Αντιμέτωπη με την ασφυκτική πίεση του χρόνου και με ανοιχτά και κρίσιμα μέτωπα στην οικονομία βρίσκεται από σήμερα η νέα κυβέρνηση, που θα πρέπει να κινηθεί με ταχύτητα, αποφασιστικότητα και προσεκτικούς χειρισμούς για να προλάβει τις εξελίξεις και τα ορόσημα και να αποφύγει ολιγωρίες που θα προκαλούσαν ντόμινο παρενεργειών. Η μαύρη τρύπα στα έσοδα έχει διευρυνθεί τον Ιανουάριο, καθώς, σύμφωνα με τα στοιχεία από τις εφορίες και τα τελωνεία, καταγράφεται πρόσθετη υστέρηση της τάξης του 1,5 δισ. ευρώ. Το πλέον άμεσο και καυτό θέμα είναι η αποκατάσταση κλίματος ηρεμίας και εμπιστοσύνης στην οικονομία και η ενίσχυση της ρευστότητας στον δημόσιο τομέα και στο τραπεζικό σύστημα.
Στο πλαίσιο αυτό, το πρώτο στοίχημα για τη νέα κυβέρνηση είναι η τόνωση των χειμαζόμενων και από την προεκλογική περίοδο κρατικών ταμείων και η κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας, που συνολικά στο πρώτο τρίμηνο φθάνουν τα 4,6 δισ. ευρώ. Κι αυτό γιατί πέραν της οικονομικής στενότητας δεν ήταν λίγοι οι πολίτες που εν όψει αλλαγών στο πολιτικό σκηνικό άφησαν απλήρωτους τους φόρους με την προσδοκία αλλαγών στο ισχύον φορολογικό καθεστώς και στο σύστημα πληρωμών.
Ήδη τον Δεκέμβριο τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο αυξήθηκαν στα 73,7 δισ. ευρώ από 72,7 δισ. ευρώ τον Νοέμβριο και μόνο οι νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές μεταξύ Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου αυξήθηκαν κατά 1,268 δισ. ευρώ, ενώ το ύψος των νέων ληξιπρόθεσμων χρεών στο διάστημα Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2014 ανήλθε σε 13,7 δισ. ευρώ, από 12,5 δισ. ευρώ στο 11μηνο 2014. Επίσης στην επιδείνωση της κατάστασης συνέβαλε και η παράλυση του φοροελεγκτικού και εισπρακτικού μηχανισμού.
Αν δεν ξεκαθαρίσει γρήγορα το φορολογικό τοπίο και δεν υπάρξουν αποτελεσματικές παρεμβάσεις στον μηχανισμό, υπάρχει κίνδυνος περαιτέρω εκτροχιασμού στα έσοδα, πράγμα που θα υπονομεύσει τη δυνατότητα του κράτους να καλύψει τις τρέχουσες ανελαστικές δαπάνες για την πληρωμή μισθών, συντάξεων και κοινωνικών παροχών. Επιπρόσθετα η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να παρουσιάσει ένα συγκεκριμένο και με σαφές χρονοδιάγραμμα φορολογικό πρόγραμμα και να δώσει απαντήσεις σε εκκρεμή και καυτά φορολογικά θέματα, όπως η εισφορά αλληλεγγύης, το σύστημα φορολογίας στα ακίνητα, οι αντικειμενικές τιμές, η κλίμακα και οι συντελεστές στη φορολογία εισοδήματος, ο ΦΠΑ κ.ά. Στο νευραλγικό μέτωπο με τους πιστωτές η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα σημαντικές αποφάσεις, καθώς, σύμφωνα με τις προηγούμενες αποφάσεις του Eurogroup, στα τέλη Φεβρουαρίου λήγει η παράταση στο υπάρχον πρόγραμμα και προβλέπεται διαπραγμάτευση μιας προληπτικής γραμμής πίστωσης, η οποία θα χρησιμοποιούνταν μόνο σε περίπτωση ανάγκης.
Η χρηματοδοτική πίεση είναι έντονη, καθώς το 2015 το ελληνικό δημόσιο θα πρέπει να πληρώσει περίπου 22 δισ. ευρώ σε αρχικό κεφάλαιο και τόκους διαφόρων δανείων, από τα οποία τα 1,6 δισ. ευρώ τον Φεβρουάριο και τα 2,6 δισ. ευρώ τον Μάρτιο. Η βασική πρόκληση θα έρθει το τρίτο τρίμηνο του έτους, όταν είναι προγραμματισμένη η αποπληρωμή δανειακών υποχρεώσεων ύψους 1,5 δισ. ευρώ τον Ιούνιο, 4,7 δισ. ευρώ τον Ιούλιο και 3,6 δισ. ευρώ τον Αύγουστο, πέραν των χρηματοδοτικών της αναγκών για να μπορέσει να «λειτουργήσει» η χώρα.
Επιπλέον υπάρχει και η εκκρεμότητα με τη δόση των 7,2 δισ. ευρώ που με βάση τα σημερινά δεδομένα, αν δεν κλείσει η αξιολόγηση και δεν υπάρξει συμφωνία με τους δανειστές, δεν θα εκταμιευθεί το ποσό. Παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι η νέα κυβέρνηση θα πρέπει με γρήγορες κινήσεις της να στείλει μήνυμα για ταχεία αποκατάσταση κλίματος ηρεμίας και εμπιστοσύνης στην οικονομία, η διασφάλιση διαύλων επικοινωνίας με τους δανειστές, καθώς και η διαμόρφωση σχεδίου δράσης με συγκεκριμένους στόχους και καθαρές γραμμές στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης.
