακινήτων (κατοικιών και οικοπέδων εντός αντικειμενικού προσδιορισμού). Η αξία των ακινήτων τους φθάνει στα 520,49 δισ. ευρώ.
* 4.123.258 ιδιοκτήτες ακινήτων η διαφορετικά το 74% του συνόλου, διαθέτουν ακίνητα αντικειμενικής αξίας κάτω των 100.000 ευρώ. Η αξία των ακινήτων τους φθάνει τα 160,3 δισ. ευρώ.
* 27.198 είναι οι ιδιοκτήτες που διαθέτουν ακίνητα αντικειμενικής αξίας άνω του 1 εκατ. ευρώ.
* 492 ιδιοκτήτες διαθέτουν ακίνητη περιουσία άνω των 5 εκατ. ευρώ. Η αξία των ακινήτων τους ανέρχεται στα 4,1 δισ. ευρώ.
