Πτωτική είναι από το 2009 η πορεία της εγχώριας αγοράς των αλυσίδων εστιατορίων γρήγορης εξυπηρέτησης σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελέτης της ICAP Group. «Η αξία της εγχώριας αγοράς των αλυσίδων εστιατορίων γρήγορης εξυπηρέτησης (συνολικές πωλήσεις αυτών) ακολούθησε ανοδική πορεία την περίοδο 1992-2008, με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 15,1%. Ωστόσο, από το 2009 η αγορά είναι διαρκώς πτωτική. Το 2011 η αγορά μειώθηκε κατά 11,1%, το 2012 η μείωση ήταν 18,1%, ενώ το 2013 το ποσοστό μείωσης διαμορφώθηκε σε 7,9%. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το 2014 η συνολική αξία της αγοράς κινήθηκε πτωτικά, αλλά με μικρότερο ρυθμό. Η μείωση του μεγέθους της αγοράς δεν συνδέεται αποκλειστικά και μόνο με ανάλογη μείωση του όγκου της κατανάλωσης, αλλά και σε συγκράτηση ή μείωση (ως ένα βαθμό) των τιμών πώλησης ορισμένων από τα προσφερόμενα (από τις αλυσίδες) είδη», αναφέρει σχετικά η Ελένη Δεμερτζή, Senior Manager στη Διεύθυνση Οικονομικών και Κλαδικών Μελετών της ICAP Group.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της κλαδικής μελέτης, διαφορετικούς ρυθμούς μείωσης κατέγραψαν οι διάφορες κατηγορίες αλυσίδων. Η κατηγορία μπέργκερ (burger) εμφάνισε μείωση 9,8% την περίοδο 2013/12, η κατηγορία πίτσα (pizza) κατέγραψε μείωση 11,9%, ενώ η κατηγορία των καταστημάτων σνάκ-σάντουιτς (snack-sandwich) μειώθηκε κατά 3,3%. Το ίδιο έτος, τη μεγαλύτερη συμμετοχή στη συνολική αξία της αγοράς είχαν οι αλυσίδες τύπου snack–sandwich με ποσοστό 40,3%. Ακολούθησε η κατηγορία burger με ποσοστό 35,5%. Ο κλάδος των οργανωμένων αλυσίδων εστίασης γρήγορης εξυπηρέτησης (με 4 τουλάχιστον καταστήματα η κάθε μία τα οποία λειτουργούν με το ίδιο εμπορικό σήμα) χαρακτηρίζεται από έντονο ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων, λόγω και της πληθώρας των “μεμονωμένων” επιχειρήσεων που λειτουργούν σε όλη την επικράτεια.
Στη χώρα μας λειτουργούν, κυρίως, τέσσερις επιμέρους κατηγορίες επιχειρήσεων εστίασης γρήγορης εξυπηρέτησης: α) αλυσίδες εστιατορίων με βάση το burger, β) αλυσίδες εστιατορίων με βάση την pizza, γ) αλυσίδες εστιατορίων snack-sandwich και δ) αλυσίδες εστιατορίων με βάση το σουβλάκι. Η ζήτηση για υπηρεσίες εστίασης γενικότερα, συνδέεται και με την εξέλιξη της τελικής καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών, η οποία μειώνεται τα τελευταία χρόνια. Kάθε μία από τις προαναφερθείσες κατηγορίες επιχειρήσεων – αλυσίδων έχει το δικό της ιστορικό εξέλιξης και τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, μία αλυσίδα που ανήκει σε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία προσφέρει και γεύματα που χαρακτηρίζουν μία διαφορετική κατηγορία (π.χ. ένα εστιατόριο pizza μπορεί να προσφέρει και πιάτα burger).
Χαρακτηριστικό του κλάδου, γενικότερα, τα τελευταία χρόνια είναι η μείωση του αριθμού των καταστημάτων των αλυσίδων, καθώς και η αποχώρηση ορισμένων αλυσίδων (εμπορικών σημάτων) από την αγορά, με αποτέλεσμα ο συνολικός αριθμός των αλυσίδων εστίασης γρήγορης εξυπηρέτησης να είναι σχετικά μικρός (ιδιαίτερα σε ορισμένες κατηγορίες). Στο πλαίσιο της μελέτης έγινε και χρηματοοικονομική ανάλυση αντιπροσωπευτικών επιχειρήσεων εκμετάλλευσης αλυσίδων εστίασης γρήγορης εξυπηρέτησης. Από την ανάλυση του ομαδοποιημένου ισολογισμού (από δείγμα 11 εταιρειών) προέκυψε ότι το σύνολο του ενεργητικού των εταιρειών μειώθηκε κατά 11,6% το 2013 σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Εντονότερη ήταν η μείωση των ιδίων κεφαλαίων το ίδιο διάστημα (-54,9%). Οι μεσο-μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις μειώθηκαν το 2013 κατά 2,7%, ενώ μικρή άνοδο είχαν οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις την ίδια περίοδο, σε ποσοστό 3,9%. Ο συνολικός κύκλος εργασιών των 11 εταιρειών υποχώρησε κατά 12,6%το 2013/2012 ενώ με μικρότερο ρυθμό μειώθηκε το συνολικό μικτό κέρδος (-8,8%).Το λειτουργικό αποτέλεσμα ήταν αρνητικό και τα δύο εξεταζόμενα έτη, βελτιωμένο ωστόσο το 2013 λόγω της μείωσης των χρηματοοικονομικών δαπανών και των λειτουργικών εξόδων. Το τελικό καθαρό αποτέλεσμα ήταν ζημιογόνο τη διετία 2012-2013.
