Η θυελλώδης και αυθόρμητη συμμετοχή του κρητικού λαού, του λαού που δεν ήταν στρατευμένος, που δεν εκτελούσε διαταγές, που δεν υπηρετούσε προδιαγεγραμμένο στρατιωτικό ή διπλωματικό σχέδιο, που δεν περίμενε αναγνωρίσεις, μετάλλια και διακρίσεις, αποτέλεσε τη δύναμη της Νίκης στη μάχη της Κρήτης. Του λαού που άκουσε τη φωνή της καρδιάς του και την αγανακτισμένη κραυγή των προγόνων του, τη φωνή της μακρόχρονης ιστορίας του, και ξεσηκώθηκε σύσσωμος, αυθόρμητος, χωρίς υπολογισμούς και χωρίς φόβους. Κανείς δεν τον διέταξε, κανείς δεν τον επιστράτευσε.
Αυτό τόνισε χθες, εκ μέρους της διοίκησης του τοπικού συλλόγου Κρητικών, ο Ζαχαρίας Πιτσούλης, που ήταν ο βασικός ομιλητής στην εκδήλωση για την 73η επέτειο από την ιστορική μάχη της Κρήτης. Μιας μάχης που έβαλε τη δική της ανεξίτηλη σφραγίδα στην έκβαση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και πρόσθεσε μία ακόμη λαμπρή σελίδα στην αντιστασιακή δράση του ελληνικού λαού.
Ο κ. Πιτσούλης, μιλώντας στον ιερό ναό του Αγ. Αχιλλίου, μετά τη Θεία Λειτουργία, αναφερόμενος στο ιστορικό και τη σημασία της μάχης, τόνισε μεταξύ άλλων και τα εξής:
... Η ουσία είναι πως σε μια επιχείρηση 10 ημερών οι Γερμανοί έχασαν περισσότερους άνδρες από ό,τι είχαν χάσει στην επιχείρηση κατάληψης της Γιουγκοσλαβίας και της (υπόλοιπης) Ελλάδος μαζί. Ανώτατοι αξιωματικοί της Βέρμαχτ υπολόγισαν επίσης ότι οι Γερμανοί που σκοτώθηκαν στην Κρήτη θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την κατάληψη της Κύπρου, της Συρίας, του Ιράκ και πιθανόν της Περσίας.
Οι Γερμανοί περίμεναν φιέστες υποδοχής και συνάντησαν τον θάνατο. Οι Κρητικοί έπρεπε να πληρώσουν για την αυθάδειά τους. Ήταν ο μισητός εχθρός που αντιστάθηκε με ό,τι μέσο είχε. Ήταν οι άθλιοι αυτοί άνθρωποι με τα μουστάκια και τις βράκες που τσάκισαν την ελίτ του γερμανικού στρατού.
Στις 27 Απριλίου του 1942 ο ραδιοφωνικός σταθμός της Μόσχας μετέδιδε: «..Επολεμήσατε άοπλοι εναντίον πανόπλων και ενικήσατε. Μικροί εναντίον Μεγάλων και επικρατήσατε. Δεν ήτο δυνατόν να γίνει αλλοιώς διότι είσθε Έλληνες. Εκερδίσαμεν χρόνον διά να αμυνθώμεν. Ως Ρώσοι και ως άνθρωποι θα σας ευγνωμονούμεν».
Η σημαία του Χίτλερ κυμάτιζε σε όλο το αιματοβαμμένο νησί. Η κατοχή άρχιζε και μαζί τα φρικαλέα αντίποινα και οι απερίγραπτες ωμότητες των κατακτητών εις βάρος του άμαχου πληθυσμού, με πρώτο θύμα την Κάντανο.
Ήταν τόσο βαρύ το τίμημα της υποταγής της Κρήτης για τους Γερμανούς, που και ο ίδιος ο Χίτλερ, παραδίδοντας το παράσημο του Ιππότη στον κατακτητή της Κρήτης Στρατηγό Στούντεντ, δεν κρατήθηκε και ομολόγησε: «Η Κρήτη απέδειξε ότι οι μεγάλες ημέρες των αλεξιπτωτιστών τέλειωσαν».
ΑΥΘΟΡΜΗΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
Η θυελλώδης και αυθόρμητη συμμετοχή του κρητικού λαού, του λαού που δεν ήταν στρατευμένος, που δεν εκτελούσε διαταγές, που δεν υπηρετούσε προδιαγεγραμμένο στρατιωτικό ή διπλωματικό σχέδιο, που δεν περίμενε αναγνωρίσεις, μετάλλια και διακρίσεις, αποτέλεσε τη δύναμη της Νίκης. Του λαού που άκουσε τη φωνή της καρδιάς του και την αγανακτισμένη κραυγή των προγόνων του, τη φωνή της μακρόχρονης ιστορίας του, και ξεσηκώθηκε σύσσωμος, αυθόρμητος, χωρίς υπολογισμούς και χωρίς φόβους. Κανείς δεν τον διέταξε, κανείς δεν τον επιστράτευσε.
Όταν μετά την υποταγή της Κρήτης ένας Γερμανός ταγματάρχης ρωτούσε αιχμάλωτο Κρητικό παλαίμαχο Στρατηγό, γιατί στην Κρήτη πολέμησαν ενώ σε άλλους τόπους είχαν καταθέσει τα όπλα, εκείνος απάντησε: «Οι Κρήτες είναι ένας λαός πολεμικός που πάντοτε αγωνίστηκε για την ελευθερία του κατά διάφορων κατακτητών, Ρωμαίων, Αράβων, Ενετών, Τούρκων. Όλος ο κόσμος γνωρίζει την ιστορία της Κρήτης. Και οι Γερμανοί έπρεπε να γνωρίζουν ότι οι Κρήτες δεν θα υπετάσσοντο άνευ αγώνος. Άλλωστε, του πρόσθεσε, ακόμα και ο Φύρερ σας στο βιβλίο του «Ο αγών μου» γράφει ότι «Λαός που δεν πολεμά για την ελευθερία του δεν πρέπει να 'χει ελευθερία». Εμείς τι άλλο εκάμαμε παρά να πολεμήσουμε για την ελευθερία μας; και πρέπει να μας συγχαρείτε γι' αυτό, αντί να μας διώκετε».
Αυτή είναι η μόνη αλήθεια, η μόνη πραγματικότητα που ερμηνεύει την κρητική ιστορία και την κρητική ψυχή. Έτσι εξηγείται η περιφρόνηση του θανάτου, το πάθος για την ελευθερία, που είναι ανώτερο και θερμότερο από τον έρωτα της ζωής. Εδώ στην Κρήτη Ελευθερία και Ζωή είναι αξίες φυσικές και απόλυτες, που δεν νοούνται ανεξάρτητες. Συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους. Όταν απειλείται η ελευθερία, η ζωή δεν έχει άλλη επιλογή, παρά μόνο τη μάχη, που είτε σώζει τη ζωή και την ελευθερία, είτε ξεπερνά τον θάνατο με τον θάνατο. Γιατί η ηθική νίκη είναι υπέρβαση του θανάτου, είναι η ίδια η ζωή.
... Στη σύγχρονη εποχή του υλικού ευδαιμονισμού, της ιδιοτέλειας και της αδιαφορίας –κατέληξε ο κ. Πιτσούλης-τέτοιες στάσεις ζωής είναι αναγκαίες να παραμένουν ορόσημα, φωτεινοί φάροι, πνευματικοί ταγοί, καθοδηγητές της ζωής μας, μιας ζωής που πρέπει να διακρίνεται για τον ηρωισμό και την αξιοπρέπεια, έννοιες που καταρρακώθηκαν τα τελευταία χρόνια.
Ας γίνει λοιπόν φωτεινό παράδειγμα στη συνείδησή μας και οδηγός στη πορεία μας και ας γίνουμε μιμητές του έργου τους κι άξιοι συνεχιστές τους, στους χαλεπούς καιρούς που διανύουμε.
Μετά την ομιλία και την επιμνημόσυνη δέηση στον Αγ. Αχίλιο, οι εκπρόσωποι των τοπικών αρχών και τα μέλη του Συλλόγου Κρητικών, κατευθύνθηκαν στο Ηρώο όπου κατατέθηκαν στεφάνια. Μεταξύ άλλων παρέστησαν οι πρόεδροι του Περιφερειακού Συμβουλίου Θεσσαλίας και Δημοτικού Συμβουλίου Λάρισας κ. Γρ. Παπαχαραλάμπους και Σπ. Μπαρμπούτης αντίστοιχα, εκπρόσωποι στρατιωτικών αρχών και πολλοί συμπολίτες.