Διακοπές των συνεδριάσεων των δικαστηρίων όλης τη χώρας σημειώθηκαν σήμερα, με δικαστικές συγκεντρώσεις, κατά τόπους και στη Λάρισα. Οι κινητοποιήσεις έγιναν σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τα «χρόνια σοβαρά προβλήματα της Ελληνικής Δικαιοσύνης».
Στη Λάρισα, έγινε συγκέντρωση δικαστών και εισαγγελέων όλων των βαθμίδων, στην αίθουσα του Πρωτοδικείου, όπου η ταμίας του ΔΣ της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων κ. Σταματία Γκαρά, εκφώνησε την ομιλία της πρόεδρου της ένωσης κ. Βασιλικής Θάνου - Χριστοφίλου, Αρεοπαγίτη. Επίσης, μίλησε και το μέλος του ΔΣ της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων εφέτης κ. Βαρβάρα Πάπαρη.
Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΕΔΕ
«Η σημερινή Πανδικαστική Συγκέντρωση αποφασίσθηκε από τα Διοικητικά Συμβούλια όλων των Δικαστικών Ενώσεων, διότι εμείς οι Δικαστές και Εισαγγελείς διαπιστώνουμε καθημερινά ότι τα προβλήματα της Δικαιοσύνης, εξ αιτίας των σοβαρών ελλείψεων σε υποδομές και οργάνωση, εξ αιτίας των κενών στις οργανικές θέσεις Δικαστικών Λειτουργών και Δικαστικών Υπαλλήλων, καθώς και εξ αιτίας της συνεχώς αυξανόμενης δικαστηριακής ύλης έχουν τόσο πολύ διογκωθεί, ώστε εάν συνεχισθούν επιδεινούμενα, η κατάσταση σύντομα θα καταστεί ιδιαίτερα ανησυχητική.
Η σημερινή συγκέντρωση, λοιπόν έχει τρεις στόχους: α) να αναδείξουμε τα προβλήματα αυτά, β) να καταστήσουμε γνωστό στους πολίτες κάτω από ποιες αναχρονιστικές συνθήκες εργασίας & κάτω από πόσο βαρύ φόρτο εργασίας ασκούν τα καθήκοντα τους οι Έλληνες Δικαστές και Εισαγγελείς και γ) να θέσουμε την Κυβέρνηση προ των ευθυνών της και να της κρούσουμε έντονα την καμπάνα, επισημαίνοντάς της ότι εάν συνεχίσει να αδιαφορεί για όλα αυτά τα σοβαρότατα προβλήματα, πολύ σύντομα η κατάσταση στη λειτουργία της Δικαιοσύνης θα είναι μη αναστρέψιμη.
Τα προβλήματα και οι ελλείψεις είναι τόσα πολλά & τόσο έντονα, ώστε απαιτούνται πολλές ώρες ομιλίας, για να αναδειχθούν επαρκώς. Περιορίζομαι, λοιπόν, κατά τρόπο συνοπτικό σε κάθε ένα επιμέρους ζήτημα και με ορισμένα επί μέρους χαρακτηριστικά παραδείγματα.
1) Εξοντωτικός φόρτος εργασίας. Η συνεχώς αυξανόμενη εγκληματικότητα, απότοκος και της βαθειάς οικονομικής κρίσης, έχει επιφέρει ασφυκτική αύξηση, κυρίως στον αριθμό των ποινικών υποθέσεων. Ταυτόχρονα, όμως, τα κενά, σε οργανικές θέσεις Δικαστικών Λειτουργών και Δικαστικών Υπαλλήλων παραμένουν, με αποτέλεσμα οι
Δικαστές να είναι υποχρεωμένοι να ευρίσκονται καθημερινά στην έδρα, για την εκδίκαση των ποινικών υποθέσεων και στη συνέχεια, τις νυκτερινές ώρες, καθώς και τις εορτές και αργίες, να εργάζονται στην κατοικία τους, προς επεξεργασία και σύνταξη των αποφάσεων επί των αστικών υποθέσεων, στερούμενοι παντελώς προσωπικής και οικογενειακής ζωής. Στο Πρωτοδικείο Αθηνών, το έτος 2008 οι υποθέσεις στην ανάκριση ανέρχονταν σε 4.500, ενώ το 2012 αυξήθηκαν σε 8.500 (δηλαδή αύξηση κατά 100%), ενώ ταυτόχρονα οι κενές οργανικές θέσεις των Δικαστικών Λειτουργών του πρώτου βαθμού είναι στο Πρωτοδικείο Αθηνών τριάντα ένα (31), στο Πρωτοδικείο Πειραιά δέκα τρία (13) και στο Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης δέκα τρία (13).
Στο Εφετείο Αθηνών 10 Εφέτες απασχολούνται αποκλειστικά ως ειδικοί ανακριτές, σε σοβαρές υποθέσεις τρομοκρατίας, οικονομικού εγκλήματος, Χρυσή Αυγή κλπ., με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται ακόμη περισσότερο οι υπόλοιποι Εφέτες. Αποτελεί μοναδικό φαινόμενο, σε σχέση με όλα τα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια, οι Δικαστές & Εισαγγελείς να ανεβαίνουν στις έδρες των ποινικών ακροατηρίων, σε όλα τα μεγάλα Εφετεία, με χρέωση άνω των 40 υποθέσεων στο Τριμελές Κακουργημάτων & άνω των 25 υποθέσεων στο Πενταμελές Κακουργημάτων, όταν σε οποιοδήποτε δικαστήριο, οποιασδήποτε άλλης Ευρωπαϊκής Χώρας, θεωρείται αδιανόητο να χρεώνεται ο δικαστής περισσότερες από 6 έως 8 υποθέσεις προς εκδίκαση. Αποτέλεσμα της μεγάλης αυτής επιβάρυνσης είναι η αναβολή, σε κάθε δικάσιμο, αρκετού αριθμού υποθέσεων, με περαιτέρω συνέπεια την αγανάκτηση των πολιτών, για την απώλεια του πολύτιμου ημερομισθίου τους και την καθυστέρηση στην εκδίκαση των υποθέσεων, η οποία (καθυστέρηση), με μεγάλη ευκολία χρεώνεται στους Δικαστές. Στο σημείο αυτό, εκφράζουμε την ικανοποίησή μας, διότι ο Υπουργός Δικαιοσύνης, ανταποκρινόμενος άμεσα στο αίτημά μας, το οποίο ήταν και αίτημα του Προέδρου και της Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου, αύξησε τις θέσεις των Δικαστών & Εισαγγελέων του β' βαθμού. Ελπίζουμε ότι έτσι , αμέσως μετά την υλοποίηση της αύξησης αυτής, θα καταστεί δυνατή η δημιουργία ειδικού ποινικού τμήματος, στα τρία μεγαλύτερα Εφετεία, ώστε να επέλθει αποσυμφόρηση στην απονομή της ποινικής Δικαιοσύνης. Είναι, όμως, απολύτως αναγκαίο να γίνει αύξηση και των θέσεων του α' βαθμού (Δικαστών & Εισαγγελέων), ώστε να καλυφθούν τα υπάρχοντα κενά, τα οποία στην πραγματικότητα είναι πολύ περισσότερα, λόγω των γονικών αδειών και έτσι να υπάρξει μια σχετική ελάφρυνση στους, επίσης, πολύ επιβαρυμένους Δικαστές του πρώτου βαθμού.
Στα Ειρηνοδικεία, ο αριθμός των αιτήσεων για τη ρύθμιση των χρεών των υπερχρεωμένων οφειλετών προς τις Τράπεζες είναι τόσο μεγάλος, ώστε οι δικάσιμοι να προσδιορίζονται μετά από 6 ή 7 χρόνια , επίσης μοναδικό φαινόμενο. Ο μεγάλος αυτός αριθμός, καθώς και η δυσχέρεια των θεμάτων που εμφανίζουν οι υποθέσεις^αυτές^σε συνάρτηση με την μετακυληθείσα πρόσφατα από τα Πρωτοδικεία στα Ειρηνοδικεία ύλη, έχει επιφέρει ιδιαίτερη επιβάρυνση στους Ειρηνοδίκες. Εκφράζουμε την ικανοποίησή μας, για την άμεση προώθηση από τον Υπουργό Δικαιοσύνης, του αιτήματος μας για το διορισμό 68 νέων Ειρηνοδικών (διορίσθηκαν σήμερα με απόφαση του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου) και έτσι καλύπτονται τα κενά και επίσης, για την άμεση προώθηση του αιτήματος για παράταση, μέχρι τον Δεκέμβριο του 2014, της ισχύος του πίνακα επιτυχόντων των Ειρηνοδικών του διαγωνισμού του 2011 και για την πρόσληψη εντός του 2014 και των υπόλοιπων του πίνακα αυτού.
2) Συνθήκες εργασίας: Μοναδικό φαινόμενο επίσης, σε σχέση με τις λοιπές Ευρωπαϊκές Χώρες αποτελούν οι επικρατούσες στα Ελληνικά Δικαστήρια αναχρονιστικές συνθήκες εργασίας. Στο Πρωτοδικείο Αθηνών, το μεγαλύτερο Δικαστήριο της Χώρας, όπου υπηρετούν περίπου 400 Δικαστές & 129 Εισαγγελείς, υποτυπωδώς λειτουργεί σύστημα θέρμανσης - ψύξης, με αποτέλεσμα, οι συνθέσεις τον μεν χειμώνα να δικάζουν φορώντας τα παλτό τους, το δε καλοκαίρι να αισθάνονται δυσφορία από την υψηλή θερμοκρασία. Το Δικαστικό Μέγαρο του Πειραιά, του μεγαλύτερου λιμανιού & της δεύτερης σε πληθυσμό πόλης της Χώρας, όπου εδρεύουν όλα τα μεγάλα ναυτιλιακά γραφεία, καθώς και πολλές άλλες μεγάλες επιχειρήσεις , μόνον κατ' ευφημισμό μπορεί να χαρακτηρίζεται ως δικαστικό μέγαρο, αφού πρόκειται για μια παλαιά πολυκατοικία, με μεγάλη στενότητα χώρου, χωρίς παρκινγκ, και χωρίς εξόδους κινδύνου. Η Κυβέρνηση προωθεί τη μεταστέγαση των Δικαστηρίων του Πειραιά σε νέο καινούργιο κτιριακό συγκρότημα, ευχόμαστε να διευθετηθούν σύντομα οι αναφανείσες διαφωνίες, μεταξύ των επί μέρους φορέων και να ευρεθεί άμεσα λύση, ως προς το ζήτημα αυτό.
Τα περισσότερα από τα Δικαστήρια της περιφέρειας στερούνται συστήματος μηχανοργάνωσης, φαινόμενο επίσης μοναδικό, σε ολόκληρο τον Ευρωπαϊκό χώρο, όπως επίσης, μοναδικό ευρωπαϊκά φαινόμενο είναι ότι οι Δικαστές σε Αθήνα και Πειραιά, αλλά και σε άλλες πόλεις στερούνται ατομικών γραφείων, καθώς και ατομικών ηλεκτρονικών υπολογιστών, στα Δικαστικά Καταστήματα, ώστε να είναι αδύνατον να εργασθούν εκεί, για την έκδοση των αποφάσεων και έτσι να είναι υποχρεωμένοι να εργάζονται στην κατοικία τους, καλύπτοντας με δικά τους έξοδα τη δαπάνη για διατήρηση χώρου γραφείου, για αγορά & συντήρηση κομπιούτερ, βιβλίων κλπ (Στην Πορτογαλία, η οποία είναι χώρα που, επίσης, τελεί υπό οικονομική επιτήρηση, χορηγούνται σε όλους τους Δικαστικούς Λειτουργούς ατομικοί ηλεκτρονικοί υπολογιστές, οι οποίοι ανανεώνονται κάθε 4 χρόνια).
3) Έλλειψη μέτρων ασφαλείας: Αποτελεί επίσης μοναδικό φαινόμενο ότι το Εφετείο της Πρωτεύουσας, όπου Δικαστές και Εισαγγελείς χειρίζονται & δικάζουν τις σοβαρότερες υποθέσεις (τρομοκρατίας, οργανωμένου εγκλήματος, οικονομικού εγκλήματος κλπ) στερείται παντελώς μέτρων ασφαλείας. Με αποτέλεσμα να έχουμε καταλήξει στο θλιβερό φαινόμενο τέτοιας υποβάθμισης ώστε, σχεδόν καθημερινά, όποιος πονηρός διάδικος επιθυμεί αναβολή της υπόθεσής του ή όποιος επιθυμεί (ακόμη & προς διασκέδασή του) να δημιουργήσει αναστάτωση, να αρκείται σε ένα απλό τηλεφώνημα για δήθεν τοποθέτηση εκρηκτικού μηχανισμού, για να επιτύχει εκκένωση, προς έλεγχο όλου του κτιριακού συγκροτήματος & διακοπή όλων των εργασιών, επί πολλές ώρες. Αναπόφευκτο αποτέλεσμα της κατάστασης αυτής είναι η αναβολή των εκδικαζομένων υποθέσεων και περαιτέρω αποτέλεσμα η καθυστέρηση στην απονομή της Δικαιοσύνης, η οποία (καθυστέρηση) με μεγάλη ευκολία όπως προανέφερα, χρεώνεται στους Δικαστικούς Λειτουργούς, παρότι είναι προφανές ότι ουδεμία ευθύνη τους βαρύνει.
Κυρίες και Κύριοι
Ακόμα και στις λίγες χώρες, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου οι Δικαστικοί Λειτουργοί έχουν αποδοχές κατώτερες των Ελλήνων Δικαστών (Βουλγαρία, Ρουμανία, όπου, όμως εκεί και το κόστος ζωής είναι πολύ κατώτερο), ενώ στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες οι μισθοί των Δικαστών είναι δύο έως τρεις φορές υψηλότεροι από εκείνους της Ελλάδας, ακόμη, λοιπόν και σε εκείνες τις φτωχές χώρες, οι συνθήκες εργασίας των Δικαστών είναι υψηλού επιπέδου ( Εντυπωσιακά και καλοδιατηρημένα Δικαστικά Μέγαρα, αυστηρά μέτρα ασφαλείας, ατομικά γραφεία, με αξιοπρεπή επίπλωση, πλήρης μηχανοργάνωση, πλήρης γραμματειακή υποστήριξη). Δεν είναι λοιπόν καθόλου υπερβολή αυτό που επισημαίνω ότι δηλαδή αποτελεί μοναδικό φαινόμενο η επί χρόνια τώρα συνεχιζόμενη από πλευράς Πολιτείας αδιαφορία και εγκατάλειψη, η οποία έφερε τέτοια υποβάθμιση της Δικαιοσύνης και τέτοια διόγκωση των προβλημάτων της λειτουργίας της.
Απευθυνόμενη, λοιπόν και προς την Εκτελεστική Εξουσία και προς τους Πολίτες, υποβάλλω το ερώτημα: Με τέτοιες αναχρονιστικές συνθήκες εργασίας, με τέτοιες αναχρονιστικές συνθήκες εργασίας, με τέτοιες ελλείψεις υποδομών, με τόσα κενά οργανικών θέσεων Δικαστικών Λειτουργών και δικαστικών υπαλλήλων και με τόσο φόρτο εργασίας, θα εξασφαλίσει η Κυβέρνηση στους πολίτες ταχεία απονομή Δικαιοσύνης;
Και προχωρώ περαιτέρω σε ένα άλλο πολύ σοβαρό ζήτημα. Η απονομή Δικαιοσύνης δεν αρκεί να είναι μόνον ταχεία. Επιβάλλεται να είναι πρωτίστως ποιοτική. Και κυριότερος παράγων για τη ποιοτική Δικαιοσύνη είναι η ανεξαρτησία των Δικαστών. Η ανεξαρτησία των Δικαστών είναι το θεμέλιο του Κράτους Δικαίου. Η ανεξαρτησία των Δικαστών είναι θεμελιώδης οργανωτική βάση του δημοκρατικού πολιτεύματος. Οι ανεξάρτητοι & αμερόληπτοι Δικαστές είναι το καταφύγιο του πολίτη. Προς δε διασφάλιση της ανεξαρτησίας των Δικαστών, το Σύνταγμα επιτάσσει, με ρητή διάταξη (αρθ. 88§2) ειδική μισθολογική μεταχείριση, ανάλογη με το Λειτούργημά τους, δηλαδή ανάλογη με τις ευθύνες, με τη δυσχέρεια και με τη σπουδαιότητα του έργου τους. Δικαιούμαστε, επομένως, εμείς οι Δικαστές & Εισαγγελείς να αξιώνουμε από την Πολιτεία να μας εξασφαλίζει αποδοχές, που να θωρακίζουν την ανεξαρτησία μας και να επιτρέπουν την αξιοπρεπή διαβίωσή μας. Και που να είναι ισοϋψείς με εκείνες των οργάνων των άλλων δύο, ισότιμων με εμάς Εξουσιών (Νομοθετικής και Εκτελεστικής). Πλην όμως, σε εφαρμογή των μνημονιακών μέτρων, κατά τα τρία τελευταία χρόνια, οι Δικαστικοί Λειτουργοί, κατά προφανή παραβίαση της ως άνω Συνταγματικής επιταγής, υπέστησαν τις μεγαλύτερες περικοπές, σε ολόκληρο τον Δημόσιο Τομέα, περικοπές του υπερβολικού ποσοστού 50-60%, με συνέπεια ο νεοδιοριζόμενος Δικαστής και Εισαγγελέας να έχει καθαρές μηνιαίες αποδοχές 1600€. Και επειδή πιθανόν ορισμένοι να κάνουν τη σκέψη ότι ο μισθός αυτός είναι ικανοποιητικός, μέσα σ' αυτήν τη βαθειά οικονομική κρίση της φτώχειας & της ανεργίας, επισημαίνω ότι το ποσό αυτό σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ανάλογο με το λειτούργημά του και δεν μπορεί να του εξασφαλίσει αξιοπρεπή διαβίωση, με δεδομένο μάλιστα ότι με το μισθό αυτό είναι υποχρεωμένος να μεταβεί προς άσκηση των καθηκόντων του, από τα Δικαστήρια της Βορείου Ελλάδος μέχρι της Κρήτης και από των νησιών του Αιγαίου μέχρι εκείνων του Ιονίου, καλύπτοντας ο ίδιος με δικά του έξοδα, όλες τις αναγκαίες δαπάνες για τις μετακινήσεις και για τη διαμονή του, διότι τα έξοδα αυτά δεν καλύπτονται από την υπηρεσία του, όπως άλλων Κρατικών Λειτουργών. (Λόγου χάριν των Βουλευτών, οι οποίοι επί πλέον της βουλευτικής τους αποζημίωσης, έχουν κάλυψη από τον προϋπολογισμό της Βουλής όλων των αντίστοιχων δαπανών, δηλαδή επίδομα εξόδων διαμονής, επίδομα εξόδων μετακίνησης, δικαίωμα μίσθωσης αυτοκινήτου, συγκοινωνιακές ατέλειες σε όλα τα μέσα μεταφοράς κλπ). Αντίθετα, οι Δικαστές, όπως προανέφερα, όλες αυτές τις δαπάνες τις καλύπτουν με δικά τους έξοδα. Είναι, όμως, προφανές ότι με τόσο χαμηλούς μισθούς είναι αντικειμενικά αδύνατον να εξακολουθούν να τις καλύπτουν και κατά συνέπεια είναι προφανές ότι δημιουργείται αντικειμενικό πρόβλημα, ως προς την άσκηση των καθηκόντων του και κατά περαιτέρω συνέπεια δημιουργείται σοβαρό πρόβλημα στην ομαλή λειτουργία της Δικαιοσύνης.
Διευκρινίζω ότι ασφαλώς δεν έχουμε καμία αντιπαλότητα με τους Βουλευτές, οι οποίοι είναι οι Λειτουργοί της Νομοθετικής Λειτουργίας. Αξιώνουμε όμως από εκείνους, όπως και από τους Λειτουργούς της Εκτελεστικής Εξουσίας να σέβονται την ισοτιμία των τριών Εξουσιών. Χθες το απόγευμα, επικοινώνησε τηλεφωνικά μαζί μου ο Πρόεδρος της Βουλής κ. Μεϊμαράκης και μου ζήτησε να μεταφέρω στη συγκέντρωση μας ότι αναγνωρίζει και σέβεται το θεσμικό ρόλο των Δικαστών και ότι οι πρόσφατες δηλώσεις του σε δημοσιογράφους, περί αντιστοιχίας της βουλευτικής αποζημίωσης και των αποδοχών του Προέδρου του Αρείου Πάγου, ασφαλώς δεν ελέχθησαν με διάθεση αντιπαράθεσης προς τους Δικαστές, των οποίων τις θέσεις στήριξε και στηρίζει.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι
Κυρίες και κύριοι
Η Δικαιοσύνη είναι θεσμός συνταγματικά αναγνωριζόμενος και κατοχυρούμενος. Είναι η μία εκ των τριών εξουσιών ( Νομοθετική - Εκτελεστική - Δικαστική) και είναι ισότιμη με τις άλλες δύο Εξουσίες. Και οι Λειτουργοί της, οι Δικαστικοί Λειτουργοί, με την άσκηση των καθηκόντων τους εξασφαλίζουν την κοινωνική ειρήνη, προστατεύουν τα ατομικά δικαιώματα, διασφαλίζουν την ομαλή λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος και επίσης συνεισφέρουν στην οικονομική ανάπτυξη, αφού τα καλά οργανωμένα και λειτουργούντα Δικαστήρια, τα συγκροτούμενα από ανεξάρτητους & αμερόληπτους Δικαστές ενισχύουν την ασφάλεια των συναλλαγών και αυξάνουν τις επενδύσεις.
Σήμερα, λοιπόν, με τη μεγάλη αυτή Πανδικαστική συγκέντρωση ενώνουμε τις φωνές μας όλοι εμείς οι Δικαστικοί Λειτουργοί όλων των Δικαστικών Ενώσεων, καλούμε την Κυβέρνηση & αξιώνουμε να επιδείξει, επιτέλους, το ενδιαφέρον που αρμόζει στη Δικαιοσύνη, ως Συνταγματικό θεσμό και να εξασφαλίσει, επιτέλους, στους Λειτουργούς της τις προϋποθέσεις & τα εχέγγυα που δικαιούνται και που απαιτούνται για την ποιοτική & ταχεία απονομή της Δικαιοσύνης και για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας των Δικαστικών Λειτουργών.»
Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΜΕΛΟΥΣ ΤΟΥ ΔΣ
«Η δημοσιονομική και πολιτική κρίση δοκιμάζει τις αντοχές της ελληνικής κοινωνίας,η οποία προσμένει πολλά από την δικαιοσύνη.Ο πολίτης πιστεύει ότι η δικαιοσύνη είτε στην κρίση είτε στην ευημερία, πρέπει να εφαρμόζει το νόμο. Μπορεί,όμως,η δικαιοσύνη να ανταποκριθεί στο δύσκολο καθήκον της δικαιοδοτικής λειτουργίας,όταν λόγω της κρίσης έχουν αυξηθεί τα προβλήματα της υλικοτεχνικής υποδομής, έχουν μειωθεί οι μισθοί και οι οργανικές θέσεις?Είναι ένα ερώτημα που είναι υπό συζήτηση και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν αντιληφθήκαμε έγκαιρα το μέγεθος της επερχόμενης κρίσης,ώστε να είμαστε κατάλληλα προετοιμασμένοι για να δώσουμε την απάντηση.Σύμφωνα με ορισμένους «υπηρεσιακούς» παράγοντες, ευθύνη για την κατάσταση στο χώρο της δικαιοσύνης φέρουν και οι συνδικαλιστές, που το μόνο που ξέρουν είναι να διαμαρτύρονται για τους μισθούς, το φόρτο εργασίας κλπ. και να απεργούν. Αλλά, αν πορευτούμε χωρίς συνδικαλισμό θα γίνει η δικαιοσύνη ξαφνικά καλύτερη? Μάλλον όχι. Προσωπικά, πιστεύω στην ιστορική συνέχεια του συνδικαλισμού, γενικά, ο οποίος αποτελεί ένα στοιχείο πολύπλευρης ανάπτυξης της ζωής των εργαζομένων(ας μη ξεχνάμε ότι ο δικαστής εκτός από λειτουργός είναι και εργαζόμενος), εξάλλου, η μεμονωμένη δράση και ο ατομικισμός, οδηγούν σε παθητικότητα.(Καλό θα ήταν, πάντως, να προσπαθήσουμε όλοι να αναγεννήσουμε τον κουρασμένο και χωρίς έμπνευση συνδικαλιστικό μας χώρο, συμμετέχοντας και όχι απέχοντας).Οι υπάρχουσες συνθήκες ναι μεν επιβάλλουν πειστικές προτάσεις που να εξασφαλίζουν ταχύτητα και ποιότητα της δικαιοδοτικής κρίσης, αλλά παράλληλα θα πρέπει να εξασφαλισθούν από την πολιτεία ανθρώπινες συνθήκες εργασίας. Δεν υπάρχει σε καμιά προηγμένη χώρα της Δύσης δικαστικό κατάστημα που να στάζει η οροφή του όταν βρέχει ή να μην έχει θέρμανση κλπ. ή να έχουν σημειωθεί τόσα κρούσματα βίας λόγω έλλειψης μέτρων ασφαλείας και φύλαξης. Ούτε είναι δυνατόν να απαιτούμε από τους δικαστές να μεταβαίνουν σε ακριτικά νησιά για μεταβατικές έδρες, που απαιτούν δαπάνη που αντιστοιχεί στο 1/3 του μισθού του, και να τους αποζημιώνουμε μετά από τρία χρόνια. Η μνημονιακή νομοθεσία, επειδή είναι πρόχειρη, στερούμενη δογματικής συνέπειας, καθόσον εξυπηρετεί, κυρίως, εισπρακτικούς σκοπούς, επιτείνει αντί να λύνει προβλήματα, τα παραδείγματα πολλά(πχ μεταφορά αρμοδιοτήτων από το ένα δικαστήριο στο άλλο).Γι΄ αυτό είναι αναγκαίες βαθιές οργανωτικές αλλαγές που θα αξιοποιούν πλήρως το ανθρώπινο δυναμικό (πχ ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας με συγχώνευση σε μια βαθμίδα του ειρηνοδικείου και του πρωτοδικείου, επαναχάραξη του δικαστικού χάρτη της χώρας με κατάργηση δικαστικών σχηματισμών -υπάρχουν νομοί με τρία πρωτοδικεία-). Στις οργανωτικές αλλαγές πρέπει να εντάξουμε την ολοκλήρωση της ψηφιακής δίκης και την καθιέρωση δυνατότητας διεξαγωγής «τηλεδίκης».Επίσης,απαιτούνται βαθιές τομές στο ουσιαστικό δίκαιο που θα απαλλάσσουν τον πολίτη από περιττή προσφυγή στο δικαιοδοτικό μηχανισμό.»
