Παρουσίαση: Δημήτρης Βάλλας
Εξήντα χρόνια λειτουργίας συμπληρώνει φέτος η θρυλική Μοίρα 348 που εδρεύει στην 110 Πτέρυγα Μάχης με μια παρουσία που την θέλει συνδεδεμένη με τα πρώτα αεριωθούμενα πολεμικά αεροσκάφη που εμφανίστηκαν στην Ελλάδα ακόμα από το 1950!
Η Μοίρα που από τα πρώτα Τ-33 πέρασε στα Φάντομ γιορτάζει τα εξηντάχρονά της με επισημότητα και πανηγυρικές εκδηλώσεις την ερχόμενη Παρασκευή στο αεροδρόμιο της 110 Π.Μ που ξεκινούν από τις 9 το πρωί και θα διαρκέσουν μέχρι τη 1 το μεσημέρι και θα είναι ανοιχτές για όλους.
Οι εκδηλώσεις περιλαμβάνουν στατική έκθεση αεροσκαφών της Μοίρας, αεροσκαφών ξένων Μοιρών Τακτικής Αναγνώρισης, έκθεση φωτογραφίας και μοντελισμού καθώς και πτητική επίδειξη.
Διοικητής της Μοίρας «Μάτι», όπως είναι το χαρακτηριστικό της όνομα από το χαρακτηριστικό της έμβλημα με τα δύο μάτια σε πράσινο φόντο, είναι τον τελευταίο χρόνο ο αντισμήναρχος (Ι) Μανώλης Μπουτουρίδης, ένας νεαρός και ικανός αξιωματικός συνεχιστής μιας παλιάς παράδοσης που αγγίζει τα όρια του «θρύλου» για την 348 Μ.Τ.Α και για τα Φάντομ.
ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΩΤΑ Τ-33 ΜΕΧΡΙ ΤΑ ΦΑΝΤΟΜ
Ο Μοίραρχος κάνοντας μια ιστορική αναδρομή θα μας μιλήσει για τα πρώτα βήματα της 348 φθάνοντας μέχρι τις ημέρες μας: «Η αναζήτηση για την ιστορική καταβολή της 348 Μοίρας Τακτικής Αναγνώρισης , θα μας πει, ξεκινά στις αρχές της δεκαετίας του 1950 οπού η είσοδος της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ, το 1952, και η ένταξη των πρώτων αεριωθούμενων αεροσκαφών T-33A και F-84G το 1953 σηματοδότησαν την αρχή της μεγάλης προσπάθειας εκσυγχρονισμού και αναδόμησης της Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας.
Η ανάγκη τότε δημιουργίας ειδικευμένης μονάδας τακτικής αναγνώρισης και συλλογής πληροφοριών λόγω ισχυροποίησης των γειτονικών χωρών ώθησε στις 26 Νοεμβρίου 1953 στην συγκρότηση του 348 Σμήνους Τακτικής Αναγνώρισης με αεροσκάφη F-84G αξιοποιώντας Ιπταμένους Spitfire και Helldiver από τις εμπειροπόλεμες 335 και 336 Μοίρες αντίστοιχα. Το Σμήνος με πρώτο διοικητή τον Υποσμηναγό (Ι) Αλέξανδρο Παπανικολάου επιχειρούσε από την 112 Πτέρυγα Μάχης στην Ελευσίνα και οι αποστολές αναγνώρισης εκτελούνταν με τις φωτομηχανές κατακόρυφης σάρωσης τοποθετημένες στο εμπρός τμήμα της αριστερής δεξαμενής καυσίμου στο ακροπτερύγιο.
Οι φωτομηχανές εφαρμόστηκαν στα αεροσκάφη από τεχνικούς της 335 Μοίρας ύστερα από τις σχετικές οδηγίες της USAF για την αξιοποίηση αεροσκαφών σε αποστολές αναγνώρισης χωρίς περίπλοκες μετασκευές κατά την εμπλοκή στον πόλεμο της Κορέας.
Στις 5 Ιουλίου του 1954 το Σμήνος μεταστάθμευσε στο αεροδρόμιο της Λάρισας, όπου ήδη τον ίδιο χρόνο είχε ιδρυθεί το Μεικτό Αεροφωτογραφικό Κέντρο (ΜΑΦΚ). Στις 5 Μαΐου 1955 το Σμήνος οργανώθηκε σε Μοίρα, εντασσόμενη σαν πλήρες μέλος στις δυνάμεις αναγνώρισης του ΝΑΤΟ (NATO – Recce Forces), ενώ με την απόσυρση των F-84G άρχισε η παραλαβή των νέων εξειδικευμένων αεροσκαφών Lockheed RT-33A. Επρόκειτο για μετασκευασμένα αεροσκάφη T-33A για την κάλυψη των αναγκών αναγνώρισης στις αεροπορίες της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας και των συμμάχων των ΗΠΑ. Οι βασικές διαφορές με τα εκπαιδευτικά Τ-33A ήταν η απάλειψη του πίσω καθίσματος και το τροποποιημένο ρύγχος για την φιλοξενία των φωτογραφικών μηχανών. Το νέο αεροσκάφος έφερε μεγάλες και σύγχρονες για την εποχή φωτογραφικές μηχανές δίνοντας νέα διάσταση στην επιχειρησιακή ευελιξία της Μοίρας. Σταθμός στην ιστορία της 348 Μοίρας Τακτικής Αναγνώρισης είναι ο Αύγουστος του 1956 με την ένταξη των RF-84F Thunderflash και την σταδιακή αποχώρηση των RT-33A, έως την οριστική τους απόσυρση το 1957.
Η αξιοποίηση των Thunderflash κατέστησε την Ελληνική Βασιλική Αεροπορία την πρώτη ανάμεσα στους χρήστες του τύπου που απέκτησαν επιχειρησιακή διαθεσιμότητα. Τα νέα αεροσκάφη ήταν εξοπλισμένα με τρεις φωτομηχανές στο ρύγχος για ημερήσιες αποστολές αναγνώρισης. Πρωτόγνωρη ήταν η δυνατότητα να φωτογραφίζει τους στόχους μεμονωμένα αλλά και με επικάλυψη, καλύπτοντας ολόκληρες περιοχές (μωσαϊκά) από ορίζοντα σε ορίζοντα και με τις τρεις φωτομηχανές ταυτόχρονα αποδίδοντας φωτογραφίες υψηλής ποιότητας. Για την αυτοπροστασία του έφερε τέσσερα πολυβόλα Colt-Browning των 0.50'', ενώ διέθετε αυτόματο πιλότο και σύστημα ανεφοδιασμού εν πτήση. Τα Thunderflash προσέφεραν μοναδικά επιχειρησιακά οφέλη λόγω του εξελιγμένου για την εποχή εξοπλισμού τους αλλά και των επιδόσεων τους. Το Δεκέμβριο του 1956, λόγω έργων στο αεροδρόμιο της Λάρισας, η 348 Μοίρα μετακινήθηκε στην 111 Πτέρυγα Μάχης όπου παρέμεινε μέχρι το Σεπτέμβριο του 1957, οπότε και επέστρεψε στην 110 Πτέρυγα Μάχης συνεχίζοντας το επιχειρησιακό της έργο έως τις ημέρες μας.»
Τα Φάντομ: «Το σημαντικότερο κεφάλαιο στην ιστορία της Μοίρας, συνεχίζει ο κ. Μπουτουρίδης, ανοίγει με την ένταξη των RF-4E Phantom II στην Πολεμική Αεροπορία το Φθινόπωρο του 1978. Το πρώτο Phantom με s/n 77-1761 πάτησε στο διάδρομο της Λάρισας στις 3 Νοεμβρίου 1978 μετά από ταξίδι τριών ημερών από το St.Louis των ΗΠΑ έδρα της κατασκευάστριας εταιρίας McDonnell Douglas. Από τις 17 Οκτωβρίου 1978 είχε συγκροτηθεί το Κλιμάκιο RF-4E με σκοπό την προετοιμασία και οργάνωση της νέας Μοίρας, η οποία και συγκροτήθηκε στις 12 Ιουλίου του 1979 με τα οκτώ νέο-παραληφθέντα RF-4E. Η νέα Μοίρα δεν συγχωνεύθηκε με την παλιά, αλλά υπαγόταν ως ανεξάρτητη Μοίρα στην 110 Πτέρυγα Μάχης, με αρχική αποστολή την εκπαίδευση των νέων Ιπταμένων που μετατέθηκαν από την 348 ΜΤΑ/RF-84F και από άλλες Μοίρες F-4E. H συγχώνευση των δύο Μοιρών έγινε τον Ιούλιο του 1987 σε μία ενιαία 348 Μοίρα Τακτικής Αναγνώρισης, η οποία είχε δύο τύπους αεροσκαφών και κοινή αποστολή την εκτέλεση φωτοαναγνωρίσεων ημέρα και νύχτα. Τον Μάρτιο του 1991 τα αξιόπιστα RF-84F αποσύρθηκαν από την ενεργό δράση, αφού υπηρέτησαν επάξια στους ελληνικούς ουρανούς για 35 ολόκληρα χρόνια. Καθώς ο στόλος των RF-4E ήταν ήδη μειωμένος μετά από τρεις απώλειες, η ανάγκη για ενίσχυση του αριθμού των Phantom ήταν επιτακτική παρά το γεγονός πως οι άοκνες προσπάθειες του τεχνικού προσωπικού κρατούσαν πολύ ψηλά τον δείκτη της διαθεσιμότητας.
Με την κατάρρευση της ΕΣΣΔ και του Ψυχρού Πολέμου, το 1990, και την συνθήκη για μείωση των Συμβατικών Δυνάμεων στην Ευρώπη, η Πολεμική Αεροπορία παρέλαβε από την Luftwaffe 27 RF-4E, με τα πρώτα αεροσκάφη να φθάνουν στην Τανάγρα τον Μάιο του 1993. Είκοσι (20) αεροσκάφη υπέστησαν τις απαραίτητες επιθεωρήσεις στην ΕΑΒ για να ενταχθούν στην δύναμη της 348 Μοίρας και τα υπόλοιπα χρησιμοποιήθηκαν σαν πηγή ανταλλακτικών για την υποστήριξη του τύπου. Το αποκορύφωμα στην ιστορίας της 348 Μοίρας εντοπίζεται στο έτος 2003 οπότε και στον ρόλο της προστέθηκαν οι αποστολές ηλεκτρονικής αναγνώρισης (Electronic Intelligence) με την εισαγωγή ατρακτιδίου προσφέροντας στην Πολεμική Αεροπορία δυνατότητες εντοπισμού εκπομπών ραντάρ και επικοινωνιών».
ΤΟ ΜΑΤΙ!
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της 348 Μοίρας είναι και το σήμα –διακριτικό της που εμπνεύστηκαν και δημιούργησαν οι ίδιοι της οι πιλότοι.
Το έμβλημα της 348 ΜΤΑ παριστάνει ένα πρόσωπο με μάτια που ερευνούν το χώρο. Τα χαρακτηριστικά του προσώπου σχηματίζουν τον αριθμό της Μοίρας και το χαρακτηριστικό κλήσεως είναι «EYES».
Αξίζει να αναφερθεί ότι σε περιόδους κρίσης η 348 Μ.Τ.Α είναι η πρώτη πολεμική Μοίρα που απογειώνεται και η τελευταία που προσγειώνεται, εκτελώντας αποστολές τόσο Τακτικής Αναγνώρισης όσο και Ηλεκτρονικού Πολέμου.
Η 348 ΜΤΑ υποστηρίζει όλους τους κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων στα πλαίσια των αποστολών Επιθετικής Αεροπορικής Υποστήριξης (ΕΑΥ) και Τακτικής Υποστήριξης Ναυτικών Επιχειρήσεων (ΤΑΥΝΕ).
Όσο για τα υπόλοιπα την ερχόμενη Παρασκευή στο αεροδρόμιο όπου και θα δοθεί η ευκαιρία σε όλους μας να δούμε από κοντά τα αεροσκάφη της, αλλά και τους γενναίους πιλότους της που τα στελεχώνουν με καθημερινές πτήσεις όπου το καθήκον τους καλεί...
