Θησαυρός ο… άνθρακας ενόψει Πάσχα!

ΤΟ ΞΥΛΟΚΑΡΒΟΥΝΟ ΖΕΙ ΛΑΡΙΣΙΝΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ 4 ΓΕΝΕΩΝ ΕΔΩ ΚΑΙ ΕΝΑΝ ΑΙΩΝΑ

* Ιστορίες από το μακρινό 1922, τα «Σάλια», τον Γίτση και τον Κεχαγιά

Του Κ. Γκιάστα
Η δική τους ιστορία έχει μόνο ένα χρώμα, το μαύρο. Στα ρούχα τους, στα χέρια τους, στα ρουθούνια και τα πνευμόνια τους. Καρβουνιάρηδες, ένα κομμάτι της Λάρισας που εδώ και έναν αιώνα έχει σταθερά στέκια. Όσο πλησιάζει η Κυριακή του Πάσχα γίνονται πολυσύχναστα και το προϊόν τους περιζήτητο…
Ο ένας είναι στα «Σάλια». «Εδώ από το 1922» μας λέει ο ιδιοκτήτης Αιμίλος Γίτσης «όπως το βλέπεις το μαγαζί. Ίδιο και απαράλλαχτο. Την αρχή έκανε ο παππούς μου, έπειτα ήρθε ο πατέρας μου Γιούλης και θα συνεχίσει η κόρη μου Ιωάννα. Είμαστε 4 γενιές επιχείρηση. Η πόλη μπορεί να αλλάζει όμως εμείς προσπαθούμε να διατηρούμε την ίδια ατμόσφαιρα».
Λίγο πιο κάτω στη Λαϊκή της Τετάρτης βρίσκεται ο Κεχαγιάς. «Λίγο μετά το 1930 άνοιξε ο παππούς μου το μαγαζί στη Λάρισα, συγκεκριμένα στη Μ. Αλεξάνδρου 35. Πολύ διαφορετική η πόλη τότε και φαίνεται από τις φωτογραφίες. Τότε τα έπαιρναν τα κάρβουνα για τα μαγγάλια και τα σίδερα. Τώρα τα περισσότερα είναι για το ψήσιμο, τι άλλο» αναφέρει στην «Ε» ο σημερινός ιδιοκτήτης κ. Γιώργος Πλιάτσικας, και μας εξηγεί πως πριν από αυτόν πέρασε ο θείος του Αθανάσιος.
Μα είναι και αυτήν η κρίση τα τελευταία χρόνια: «Η κατάσταση δείχνει να παγιώνεται κατά κάποιο τρόπο. Η κίνηση φέτος καταγράφεται στα ίδια επίπεδα με πέρυσι» τονίζει χαρακτηριστικά ο κ. Γίτσης, ενώ από την πλευρά ο κ. Πλιάτσικας υπογραμμίζει: «Εντάξει το Πάσχα είναι μια πολύ καλή περίοδος. Το δύσκολο είναι όλο το άλλο διάστημα καθώς αρκετές είναι οι ταβέρνες που έκλεισαν».
Πώς όμως γίνονται τα κάρβουνα; Σύμφωνα με τους ειδικούς, για να φτιαχτούν τα κάρβουνα χρειάζεται πολυήμερη διαδικασία. Τα καυσόξυλα από σκληρά δέντρα όπως είναι ο κέδρος, το πουρνάρι, στοιβάζονται με μεγάλη προσοχή για να μην υπάρχουν κενά, σε πολλά στρώματα, δημιουργώντας ένα ημισφαιρικό σχήμα. Στη συνέχεια καλύπτονται από ξερούς θάμνους, από πάνω με χλωρά κλαδιά και φύλλα και τέλος με χώμα που έχει ήδη χρησιμοποιηθεί για καμίνι και περιέχει καρβουνόσκονη.
Από μία τρύπα στην κορυφή του καμινιού ανάβει φωτιά στο κέντρο του. Η τρύπα σκεπάζεται με μία λαμαρίνα που την ανοίγουν κατά διαστήματα για να τροφοδοτηθεί η φωτιά. Ο αέρας που μπαίνει πρέπει να είναι ελάχιστος ώστε η καύση να γίνεται πολύ αργά και να μετατραπούν τα καυσόξυλα σε ξυλοκάρβουνο. Η διαδικασία μετατροπής των καυσόξυλων σε κάρβουνο κρατάει γύρω στις 20 μέρες. Το καμίνι πρέπει να παρακολουθείται διαρκώς, ημέρα και νύχτα, για να μην πάρει πολύ αέρα και για να μην ανοίξει η τρύπα και βγουν φλόγες.
Γνωστή η έκφραση άνθρακας ο θησαυρός που αναφέρεται σε περιπτώσεις που κάποιοι δεν βρίσκουν το πολύτιμο που περίμεναν αλλά κάτι με ευτελή αξία. Μα έλα που στη Λάρισα ισχύει το αντίθετο. Θησαυρός τελικά ο άνθρακας αφού ταΐζει αξιοπρεπώς οικογένειες εδώ και 100 χρόνια…