Του Αποστόλη Ζώη
Στήριξη και βοήθεια στους φοιτητές με αναπηρία και/ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες προσφέρει η υπηρεσία «ΠΡΟΣΒΑΣΗ» που λειτουργεί στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Η συγκεκριμένη υπηρεσία ξεκίνησε να λειτουργεί το 2010 ως ένα έργο που χρηματοδοτήθηκε από την Επιτροπή Ερευνών του Πανεπιστημίου, στο πλαίσιο στοχευμένων δράσεων. Ύστερα από δύο χρόνια πετυχημένης λειτουργίας, το 2012, δημιουργήθηκε σε συνεργασία με τις πρυτανικές αρχές μία μόνιμη υπηρεσία στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας για την υποστήριξη αυτών των φοιτητών.
Τα παραπάνω αναφέρει στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων η Μάγδα Νικολαραΐζη, επίκουρη καθηγήτρια ειδικής αγωγής-αγωγής κωφών στο Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, στο οποίο υπηρετεί από τον Σεπτέμβριο του 2002. Επίσης, από το 2012, η κ. Νικολαραΐζη είναι επιστημονική υπεύθυνη της συγκεκριμένης υπηρεσίας.
Αναφερόμενη στο έργο της «ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ», τονίζει ότι μέσα από συγκεκριμένες δράσεις γίνεται προσπάθεια υλοποίησης τριών κυρίως στόχων: α) καταγραφή των αναγκών των φοιτητών/τριών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή/και αναπηρίες (ΦμΕΑ) και των διδασκόντων τους, β) ενημέρωση, και γ) η υποστήριξή τους.
Μιλώντας στη συνέχεια για τις κτιριακές υποδομές όσον αφορά την πρόσβαση σε αυτές των Ατόμων Με Αναπηρία, τονίζει ότι στη χώρα μας γενικά δεν εξασφαλίζεται η προσβασιμότητα στα άτομα με αναπηρία, τόσο σε εσωτερικούς όσο και σε εξωτερικούς χώρους. Φυσικά, υπάρχουν εξαιρέσεις, αλλά ως γνωστόν αυτές υπάρχουν για να επιβεβαιώνουν τον κανόνα και δυστυχώς ο κανόνας είναι «το μη προσβάσιμον»
Τόσο οι εσωτερικοί όσο και οι εξωτερικοί χώροι, εξηγεί, είναι γεμάτοι από εμπόδια. Ενδεικτικά, τα πεζοδρόμια δεν έχουν συχνά ράμπες, οδηγούς όδευσης για άτομα με αναπηρία όρασης, ηχητικές σημάνσεις, ενώ υπάρχουν σπασμένα πλακάκια, μοτοσυκλέτες ή/και αυτοκίνητα και τραπεζοκαθίσματα σε σημεία που θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά από πεζούς. Σχετικά με τα κτίρια, οι πόρτες μπορεί να είναι στενές, δεν υπάρχουν πάντα τουαλέτες για άτομα με κινητικές αναπηρίες ή ασανσέρ ούτε ενδείξεις σε braille.
Ειδική αναφορά, ωστόσο, η ίδια κάνει και στην εκπαίδευση. «Οι μαθητές», επισημαίνει, «αντιμετωπίζουν πλήθος εμποδίων στην κτιριακή, μαθησιακή και κοινωνική τους πρόσβαση κατά τη φοίτησή τους στην πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση».
Στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, διευκρινίζει η κ. Νικολαραΐζη, η κατάσταση είναι χειρότερη γιατί ελάχιστα ιδρύματα παρέχουν υπηρεσίες υποστήριξης των φοιτητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Δεν υπάρχει ένα σαφές νομοθετικό πλαίσιο σχετικά με το περιεχόμενο και τη μορφή των υπηρεσιών, ούτε προβλέπεται η χρηματοδότηση τέτοιων υπηρεσιών.
Στο ερώτημα αν οι Έλληνες πολίτες είναι ευαισθητοποιημένοι, απαντά: «εάν ο Έλληνας πολίτης ήταν ευαισθητοποιημένος δεν θα πάρκαρε μπροστά σε ράμπες, πάνω στα πεζοδρόμια και δεν θα έκλεινε τις θέσεις πάρκινγκ για άτομα με αναπηρία, ούτε θα κάλυπτε με τραπεζοκαθίσματα το μεγαλύτερο μέρος του πεζοδρομίου».
Παρ' όλο που πολλά άτομα έχουν περισσότερες γνώσεις σχετικά με την αναπηρία, στην καθημερινότητα τα άτομα με αναπηρία αντιμετωπίζουν την άγνοια και την έλλειψη της ευαισθητοποίησης από πολλά άτομα, προσθέτει η επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Σε ό,τι αφορά δε, τη σαφώς καλύτερη εικόνα που παρουσιάζουν ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης που έχουν εφαρμόσει ειδικές πολιτικές και έχουν πάρει ειδικά μέτρα για τα Άτομα με Αναπηρία, καταρχήν, διευκρινίζει, «οφείλεται στο γεγονός ότι υπάρχουν σαφείς νόμοι που εφαρμόζονται και σέβονται το άτομα με αναπηρία και όταν τυχόν δεν τηρούνται, τότε επιβάλλονται σοβαρά πρόστιμα».
Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, δεν υπάρχει κάποιο πρόστιμο για τα μηχανάκια που κλείνουν τα πεζοδρόμια. Επίσης, συχνά τα τραπεζοκαθίσματα καλύπτουν ένα τόσο μεγάλο κομμάτι του πεζοδρομίου και δεν μένει ελεύθερος χώρος για κανέναν πεζό με ή χωρίς αναπηρία, προσθέτει η κ. Νικολαραΐζη.
Μεταξύ άλλων, η κ. Νικολαραΐζη ήταν επιστημονικά υπεύθυνη και έχει συμμετάσχει ως μέλος ομάδας σε μια σειρά από εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα στον τομέα της ειδικής αγωγής, της εκπαίδευσης των κωφών και βαρήκοων ατόμων και της προσβασιμότητας. Τα κύρια ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζουν στην πρόσβαση των ατόμων με αναπηρίες, στην εκπαίδευση των κωφών και βαρήκοων μαθητών, στη διαφοροποιημένη διδασκαλία για άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, σε ζητήματα καθολικού σχεδιασμού καθώς και προσβασιμότητας.
