Τα ποσά που θα κληθούν να πληρώσουν περίπου 600.000 φυσικά πρόσωπα που κατείχαν την 1η-1-2016 ακίνητη περιουσία συνολικής αντικειμενικής αξίας άνω των 200.000 ευρώ, καθώς επίσης και όλες οι εταιρείες και τα λοιπά νομικά πρόσωπα (εμποροβιομηχανικές επιχειρήσεις, ασφαλιστικές εταιρείες, τράπεζες, εταιρείες παροχής υπηρεσιών, ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, δικηγορικά γραφεία κ.λπ.) αναμένεται να είναι σημαντικά αυξημένα.
Ωστόσο, ο ΕΝΦΙΑ του έτους 2016 θα παραμείνει αμετάβλητος για τη συντριπτική πλειονότητα των φυσικών προσώπων με ιδιοκτησίες συνολικής αντικειμενικής αξίας χαμηλότερης των 200.000 ευρώ, ενώ θα είναι μειωμένος έως και 25% για το 15%-20% των φορολογουμένων που κατέχουν μόνο μία ή δύο το πολύ κατοικίες.
Σημειώνεται ότι ο ΕΝΦΙΑ του 2016 θα πρέπει να εξοφληθεί σε 5 μηνιαίες δόσεις, κάθε μία από τις οποίες θα λήγει την τελευταία εργάσιμη μέρα των μηνών Αυγούστου, Σεπτεμβρίου, Οκτωβρίου, Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου 2016.
Με βάση τον νόμο 4389/2016, ορισμένοι συντελεστές υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ αυξήθηκαν, ενώ ταυτόχρονα καταργήθηκαν απαλλαγές από τον συγκεκριμένο φόρο, με στόχο να αντισταθμιστούν οι απώλειες φορολογικών εσόδων που προκύπτουν από την εφαρμογή αντικειμενικών αξιών μειωμένων κατά 5% έως και 38% για τα κτίσματα και τα εντός σχεδίων πόλεων οικόπεδα σε πολλές περιοχές της χώρας, αναδρομικά από την 21η-5-2015.
Όμως, οι πρόσθετες επιβαρύνσεις που θα προκαλέσουν σε εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενους οι αλλαγές του ν. 4389/2016 στις παραμέτρους υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ, θα είναι τόσο μεγάλες, ώστε εκτιμάται ότι τελικά τα έσοδα που θα επιδιώξει να εισπράξει φέτος το Δημόσιο από την εφαρμογή του ΕΝ.Φ.Ι.Α. θα υπερβούν τα 3 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση πάνω από 13% σε σύγκριση με τα 2,65 δισ. ευρώ που εισπράχθηκαν με την επιβολή του ΕΝΦΙΑ για το 2015.
ΠΟΙΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΘΑ ΙΣΧΥΣΟΥΝ
Αναλυτικά, οι αλλαγές που ισχύουν φέτος στον υπολογισμό του ΕΝ.Φ.Ι.Α., βάσει του άρθρου 50 του ν. 4389/2016, είναι οι ακόλουθες:
1) Αυξάνονται κατά 23% - 25% οι συντελεστές υπολογισμού του κύριου ΕΝ.Φ.Ι.Α. επί των οικοπέδων.
2) Δεν διατηρείται για το 2016 η ευνοϊκή διάταξη που εφαρμόστηκε το 2014 και το 2015 και προέβλεπε έκπτωση 20% στον κύριο και τον συμπληρωματικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. για τα κενά και μη ρευματοδοτούμενα (συνήθως ξενοίκιαστα) διαμερίσματα και λοιπά κτίσματα.
3) Μειώνεται από τα 300.000 στα 200.000 ευρώ το αφορολόγητο όριο του συμπληρωματικού ΕΝ.Φ.Ι.Α., ο οποίος υπολογίζεται επί του αθροίσματος των αντικειμενικών αξιών όλων των ακινήτων του φορολογούμενου. Στα φυσικά πρόσωπα με ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας πάνω από 200.000 ευρώ και μέχρι 300.000 ευρώ θα επιβάλλεται πλέον συμπληρωματικός ΕΝ.Φ.Ι.Α. με συντελεστές 0,1%-0,15%.
4) Αυξάνονται κατά 15% έως και 200%, από 0,1%-1% σε 0,3%-1,15%, οι συντελεστές του συμπληρωματικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. για όσα φυσικά πρόσωπα έχουν ακίνητη περιουσία αξίας άνω των 300.000 ευρώ.
5) Ο συμπληρωματικός ΕΝ.Φ.Ι.Α των φυσικών προσώπων θα επιβαρύνει πλέον και τα αγροτεμάχια και τις λοιπές εδαφικές εκτάσεις εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού.
6) Αυξάνεται από 0,5% σε 0,55% ο συντελεστής του συμπληρωματικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. για τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες, ενώ για τα Ν.Π.Δ.Δ και Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα καθώς και τις Α.Ε. Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας, ο συντελεστής του συμπληρωματικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. αυξάνεται από το 0,25% στο 0,35%.
7) Επιβάλλεται για πρώτη φορά συμπληρωματικός ΕΝ.Φ.Ι.Α. με συντελεστή 0,1% και στα ακίνητα που ιδιοχρησιμοποιούνται για την παραγωγή ή την άσκηση κάθε είδους επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Σύμφωνα με επισημάνσεις που έχει κάνει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων:
α) Η μείωση του αφορολογήτου ορίου και η αύξηση των συντελεστών του συμπληρωματικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. σε συνδυασμό με την επέκταση του φόρου αυτού και στις εκτάσεις γης εκτός σχεδίου (αγροτεμάχια κ.λπ.) θα έχει ως συνέπεια πολύ περισσότερα φυσικά πρόσωπα να κληθούν φέτος να πληρώσουν για πρώτη φορά τον συμπληρωματικό ΕΝ.Φ.Ι.Α., ενώ όσα τον πλήρωναν ήδη να τον καταβάλουν φέτος αυξημένο έως και πάνω από 200%, παρά τις μειώσεις που έχουν γίνει στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων σε πολλές περιοχές της χώρας. Υπολογίζεται ότι περίπου 600.000 φορολογούμενοι θα πληρώσουν φέτος το νέο «φουσκωμένο» συμπληρωματικό ΕΝ.Φ.Ι.Α.
β) Η μη μεταβολή των συντελεστών υπολογισμού του κύριου ΕΝ.Φ.Ι.Α. για τα κτίσματα, σε συνδυασμό με την μείωση των αντικειμενικών αξιών σε πολλές περιοχές της χώρας αναδρομικά από την 21η-5-2015 θα έχει ως συνέπεια ο φόρος αυτός να μειωθεί έως και 25% σε ορισμένες περιπτώσεις ιδιοκτητών, οι οποίοι, σύμφωνα με υπολογισμούς, καλύπτουν, συνολικά, περίπου το 15%-20% των φορολογουμένων που κατέχουν κατοικίες και λοιπά κτίσματα.
Στη συντριπτική πλειονότητα των ιδιοκτητών κτισμάτων, παρά τη μείωση των αντικειμενικών αξιών, δεν θα υπάρξει μείωση του ΕΝ.Φ.Ι.Α. Αυτό θα συμβεί επειδή ο κύριος ΕΝ.Φ.Ι.Α. υπολογίζεται με συντελεστές βασικού φόρου ανά τ.μ. που αντιστοιχούν σε κλιμάκια με μεγάλο εύρος αντικειμενικών τιμών ζώνης ανά τ.μ..
Ως εκ τούτου, σε πολλές περιπτώσεις ακόμη και μετά τη μείωση των αντικειμενικών τιμών, πολλοί ιδιοκτήτες θα παραμείνουν στα ίδια κλιμάκια υπολογισμού του φόρου.
Για παράδειγμα, σε περιοχές με αντικειμενικές τιμές ζώνης από 1.001 έως 1.500 ευρώ ανά τ.μ. επιβάλλεται βασικός συντελεστής ΕΝ.Φ.Ι.Α. 3,70 ευρώ ανά τ.μ.
Έτσι, σε περιοχές όπου η τιμή ζώνης μειώθηκε από 1.500 ευρώ ανά τ.μ. σε 1.250 ευρώ ανά τ.μ. ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. θα εξακολουθεί να υπολογίζεται με συντελεστή βασικού φόρου 3,70 ευρώ ανά τ.μ.! Αντιθέτως σε πολύ λιγότερες περιπτώσεις, στις οποίες η μείωση των αντικειμενικών τιμών ζώνης έχει ως συνέπεια να ισχύει πλέον χαμηλότερο κλιμάκιο υπολογισμού του κύριου ΕΝ.Φ.Ι.Α. με μικρότερο συντελεστή θα υπάρξει μείωση του κύριου ΕΝ.Φ.Ι.Α.
γ) Η αύξηση κατά 23-25% των συντελεστών κύριου ΕΝ.Φ.Ι.Α. για όλα τα εντός σχεδίων πόλεων ή οικισμού οικόπεδα της χώρας, ανεξάρτητα αν μειώθηκε ή όχι η αντικειμενική τους αξία σημαίνει ότι σε όσες περιοχές δεν μειώθηκαν οι αντικειμενικές αξίες ή μειώθηκαν ελάχιστα, η αύξηση του φορολογικού βάρους των ιδιοκτητών μπορεί να είναι διπλή: και από την αύξηση του συντελεστή φόρου επί του οικοπέδου, αλλά και από την αύξηση της κλίμακας του συμπληρωματικού φόρου.
δ) Η διάταξη για μείωση του φόρου των κενών και μη ρευματοδοτούμενων (ξενοίκιαστων) κτισμάτων κατά 20% παύει πλέον να ισχύει, με συνέπεια την αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης κατά 25% για τα συγκεκριμένα ακίνητα, τα οποία δεν αποδίδουν εισοδήματα στους ιδιοκτήτες τους.
ε) Η επιβολή συμπληρωματικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. 0,1% στα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα όλων των μικρομεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων (κτίσματα και οικόπεδα στα οποία βρίσκονται οι εγκαταστάσεις, τα γραφεία, τα καταστήματα και γενικότερα όλοι οι χώροι άσκησης της δραστηριότητας των επιχειρήσεων, όπως π.χ. τα ξενοδοχειακά κτίρια) καθώς επίσης και οι αυξήσεις κατά 10% έως 40% των συντελεστών του συμπληρωματικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. για όλα τα υπόλοιπα ακίνητα των εταιριών και των λοιπών νομικών προσώπων θα προκαλέσει πρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις σε περίπου 250.000 εταιρίες και λοιπά νομικά που εδρεύουν στη χώρα μας και εν τέλει θα πλήξει την ίδια την παραγωγική δραστηριότητα, την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή της χώρας.
