Του Γιώργου Νούλη
Ένα από τα πλέον επιτυχημένα προγράμματα του προηγούμενου ΕΣΠΑ, από το οποίο είχαν χρηματοδοτηθεί χιλιάδες πολίτες του ν. Λάρισας για να θωρακίσουν την ενεργειακή απόδοση των σπιτιών τους, μέσω επιδοτήσεων και ατόκων δανείων, περιλαμβάνεται στη νέα προγραμματική περίοδο, επιστρέφει...
Αν και δεν κατάφερε να πετύχει εξ ολοκλήρου τον στόχο του, δηλαδή να χρηματοδοτήσει τα πιο φτωχά και λαϊκά στρώματα οι όροι του νέου προγράμματος πρέπει να αναπροσαρμοστούν στη λογική της εξυπηρέτησης του δημοσίου συμφέροντος και διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι πόροι θα αφορούν αφενός τους πολίτες που δεν μπορούν από μόνοι τους να χρηματοδοτήσουν την ενεργειακή αναβάθμιση της κατοικίας τους και αφετέρου τις πιο ενεργοβόρες κατοικίες, δηλαδή αυτές που απαιτούν μεγάλα ποσά για την εξυπηρέτηση των ενεργειακών αναγκών. Επίσης, το νέο Πρόγραμμα σχεδιάζεται στη λογική αποφυγής υπερτιμολογήσεων, εισαγωγής μη πιστοποιημένων προϊόντων και μαύρης εργασίας.
Σύμφωνα με τις απαντήσεις που έδωσαν οι αρμόδιοι υπουργοί Οικονομίας και Περιβάλλοντος σε σχετικές ερωτήσεις των Λαρισαίων βουλευτών της ΝΔ Μαξ. Χαρακόπουλου και Χρ. Κέλλα, ο οδηγός εφαρμογής και η πρώτη προκήρυξή του για την επανεκκίνηση του προγράμματος αναμένεται εντός του β΄ τριμήνου του έτους και αφού πρώτα αναπροσαρμοστεί ο Κανονισμός Απόδοσης Ενεργειακών Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ). Από την αναπροσαρμογή αυτή θα καθοριστεί επακριβώς ποιες δαπάνες θα χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα, αν και θεωρείται βέβαιο ότι οι βασικές εργασίες, δηλαδή η αλλαγή σε κουφώματα, η μετατροπή ή αλλαγή καυστήρα, οι μονώσεις στις εξωτερικές όψεις των κτιρίων κ.ά. θα είναι και πάλι επιδοτούμενες.
Ωστόσο όπως λέγεται οι όροι του νέου προγράμματος θα αναπροσαρμοστούν στη λογική ότι οι πόροι θα αφορούν στους πολίτες που δεν μπορούν από μόνοι τους να χρηματοδοτήσουν την ενεργειακή αναβάθμιση της κατοικίας τους και αφετέρου στις πιο ενεργοβόρες κατοικίες, δηλαδή αυτές που απαιτούν μεγάλα ποσά για την εξυπηρέτηση των ενεργειακών αναγκών. Επίσης, το νέο πρόγραμμα σχεδιάζεται στη λογική αποφυγής υπερτιμολογήσεων, εισαγωγής μη πιστοποιημένων προϊόντων και "μαύρης" εργασίας. Επίσης και αυτό είναι πολύ βασικό ότι το νέο πρόγραμμα θα λειτουργήσει με γνώμονα τη μείωση της γραφειοκρατίας και τη διαφάνειας σε όλα τα επίπεδα.
Βέβαιο είναι επίσης ότι θα έχουν προτεραιότητα εκατοντάδες Λαρισαίοι πολίτες που είχαν υποβάλλει φάκελο στο προηγούμενο πρόγραμμα, αλλά δεν πρόλαβαν να χρηματοδοτηθούν, επειδή τέλειωσαν τα διαθέσιμα κονδύλια. Αξίζει να αναφερθεί ότι η χρηματοδότηση του πρώτου προγράμματος, που ξεκίνησε αρχές του 2011, ανήλθε στα 550 εκατ. ευρώ και εντάχθηκαν σ΄αυτό περίπου 50.000 νοικοκυριά από όλη τη χώρα. Στην πορεία λόγω του τεράστιου ενδιαφέροντος που προκλήθηκε τα κριτήρια γίνονταν όλο και πιο ευνοϊκά προκειμένου να ενταχθούν περισσότεροι. Το γεγονός αυτό συνέβαλε εν μέρει στο μη γίνει εφικτό να ικανοποιηθούν όλες οι αιτήσεις.
ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Να θυμίσουμε ότι στο προηγούμενο πρόγραμμα μπορούσαν να ενταχθούν το σύνολο των μονοκατοικιών, πολυκατοικιών και μεμονωμένων διαμερισμάτων που ικανοποιούσαν αποκλειστικά τα ακόλουθα κριτήρια:
- Βρίσκονταν σε περιοχές με τιμή ζώνης χαμηλότερη ή ίση των 2.100 ευρώ ανά τ.μ.
- Είχαν καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Δ.
Περιορισμός στον αριθμό ιδιοκτησιών ανά πολίτη δεν υπήρχε ενώ εντάχθηκαν και κενά διαμερίσματα που κατοικούνταν εντός των τελευταίων τριών ετών. Δικαίωμα συμμετοχής είχαν μόνο φυσικά πρόσωπα που έχουν δικαίωμα κυριότητας (πλήρους ή ψιλής) ή επικαρπίας σε επιλέξιμη κατοικία, το οποίο έχει αποκτηθεί μέχρι την ημερομηνία ισχύος του προγράμματος. Συνολικά τρεις ήταν οι κατηγορίες των ωφελουμένων:
1. Όσοι είχαν ατομικό εισόδημα μικρότερο ή ίσο με 12.000 ευρώ ή οικογενειακό μέχρι 20.000 ευρώ δικαιούνταν 70% επιχορήγηση και 30% άτοκο δάνειο.
2. Όσοι είχαν ατομικό εισόδημα μεγαλύτερο από 12.000 μέχρι και 40.000 ευρώ ή οικογενειακό μεγαλύτερο από 20.000 μέχρι και 60.000 ευρώ δικαιούνταν 35% επιχορήγηση και 65% άτοκο δάνειο.
3. Όσοι είχαν ατομικό εισόδημα πάνω από 40.000 ευρώ μέχρι και 60.000 ευρώ ή οικογενειακό μεγαλύτερο από 60.000 μέχρι και 80.000 ευρώ δικαιούνταν 15% επιχορήγηση και 85% άτοκο δάνειο.
ΟΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ
Οι επιλέξιμες κατηγορίες παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης ήταν:
1. Αντικατάσταση κουφωμάτων (πλαίσια / υαλοπίνακες) και τοποθέτηση συστημάτων σκίασης. Λόγω των ανωτέρω ενεργειακών απαιτήσεων η παρέμβαση αφορά κατά βάση, αλλά όχι αποκλειστικά, σε θερμοδιακοπτόμενα κουφώματα με διπλούς υαλοπίνακες. Επιλέξιμη είναι και η αλλαγή μόνο του υαλοπίνακα εάν ο συνολικός συντελεστής θερμοπερατότητας του ανοίγματος (κούφωμα - πλαίσιο και υαλοπίνακας) ικανοποιεί τις ανωτέρω ελάχιστες προδιαγραφές του ΚΕΝΑΚ. Επιλέξιμη, επίσης, είναι η αντικατάσταση εξώπορτας σε μονοκατοικία και κουφωμάτων κλιμακοστασίου και φωταγωγού σε πολυκατοικία. Δεν συμπεριλαμβάνονταν όμως «ανοίγματα» προς εσωτερικούς χώρους του κτιρίου θερμαινόμενους ή μη (π.χ. πόρτα διαμερίσματος). Στην κατηγορία αυτή περιλαμβανόταν και η τοποθέτηση εξωτερικών σταθερών σκιάστρων και κινητών προστατευτικών εξωφύλλων στα ανοίγματα (παντζούρια, ρολά).
2. Τοποθέτηση θερμομόνωσης στο κτιριακό κέλυφος συμπεριλαμβανομένου του δώματος / στέγης και της πιλοτής. Στην κατηγορία αυτή ήταν επιλέξιμη και η τοποθέτηση εσωτερικής θερμομόνωσης όταν η τοποθέτηση εξωτερικής θερμομόνωσης ήταν τεχνικά αδύνατη. Στην περίπτωση παρεμβάσεων σε στέγη, επιλέξιμες ήταν μόνο οι δαπάνες που αφορούν τη θερμομόνωση και υγρομόνωση της.
3. Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης και συστήματος παροχής ζεστού νερού χρήσης. Στην κατηγορία αυτή ήταν επιλέξιμες:
- Η εγκατάσταση νέου ή αντικατάσταση συστήματος καυστήρα / λέβητα με καινούργιο σύστημα πετρελαίου ή φυσικού αερίου (κεντρικό ή ατομικό) ή σύστημα που λειτουργεί κυρίως με την αξιοποίηση ανανεώσιμης πηγής ενέργειας. Η εγκατάσταση / αντικατάσταση αφορούσε τον ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό του λεβητοστασίου στο σύνολό του (αυτοματισμοί, κυκλοφορητές, καμινάδα, αντικατάσταση ή μόνωση σωληνώσεων κ.λπ.) με εξαίρεση τη δεξαμενή πετρελαίου, καθώς και του δικτύου διανομής. Εξαιρούνταν οι τερματικές μονάδες απόδοσης θερμότητας (σώματα καλοριφέρ, ενδοδαπέδιο σύστημα κ.ά.).
- Η τοποθέτηση διατάξεων αυτομάτου ελέγχου της λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης, θερμοστάτες χώρων, θερμοστατικές κεφαλές θερμαντικών σωμάτων κ.λπ., συμπεριλαμβανομένων συστημάτων θερμιδομέτρησης για την κατανομή δαπανών θέρμανσης.
- Η τοποθέτηση ηλιακών συστημάτων για την παροχή ζεστού νερού χρήσης (συλλέκτης, δοχείο αποθήκευσης νερού, βάση στήριξης, σωληνώσεις κ.λπ.).
Ο επιλέξιμος προϋπολογισμός ανά αίτηση ωφελουμένου δεν μπορούσε να υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ ενώ για την ένταξη στο πρόγραμμα απαιτείτο η διενέργεια ενεργειακών επιθεωρήσεων (πριν και μετά τις παρεμβάσεις), το κόστος των οποίων καλυπτόταν κατά 100% από το πρόγραμμα, μετά την επιτυχή υλοποίηση του έργου. Δάνεια (με διάρκεια αποπληρωμής 4, 5 ή 6 χρόνια) χορηγούσαν οι τέσσερις τράπεζες Εθνική, Eurobank, Πειραιώς και Alpha Bank με επιδότηση επιτοκίου 100%.
