Για να πατήσει όμως σ’ αυτό έπρεπε να ακούσει έμμεσα το πόρισμα μιας ομάδας ανθρώπων μεταξύ των οποίων και ένας... Λαρισαίος. Ο κ. Αποστόλης Γερμελής ήταν ένα από τα μέλη της ομάδας που έκανε την έρευνα για να βρει τη σύσταση και μορφολογία της σελήνης με στόχο την προσσελήνωση του «Apollo 11». Γι’ αυτό το λόγο άλλωστε του απονεμήθηκε βραβείο από τον διοικητή της NASA για τη συμβολή του στην επιτυχία του προγράμματος προσεδάφισης. Η ιστορία του άγνωστη στον τόπο μας. Δεν έχει ξαναγραφεί. Ο ίδιος το επέλεξε και δεν το είχε ανάγκη τόσα χρόνια...
Γεννήθηκε το 1933. Μεγάλωσε στο κέντρο της Λάρισας και τα Σουφλάρια «Στην πλατεία Ταχυδρομείου ήταν το στέκι μας ως νεαροί. Εκεί να φανταστείτε παίζαμε ποδόσφαιρο» μας λέει ο ίδιος που μεγάλωσε φτωχικά ως γιος ξυλουργού «μαθήτευσα στο 1° Οκτατάξιο Γυμνάσιο Αρρένων Λαρίσης και λόγω των επιδόσεών μου στο γυμνάσιο αφού πρώτευα συνεχώς στις τέσσερις τελευταίες τάξεις, μου απονεμήθηκε υποτροφία από το Αγγλο-Αμερικανο- Ελληνικό Γραφείο Εκπαιδεύσεως της Νέας Υόρκης για σπουδές στις ΗΠΑ μετά την αποφοίτησή του από το γυμνάσιο».
Τότε στη Λάρισα «η κατάσταση ήταν δύσκολη μετά την κατοχή. Φτώχεια και μικρός οργασμός. Έφυγα γιατί δεν υπήρχε κάτι άλλο για μένα στην Ελλάδα παρά η παιδαγωγική ακαδημία. Πήγα εντελώς μόνος μου στην Αμερική» όπου σπούδασε, σπούδασε, σπούδασε... Πανεπιστήμιο Κολούμπια, Νέα Υόρκη, στην Ηλεκτρολογία/Ηλεκτρονικά στην αρχή. Μεταπτυχιακό στο Πολυτεχνείο Κάρνεγκυ στα Ηλεκτρονικά. Διδακτορικό στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, PhD στα Εφαρμοσμένα Μαθηματικά και διδακτορική διατριβή στη Μαγνητοϋδροδυναμική. Δεν τα λες και λίγα...
Και όταν ήρθε η ώρα να δουλέψει ήταν περιζήτητος «στην αρχή δεν είχα χρήματα για να ταξιδέψω στην Ελλάδα. Το 1962 όμως που τελείωσα το Harvard, στην πρώτη δουλειά πήρα 1000 χρυσές λίρες ως αρχικό μισθό».
Αφού εργάστηκε σε πολλές εταιρίες ως ανώτερος αναλυτής και ερευνητής στους τομείς Διαστήματος και Αμύνης ήρθε και η γνωριμία του με τη NASA “Η NASA έχει έναν αριθμό από επιστήμονες που κάνουν την τεχνική δουλειά. Οι άλλοι επιβλέπουν τη δουλειά που γίνεται έξω από τη ΝΑSΑ. Κυρίως δουλεύει με εξωτερικές εταιρίες. Την περίοδο 1964-8 και πριν την προσεδάφιση στη σελήνη, συμμετείχα στο πρόγραμμα Apollo σε διάφορες θεωρητικές αναλύσεις με μαθηματικά μοντέλα σε Η/Υ για τη σύσταση και την μορφολογία του εδάφους της σελήνης».
Για το πώς δούλευαν θυμάται: «Εκμεταλλευτήκαμε την υπέρυθρη θερμοκρασία της σελήνης, μέσω οργάνων τη μετρήσαμε και είδαμε πως έχει μια καμπύλη στο χρόνο που έχει ένα πολύ παράξενο σχήμα. Οφείλεται στο ότι εμείς βλέπουμε μέρος της φωτισμένης σελήνης κάθε μέρα. Όταν μια επιφάνεια δεχθεί μια λάμψη από τον ήλιο, η λάμψη που εκπέμπει στο διάστημα με ανάκλαση και διάχυση εξαρτάται από τη σύσταση της επιφάνειας και αυτό βασιστήκαμε εμείς» και συνεχίζει καθώς κοιτάει προς τα ψηλά σαν να υπολογίζει με το δείκτη του χεριού του «έγιναν χιλιάδες συνδυασμοί. Προσπαθήσαμε την καμπύλη που υπολογίσαμε να την ταιριάξουμε με την καμπύλη της υπέρυθρης θερμοκρασίας και βρήκαμε το μοντέλο είναι βράχος με λίγη σκόνη» για να έρθει η τελική δικαίωση καθώς «όταν πήγαν στη σελήνη βρήκαν ακριβώς αυτό. Ήταν μεγάλη επιτυχία για όλους μας στην ομάδα».
Όμως δεν έκανε μόνο αυτά. Συμμετείχε στην ανάπτυξη συστημάτων για ανθυποβρυχιακές επιχειρήσεις, διεξήγαγε θεωρητικές και πειραματικές έρευνες σχετικές με τεράστια αερόστατα «φυσικού σχήματος», τα οποία επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν ως ευσταθείς πλατφόρμες για μετεωρολογικές και αστρονομικές παρατηρήσεις από μεγάλα υψόμετρα. Επίσης για τη NASA, συμμετείχε στην ανάπτυξη του διαστημικού τηλεσκόπιου Hubble ενώ διετέλεσε μέλος πενταμελούς Επίλεκτης Αναθεωρητικής Τεχνικής Επιτροπής της NASA για τον έλεγχο ανάπτυξης του ίδιου τηλεσκόπιου. Επίσης συμμετείχε στην ανάπτυξη ραντάρ υψηλής τεχνολογίας με συνθετικό άνοιγμα (SAR) για πολεμικά αεροπλάνα ενώ πήρε μέρος στην ανάπτυξη διάφορων πυραυλικών και αντιπυραυλικών συστημάτων.
Και αφού πέρασε μια ολόκληρη ζωή στην Αμερική γεμάτη διακρίσεις και βραβεύσεις, αποφάσισε να κάνει τη δική του... προσσελήνωση. Μα πού αλλού; Στη Λάρισα.
Με δύο παιδιά στην Αμερική «ο γιος μου δικηγόρος στη Νέα Υόρκη και η κόρη καθηγήτρια στην ιατρική σχολή του Χάρβαρντ» αποφάσισε να επιστρέψει για πάντα στα πάτρια εδάφη. «Για τη μακρινή Σελήνη βρήκα πως θα έχει βράχο και σκόνη. Για την Λάρισα δεν βρήκα πώς θα άλλαζαν όλα τόσο...».
Του Κώστα Γκιάστα