Αν και οι ροές μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα συνολικά στο 9μηνο είναι θετικές, με τις προσλήψεις δηλαδή να υπερτερούν των αποχωρήσεων, ωστόσο τα επιμέρους στοιχεία του υπ. Εργασίας δεν αφήνουν κανένα περιθώριο εφησυχασμού για την πραγματική κατάσταση που επικρατεί στην αγορά. Με θύματα τους εργαζομένους, που βλέπουν συνεχώς το εισόδημά τους να συρρικνώνεται, τα στοιχεία του Σεπτεμβρίου αποτυπώνουν το μέγεθος ενός προβλήματος που εμφανίστηκε στα χρόνια της κρίσης και το τελευταίο διάστημα τείνει να παγιωθεί… Δηλαδή την επικράτηση της ευέλικτης και φθηνής απασχόλησης που υποκαθιστά την πλήρη μισθωτή εργασία.
Την απορρύθμιση στην αγορά εργασίας, επιβεβαίωσε προχθές σε ειδική συνέντευξη Τύπου και η πρόεδρος του Συλλόγου Εμποροϋπαλλήλων Λάρισας, καταγγέλλοντας μειώσεις μισθών, με ατομικές ή επιχειρησιακές συμβάσεις, με εκ περιτροπής εργασία και με υποαμοιβόμενη ή απλήρωτη απασχόληση! Και όλα αυτά δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου…
Αν και στον ν. Λάρισας, στη Θεσσαλία και στην επικράτεια γενικότερα, τόσο ο Σεπτέμβριος όσο και συνολικά το φετινό 9μηνο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου παρουσίασαν θετικό ισοζύγιο, τα στοιχεία ωστόσο επιβεβαιώνουν τις εργασιακές και μισθολογικές ανισότητες. Και αυτό γιατί οι προσλήψεις με πλήρη απασχόληση ως ποσοστό επί του συνολικού αριθμού των προσλήψεων από 55,31% (το υψηλότερο ποσοστό στο 9μηνο) που ήταν τον Απρίλιο έπεσαν στο 38,90% τον Σεπτέμβριο ενώ οι «ευέλικτες» μορφές απασχόλησης από 44,69% που ήταν τον Απρίλιο (το χαμηλότερο ποσοστό) έφτασαν τον Σεπτέμβριο στο 61,10%! Δηλαδή έξι στις 10 νέες θέσεις εργασίας είναι μερικής πλέον απασχόλησης και κατά συνέπεια αποδοχές μικρότερες ακόμα και από τον κατώτατο μισθό των 586 ευρώ μεικτά, ή και των 511 ευρώ εάν πρόκειται για νέους έως 25 ετών.
Να σημειωθεί, πως επειδή ο Σεπτέμβριος έχει έντονα τα στοιχεία της εποχικότητας και σηματοδοτεί το τέλος της τουριστικής σεζόν, η Μαγνησία κράτησε τα σκήπτρα στις αποχωρήσεις, ενώ στους υπόλοιπους νομούς το ισοζύγιο ήταν θετικό. Στη Λάρισα δημιουργήθηκαν 426 νέες θέσεις, στα Τρίκαλα 413 και στην Καρδίτσα 254. Στους πίνακες που παραθέτουμε τα στοιχεία επιβεβαιώνουν την εικόνα που παγιώνεται στην αγορά εργασίας…
Σε επίπεδο χώρας το σύστημα κατέγραψε θετικό ισοζύγιο προσλήψεων - απολύσεων κατά 7.788 θέσεις εργασίας. Οι προσλήψεις τον φετινό Σεπτέμβριο ανήλθαν στις 230.580, υψηλότερες κατά 54.626, σε σύγκριση με τις 175.954 που είχαν πραγματοποιηθεί τον αντίστοιχο περυσινό μήνα. Προβληματισμό όμως προκαλούν βέβαια οι αυξημένες απολύσεις που πραγματοποιήθηκαν την ίδια περίοδο. Ειδικότερα, τον φετινό Σεπτέμβριο, οι απολύσεις ανήλθαν σε 222.792, αυξημένες κατά 33.835, συγκριτικά με τις 188.957 που πραγματοποιήθηκαν ένα χρόνο νωρίτερα. Σε επίπεδο φύλου, στους άνδρες προέκυψε αρνητικό ισοζύγιο προσλήψεων - απολύσεων κατά 6.932 θέσεις εργασίας. Ήρθε όμως το θετικό ισοζύγιο κατά 14.720 θέσεις που καταγράφηκε στις γυναίκες για να αντιστρέψει το κλίμα. Σε σχέση με την ηλικία, ξεχωρίζει η επικράτηση των απολύσεων στην ομάδα 15-24 ετών, καθώς χάθηκαν 14.599 θέσεις εργασίας. Το αρνητικό πρόσημο αντισταθμίστηκε στην ηλικιακή ομάδα 30-44 ετών, με επικράτηση των προσλήψεων κατά 15.842 θέσεις εργασίας.
ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΔΥΟ ΤΑΧΥΤΗΤΩΝ
Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Ότι όλο και περισσότερες επιχειρήσεις είτε προσλαμβάνουν χαμηλά αμειβόμενους εργαζόμενους είτε ανακυκλώνουν άλλους «φθηνούς» εργαζόμενους είτε αντικαθιστούν τους «ακριβότερους» με φθηνούς. Και επί της ουσίας και αυτό ίσως να είναι το σημαντικότερο: η αγορά εργασίας έχει χωριστεί στα δύο.
Από τη μια πλευρά υπάρχουν εργαζόμενοι οποίοι απασχολούνται με συμβάσεις εργασίας αορίστου χρόνου και σχετικά καλύτερες αμοιβές ενώ στην άλλη πλευρά του πεδίου των εργασιακών σχέσεων έχουμε μια δευτερεύουσα αγορά εργασίας στην οποία οι εργαζόμενοι λαμβάνουν χαμηλούς μισθούς, απασχολούνται με αλλεπάλληλες συμβάσεις ορισμένου χρόνου, μερικής απασχόλησης ή εκ περιτροπής απασχόλησης και προστατεύονται ελάχιστα από την εργατική νομοθεσία…
ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΑΠΟΛΥΣΕΙΣ
Όπως προαναφέραμε οι προσλήψεις και οι αποχωρήσεις του Σεπτεμβρίου είχαν, όπως κάθε χρόνο, έντονα τα χαρακτηριστικά της εποχικής κινητικότητας. Στους 5 κλάδους με τις περισσότερες απολύσεις ήταν οι υπηρεσίες εστίασης και τα καταλύματα και ακολούθησαν το λιανικό εμπόριο, η βιομηχανία τροφίμων και λιγότερο η δημόσια διοίκηση, η άμυνα και η υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση.
ΜΙΣΘΟΙ ΠΕΙΝΑΣ
Η απορρύθμιση της αγοράς εργασίας βέβαια δεν είναι καινούργιο πρόβλημα και τα στοιχεία που ανακοίνωσε προ ημερών η ΓΣΕΕ είναι ενδεικτικά της εικόνας που επικρατεί στη χώρα από το 2010. Σύμφωνα με τα στοιχεία:
* Από τις 200 κλαδικές συμβάσεις που υπήρχαν πριν από το 2010, σήμερα διατηρούνται μόλις και μετά βίας 16.
* Τουλάχιστον 500.000 ημιαπασχολούμενοι ιδιωτικοί υπάλληλοι, αμείβονται καθαρά με λιγότερο από το ελάχιστο επίδομα ανεργίας, που ανέρχεται στα 360 ευρώ.
* Συνολικά 343.760 εργαζόμενοι αμείβονται με μηνιαίους μισθούς από 100 έως και 400 ευρώ μεικτά.
* 126.956 εργαζόμενοι αμείβονται με μεικτό μηνιαίο μισθό έως 100 ευρώ.
* Η ανασφάλιστη εργασία φτάνει στο 30%.
* Η απλήρωτη εργασία θίγει πάνω από 1 εκ. εργαζόμενους.
* Τουλάχιστον μια στις δύο νέες προσλήψεις αφορά σε μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση και όχι σε πλήρη εργασία. Το Σεπτέμβριο, όπως έδειξε το Εργάνη 6 στις 10 προσλήψεις αφορούσαν σε ευέλικτες μορφές εργασίας.
* Οι μειώσεις μισθών που έχουν σημειωθεί από το 2010 και μετά, κυμαίνονται στα επίπεδα του 40% – 50% μεσοσταθμικά.
* Ο κατώτατος μισθός την περίοδο 2010-2015 σημείωσε μείωση κατά 24,7% και κατά 34,3% για τους νέους ηλικίας κάτω των 25 ετών.
* Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της Ε.Ε. όπου ο ονομαστικός ακαθάριστος ελάχιστος μισθός μειώθηκε το 2015 σε σχέση με το 2008, από 794 σε 684 ευρώ, δηλαδή κατά -14%.
* Οι περικοπές, δεν βοήθησαν ούτε στη μείωση της ανεργίας, που διατηρείται σε πολύ υψηλά επίπεδα, τα υψηλότερα στην ΕΕ, ούτε στην ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων. Αντιθέτως επιδείνωσαν το βιοτικό επίπεδο των πολιτών καθώς η απασχόληση έχει μειωθεί στο 53%, η ανεργία εκτινάχθηκε στο 25%, περίπου ένας στους δύο είναι μακροχρονίως άνεργος, δηλαδή βρίσκεται εκτός αγοράς εργασίας για τουλάχιστον ένα έτος και μόλις δύο στους δέκα λαμβάνουν επίδομα ανεργίας.
