Του Δημήτρη Βάλλα
Το γεγονός ότι πάγια τα τελευταία χρόνια υπάρχουν καθυστερήσεις στην καταβολή του δώρου των Χριστουγέννων, αλλά και ότι αρκετοί εργοδότες βρίσκουν διάφορους τρόπους ώστε να αποφύγουν την καταβολή του επισημαίνει στην «Ε» η διοίκηση του Εργατικού Κέντρου Λάρισας τονίζοντας ακόμα ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες, όπως π.χ. η Επιθεώρηση Εργασίας αδυνατούν εκ των πραγμάτων με το λιγοστό προσωπικό που διαθέτουν να προβούν σε μαζικούς ελέγχους και αναμένουν καταγγελίες που τις περισσότερες φορές οι εργαζόμενοι επειδή φοβούνται δεν τις κάνουν.
«Υπάρχουν, θα μας πουν, πολλά περαστικά που μας αναφέρονται όπως περιπτώσεις που κάποιος εργοδότης καταβάλλει το δώρο για να αποφύγει τις συνέπειες του Νόμου και στη συνέχεια οι ίδιοι οι εργαζόμενοι υποχρεώνονται να του το… επιστρέψουν πάλι!
Άλλοι πάλι υποχρεώνονται να υπογράψουν αποδείξεις ότι το έλαβαν, ενώ στην πραγματικότητα δεν το έχουν λάβει.
Σε πολλούς εργαζόμενους οφείλονται και δώρα Χριστουγέννων και από παλιότερες χρονιές που αποτελούν βέβαια οφειλές που μπορεί να διεκδικηθούν δικαστικά μέσα σε πέντε χρόνια γιατί στη συνέχεια παραγράφονται.
Βέβαια η νομοθεσία προβλέπει και ποινική δίωξη στο πλαίσιο του αυτοφώρου εάν δεν υπάρξει η καταβολή μέχρι τις 21 Δεκεμβρίου, αλλά σε πόσους να στήσουν «καρτέρι» οι υπηρεσίες αυτή την ημέρα»…
Από την πλευρά της η Επιθεώρηση Εργασίας μας αναφέρει ότι συνήθως το δώρο καταβάλλεται από τους εργοδότες που προτιμούν εάν έχουν οικονομικά προβλήματα να καθυστερούν τους μισθούς και αυτό, γιατί η νομοθεσία εδώ είναι αυστηρή.
«Έχει κατά καιρούς ακουστεί ότι υπάρχουν περιπτώσεις που το δώρο επιστρέφεται από τον εργαζόμενο στον εργοδότη, αλλά αυτό είναι θέμα δικαστηρίων και είναι πολύ δύσκολο να αποδειχτεί. Μας έχουν γίνει παλιότερα καταγγελίες για καθυστερήσεις και στις περισσότερες περιπτώσεις έγιναν άμεσες παρεμβάσεις από την υπηρεσία και το δώρο καταβλήθηκε τελικά».
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΣΕΕ
Εν τω μεταξύ χθες η ΓΣΕΕ και το Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων και Ανέργων της Συνομοσπονδίας (ΚΕ.Π.Ε.Α./ΓΣΕΕ) μέσα από μια σειρά απαντήσεων σε βασικά ερωτήματα ενημερώνουν τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα για το δώρο Χριστουγέννων αλλά και για τα δικαιώματά τους.
Αναλυτικά:
Ειδικότερα για τις αποδοχές του δώρου Χριστουγέννων.
Βάση για τον υπολογισμό του δώρου αποτελούν οι αποδοχές που πραγματικά καταβάλλονται στους μισθωτούς κατά την 10η Δεκεμβρίου. Σε περίπτωση που η εργασιακή σχέση έχει λυθεί πριν από τις παραπάνω ημερομηνίες τo δώρο Χριστουγέννων υπολογίζεται με βάση τις αποδοχές που καταβάλλονταν την ημέρα που λύθηκε η εργασιακή σχέση.
Σαν καταβαλλόμενος μισθός ή ημερομίσθιο είναι το σύνολο των τακτικών αποδοχών. Στην έννοια των τακτικών αποδοχών περιλαμβάνονται ο μισθός ή το ημερομίσθιο, καθώς και κάθε άλλη παροχή (είτε σε χρήμα, είτε σε είδος, όπως τροφή, κατοικία κλπ.) εφόσον καταβάλλεται από τον εργοδότη σαν αντάλλαγμα της παρεχόμενης από τον μισθωτό εργασίας, τακτικά κάθε μήνα, ή κατ’ επανάληψη, περιοδικά, κατά ορισμένα διαστήματα του χρόνου.
Στην έννοια των τακτικών αποδοχών, σύμφωνα με τη νομολογία των δικαστηρίων εντάσσονται επίσης και: - το επίδομα αδείας: για τον υπολογισμό στο δώρο της αναλογίας του επιδόματος αδείας πολλαπλασιάζουμε το συνολικό ποσό του δώρου που δικαιούται ο μισθωτός επί τον συντελεστή 0,041666
- η αμοιβή της νόμιμης υπερωρίας, εφόσον παρέχεται τακτικά
- η αμοιβή της υπερεργασίας, εφόσον η εργασία αυτή πραγματοποιείται τακτικά
- η αμοιβή για εργασία την Κυριακή και σε εξαιρέσιμες γιορτές ή σε νυκτερινές ώρες, εφόσον η απασχόληση είναι τακτική και μόνιμη.
-η αξία του χορηγούμενου γάλακτος ημερησίως.
- η πρόσθετη αμοιβή που δίνεται από τον εργοδότη οικειοθελώς για μεγαλύτερη παραγωγική απόδοση (πριμ), όταν επαναλαμβάνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα και σε τακτά χρονικά διαστήματα.
- τα φιλοδωρήματα που δίνονται στους μισθωτούς από τρίτους.
- τα οδοιπορικά έξοδα, όταν δεν εξαρτώνται από την πραγματοποίηση υπηρεσιακών μετακινήσεων, δεν υπόκεινται σε απόδοση λογαριασμού και δεν διακόπτονται κατά την διάρκεια ασθένειας ή άδειας.
- το επίδομα μη απουσίας
- το επίδομα κατοικίας
Υπολογισμός του δώρου Χριστουγέννων στους ωρομίσθιους
Για όσους αμείβονται με ωρομίσθιο ο υπολογισμός γίνεται βάσει του μέσου όρου των αποδοχών του διαστήματος από 1-5-2015 μέχρι 31-12-2015. Διαιρούνται δηλαδή οι συνολικές αμοιβές που έλαβε ο μισθωτός μέσα στο διάστημα αυτό διά του αριθμού των ημερών του διαστήματος αυτού κατά τις οποίες ο μισθωτός εργάσθηκε ή διατήρησε αξίωση για τις αποδοχές του. Το ποσό που προκύπτει πολλαπλασιάζεται επί τον αριθμό των ημερομισθίων που αναλογούν στη διάρκεια της εργασιακής σχέσης.
Υπολογισμός του δώρου Χριστουγέννων στους εργαζόμενους με μερική απασχόληση.
Οι εργαζόμενοι που απασχολούνται καθημερινά λιγότερες ώρες (σε σχέση με τη πλήρη απασχόληση) θα λάβουν ως δώρο Χριστουγέννων όσα ημερομίσθια λαμβάνει και ο εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση έχοντας όμως ως βάση υπολογισμού τις μειωμένες αποδοχές και αναλόγως με τον χρόνο απασχόλησης του από 01/05/2015 έως 31/12/2015.
γ. Υπολογισμός του δώρου Χριστουγέννων στους εργαζόμενους με διαλείπουσα εργασία (εκ περιτροπής απασχόληση).
Οι εργαζόμενοι που απασχολούνται λιγότερες από 5 ημέρες τη βδομάδα (για τους απασχολούμενους με πενθήμερο) και λιγότερες από 6 ημέρες τη εβδομάδα (για τους απασχολούμενους με 6ήμερο) δικαιούνται δώρο Χριστουγέννων 1 ημερομίσθιο για κάθε 8 πραγματοποιηθέντα ημερομίσθια μέσα στο διάστημα από 01/05/2015 έως 31/12/2015.
Σε όλες τις περιπτώσεις το ποσό του δώρου προσαυξάνεται με τον συντελεστή αδείας 0,041666.
ΠΟΤΕ ΚΑΤΑΒΑΛΛΕΤΑΙ
Tο δώρο Χριστουγέννων πρέπει να καταβληθεί μέχρι την 21η Δεκεμβρίου κάθε έτους, υπόκειται σε εισφορές υπέρ ΙΚΑ, Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών. Νοείται βέβαια ότι ο εργοδότης μπορεί να καταβάλλει το δώρο και νωρίτερα από την παραπάνω ημερομηνία. Τα δώρα εορτών σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να καταβληθούν σε είδος, αλλά μόνο σε χρήμα.
ΠΟΤΕ ΠΑΡΑΓΡΑΦΕΤΑΙ
Βάσει του άρθρου 250 παρ. 17 του Αστικού Κώδικα οι αποδοχές των Δώρων στον ιδιωτικό τομέα παραγράφονται μετά από 5ετία από το τέλος του έτους που ήταν απαιτητές βάσει του άρθρου 250 παρ. 17 του Αστικού Κώδικα.
ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΚΑΝΕΙ Ο ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ
Η καταβολή του δώρου Χριστουγέννων πρέπει να γίνει έως τις 21/12 ενώ η ημερομηνία 31/12 είναι το απώτερο χρονικό σημείο καταβολής του. Σε περίπτωση που το δώρο Χριστουγέννων δεν καταβληθεί έγκαιρα, οι εργαζόμενοι πρέπει να προσφύγουν στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας προκειμένου να συνταχθεί μηνυτήρια αναφορά. Η μηνυτήρια αναφορά διαβιβάζεται στον Εισαγγελέα για την άσκηση ατομικής δίωξης σε βάρος του εργοδότη ενώ παράλληλα διαβιβάζεται και στο οικείο αστυνομικό τμήμα για την κίνηση της αυτόφωρης διαδικασίας. Για την υποβολή της μηνυτήριας αναφοράς στην Επιθεώρηση Εργασίας οι εργαζόμενοι δεν πληρώνουν παράβολο. Εάν όμως καταθέσουν ατομική μήνυση οφείλουν να πληρώσουν ατομικό παράβολο ποσού 100 ευρώ (+20% προσαύξηση).
Σε κάθε περίπτωση μη καταβολής του δώρου Χριστουγέννων, μέσα στην τασσόμενη προθεσμία, οι Κοινωνικοί Επιθεωρητές Εργασίας του Σ.ΕΠ.Ε. έχουν υποχρέωση να επεμβαίνουν άμεσα, διενεργώντας ελέγχους και να βρίσκονται σε πλήρη ετοιμότητα, για την άσκηση της διαδικασίας του αυτοφώρου και την επιβολή των σχετικών κυρώσεων.
