Της Λένας Κισσάβου
Δύο προϊστορικούς οικισμούς, έναν της Νεολιθικής εποχής και έναν της εποχής του Χαλκού, καθώς και ένα νεκροταφείο της μέσης εποχής του Χαλκού, με πλούσιους θησαυρούς της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, «κλείνει» προστατευμένους στους χώρους του, το στρατιωτικό αεροδρόμιο της 110 Πτέρυγας Μάχης (Π.Μ.) της Λάρισας.
Στην περιοχή του, έχουν αποκαλυφθεί σημαντικά ευρήματα, τα οποία ρίχνουν φως στο ιστορικό παρελθόν μας, με στοιχεία που εμπλουτίζουν τη γνώση, για περιόδους που άνθησε πολιτισμός τα προϊστορικά χρόνια και συγκεκριμένα για τη νεολιθική εποχή και την εποχή του χαλκού.
Πήλινα αγγεία και κεραμικά είναι τα κινητά ευρήματα, που έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα, από ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας, με την αμέριστη συνεργασία της διοίκησης του ΑΤΑ, με πρόσφατο εύρημα ένα γυναικείο πήλινο ειδώλιο, το οποίο βρέθηκε (από τον ανθυπασπιστή ΕΟΧΟΜ Δημ. Θεοδώρου και τον σμηνία ΕΟΧΟΜ, Βασ. Καραγκούνη), στο πλαίσιο εργασιών στο αεροδρόμιο και η διοίκηση το παρέδωσε στην αρχαιολογική υπηρεσία.
Συγκεκριμένα για το ειδώλιο, ο αρχαιολόγος, προϊστάμενος στο τμήμα προϊστορικών και κλασικών αρχαιολογικών χώρων- μνημείων, της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας κ. Γιώργος Τουφεξής, ανέφερε στην «Ε», τα εξής: «Βρέθηκε στον οικισμό νεολιθικής εποχής και είναι ένα σημαντικό εύρημα, τόσο όσον αφορά στην τέχνη του, όσο και στην ιδιαιτερότητά του, ότι είναι μεγαλύτερης κλίμακας από τα συνήθη που έχουν κατασκευαστεί εκείνη την εποχή.
Πρόκειται για μια γυναικεία μορφή, με κοτσίδες και με το ένα χέρι της ακουμπισμένο στο στήθος της, που σώζεται από τη μέση και πάνω.
Σήμερα εκτίθεται σε περίοπτη θέση στην προθήκη των νεολιθικών ειδωλίων στο Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας».
«ΜΕΣΙΑΝΗ ΜΑΓΟΥΛΑ»
Ειδικότερα για τους αρχαιολογικούς χώρους, που υπάρχουν στην 110 Π.Μ., ο κ. Τουφεξής, μας είπε:
Νοτιοανατολικά του αεροδρομίου της 110 Π.Μ., έχει αποκαλυφθεί ένας μεγάλος και σημαντικός οικισμός Νεολιθικής εποχής και της εποχής του Χαλκού, με μεγάλη χρονική διάρκεια κατοίκησής του, από το 6.500 π.Χ. μέχρι και το 1.100 π.Χ.
Βρίσκεται σε μια μαγούλα, που χαρακτηριστικά την ονομάζουν «Μεσιανή μαγούλα».
Ο οικισμός είναι γνωστός από τις αρχές του 20ού αιώνα, από τον αρχαιολόγο Χρήστο Τσούντα, πριν το 1908, όταν πραγματοποίησε ερευνητικές εργασίες στον χώρο του αεροδρομίου και σχετικά στοιχεία έχει δημοσιεύσει σε βιβλίο του για τη νεολιθική εποχή.
Στο αρχείο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας, είναι χαρτογραφημένος και τεκμηριωμένος ο οικισμός.
Ο κ. Τουφεξής, υποστήριξε πως η εν λόγω μαγούλα, σε όλη τη διάρκεια των χρόνων από την αποκάλυψή της, διαπιστώνεται να έχει υποστεί ζημιές (ισοπεδώθηκε μεγάλο μέρος της), με τις μεγαλύτερες να εκτιμάται ότι έγιναν κατά τη γερμανική κατοχή, όταν οι Γερμανοί δημιούργησαν τις εγκαταστάσεις τους, στο χώρο του αεροδρομίου.
Να σημειωθεί ότι στον εν λόγω οικισμό, βρέθηκαν κυρίως κεραμικά.
ΠΕΝΤΕ ΤΑΦΟΙ
Όπως αναφέρει ο κ. Τουφεξής, η Αρχαιολογική Υπηρεσία ειδοποιήθηκε από τη διοίκηση του ΑΤΑ, για την ύπαρξη ενός αρχαιολογικού χώρου στην περιοχή των εγκαταστάσεων του αεροδρομίου, στη θέση Γεντίκι και πραγματοποιήθηκαν ανασκαφές τον Νοέμβριο του 2015, από την αρχαιολόγο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας, κ. Νεκταρία Αλεξίου.
Βρέθηκαν πέντε τάφοι (της μέσης εποχής του χαλκού), με οστά ενηλίκων και πήλινα αγγεία σε καλή κατάσταση (ολόκληρα), τα οποία συντηρούνται αυτή τη στιγμή στα εργαστήρια του Διαχρονικού Μουσείου Λάρισας.
Σύμφωνα με τον κ. Τουφεξή πρόκειται για ένα νεκροταφείο και έναν οικισμό κοντά σε αυτό, ο οποίος χρονολογείται στη μέση εποχή του χαλκού (α΄ μισό της 2ης χιλιετίας π.Χ.).
