Προκλητικές έρευνες για υδρογονάνθρακες στο Αιγαίο

ΚΥΠ για ΚΥΠΡΙΑΚΟ

Από το τουρκικό υδατογραφικό σκάφος Candarli - Η Συνθήκη της Γενεύης και οι ενστάσεις της αντιπολίτευσης

Η τουρκική κυβέρνηση προωθεί νομοσχέδιο για έρευνες στο Αιγαίο κατά παράβαση της Συνθήκης της Γενεύης (1958) και εκβιάζει τη Γερουσία που ελέγχεται από την αντιπολίτευση ότι εάν δεν ψηφιστεί το νομοσχέδιο, η μόνη νομική βάσις θα παραμείνει η Συνθήκη της Γενεύης, η οποία ευνοεί την Ελλάδα, ενώ είναι αποφασισμένη να στείλει στο Αιγαίο το Candarli, ακόμη και χωρίς την ψήφιση του νομοσχεδίου, γεγονός που θα εξασθενήσει τη δύναμή της.

Από τα πρόσφατα αποχαρακτηρισμένα αρχεία της ΚΥΠ σε συνδυασμό με τις πληροφορίες από τα αρχεία του Λευκού Οίκου, με τα κρίσιμα σημεία που εντόπισε ο στρατηγικός αναλυτής Ν. Λυγερός, PhD.94972 - Σημειώσεις του Ν. Λυγερού πάνω στο ΗΜΕΡΗΣΙΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ Κ.Υ.Π. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΕΠΙ ΚΥΠΡΟΥ – ΤΟΥΡΚΙΑΣ /10 Ιουλίου 1974
ΑΠΟΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΗΚΕ: Φ.072/20/107050/06-11-2024
ΚΥΠ/Α’ ΚΛΑΔΟΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟΝ
0- 220698 α.α.α. ()
ΗΜΕΡΗΣΙΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ
ΕΠΙ ΚΥΠΡΟΥ-ΤΟΥΡΚΙΑΣ
Της 10ης Ιουλίου 1974
Από 090800 μέχρι 100800/7/1974ΚΥΠΡΟΣ 1. Πολιτική κατάστασις α. Ενδοκυπριακαί συνομιλίαι {…}. Επίσης, ο Κληρίδης μετά την συνάντησιν ανέφερεν ότι κατ’ αυτήν έγινε ανασκόπησις της μέχρι τούδε επιτελεσθείσης εργασίας, συνεζητήθησαν θέματα διαδικασίας και καθωρίσθη η συνέχισις του προγράμματος εργασίας, το οποίον προβλέπει την συνέχισιν της εργασίας των δύο εμπειρογνωμόνων, οίτινες κατά την συνάντησιν της 16/7/74 θα ενημερώσουν τους συνομιλητάς επί της προόδου ην εσημείωσαν επί του θέματος της Τοπικής Διοικήσεως. Σχόλιον {…}. ΤΟΥΡΚΙΑ 2.- Πολιτική κατάστασις. Εσωτερική Κατάστασις Νομοσχέδιον περί Εκμεταλλεύσεως θαλάσσης ανεφέρθη ότι η Τουρκία θ’ αντιμετωπίση νομικάς δυσχέρειας εάν το νομοσχέδιον περί εκμεταλλεύσεως της θαλάσσης, το οποίον εψηφίσθη υπό της Βουλής, δεν ψηφισθή υπό της Γερουσίας. Διά τα ανωτέρω ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής εδήλωσεν ότι και εις περίπτωσιν μη ψηφίσεως του νομοσχεδίου, η Τουρκία δύναται ν’ αποστείλη εις το Αιγαίον το «Τσανταρλί», αλλά εξασθενίζει την κυβέρνησιν εις την κρίσιμον περίοδον και η μόνη νομική βάσις θα παραμείνη η Συνθήκη της Γενεύης του 1958. {…} Σχόλιον. Η Τουρκική κυβέρνησις γνωρίζουσα ότι η Γερουσία ελέγχεται υπό της αντιπολιτεύσεως, εκβιάζει την κατάστασιν ίνα ψηφισθή το ανωτέρω νομοσχέδιον, υποστηρίζουσα ότι εάν δεν ψηφισθή τούτο η μόνη νομική βάσις θα παραμείνη η Συνθήκη της Γενεύης, ήτις ευνοεί την Ελλάδα. Πρόκειται περί νέας προσπαθείας της Τουρκίας όπως καλύψη νομικώς τας απόψεις της περί υφαλοκρηπίδoς. 3. Στρατιωτική κατάστασις. α. {…} Σχόλιον. Πρώτη πληροφορία περί μεταφοράς ενός Συντάγματος της Μεραρχίας εις Κεσσάνην. Το θέμα παρακολουθείται. Πιθανώς να πρόκειται περί του 46 Σ.Π., το οποίο μετεκινήθη τελευταίως από ΚΑΛΛΙΠΟΛΕΩΣ εις ΚΕΣΣΑΝΗΝ {…}.
Πηγή: https://lygeros.org/94972-gr/.
Σημειώσεις αναφορικά με την πρώτη Συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (Γενεύη 1958): Στις 29 Απριλίου 1958, όπως αναφέρεται στο τελικό πρακτικό της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (A/CONF.13/L.58, 1958), η Διάσκεψη άνοιξε για υπογραφή τέσσερις συνθήκες και ένα προαιρετικό πρωτόκολλο: τη Συνθήκη για τα χωρικά ύδατα και την Αιγιαλίτιδα ζώνη, τη Συνθήκη για την Ανοικτή Θάλασσα, τη Συνθήκη για την Αλιεία και τη Διατήρηση των Βιολογικών Πόρων της Ανοικτής Θάλασσας και τη Συνθήκη για την Υφαλοκρηπίδα (Plateau Continental), καθώς και το Προαιρετικό Πρωτόκολλο για την Υποχρεωτική Διευθέτηση των Διαφορών. Στο άρθρο 1 εδ. α’ καθορίζεται ο νομικός ορισμός της υφαλοκρηπίδας και η έννοια των κυριαρχικών δικαιωμάτων του παράκτιου κράτους ως αποκλειστικών δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης, ενώ σύμφωνα με το άρθρο 6 (1) και (2) ελλείψει συμφωνίας τα κράτη έπρεπε να ρυθμίσουν την οριοθέτηση με βάση την αρχή της ίσης απόστασης. Η έναρξη της διαφοράς μεταξύ Ελλάδας Τουρκίας άρχισε την 1/11/1973 με τη δημοσίευση στον τουρκικό Τύπο απόφασης με την οποία εκχωρούνταν στην τουρκική εταιρεία πετρελαίων (ΤΡΑΟ) άδειες έρευνας για τον εντοπισμό κοιτασμάτων υδρογονανθράκων σε 26 περιοχές της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου. Οι δύο χώρες αντάλλαξαν ρηματικές διακοινώσεις και στις 4/7/1974 η Τουρκία απέρριψε τις διαμαρτυρίες της Ελλάδας για την πλεύση του τουρκικού υδατογραφικού σκάφους Candarli, συνοδευόμενου από 32 τουρκικά πολεμικά πλοία στην υφαλοκρηπίδα των ελληνικών νησιών. Δήλωσε, μάλιστα, ότι οι έρευνες θα συνεχιστούν, ενώ στις 18/7/1974 δημοσίευσε σε τουρκική επίσημη εφημερίδα απόφαση της κυβέρνησης με χάρτη, με βάση την οποία παραχωρούνται νέες άδειες έρευνας για υδρογονάνθρακες σε τμήματα του Νοτίου Αιγαίου, δυτικά των Δωδεκανήσων και σε περιοχή νοτιοανατολικά της Ρόδου.
Πηγή: Κ. ΙΩΑΝΝΟΥ-Α.ΣΤΡΑΤΗ, Εκδόσεις Σάκκουλα, 2000.