Στις 18 Δεκεμβρίου 2015 μπήκε και το τελευταίο λιθαράκι σε ένα από τα μεγαλύτερα έργα για την πόλη της Λάρισας. Ο λόγος για το Ά Αρχαίο Θέατρο καθώς ολοκληρώθηκαν οι εργασίες μετά και την τελευταία ένταξή του στο ΕΣΠΑ. Η επιστημονική επιτροπή που το διαχειριζόταν όλο αυτό το διάστημα το παραδίδει τώρα στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας.
Πρόεδρος της επιτροπής ήταν ο Αθανάσιος Τζιαφάλιας, αρχαιολόγος που έχει συνδέσει το όνομά του με την ανάδειξη του μνημείου.
Καθώς κλείνει ένα μεγάλο κεφάλαιο για την ιστορία της πόλης ο Αθανάσιος Τζιαφάλιας και ο Δημήτρης Καραγκούνης Αρχιτέκνων Μηχανικός με βαθμό Β Τμηματάρχης έργων και μελετών της ΕΦΑ Λάρισας προχώρησαν σε καταγραφή όλων των εργασιών που πραγματοποιήθηκαν στη Δ’ Φάση της συντήρησης – αποκατάστασης και ανάδειξης του Αρχαίου Θεάτρου αλλά και σε μια σειρά προτάσεων αναγκαίων για τη συνέχιση του.
Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανήλθε αρχικά στα 1,5 εκ. ευρώ και η διάρκειά του είχε οριστεί από τις 15 Απριλίου 2011 έως τις 31 Οκτωβρίου 2015.
Η ΕΝΑΡΞΗ
Τέσσερις μήνες μετά έγινε η έναρξη του φυσικού αντικειμένου του έργου και προχώρησαν στην πρόσληψη του απαραίτητου προσωπικού, το οποίο και ασχολήθηκε με τις εργασίες αποκατάστασης μελών με συγκολλήσεις θραυσμάτων. Αυτές συνεχίστηκαν το 2012.
Παράλληλα, μέχρι το τέλος του 2012 πραγματοποιήθηκαν εργασίες αποχωμάτωσης και επιχωμάτωσης στη δυτική πάροδο, η κατασκευή πρανούς στο βορειοανατολικό τμήμα του επιθεάτρου καθώς και η προμήθεια μορφοποιημένου μαρμάρου προερχόμενο από το αρχαίο λατομείο στο Καστρί Αγιάς το οποίο απαιτείτο για την κατασκευή – συμπλήρωση των βαθμίδων των κλιμάκων του κυρίως θεάτρου. Επίσης ολοκληρώθηκε η ηλεκτρονική επεξεργασία των υπαρχόντων φωτογραμμετρικών αρχείων , η πλήρης φωτογράφιση του μνημειακού συνόλου και των επιμέρους τμημάτων του, η αγορά ειδών προστασίας για την ασφάλεια των εργαζομένων, δύο εργοταξιακών οικίσκων καθώς και υλικών ενεμάτων και συντήρησης.
Σημαντικά προβλήματα που παρουσιαστήκαν στις αναθέσεις των εργασιών οφείλονται σύμφωνα με την επιστημονική ομάδα του έργου «στην καθυστέρηση που επέδειξε το νομικό συμβούλιο του Ταμείου Διαχείρισης Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικών Έργων κατά τον έλεγχο των συμβάσεων».
Το 2012 εγκρίθηκαν από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο μελέτες όπως είναι η πρόσβαση του κοινού και των ΑμεΑ από τον πεζόδρομο της οδού Βενιζέλου, η εικαστική παρέμβαση στην ανατολική πάροδο του Θεάτρου, η αποκατάσταση των κλιμάκων.
Τον Ιούνιο του 2012 εγκρίθηκε η πρώτη τροποποίηση του Τεχνικού Δελτίου «Συντήρηση - Αποκατάσταση και Ανάδειξη Α' Αρχαίου Θεάτρου Λάρισας - Δ’ Φάση» στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Επιχειρηματικότητα και Ανταγωνιστικότητα» του ΕΣΠΑ 2007-2013 αυξάνοντας το φυσικό αντικείμενο καθώς και τον προϋπολογισμό του έργου στα 3 εκ. ευρώ εντός του αρχικού χρονοδιαγράμματος.
Το 2013 όμως ξεκίνησε η μείωση του προσωπικού καθώς είχαν λήξει οι συμβάσεις των εργαζομένων και εξαιτίας της κατάργησης του Ταμείου Διαχείρισης Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικών Έργων δεν είχε προχωρήσει η ανανέωσή τους. Με το εναπομείναν προσωπικό ολοκληρώθηκαν οι εργασίες αποκατάστασης αρχιτεκτονικών μελών με συγκολλήσεις θραυσμάτων, ενώ το ίδιο χρονικό διάστημα πραγματοποιήθηκαν σφραγίσεις - πληρώσεις ρωγμών.
«Σε ό,τι αφορά στις αναθέσεις των εργασιών και προμηθειών παρατηρήθηκε στασιμότητα οφειλόμενη στην κατάργηση του Ταμείου Διαχείρισης Πιστώσεων, στην υπαγωγή των επιστημονικών επιτροπών στη Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων καθώς και στα νέα όρια πληρωμών», αναφέρουν στην έκθεσή τους τα μέλη της επιτροπής.
Κατόπιν τούτου το έργο προχώρησε σε αναπροσαρμογή – επικαιροποίηση των αναθέσεων εργασιών – προμηθειών ώστε να είναι δυνατή και απρόσκοπτη η συνέχιση του έργου.
Το 2014 προκηρύχθηκαν νέες θέσεις πρόσληψης προσωπικού. Με το υφιστάμενο προσωπικό και μέχρι τις 30 Νοεμβρίου του 2014 ολοκληρώθηκαν οι εργασίες καθαρισμού αρχιτεκτονικών μελών . Στο ίδιο χρονικό διάστημα πραγματοποιήθηκαν σφραγίσεις πληρώσεις ρωγμών, καθαρισμοί επιφανειών καθώς και συγκολλήσεις θραυσμάτων.
Την ίδια χρονική περίοδο προκηρύχθηκε ο πρόχειρος μειοδοτικός διαγωνισμός για την ενοικίαση γερανοφόρου οχήματος. Μετά από αρκετή καθυστέρηση εξαιτίας ενστάσεων ο διαγωνισμός κατέστη άγονος διότι καμία από τις προσφορές δεν πληρούσε τους απαράβατους όρους της διακήρυξης του εν λόγω διαγωνισμού.
Συγχρόνως το 2014 πραγματοποιήθηκαν μεταξύ άλλων εργασιών η έκδοση του προβλεπόμενου οδηγού του μνημείου και η παραγωγή έντυπου ενημερωτικού φυλλαδίου για την πληρέστερη ενημέρωση των επισκεπτών.
Στο πρώτο τετράμηνο του 2015 υπήρξε μείωση του προσωπικού λόγω λήξης των συμβάσεων ενώ στη συνέχεια ζητήθηκε η πρόσληψη νέου προσωπικού καθώς κρίθηκε απαραίτητο.
Όσον αφορά τις εργασίες για τη διαμόρφωση νέων βαθμίδων και τη συμπλήρωση των υπαρχόντων στο χώρο του κυρίως θεάτρου βάσει της εγκεκριμένης από το Κ.Α.Σ. μελέτης ολοκληρώθηκε η παράδοσή τους τον μήνα Απρίλιο και τοποθετήθηκαν προσωρινά στο χώρο των παρόδων. Στη συνέχεια και με τη βοήθεια του γερανοφόρου οχήματος και του υφιστάμενου προσωπικού ξεκίνησε αρχικά η διαδικασία τοποθέτησης των συνδέσμων τιτανίου με τη χρήση και συνδετικού κονιάματος.
Το σύνολο των βαθμίδων ομαδοποιήθηκε ανά τετράδα και παρέμεινε στον ευρύτερο χώρο της ορχήστρας για την απαιτούμενη ωρίμανση των κονιαμάτων. Την ίδια χρονική περίοδο σε καθημερινή βάση πραγματοποιούνταν εξομαλύνσεις – διευθετήσεις των «υποδομών» σε σημεία γειτνίασης των κλιμάκων.
Τον Απρίλιο ολοκληρώθηκαν επίσης οι εργασίες συντήρησης αρχιτεκτονικών μελών στο χώρο των διασπάρτων, ενώ με τη χρήση του γερανοφόρου οχήματος πραγματοποιήθηκαν συγκολλήσεις εδωλίων.
Τον μήνα Σεπτέμβριο μετά την πρόσληψη του αναγκαίου προσωπικού ξεκίνησαν άμεσα οι εργασίες τοποθέτησης των βαθμίδων των κλιμάκων του κυρίως Θεάτρου. Σήμερα με τη λήξη του έργου έχει ολοκληρωθεί και η αποκατάσταση των δέκα κλιμάκων.
Συγχρόνως τοποθετήθηκαν πινακίδες πληροφόρησης και εκτυπώθηκαν φωτογραφίες σε αλουμίνιο προκειμένου να τοποθετηθούν στην ανατολική πάροδο.
Παράλληλα, το 2015 έγιναν εργασίες για τη διαμόρφωση επιφανειών στην ανατολική πάροδο στο πλαίσιο της εικαστικής παρέμβασης, η κατασκευή αντιστρέψιμου στεγάστρου στο χώρο των διασπάρτων και η ολοκλήρωση του διαδρόμου κίνησης - θέασης επισκεπτών.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Μετά και τη λήξη του έργου μέσω του ΕΣΠΑ τα μέλη της επιστημονικής επιτροπής Αθανάσιος Τζιαφιάλιας και Δημήτρης Καραγκούνης προχώρησαν στη σύνταξη κάποιων προτάσεων για τη συνέχιση των εργασιών.
Έτσι, λοιπόν, αναφέρουν ότι «με την αρχή του 2016 κρίνονται άμεσα απαραίτητες εργασίες οι οποίες στοχεύουν αφενός μεν στη συνολικότερη εξυγίανση του συνόλου του υποβάθρου των εδωλίων του κυρίως θεάτρου και αφετέρου στην τοποθέτηση μέρους εξ αυτών στις αρχικές τους θέσεις μετά και την ολοκλήρωση των εργασιών αποκατάστασης των κλιμάκων».
Παράλληλα, υποστηρίζουν ότι πρέπει να γίνουν εργασίες εξομάλυνσης – σταθεροποίησης των υποβάσεων. Η τοποθέτηση όπως λένε των εδωλίων αποτελεί εργασία πρώτης προτεραιότητας σε συνδυασμό και με τις περαιτέρω μελέτες οι οποίες απαιτούνται για την αποκατάσταση του κυρίως θεάτρου.
Σχετικά με το προσωπικό τα μέλη της επιτροπής αναφέρουν ότι «κρίνεται απαραίτητη η παρουσία ενός συντηρητή ΤΕ, δέκα συντηρητών ΔΕ, ενός αρχιτεχνίτη Τήνου ΔΕ, καθώς και γερανοφόρων οχημάτων» διότι όπως συμπληρώνουν «χωρίς την παρουσία όλων αυτών δεν είναι δυνατό να πραγματοποιηθούν οι παραπάνω εργασίες».
Τέλος, ο Αθανάσιος Τζιαφάλιας και ο Δημήτρης Καραγκούνης κάνουν γνωστό ότι «τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο συντάσσονται από τους ίδιους μελέτες αποκατάστασης τμήματος του διαζώματος και του επιθεάτρου καθώς και η πρώτη φάση αποκατάστασης του σκηνικού οικοδομήματος». Επίσης έχει ήδη καταρτιστεί από τους ανωτέρω το γενικότερο σχέδιο για την περαιτέρω ανάδειξη και αποκατάσταση του μνημείου.
Ζωή Παρμάκη
