Αγγίζοντας τη γη, ατενίζοντας τον ουρανό

ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ

Του Νίκου Γουργιώτη

(Γραφείο «Ε» στην Αγιά)

 

Σε πυρετώδεις ρυθμούς προετοιμασίας υποδοχής, φιλοξενίας και εντρύφησης με τα πλούσια βυζαντινά μνημεία της περιοχής είκοσι συνο­λικά ατόμων από 11 διαφορετικές χώρες βρίσκονται αυτήν την περίοδο οι υπηρεσίες του Δήμου Αγιάς.

Πρόκειται για το τελικό στάδιο μιας μεγάλης και φιλόδοξης προ­σπάθειας που ξεκίνησε εδώ και αρκετούς μήνες και αφορά τη διοργά­νωση από τον Δήμο Αγιάς, σε συνεργασία με την 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, ενός εργαστηρίου Grundtvig, με αντικείμενο μελέτης την αποτύπωση μνημείων της βυζαντινής περιόδου σε 3D ψηφιακή φωτορε­αλιστική απεικόνιση.

Το εν λόγω εργαστήριο, με τίτλο «Λατρευτικοί τόποι, αγγίζοντας τη γη, ατενίζοντας τον ουρανό», θα πραγματοποιηθεί από τις 16 ως τις 25 Ιουνίου. Υλοποιείται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος «Δια Βίου Μάθηση», είναι επιχορηγούμενο 100% από την Ευρωπαϊκή Επι­τροπή, ενώ αξίζει να αναφερθεί ότι ενδιαφέρθηκαν να συμμετάσχουν σ’ αυτό 142 ενήλικες (στην πλειοψηφία άνεργοι, κάθε εκπαιδευτικής βαθμί­δας και ειδικότη­τας, όπως άλλωστε ορίζει το πρόγραμμα) από 16 χώρες μέλη της Ευρω­παϊκής Ένωσης και την Τουρκία (χώρα υπό ένταξη). Από αυτούς τους 142 επελέγησαν μόνον 20, οι οποίοι προέρχονται από την Πορτογαλία, την Ισπανία, τη Φιλαν­δία, το Βέλγιο, τη Λετονία, τη Ρου­μανία, την Πο­λωνία, τη Γερμανία, την Αγγλία, την Ουγγαρία και τη γει­τονική μας Τουρκία.

Στο πρώτο μέρος του διεθνούς αυτού εργαστηρίου, με μια σειρά εισηγήσεων γύρω από την ιστορία και την τέχνη κυρίως των εκ­κλησιαστικών μνημείων της περιοχής, θα δοθούν όλες οι γνώσεις και οι θεωρητικές βάσεις που αφορούν στα εργαλεία που πρόκειται να χρησι­μοποιηθούν για την ολοκλήρωση του έργου του εργαστηρίου, το οποίο θα αποτελέσει τη βάση για την τρισδιάστατη απεικόνιση όλων των μνη­μείων της περιοχής σε επόμενο χρόνο.

Με τη συνεργασία ειδικών επιστημόνων οι συμμετέχοντες θα απο­κτήσουν τις απαραίτητες μαθησιακές εμπειρίες και θα ενισχύσουν τις ατομικές δεξιότητες και ικανότητές τους στην αποτύπωση και τρισδιά­στατη απεικόνιση μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς.

Στη συνέχεια, με την καθοδήγηση των εισηγητών, θα επισκεφθούν επιλεγμένα μνημεία (αρχαίους, βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς ναούς και μονές) της ευρύτερης περιφέρειας του Δήμου Αγιάς, θα γνωρίσουν το έργο συντήρησης που επιτελείται από την αρχαιολογική υπηρεσία και θα ενημερωθούν από ειδικούς γύρω από τις διαθέσιμες τεχνικές αποτύπωσης μέσα από την πειραματική εφαρμογή τους.

Προστατεύοντας την πολιτιστική μας κληρονομιά, και με την κα­θοδήγηση ειδικών, θα «αφήσουν το σημάδι τους» προσφέροντας τη βάση για επόμενες δράσεις, με τις οποίες θα καταγραφούν, διασωθούν και αναπαραχθούν πολιτιστικοί θησαυροί.

Η γλώσσα εργασίας του εργαστηρίου είναι η αγγλική, ενώ υπάρχει η δυνατότητα παρακολούθησης των εργασιών του εργαστηρίου – πέραν των 20 ξένων – και οποιουδήποτε το επιθυμεί μετά από δήλωση ενδιαφέ­ροντος στον Δήμο Αγιάς (τηλ. 2494022355, 2494350116, email: [e-mail], [e-mail]), στην ιστοσε­λίδα του οποίου (www.dimosagias.gr) υπάρχει το πλήρες πρό­γραμμα. Ση­μειώνεται δε ότι θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας και στους συμμετέ­χοντες θα δοθεί σχετική βεβαίωση παρακολούθησης.

Για το όλο εγχείρημα ο δήμαρχος Αγιάς Αντώνης Γκουντάρας δή­λωσε στην «Ε» «Ο Δήμος Αγιάς είναι σταθερά προσανατολισμένος στην αξιοποίηση κάθε ευρωπαϊκού κονδυλίου, που μπορεί να δημιουργήσει δράση, να κάνει έργο και να αφήσει στην τοπική κοινωνία εισόδημα μι­κρό ή μεγάλο. Με δεδομένη την εξωστρέφειά μας προσπαθούμε να φέ­ρουμε στον τόπο μας, μέσω αυτών των προγραμμάτων, ανθρώπους απ’ όλον τον κόσμο, να δούν τον πολιτιστικό και φυσικό μας πλούτο και να αποτελέσουν τους δικούς μας πρεσβευτές στις χώρες τους».

Από την πλευρά της 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, η προϊσταμένη αυτής αρχαιολόγος κ. Σταυρούλα Σδρόλια δήλωσε «Η 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων με χαρά αποδέχθηκε την πρόσκληση του Δήμου Αγιάς να συμμετάσχει στο εργαστήριο Gruntdvig, διότι είναι μία ευκαιρία να προβληθούν τα μνημεία της περιοχής, στα οποία έχει συ­ντελεσθεί σημαντικό έργο συντήρησης τις τελευταίες δεκαετίες. Είναι γνωστό ότι η περιοχή Αγιάς διαθέτει μια σπάνια συγκέντρωση βυζαντι­νών μνημείων, στις ανάγκες των οποίων προσπαθούμε να ανταποκρι­θούμε με αρωγούς τις δημοτικές και εκκλησιαστικές αρχές. Αυτή την εποχή αναδεικνύονται δύο απ’ αυτά στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ, η μονή Πα­ντελεήμονα Αγιάς και το Κάστρο Βελίκας, το οποίο διαθέτει την αρχαιό­τερη εκκλησία της περιοχής, και τα οποία θα έχουν την ευκαιρία να γνω­ρίσουν οι συμμετέχοντες και να ανταλλάξουν απόψεις με τους ερευνητές και το κοινό της περιοχής».

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ

ΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ GRUNDTVIG

Μέσω του προγράμματος Grundtvig, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επι­χορηγεί δράσεις για την προώθηση της ευρωπαϊκής συνεργασίας, της ποιότητας, της καινοτομίας και της ευρωπαϊκής διάστασης σε όλους τους τομείς εκπαίδευσης ενηλίκων. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε κάθε ίδρυμα/οργανισμό που δραστηριοποιείται στην εκπαίδευση ενηλίκων (ανεξαρτήτως αν ανήκει στην τυπική, μη τυπική ή άτυπη εκπαίδευση), καθώς και στο προσωπικό και τους εκπαιδευόμενους των φορέων εκπαί­δευσης ενηλίκων.

Τα εργαστήρια Grundtvig φέρνουν σε επαφή ενήλικες εκπαιδευό­μενους από τις χώρες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα «Δια Βίου Μά­θηση» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προκειμένου να βιώσουν μία καινο­τόμο διαπολιτισμική μαθησιακή εμπειρία άμεσα συνυφασμένη με την προσωπική τους εξέλιξη και τις μαθησιακές τους ανάγκες. Οι εκπαιδευό­μενοι, επίσης, ενθαρρύνονται να μοιραστούν ενεργά με τους υπόλοιπους συμμετέχοντες τις ικανότητες, τις γνώσεις και τις απόψεις τους.

Κάθε εργαστήριο διαρκεί από 5 έως 10 μέρες και συμμετέχουν από 10 ως 20 εκπαιδευόμενοι (με επιχορήγηση από το πρόγραμμα Grundtvig), οι οποίοι θα πρέπει να προέρχονται από τρεις τουλάχιστον χώρες διαφορετικές από εκείνη στην οποία πραγματοποιείται το εργα­στήριο.

 

Το πρόγραμμα του εργαστηρίου της Αγιάς έχει ως εξής:

 

Σάββατο 15/6

Άφιξη συμμετεχόντων στον Δήμο Αγιάς.

Κυριακή 16/6

Έναρξη εργαστηρίου

Περιήγηση στα μνημεία της κωμόπολης της Αγιάς (αρχιερατικός επίτρο­πος Περιφέρειας Αγιάς, αρχιμανδρίτης π. Νεκτάριος Δρόσος, Σταυρούλα Σδρόλια, αρχαιολόγος, προϊσταμένη 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτή­των)

Δευτέρα 17/6

Έναρξη / Εγγραφές

Λατρεία και τέχνη στις βυζαντινές εκκλησίες της Αγιάς (αρχιμανδρίτης π. Νεκτάριος)

Τα χριστιανικά μνημεία της Θεσσαλίας στην ύστερη αρχαιότητα. Είναι τα μνημεία της Αγιάς ιδιαίτερη περίπτωση; (Ιωάννης Βαραλής, αναπλη­ρωτής καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας)

Το Κάστρο Βελίκας και οι οχυρώσεις της παραλιακής διαδρομής του Κισσάβου στη βυζαντινή περίοδο (Σταυρούλα Σδρόλια)

Το Αρχοντικό Αλεξούλη και η έκθεση της βυζαντινής συλλογής Αγιάς (Δημήτριος Κουτσογιάννης, αρχιτέκτων – αναστηλωτής)

Καλλιτεχνικά συνεργεία στη ζωγραφική των εκκλησιών της Αγιάς (Ελένη Τσιμπίδα, αρχαιολόγος)

Τρίτη 18/6

Προϊστορικός Οικισμός Παλαιόσκαλας (Γεώργιος Τουφεξής, αρχαιολό­γος, ΙΕ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων)

Η Αγιά στα νεότερα χρόνια (Αικατερίνη Παπαδοπούλου, φιλόλογος, προϊσταμένη Γ.Α.Κ. – Τοπικού Ιστορικού Αγιάς)

Παραδοσιακοί οικισμοί της Αγιάς (Θεόδωρος Σουλιώτης, πολιτικός μη­χανικός)

Αναστήλωση και συντήρηση της Ιεράς Μονής Αγίου Παντελεήμονα Αγιάς (Μιχάλης Χατζηγιάννης, πολιτικός μηχανικός – αναστηλωτής, Αι­κατερίνη Πλασταρά, πολιτικός μηχανικός, Βασιλική Τούλη, συντηρή­τρια, 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων)

Εισαγωγή στην αποτύπωση βυζαντινών εκκλησιών (Πασχάλης Ανδρού­δης, αρχιτέκτων – αναστηλωτής)

Τρισδιάστατη αποτύπωση μνημείων (Βασίλειος Τσιούκας, αναπληρωτής καθηγητής Σχολής Αγρονόμων – Τοπογράφων Μηχανικών Πανεπιστη­μίου Θεσσαλονίκης)

Τετάρτη 19/6

Μοναστήρια Αγίου  Παντελεήμονος και Αγίου Ιωάννη Θεολόγου

Πρακτική άσκηση στην τρισδιάστατη αποτύπωση μνημείων (Βασίλειος Τσιούκας, αναπληρωτής καθηγητής Σχολής Αγρονόμων – Τοπογράφων Μηχανικών Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης)

Κάστρο Βελίκας. Αποτυπώσεις (Πασχάλης Ανδρούδης, αρχιτέκτων – αναστηλωτής)

Πέμπτη 20/6

Μεταξοχώρι, Ι.Ν. Αγίου Νικολάου. Παρουσίαση συντήρησης μνημείου (Βασιλική Τούλη, συντηρήτρια, 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων)

Ιερά Μονή Παναγίας Μεταξοχωρίου. Τοπογράφηση (Δημήτριος Βαλά­ρης, αγρονόμος – τοπογράφος μηχανικός)

Παρασκευή 21/6

Εκκλησίες στο Πολυδένδρι. Παρουσίαση της συντήρησης των μνημείων (Μάριος Μητσάτσικας, συντηρητής, 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτή­των).

Σάββατο 22/6

Τρισδιάστατη ψηφιακή φωτορεαλιστική απεικόνιση του Κάστρου Βελί­κας και της Παναγίας Βελίκας (Αστέριος Γερογιάννης, σκηνοθέτης)

Κυριακή 23/6

Τρισδιάστατη ψηφιακή φωτορεαλιστική απεικόνιση  ναών στην Ανατολή Αγιάς (Αστέριος Γερογιάννης, σκηνοθέτης)

Δευτέρα 24/6

Trekking στον ορεινό όγκο του Κισσάβου (mountain Ossa), φωτογρά­φηση ιστορικών μνημείων – αντικειμένων μελέτης του εργαστηρίου (Νι­κόλαος Ντάγκας, Υπαίθριες Δραστηριότητες Οικοτουρισμού)

Τρίτη 25/6

«Ενθύμιον» - «Enthimion»  (memento) – Χειροτεχνία

Απεικόνιση εικόνας σε σχιστόλιθο (Μαρία Γούλα, εκπαιδευτικός, εκπαι­δεύτρια προγράμματος εκπαίδευσης ενηλίκων Δια Βίου Μάθηση – Έφη Τζέλιου, εκπαιδευτικός, εκπαιδεύτρια  προγράμματος εκπαίδευσης ενη­λίκων Δια Βίου Μάθηση)

Κατασκευή ψηφιδωτού αντιγράφου (Αχιλλέας Αρχοντής, πετράς – ψηφι­δογράφος)

Αξιολόγηση εργαστηρίου

Λήξη εργαστηρίου

Τετάρτη 26/6

Αναχώρηση συμμετεχόντων για το αεροδρόμιο.