Του Γιώργου Ρούστα
Όλα είναι έτοιμα για τη διήμερη πανδημοτική Γιορτή Ελιάς, που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 9 και την Κυριακή 10 Νοεμβρίου στην κεντρική πλατεία της δημοτικής ενότητας Γόννων από τον Δήμο Τεμπών σε συνεργασία με τη ΔΟΠΑΠΕΠΤ και την Περιφέρεια Θεσσαλίας-Π. Ε. Λάρισας.
Με πρωτοβουλία της δημοτικής αρχής και του δημάρχου, Κώστα Κολλάτου, μια ακόμη τοπική γιορτή οργανώνεται για την ανάδειξη και προβολή τόσο της περιοχής, όσο και των προϊόντων της ελιάς και του λαδιού, με σκοπό να ωφελήσει την οικονομία της περιοχής και να αποτελέσει κοινό τόπο συνάντησης αγροτών, εμπόρων, ελαιοπαραγωγών, τυποποιητών και επιστημόνων από την ευρύτερη περιοχή του νομού, με στόχο και αυτή η γιορτή να γίνει θεσμός.
Η διήμερη γιορτή θα περιλαμβάνει επιμορφωτική ημερίδα για τους αγρότες-ελαιοπαραγωγούς, περίπτερα έκθεσης αγροτικών προϊόντων της περιοχής καθώς και τοπικών φορέων, πολιτιστικές εκδηλώσεις και έκθεση φωτογραφίας για την ελιά, ενώ στους επισκέπτες θα προσφερθεί συμβολικά ένα μπουκαλάκι λάδι και ένα μικρό βάζο με ελιές, προσφορά ντόπιων παραγωγών και συνεταιρισμών. Σημειώνεται ότι η 10 Νοεμβρίου, δεύτερη ημέρα των πολιτιστικών εκδηλώσεων, είναι η παγκόσμια ημέρα επιστήμης για την ειρήνη και την ανάπτυξη και η ελιά δένδρο αιωνόβιο όπως η ιστορία μας, σεμνό και αυθεντικό όπως ο πολιτισμός μας, αποτελεί το σύμβολο ειρήνης και νίκης, προσδιορίζοντας τα όρια συνύπαρξης της πολιτιστικής μας ταυτότητας και της εθνικής μας οικονομίας.
Ο ΔΑΚΟΣ ΚΑΙ Η ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ
Αυτές τις μέρες ολοκληρώνεται ή κορυφώνεται η συγκομιδή της ελιάς στα χωριά του Δήμου Τεμπών, μια περιοχή που διεκδικεί το μονοπώλιο της παραγωγής σε επίπεδο νομού Λάρισας. Η ελαιοπαραγωγή αποδεικνύεται κινητήριος μοχλός της τοπικής οικονομίας, αφού σε περιόδους αιχμής η ρευστότητα είναι έντονη σε όλα τα επίπεδα, στα διαμερίσματα που γειτνιάζουν με τις πλαγιές του Κισσάβου, όπως οι Γόννοι, το Συκούριο, το Μακρυχώρι, το Πουρνάρι (σχεδόν μονοκαλλιέργεια), η Ελάτεια στον Δήμο Τεμπών και η ευρύτερη περιοχή της Μελιβοίας στον Δήμο Αγιάς.
Όσον αφορά στη συγκομιδή, αυτή ξεκίνησε τέλη Σεπτεμβρίου για τις πράσινες βρώσιμες ελιές και συνεχίστηκε τον Οκτώβριο για τις κανονικές, ενώ τούτη την περίοδο συγκεντρώνεται το προϊόν που προορίζεται για λάδι. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Ε» προς αυτή την κατεύθυνση θα κινηθεί φέτος η πλειοψηφία της παραγωγής, αφού ο δάκος χτύπησε την ποιότητα της βρώσιμης ελιάς.
Μπορεί οι προσπάθειες της δημοτικής αρχής Τεμπών το προσεχές Σαββατοκύριακο στη διημερίδα να είναι γιορτινές, ωστόσο τα πρόσωπα των παραγωγών είναι σκυθρωπά, καθώς η φετινή χρονιά δεν εξελίχθηκε θετικά γι΄αυτούς. Μπορεί αυτό να ήταν αναμενόμενο, καθώς στην ελιά, όταν σε μία χρονιά σημειώνεται υπερπαραγωγή (όπως πέρυσι) την επόμενη το δέντρο είναι αδύνατο. Φέτος η τύχη γύρισε την πλάτη στους παραγωγή δις. Μία με τις καιρικές συνθήκες που δεν βοήθησαν (ο χειμώνας του 12-13 δεν ήταν σκληρός, όπως θέλει το δέντρο, όπως και η ξηρασία-ανομβρία που καταγράφηκε Αύγουστο-Σεπτέμβριο) και από την άλλη το πρόγραμμα της δακοκτονίας που φέτος δεν εφαρμόστηκε έγκαιρα και σωστά, με αποτέλεσμα να πληγεί ποσοτικά, αλλά κυρίως ποιοτικά η παραγωγή. Σύμφωνα με γεωπόνους της Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης της ΠΕ Λάρισας η φετινή παραγωγή είναι μειωμένη από 30%-60% σε σχέση με την περσινή.
Η ΘΡΕΨΗ ΚΑΙ Η ΛΙΠΑΝΣΗ
Με αφορμή τα παραπάνω, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η εισήγηση του γεωπόνου εδαφολόγου- διευθυντή του Ινστιτούτου Χαρτογράφησης Εδαφών ΕΛΓΟ «ΔΗΜΗΤΡΑ» Χρήστου Τσαντίλα για τη θρέψη και τη λίπανση της ελιάς.
Σύμφωνα με όσα θα υποστηρίξει το Σάββατο ο επιστήμονας, για την επίδραση της θερμοκρασίας στο προϊόν «οι θερμοκρασιακές απαιτήσεις της ελιάς συνοψίζονται στα εξής: Για τη δημιουργία ανθικών καταβολών είναι απαραίτητο κατά τη χειμερινή περίοδο (Ιανουάριο-Φεβρουάριο) η θερμοκρασία να πέφτει στους 10 οC. Με τη μείωση της θερμοκρασίας στα επίπεδα αυτά διακόπτεται ο λήθαργος και σχηματίζονται οι ανθικές καταβολές (vernalization). Μεγαλύτερες θερμοκρασίες των 10 οC κατά τον χειμώνα έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση της καρποφορίας.
Θερμοκρασίες μικρότερες των –10 οC μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές ζημιές στο φυτό. Σε χρονιές που η καρποφορία είναι μεγάλη η αντοχή στους παγετούς μειώνεται σημαντικά.
Παρατεταμένο καλοκαίρι, ηλιόλουστο και θερμό ευνοεί τη συγκέντρωση ελαιολάδου, που παρεμποδίζεται από βροχερό και ομιχλώδη καιρό. Όμως θερμοί κα ξηροί άνεμοι κατά την άνθιση (τέλος Μαΐου – αρχές Ιουνίου) μειώνουν την καρπόδεση ή αυξάνουν την καρπόπτωση.
Υψηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της άνθισης (>28 οC) επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη των ανθέων, την επικονίαση και τη δημιουργία των καρπών.
Σχετικά με την παροχή νερού, εάν το θέρος είναι ξηρό, έστω και αν κατά τον χειμώνα είχαν προηγηθεί ικανοποιητικές βροχοπτώσεις, η ελιά χρειάζεται άρδευση αν και ο ρυθμός διαπνοής της δεν είναι πολύ υψηλός σε σχέση με άλλα δένδρα, όπως π.χ. της αμυγδαλιάς. Συχνότητα άρδευσης μία φορά ανά 4-5 εβδομάδες (ή συχνότερα σε ελαφρά αβαθή εδάφη) θεωρείται ικανοποιητική».
