Οι συμβολαιογράφοι στη διάρκεια έκτακτης γενικής συνέλευσή τους επικαλούμενοι την αυξανόμενη τάση αποποίησης κληρονομούμενων ακινήτων και τις οικονομικές επιβαρύνσεις που επισύρουν και διαβλέποντας πως το πλήγμα στις σχέσεις των πολιτών με τα ακίνητα θα είναι καίριο, ζητούν την απόσυρση της διάταξης που επιβάλει την βεβαίωση μηχανικού για τη διαπίστωση ύπαρξης ή μη αυθαιρεσιών σε κάθε ακίνητο που κληρονομείται.
Οι σχετικές διατάξεις, που περιέχονται στον νόμο για τα αυθαίρετα, έρχονται σε μια περίοδο γενικότερης απαξίωσης της ακίνητης περιουσίας των Λαρισαίων. Χαρακτηριστικό δείγμα της εικόνας που αποτυπώνεται στην αγορά, είναι ότι οι γονικές παροχές έχουν περιοριστεί σημαντικά, ενώ στον αντίποδα έντονα αυξητική είναι η τάση στις αποποιήσεις κληρονομιάς, αφού η μεγάλη φορολογική επιβάρυνση της ακίνητης περιουσίας -ειδικότερα μετά την επιβολή του ΕΝΦΙΑ- σε συνδυασμό με την καθίζηση της αξίας και την αδυναμία πώλησής τους, αποτρέπουν πολλούς από το να αποδεχθούν κάποιο ακίνητο των συγγενών τους. Έτσι, η ακίνητη περιουσία, από πηγή ασφάλειας και στήριγμα της ελληνικής οικογένειας, αποτελεί πια πηγή προβλημάτων… και ένα ιδιότυπο κίνημα "δεν κληρονομώ" αρχίζει να αποκτά δυναμική.
"ΟΥΡΕΣ" ΣΤΑ ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΑ
Ενδεικτικά μέχρι το πρώτο φετινό οκτάμηνο, στα τρία Ειρηνοδικεία του νομού, Λάρισας, Φαρσάλων και Αγιάς, έχουν υποβληθεί 657 αιτήσεις αποποίησης κληρονομιάς μικρής και μεγάλης αξίας ακινήτων, ενώ όπως εικάζεται, καθώς οι δανειστές ζητούν πλήρη αναθεώρηση και των φοροαπαλλαγών που ισχύουν για φόρους και τέλη κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών, οι αιτήσεις μέχρι το τέλος του έτους μπορεί και να διπλασιαστούν. Σε κάθε περίπτωση, από το 2013, αφότου δηλαδή περιήλθε η αρμοδιότητα καταγραφής αποποιήσεων στα Ειρηνοδικεία, παρατηρείται κάθε χρόνο αυξητική τάση του αριθμού αποποίησης κληρονομιών, με αποτέλεσμα μέσα σε τρεισήμισι σχεδόν χρόνια, 3.126 ακίνητα να παραμένουν… στα αζήτητα και επί της ουσίας να χαρίζονται στο Δημόσιο!
Την ίδια στιγμή, όπως διαπιστώνεται από τους συμβολαιογράφους, ο γονέας δεν τολμά, υπό τις παρούσες συνθήκες να μεταβιβάσει κάποιο ακίνητο στο παιδί ή τον συγγενή του. Αντίθετα προτιμά να αφήσει στους διαδόχους του την επιλογή της αποποίησης της κληρονομιάς, ώστε να διασφαλιστούν όχι μόνον από τυχόν γνωστές ή άγνωστες διεκδικήσεις του δημοσίου ή τρίτων, αλλά και από τα απρόβλεπτα και δυσβάσταχτα βάρη της ακίνητης περιουσίας.
Το παράδοξο είναι ότι η απαξία των ακινήτων ζημιώνει και το ίδιο το κράτος, καθώς τα έσοδα του κράτους από φόρους μεταβίβασης υποχωρούν παράλληλα με την υποχώρηση των τιμών και των συναλλαγών…
Η ΕΙΚΟΝΑ ΘΑ ΧΕΙΡΟΤΕΡΕΨΕΙ
Η απαξιωτική εικόνα των ακινήτων, ενδέχεται μάλιστα να πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις, εάν περάσουν συγκεκριμένες διατάξεις στο νέο σχέδιο νόμου, που βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση, για τη ρύθμιση των αυθαίρετων. Με τον νέο νόμο για να αποδεχθεί κάποιος μια κληρονομιά θα πρέπει να προσκομίσει στον συμβολαιογράφο πιστοποιητικό μηχανικού που να βεβαιώνει ότι ο θανών δεν είχε κατασκευάσει αυθαίρετα, ακόμη και όταν δεν υπάρχουν τέτοια. Στην περίπτωση που υπάρχουν αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης, θα πρέπει πρώτα να πληρωθούν τα προβλεπόμενα πρόστιμα, καθώς και η αμοιβή του μηχανικού που θα υπογράψει τη σχετική δήλωση.
Σε περίπτωση αποποίησης της κληρονομιάς, θα έχουμε μια χώρα με χιλιάδες εγκαταλελειμμένα ακίνητα που ουδείς θα ενδιαφέρεται να τα κληρονομήσει, με άμεση συνέπεια να δημιουργηθεί ένα ακόμη πρόσκομμα στη δημιουργία του Εθνικού Κτηματολογίου, αλλά και μία ακόμη απώλεια σε δημόσια έσοδα από τον φόρο κληρονομιάς.
Παρενθετικά να σημειώσουμε πως ο κληρονόμος μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομιά μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών που αρχίζει από τότε που έμαθε ότι κατέστη προσωρινός κληρονόμος, διαφορετικά θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή. Η αποδοχή κληρονομιάς δεν είναι και τόσο εύκολη υπόθεση από τη στιγμή μάλιστα που είναι και οικονομικά επιβαρυντική. Στην περίπτωση, ενδεικτικά που ένα ακίνητο κληρονομείται από θείους, η φορολόγηση μπορεί να φθάσει μέχρι και στο 40% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου, αγγίζοντας ουσιαστικά, λόγω της πτώσης των τιμών, την εμπορική του αξία. Με λίγα λόγια, ο ενδιαφερόμενος θα κληθεί να αγοράσει ξανά το ακίνητο που κληρονομεί…
ΕΚΚΛΗΣΗ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΓΡΑΦΩΝ
Το όλο κλίμα που διαμορφώνεται πλέον στην κτηματαγορά, βρέθηκε στο επίκεντρο της συνέλευσης του συμβολαιογραφικού συλλόγου Λάρισας, μετά το πέρας της οποίας εκδόθηκε η εξής ανακοίνωση:
«Εμείς οι νομικοί της καθημερινότητας και της πράξης ως ερχόμενοι σε άμεση και ζώσα επαφή με τους συναλλασσόμενους πολίτες, η σχέση μας με τους οποίους υπερβαίνει τα τυπικά όρια μιας οικονομικής συναλλαγής, είμαστε οι αρμοδιότεροι να κάνουμε γνωστό σε όλους, αρμοδίους και μη, τον έντονο προβληματισμό και την ανησυχία μας για τα τεκταινόμενα στον χώρο των σχετικών με τα ακίνητα συναλλαγών.
Ιδιαίτερα μας απασχολεί το ζήτημα της επέκτασης των σχετικών με τα αυθαίρετα διατάξεων σε υποθέσεις κληρονομικών διαδοχών. Θεωρούμε, ότι η υλοποίηση της εξαγγελθείσας νομοθετικής παρέμβασης στις κληρονομικές υποθέσεις θα επιφέρει καίριο πλήγμα στις σχέσεις των πολιτών με τα ακίνητα.
Εκφράζουμε τη δυσάρεστη έκπληξή μας για την διαφαινόμενη αλλαγή της στάσης της Διοίκησης στο ζήτημα αυτό, αφού είναι γνωστό, ότι το αρμόδιο Υπουργείο υιοθετώντας ήδη από το έτος 1998 την σχετική με αριθμό 633/1997 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους διαχώρισε τα προερχόμενα από κληρονομιά αυθαίρετα κτίσματα από τα υπόλοιπα λόγω του ιδιάζοντα χαρακτήρα απόκτησης αυτών από τους κληρονόμους ως αναγκαστικής και όχι ως αποτέλεσμα της επιδίωξης και της επιλογής αυτών.
Ήδη, λόγω των οικονομικών επιβαρύνσεων, οι οποίες έχουν επιβληθεί και συνεχώς επιβάλλονται εις βάρος των ακινήτων, παρατηρείται η τάση εγκατάλειψης πολλών από αυτά από τους ιδιοκτήτες των. Είναι εύκολο δυστυχώς να προβλέψει κάποιος τις συνέπειες επέκτασης των σχετικών με τα αυθαίρετα διατάξεων και στα κληρονομικά ακίνητα. Η υποχρέωση επισύναψης βεβαίωσης μηχανικού για τη διαπίστωση ύπαρξης ή μη αυθαιρεσιών και η δαπάνη σύνταξης τοπογραφικών διαγραμμάτων καθιστά το κόστος υπέρμετρο και ασύμφορη πλέον κάθε συναλλαγή.
Ιδιαίτερα στην ύπαιθρο χώρα όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό με τον κατακερματισμό της γης σε πολλές μικρής έκτασης ιδιοκτησίες και τη χαμηλή αξία αυτής, κάτω ακόμη και από την αντικειμενική αξία, θα οδηγήσει στην εγκατάλειψη και ερήμωση, αφού το κόστος απόκτησης αυτών θα υπερβαίνει την αξία τους. Απευθύνουμε έκκληση προς τον αρμόδιο Υπουργό να αναλογιστεί τις δυσμενείς συνέπειες, τις οποίες θα επιφέρουν οι σχεδιαζόμενες ρυθμίσεις στον χειμαζόμενο χώρο των ακινήτων και να τις αποσύρει, ώστε να μην οδηγηθεί η ακίνητη περιουσία σε απαξίωση και οι ιδιοκτήτες της σε απόγνωση».
Του Γιώργου Νούλη
