Του Γιώργου Ρούστα
Η κατανομή των ενισχύσεων μετά το 2014 (εκείνη τη χρονιά θα μειωθούν κατά 5%), τα κριτήρια ανακατανομής των πόρων του 1ου και 2ου πυλώνα από το κάθε κράτος μέλος χωριστά, (άρα η χώρα μας μπορεί να «σπρώξει» περισσότερα κονδύλια στις άμεσες ενισχύσεις) και η υποχρέωση εναλλαγής δύο καλλιεργειών για τις εκμεταλλεύσεις με 100-300 στρέμματα, στις οποίες όμως θα εξαιρούνται οι εκτάσεις βοσκοτόπων, ρυζιού και ψυχανθών παρουσιάστηκαν αναλυτικά στην ημερίδα που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο στο Κιλελέρ, στο πλαίσιο του διήμερου εορτασμού της επετείου της εξέγερσης των κολίγων του θεσσαλικού κάμπου.
Αν και ακόμη η διαπραγμάτευση γύρω από την ΚΑΠ συνεχίζεται, κάποια θέματα φαίνεται να έχουν «κλειδώσει» και παρουσιάστηκαν αναλυτικά στην ενδιαφέρουσα ημερίδα, από δύο ανθρώπους που έχουν αναλάβει την εθνική εκπροσώπησή μας στις Βρυξέλλες, τον ευρωβουλευτή κ. Σπύρο Δανέλλη (ο ρόλος του οποίου αναβαθμίζεται, μετά το σοβαρό πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζει ο έτερος «αγροτικός» ευρωβουλευτής κ. Γιώργος Παπαστάμκος) και τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Δημήτρη Μελά.
Ιδιαίτερα σημαντική παρέμβαση έκανε και ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Γεωπόνων Ελλάδας και του Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας Δημήτρης Σοφολόγης, ο οποίος παρουσίασε τη σχετική μελέτη για την ΚΑΠ της Ομάδας Εργασίας του Συλλόγου.
ΔΗΜ. ΜΕΛΑΣ
Για το διαφορετικό καθεστώς που θα ισχύσει για μικρούς-μεγάλους και νέους αγρότες στη νέα ΚΑΠ μίλησε ο γενικός γραμματέας του ΥΠΑΑΤ Δημήτρης Μελάς, ο οποίος τόνισε τα εξής:
Καθεστώς μικρών αγροτών: Στις χώρες που το εφαρμόζουν, εντάσσονται αυτόματα οι γεωργοί που εισπράττουν άμεσες ενισχύσεις κάτω των 1000 ευρώ. Η ετήσια ενίσχυση δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 500 και μεγαλύτερη των 1000 €. Οι μικροί αγρότες απαλλάσσονται από τις υποχρεώσεις του «πρασινίσματος».
Καθεστώς νέων γεωργών: Οι νέοι αγρότες θα πρέπει να λαμβάνουν επιπλέον ενισχύσεις 25% για ένα ανώτατο όριο 100 εκταρίων και τα κράτη μέλη θα μπορούν επίσης να χρησιμοποιήσουν περισσότερα χρήματα για να υποστηρίξουν τους μικροκαλλιεργητές.
Για τις συνδεδεμένες ενισχύσεις, το Συμβούλιο συμφώνησε σε ποσοστό 7% αντί 5% που είχε προταθεί αρχικά. Από το μέτρο εξαιρούνται προϊόντα, όπως ο καπνός ή το χοιρινό κρέας και υποστηρίζουμε τη συμπερίληψή τους, κάτι που επίσης αποδέχθηκε το ΕΚ. Στην κατηγορία αυτή ανήκει και η συνδεδεμένη ενίσχυση για το βαμβάκι, που βέβαια διατηρείται. Το Κοινοβούλιο στήριξε τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για περιορισμό των άμεσων ενισχύσεων προς οποιοδήποτε αγρόκτημα στις 300.000 ευρώ και για ουσιαστική μείωση των επιδοτήσεων σε όσους λαμβάνουν περισσότερα από 150.000 ευρώ. Ωστόσο αυτό δεν θα ισχύσει για τους συνεταιρισμούς που διανέμουν τις ενισχύσεις στα μέλη τους.
ΣΠ. ΔΑΝΕΛΛΗΣ
Τις τροπολογίες των ευρωβουλευτών, που βελτίωσαν για τη χώρα μας την πρώτη πολιτική συμφωνία του Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας για τη νέα ΚΑΠ παρουσίασε ο ευρωβουλευτής Σπύρος Δανέλλης.
Οι σημαντικότερες είναι οι εξής:
*Άμεσες ενισχύσεις
Οι ευρωβουλευτές ενέκριναν τις προτάσεις της Κομισιόν για ανώτατο όριο των άμεσων ενισχύσεων για κάθε αγρόκτημα στα 300.000 ευρώ, και μείωση της τάξης του 70% των πληρωμών προς εκείνους που λαμβάνουν μεταξύ 250.000 - 300.000 ευρώ, και μείωση 40% των πληρωμών σε εκείνους που λαμβάνουν μεταξύ 200.000 - 250.000 ευρώ. Οι πληρωμές για αγροτικές εκμεταλλεύσεις μεταξύ 150.000 και 200.000 ευρώ θα μειωθούν κατά 20%. Κομισιόν και ΕΚ συμφωνούν ότι οι προϋποθέσεις για τις άμεσες ενισχύσεις δεν θα αφορούν αγρότες που εισέπραξαν λιγότερα από 5.000 ευρώ ως άμεσες ενισχύσεις για το προηγούμενο έτος.
«Στόχος είναι οι επιδοτήσεις να πάνε σε αυτούς που παράγουν και όχι στους αγρότες του καναπέ» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Κρητικός ευρωβουλευτής.
*Ευελιξία μεταξύ των πυλώνων
Η Επιτροπή προτείνει ότι «πριν την 1η Αυγούστου 2013, τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν να διαθέσουν ως πρόσθετη στήριξη για μέτρα στο πλαίσιο της αγροτικής ανάπτυξης που χρηματοδοτείται στο πλαίσιο του ΕΓΤΑΑ έως το 10% των ετήσιων εθνικών ανώτατων ορίων για τα ημερολογιακά έτη 2014 έως 2019». Με τη σειρά του το Ευρωκοινοβούλιο μιλά για «ποσοστό ευελιξίας μεταξύ των πυλώνων έως και 15% των ετήσιων εθνικών ανώτατων ορίων».
*Δικαιώματα ενίσχυσης
Η Κομισιόν προτείνει τα ισχύοντα δικαιώματα να λήξουν στις 31 Δεκεμβρίου 2013». Το ΕΚ αντιπροτείνει να διατηρηθεί ως την 31η Δεκεμβρίου 2020 το υφιστάμενο καθεστώς, ως μεταβατικό σύστημα.
*Διαφοροποίηση καλλιεργειών
Η αρχική πρόταση της Επιτροπής αναφέρει ότι «όταν η αρόσιμη γη του γεωργού καλύπτει περισσότερα από 3 εκτάρια και δεν χρησιμοποιείται εξ ολοκλήρου για παραγωγή χορτονομών (σπαρμένων ή αυτοφυών), δεν είναι εξ ολοκλήρου ακαλλιέργητη ή δεν έχει καλλιεργηθεί εξ ολοκλήρου με καλλιέργειες κάτω από το νερό για σημαντικό τμήμα του έτους, η καλλιέργεια σε αρόσιμη γη θα αποτελείται από τουλάχιστον 3 διαφορετικές καλλιέργειες. Καμία από τις τρεις αυτές καλλιέργειες δεν θα καλύπτει λιγότερο από το 5% της αρόσιμης γης και η κύρια καλλιέργεια δεν θα υπερβαίνει το 70% της αρόσιμης γης».
*ΠΡΑΣΙΝΙΣΜΑ
Η νέα κοινή αγροτική πολιτική της ΕΕ πρέπει να καταστήσει υποχρεωτικά αλλά και ευέλικτα τα μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος και να βοηθήσει τους αγρότες να ανταποκριθούν στις προκλήσεις της αγοράς προκειμένου να διασφαλισθεί η παροχή τροφίμων υψηλής ποιότητας, αλλά και η καλύτερη προστασία του περιβάλλοντος. Αυτή είναι η θέση του ΕΚ, όπως προέκυψε από την ψηφοφορία της 13ης Μαρτίου, ενόψει των διαπραγματεύσεων με το Συμβούλιο.
Το νέο σχέδιο αγροτικής πολιτικής της ΕΕ προβλέπει τη χρηματοδότηση των Ευρωπαίων αγροτών με 60 δισεκατομμύρια ετησίως. Στην παρούσα φάση, οι αγρότες λαμβάνουν χρηματοδότηση με βάση την έκταση της γης που καλλιεργούν, ανεξαρτήτως των προϊόντων που καλλιεργούν. Το σύστημα αναμένεται να αλλάξει. Σύμφωνα με πρόσφατη πρόταση της ΕΕ, τουλάχιστον το 30% της χρηματοδότησης θα πρέπει να αξιοποιείται από τους αγρότες σε καλλιέργειες φιλικές προς το περιβάλλον. Με το μέτρο αυτό, θα καταπολεμηθεί η πρακτική των μονοκαλλιεργειών, που κρίνεται ότι έχει αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Προκειμένου να συνεχίσουν να λαμβάνουν χρηματοδοτήσεις, οι αγρότες θα πρέπει να φυτεύουν σπόρους για την καλλιέργεια δύο ή ακόμα και τριών διαφορετικών προϊόντων και να χρησιμοποιήσουν το 5% της γης τους για οικολογικούς σκοπούς.
*Γάλα, ζάχαρη και κρασί
Προκειμένου να διασφαλιστεί πως η λήξη των ποσοστώσεων στο γάλα δεν θα οδηγήσει σε μία σοβαρή κρίση στον τομέα του γάλακτος, οι ευρωβουλευτές προτείνουν να δοθεί βοήθεια για τουλάχιστον τρεις μήνες σε γαλακτοπαραγωγούς που εθελοντικά περιορίζουν την παραγωγή τους κατά 5%. Οι τροπολογίες που ζητούσαν την επέκταση των ποσοστώσεων του γάλακτος, οι οποίες πρόκειται να λήξουν το 2015, απορρίφθηκαν από την ολομέλεια του ΕΚ. Αντίθετα, το Κοινοβούλιο έθεσε βέτο στα σχέδια να επιτραπεί η λήξη των ποσοστώσεων της ζάχαρης το 2015, ούτως ώστε να επιτραπεί στους παραγωγούς τεύτλων να προετοιμαστούν για την απελευθέρωση του κλάδου το 2020. Τα δικαιώματα αμπελοκαλλιέργειας θα πρέπει επίσης να επεκταθούν μέχρι τουλάχιστον το 2030.
ΔΗΜ. ΣΟΦΟΛΟΓΗΣ
«Το νέο περιφερειακό μοντέλο θα πρέπει να στηρίζει την παραγωγική διαδικασία και τους πραγματικούς παραγωγούς, να διατηρεί θέσεις εργασίας στη γεωργία, να δίνει ίσες ευκαιρίες στους νεοεισερχόμενους αγρότες, να προωθεί τη βιωσιμότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και να είναι δικαιότερο και απλό για τις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις».
Αυτή είναι η θέση του Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας, όπως εκφράστηκε από τον πρόεδρο του συλλόγου και της ΠΟΣΓ Δημήτρη Σοφολόγη, ο οποίος στην ομιλία του χαιρέτισε «τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΚ) στο πρόσφατο ψήφισμα του, για ένα λιγότερο μίζερο προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για ένα επαρκές και ρεαλιστικό επίπεδο πληρωμών και την εκτίμηση ότι προτεραιότητα του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού το 2014 θα πρέπει να αποτελεί η υποστήριξη της οικονομικής ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας».
Ακόμη ο κ. Σοφολόγης αναφέρθηκε και στα μεγάλα προβλήματα που δημιουργεί η αποστελέχωση των δημόσιων υπηρεσιών και της έρευνας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και κατήγγειλε την έλλειψη συνεργασίας και συντονισμού μεταξύ των εμπλεκόμενων υπηρεσιών- διευθύνσεων στον προγραμματισμό και εφαρμογή των διάφορων μέτρων, καθώς και συνεργασίας κέντρου και περιφέρειας. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι να προκύπτουν εφαρμοστικές αποφάσεις και εγκύκλιοι, ξένες με την πράξη να χρειάζονται τροποποιήσεις επί των τροποποιήσεων με πολύ μεγάλες καθυστερήσεις.
