Αναζωπυρώνεται –για πολλοστή φορά μέσα σε μια επταετία- το «μέτωπο» αντιπαράθεσης για την κυριακάτικη λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων. Η συντριπτική πλειοψηφία του εμπορικού κόσμου, των επαγγελματο-βιοτεχνών, αλλά και των εμποροϋπαλλήλων να εκφράζουν την πλήρη αντίθεσή τους σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο –με αποτέλεσμα να μην γίνεται λόγος ούτε καν για επτά-δέκα Κυριακές τον χρόνο- και την ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης να εμφανίζεται αποφασισμένη να προχωρήσει στην «απελευθέρωση» της εβδομαδιαίας λειτουργίας της αγοράς. «Όλα γίνονται για τα μεγάλα εμπορικά κέντρα, όπου, με εξαίρεση ελάχιστα καταστήματα, η πλειοψηφία είναι μέχρι 250 τ.μ. και θα ανοίγουν. Ο υπουργός είναι εκτεθειμένος. Αποδεικνύεται, με την επιμονή του, ότι έχει “τάξει”», ανέφερε χαρακτηριστικά στην «Ε» ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εμπορικών Συλλόγων Θεσσαλίας, Νίκος Τζίκας.
Από τα τέλη του 2005-αρχές 2006 οπότε και ετέθη επί τάπητος το ζήτημα λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων για έξι ή επτά Κυριακές τον χρόνο, από τον τότε υπουργό Ανάπτυξης, Δημήτρη Σιούφα μέχρι και σήμερα, που επανέρχεται για πολλοστή φορά το θέμα, η αντίδραση του εμπορικού κόσμου είναι έντονη. Το καλοκαίρι του 2005 είχε εκδοθεί το περίφημο διάταγμα «Παπαθανασίου», το οποίο αφαιρούσε τη δυνατότητα από τους κατά τόπους Εμπορικούς Συλλόγους και τις (τότε) Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις να καθορίζουν, από κοινού, το ωράριο λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων. Παρέμεινε η δυνατότητα διεύρυνσης του ωραρίου, στις τουριστικές περιοχές, από τη δευτεροβάθμια τοπική αυτοδιοίκηση –και οι διατάξεις αυτές δεν έχουν αλλάξει.
Να σημειωθεί ότι οι έμποροι της χώρας είχαν μπει σε μια διαδικασία συζήτησης για λειτουργία των καταστημάτων για περίπου επτά-δέκα Κυριακές τον χρόνο, κατά τη διάρκεια των εορτών Χριστουγέννων-Πάσχα, των εκπτώσεων (χειμώνα-καλοκαίρι) και των προσφορών (πριν και μετά τις εκπτώσεις). Ωστόσο, μετά τους «χειρισμούς» από το υπουργείο Ανάπτυξης αρνούνται οποιαδήποτε συζήτηση, διότι εκτιμούν πως θα αποτελέσει «κερκόπορτα» για λειτουργία όλες τις Κυριακές. Να σημειωθεί επίσης ότι ο Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών έχει εκφράσει το αίτημα για λειτουργία περισσότερες Κυριακές τον χρόνο.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ
Σφοδρή είναι η αντίδραση και του τοπικού εμπορικού κόσμου, με τον πρόεδρο της ΟΕΣΘ, Νίκο Τζίκα να χρησιμοποιεί σκληρή γλώσσα απέναντι στην «επιμονή», όπως τη χαρακτήρισε, του υπουργού Ανάπτυξης, Κωστή Χατζηδάκη για τη λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων τις Κυριακές. «Μπορεί να έχει 52 λόγους και να έχει βάλει 52 υπογραφές για να ανοίξουν τα εμπορικά καταστήματα 52 Κυριακές τον χρόνο. Μετά από τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν σε έρευνες, τόσο της ΕΣΕΕ, όσο και της ΓΣΕΒΕΕ, σύμφωνα με τα οποία η συντριπτική πλειοψηφία του εμπορικού κόσμου λέει “όχι” στην κυριακάτικη λειτουργία των καταστημάτων, ο υπουργός είναι εκτεθειμμένος –έχει “τάξει” στα μεγάλα εμπορικά κέντρα», ανέφερε, μιλώντας στην «Ε» ο κ.Τζίκας. Ο ίδιος σημειώνει πως ο περιορισμός για μέχρι 250 τ.μ. είναι, ουσιαστικά, «φωτογραφικός», καθώς στα εμπορικά κέντρα η συντριπτική πλειοψηφία των καταστημάτων είναι περίπου τόσα τετραγωνικά. «Ο περιορισμός αυτός, όμως, είναι άκυρος, καθώς συνιστά αθέμιτο ανταγωνισμό και ήδη οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις έχουν προσφύγει –άρα, στην πράξη, αυτό που θέλουν να κάνουν είναι να λειτουργούν τα μεγάλα εμπορικά κέντρα όλα τα Σαββατοκύριακα του χρόνου. Εμείς δεν θα το αφήσουμε να περάσει έτσι. Τα εισοδήματα μειώνονται κατακόρυφα και δεν υπάρχει κανένας λόγος για λειτουργία τις Κυριακές», υποστήριξε ο πρόεδρος της ΟΕΣΘ.
ΕΜΠΟΡΟΫΠΑΛΛΗΛΟΙ
Σε ανάλογο ύφος είναι και η αντίδραση του Συλλόγου Υπαλλήλων-Εμποροϋπαλλήλων Ν.Λάρισας, η διοίκηση του οποίου σε ανακοίνωσή της υπογραμμίζει, μεταξύ άλων ότι η συγκυβέρνηση προχωρά στην υλοποίηση της συμφωνίας της με την τρόικα για την κατάργηση της αργίας της Κυριακής –«γεγονός που διαψεύδει αυτά που είχαν επικαλεστεί τα Χριστούγεννα για να ανοίξουν τα καταστήματα δεύτερη Κυριακή, ότι τάχα είναι κάτι προσωρινό και ότι με αυτόν τον τρόπο θα τονωθεί η αγορά».
«Για την πτώση της αγοραστικής κίνησης δεν φταίνε οι λίγες ώρες λειτουργίας των καταστημάτων, αλλά οι μισθοί πείνας των εργαζομένων. Κυβέρνηση και μεγαλοεργοδοσία είχαν και έχουν σκοπό να βάλουν στο χέρι την Κυριακή αργία και να μας αναγκάζουν να δουλεύουμε 7 μέρες την εβδομάδα με ό,τι συνεπάγεται αυτό, αδιαφορώντας τόσο για την ακόμα μεγαλύτερη χειροτέρευση των εργασιακών σχέσεων στον κλάδο του εμπορίου όσο και για τα πρόσθετα προβλήματα επιβίωσης που θα προκαλέσει μια τέτοια ρύθμιση για τους εκατοντάδες χιλιάδες αυτοαπασχολούμενους επαγγελματίες και μικρούς ΕΒΕ. Η θέση μας παραμένει αδιαπραγμάτευτη για όλες τις Κυριακές κλειστά και νομοθετική κατοχύρωση της Κυριακής αργίας», αναφέρεται.
ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ
Το... «μπαλάκι» έχει μεταφερθεί στη Βουλή, η οποία θα κληθεί να υπερψηφίσει ή καταψηφίσει την εν λόγω διάταξη. Υπενθυμίζεται ότι στο πλαίσιο του νέου Αγορανομικού Κώδικα, με το άρθρο 06 που αφορά στη λειτουργία τις Κυριακές, προβλέπεται ότι: επιτρέπεται, προαιρετικά, η λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων τις εξής Κυριακές: α) Την πρώτη Κυριακή κατά την έναρξη των χρονικών περιόδων της παραγράφου 1 του άρθρου 5 του παρόντος νόμου. Σε περίπτωση που η πρώτη Κυριακή συμπίπτει με επίσημη αργία, η δυνατότητα μετατίθεται την επόμενη Κυριακή. β) Τις δύο (2) Κυριακές πριν από την ημέρα των Χριστουγέννων. γ) Την Κυριακή των Βαΐων. 2) Επιτρέπεται, προαιρετικά, η λειτουργία όλες τις Κυριακές του έτους των εμπορικών καταστημάτων με συνολική επιφάνεια εμβαδού, όπως αυτό αναγράφεται στον λογαριασμό της ΔΕΗ, μέχρι διακόσια πενήντα (250) τετραγωνικά μέτρα, υπό τις εξής προϋποθέσεις: α) να μην ανήκουν, υπό οιαδήποτε νομική σχέση, σε αλυσίδα καταστημάτων και β) να μην λειτουργούν με συμφωνίες συνεργασίας τύπου shop-in-shop.
Το θέμα έχει προκαλέσει την αντίδραση των κομμάτων της αντιπολίτευσης, ενώ και από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ έχουν εκφραστεί αντιρρήσεις. Σύμφωνα με την ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης, η λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων τις Κυριακές θα είναι προαιρετική.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ
Εάν ανατρέξει κανείς στην ιστορία του ελληνικού εμπορίου και της αγοράς στην Ελλάδα, η κύρια εντύπωση που αποκομίζει είναι πως όποια κι αν ήταν η θέση ή η απόπειρα της κυβέρνησης, σχετικά με τη λειτουργία των καταστημάτων, η συντριπτική πλειοψηφία εμπόρων-υπαλλήλων ήταν η ακριβώς αντίθετη...
1908: Είναι η πρώτη χρονιά που καθιερώνεται η ημέρα της Κυριακής ως αργία για τα εμπορικά καταστήματα, αρχικά μόνον για τους θερινούς μήνες και στη συνέχεια για όλο τον χρόνο, μετά από πρόταση των εμπόρων (του Συλλόγου της Αθήνας). Μέχρι τότε, τα καταστήματα λειτουργούσαν και τις Κυριακές –στην πράξη δεν υπήρχε ωράριο συγκεκριμένο.
1926: Η τότε κυβέρνηση αποπειράται να μειώσει τις ώρες λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων (ήταν 9,5 με 10 ώρες την ημέρα) και ο εμπορικός κόσμος –της Αθήνας- αντιδρά, με επιχείρημα την κρίση που μάστιζε το εμπόριο.
1935: Καθιερώνεται το 8ωρο στην Ελλάδα, αλλά οι εμποροϋπάλληλοι μένουν εκτός. Δύο χρόνια αργότερα, το 1937, με συλλογική σύμβαση καταφέρνουν να μειώσουν τις ώρες εργασίας τους σε 8,5 ημερησίως.
1971: Επί δικτατορίας, με νομοθετικό διάταγμα επιτρέπεται η λειτουργία των καταστημάτων μία Κυριακή μέσα στις γιορτές των Χριστουγέννων και κατά την τελευταία Κυριακή του έτους, εφόσον αυτή συμπίπτει με την 31η Δεκεμβρίου –αυτό ισχύει μέχρι και σήμερα.
1990: Με νόμο καθιερώνεται η πενθήμερη απασχόληση των εμποροϋπαλλήλων και απαγορεύεται σε καταστήματα λιανικής η κυριακάτικη λειτουργία, πλην συγκεκριμένων επαγγελματικών κατηγοριών (βενζινάδικων, εστιατορίων, ζαχαροπλαστείων, μπαρ, καφενείων, γαλακτοπωλείων, κυλικείων, ανθοπωλείων, περιπτέρων, φωτογραφείων, των στιλβωτηρίων κι αμιγών καταστημάτων λιανικής πωλήσεως ξηρών καρπών) –περίπου το ίδιο πλαίσιο ισχύει μέχρι και σήμερα.
1994: Κ. Μητσοτάκης, ως πρωθυπουργός και Στ. Μάνος, ως υπουργός Εθνικής Οικονομίας περνούν στο πλαίσιο των διατάξεων του νόμου 2224/94 το άρθρο 46, με το οποίο απελευθερώνει πλήρως τη λειτουργία του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων όλης της χώρας. Η Ομοσπονδία Εμποροϋπαλλήλων κάνει διαρκείς απεργίες.
1997: ΟΙΥΕ, ΕΣΕΕ, ΣΕΛΠΕ και ΣΕΣΜΕ (σύνδεσμος σούπερ μάρκετ) υπογράφουν την πρώτη κλαδική συμφωνία για το ωράριο των καταστημάτων, στην οποία προβλεπόταν ελεύθερη έναρξη λειτουργίας των εμπορικών και καταστημάτων τροφίμων, καθημερινή λήξη στις 20.00 (χειμώνα) και 21.00 (καλοκαίρι), λήξη το Σάββατο στις 18.00, τοπικές συμφωνίες για μικρότερα ωράρια, Κυριακή αργία, πλην των αμιγώς τουριστικών καταστημάτων. Η συμφωνία αυτή θεσμοθετήθηκε από την τότε κυβέρνηση με την υπουργική απόφαση (ΚΥΑ 1162/97). Το 2001 η συμφωνία επαναβεβαιώθηκε και υπεγράφη και από τη ΓΣΕΒΕΕ.
