Κείμενο: Χαρίκλεια Βλαχάκη
Δεν είναι μόνο οι Αθηναίοι που ξαναγυρίζουν στα χωριά τους, ούτε μόνο οι τριαντάρηδες που επιστρέφουν στα πατρικά τους, αλλά και πολλοί Λαρισαίοι οικογενειάρχες της γενιάς του '60 - '70, οι οποίοι, αδυνατώντας να αντεπεξέλθουν στα μηνιαία έξοδα συντήρησης των κατοικιών τους, σφραγίζουν προσωρινά τις πόρτες τους κι αναζητούν στέγη κοντά σε συγγενείς.
Στα καλά χρόνια του καπιταλισμού - τότε που ακόμη λεφτά υπήρχαν - οι δουλειές πήγαιναν καλά, οι τράπεζες βοηθούσαν και η κοινωνία ευημερούσε. Στους δρόμους κυκλοφορούσαν μεγάλα αυτοκίνητα, ο κόσμος αγόραζε μεγάλα σπίτια, έπαιρνε μεγάλα δάνεια και έκανε μεγαλεπήβολα σχέδια, για την οικογένεια, για την επιχείρηση, για το μέλλον.
Ηγγικεν όμως η ώρα που το γιγάντιο μπαλόνι ξεφούσκωσε, αφήνοντας πίσω του μεγάλα χρέη και πολυτελείς κατοικίες, με υπέρογκα και κυρίως δυσβάσταχτα έξοδα για τη δόση, για τα κοινόχρηστα, τη θέρμανση, το χαράτσι. Σπίτια τα οποία αρκετοί Λαρισαίοι, αποφάσισαν να κλειδώσουν, μετακομίζοντας είτε σε μικρότερα, είτε σε συγγενικά.
Οι περιπτώσεις είναι τόσες, όσες ακριβώς χρειάζεται για να καταδειχθεί ότι δεν είναι μόνο οι πινακίδες των Ι.Χ. από τις οποίες προσπαθούμε να απαλλαγούμε. Η κ. Δήμητρα είναι ελεύθερη επαγγελματίας με ένα - μέχρι πρότινος- αξιοπρεπές ετήσιο εισόδημα που της εξασφάλιζε ένα πολύ καλό επίπεδο διαβίωσης. Όπως όλοι σχεδόν οι Έλληνες, πριν λίγα χρόνια προχώρησε στην αγορά μιας κατοικίας 120 και πλέον τετραγωνικών, με στεγαστικό δάνειο. Για εκείνη- όπως και όλους σχεδόν τους Ελληνες- δεν ήταν απλά ένα σπίτι, αλλά μια παρακαταθήκη για το παιδί της. Στις δόσεις ήταν πάντα συνεπής, φρόντιζε μάλιστα πολλές φορές να καταθέτει τα διπλάσια τοκοχρεολύσια, με αποτέλεσμα να έχει αποπληρώσει μεγάλο μέρος του δανείου της.
Όπως φαίνεται όμως αυτό δεν ήταν αρκετό καθώς σήμερα, που τα έσοδα από την εργασία της είναι κατά πολύ μειωμένα, αδυνατεί να αντεπεξέλθει στις διαρκώς αυξανόμενες απαιτήσεις συντήρησης μιας μεγάλης κατοικίας, ξεκινώντας από τη θέρμανση μέχρι την εφορία. "Μετακομίσαμε, θα πει, σε συγγενικό σπίτι. Ήταν αδύνατο να φέρω βόλτα τα 120 τετραγωνικά, έχοντας μάλιστα να συντηρήσω και το σπίτι της κόρης μου που σπουδάζει σε άλλη πόλη. Στην αρχή έκοψα τη θέρμανση. Όχι μόνο εγώ δηλαδή, όλη η πολυκατοικία, καθώς δεν υπήρχαν χρήματα για πετρέλαιο. Ακόμη και έτσι όμως τα κοινόχρηστα που αναλογούν στα χιλιοστά μου, ήταν επίσης πολλά. Μετά έκοψα το σταθερό τηλέφωνο εξοικονομώντας γύρω στα 50 ευρώ το δίμηνο, ποσό με το οποίο συμπλήρωνα τα έξοδα για τη ΔΕΗ και το χαράτσι. Έχοντας να πληρώσω ΦΑΠ, εκκαθάριση φόρου, τέλη κυκλοφορίας και άλλες υποχρεώσεις, αποφάσισα στα μέσα του 2013 να μετακομίσω σε συγγενικό σπίτι. Διέκοψα τη σύνδεση με τη ΔΕΗ και τη ΔΕΥΑΛ και σήμερα πληρώνω μόνο κοινόχρηστα και φυσικά το χαράτσι. Με τα χρήματα που εξοικονομώ συμβάλλω στα καθημερινά έξοδα του σπιτιού που με φιλοξενεί προς το παρόν".
Όμοια περίπτωση και αυτή του κ. Κώστα που "έκλεισε" τη μεζονέτα στην οποία διέμενε και μετακόμισε στο πατρικό σπίτι στο χωριό μαζί με τη γυναίκα του και την κόρη του. Στην ίδια κατεύθυνση κινήθηκε και νεαρό ζευγάρι Λαρισαίων με δύο μικρά παιδιά, που στην αρχή της κρίσης και έχοντας ένα αβέβαιο επαγγελματικό μέλλον, αποφάσισε να αφήσει τα πολλά τετραγωνικά και επένδυσε τις οικονομίες του για να ανακαινίσει μια παλιά ιδιόκτητη κατοικία 70 τετραγωνικών. Αποκλειστικά με προσωπική εργασία, το σπίτι διαμορφώθηκε κατάλληλα και με γούστο, ώστε να εξυπηρετεί τις ανάγκες της οικογένειας. "Στην αρχή, σημειώνουν, τα πράγματα ήταν δύσκολα καθώς έπρεπε να προσαρμοστούμε σε νέες συνθήκες, σε λιγότερο χώρο αλλά και να εξηγήσουμε στα παιδιά τους λόγους αυτής της αλλαγής, με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορέσουν να την αποδεχθούν ως μια φυσιολογική διαδικασία".
Το ίδιο έκαναν και πολλοί τριαντάρηδες που βλέποντας τον μισθό τους να περικόπτεται δραματικά, επέστρεψαν στο εφηβικό τους δωμάτιο, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα την ανάγκη τους για ανεξαρτησία.
Η ΚΡΙΣΗ ΜΑΣ ΦΕΡΝΕΙ ΠΙΟ ΚΟΝΤΑ
Τι σημαίνει όμως στην πράξη αυτή η αλλαγή; Καταρχήν ένα "ξεβόλεμα", θα πουν οι συνομιλητές μας, από συνήθειες, πρακτικές και πράγματα τα οποία μέχρι πρότινος θεωρούνταν δεδομένα, με τα αρνητικά και τα θετικά που αυτό συνεπάγεται. Κυρίως όμως είναι μια εναλλακτική λύση- καθώς υπάρχουν οικογένειες που δεν έχουν ούτε αυτή - η οποία υπαγορεύεται από την οικονομική δυστοκία. Σαφώς ο τρόπος που το βλέπει ο καθένας είναι διαφορετικός, και εξαρτάται από το τι και πόσο είσαι διατεθειμένος να αλλάξεις.
"Δεν θα σας πω, ότι ήταν εύκολο ή ιδανικό, στην περίπτωσή μας όμως, αυτό που κρατάμε είναι ότι μετά από πολλά χρόνια μακριά, βρεθήκαμε και πάλι κοντά στους παππούδες και βλέπουμε πως αυτή η ιδιότυπη συγκατοίκηση τους γεμίζει πραγματικά με χαρά, σημειώνει ο κ. Κώστας. Έχουν συντροφιά, έχουν ανθρώπους να φροντίζουν, έχουν τα παιδιά και τα εγγόνια τους πλάι τους. Και πρακτικά όμως αυτό μας διευκολύνει. Αφήνοντας τα παιδιά στη γιαγιά, η γυναίκα μου μπόρεσε να βρει μια δουλειά, χωρίς να ανησυχεί για το πού είναι ή αν έχουν φάει. Χρειαζόμαστε λιγότερα ψώνια στο σούπερ- μάρκετ, πληρώνουμε λιγότερους λογαριασμούς, ενώ στη φωτιά μπαίνει μια κατσαρόλα, που σημαίνει μεγαλύτερη οικονομία. Σαφώς πρόκειται για λύση ανάγκης. Σε μια κοινωνία όμως που αλλάζει, με την ελπίδα όλων προς το καλύτερο, εκτός από αισιόδοξοι θα πρέπει να είμαστε και διατεθειμένοι για υποχωρήσεις", καταλήγει ο ίδιος.
