Λύση «σφουγγάρι» στη διαχείριση νερού

* ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΕ ΧΘΕΣ ΣΤΗ ΛΑΡΙΣΑ *ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Η εναρκτήρια συνάντηση του νέου προγράμματος «Horizon Europe Sponge Works: Συνδημιουργία και ανάπτυξη τοπίων σπόγγου με τη χρήση μέτρων φυσικής συγκράτησης νερού και βιώσιμης διαχείρισης» πραγματοποιήθηκε χθες το πρωί στο ξενοδοχείο «Imperial».
Σκοπός της συνάντησης ήταν η παρουσίαση των δράσεων του προγράμματος σε τοπικό επίπεδο, η ανταλλαγή απόψεων, καθώς και η αναλυτική καταγραφή των διαφορετικών βαθμίδων και πλαισίων διακυβέρνησης για την εφαρμογή τους.

Όπως έγινε γνωστό κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης το εν λόγω πρόγραμμα θα εφαρμόσει για πρώτη φορά στην Ελλάδα αποτελεσματικές, οικονομικά εφικτές και χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς ολοκληρωμένες προσεγγίσεις και βιώσιμες λύσεις, που θα ενισχύουν τις φυσικές λειτουργίες “σπόγγου” σε διασυνδεδεμένα συστήματα επιφανειακών-υπόγειων υδατικών πόρων και εδαφών, σε μεγάλη κλίμακα.
Συγκεκριμένα, οι παρεμβάσεις του προγράμματος θα πραγματοποιηθούν σε περισσότερα από 200 σημεία στην πεδιάδα της Αγιάς σε συνεργασία με τον Δήμο Αγιάς, στη Μελιβοία σε συνεργασία με τον Συνεταιρισμό Μελιβοίας, στην Καρδίτσα σε συνεργασία με τον ΤΟΕΒ Ταυρωπού, και στην κοίτη του Ληθαίου σε συνεργασία με τον Δήμο Τρικκαίων (e-trikala αναπτυξιακή).
Στο περιθώριο της εκδήλωσης ο διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Εδαφοϋδατικών Πόρων του ΕΛΓΟ «Δήμητρα» κ. Ανδρέας Παναγόπουλος εξήγησε πως το έργο αποτελεί προσπάθεια εφαρμογής λύσεων σπόγγου, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας και αναλυτικότερα τόνισε τα εξής «Οι λύσεις αυτές φιλοδοξούν να αναπαράξουν αυτό που η φύση κάνει μέσω των σφουγγαριών.
Δηλαδή να συγκρατήσει νερό και να το αποδώσει στην περίοδο που χρειαζόμαστε, στην περίοδο ξηρασίας αποφεύγοντας έτσι τα φαινόμενα της πλημμύρας και της ξηρασίας.
Στην περιοχή της Θεσσαλίας το έργο θα εφαρμοστεί από τέσσερις φορείς. Τον ΤΟΕΒ Ταυρωπού, την αναπτυξιακή Τρικάλων, τον Δήμο Αγιάς και τον συνεταιρισμό Μελιβοίας.
Στις δράσεις αυτές φιλοδοξούμε μέσω των απλών πρακτικών σε επίπεδο χωραφιού να αποφύγουμε τη χρήση αγροχημικών και να πάμε σε καθαρά μηχανική κατεργασία των αγρών.
Να πάμε σε ελεγχόμενη άρδευση για να ελέγχουμε και να διαχειριστούμε καλά την εδαφική υγρασία και θα ανακατασκευάσουμε κάποιους αναβαθμούς για να αποφύγουμε τη διάβρωση των εδαφών στις ορεινές περιοχές.
Παράλληλα στην κοίτη του Ληθαίου θα γίνουν κάποιες παρεμβάσεις για να θωρακίσουμε την περιοχή από τις πλημμύρες.
Τέλος σε κάποιους από τους αγρούς του ΤΟΕΒ Ταυρωπού θα γίνουν περιμετρικές ζώνες προστασίας προκειμένου να περιορίσουμε την απορροή και άρα τη διάχυση των ρύπων και τη διάβρωση των εδαφών. Ο στόχος μας είναι ο κάθε παραγωγός να μπει σ’ αυτό το πρόγραμμα.
Να το εφαρμόσει, να δει τα οφέλη του και σιγά – σιγά όλη η Θεσσαλία να γίνει κοινωνός αυτών των μέτρων προκειμένου και να εφαρμοστούν για το όφελος του ίδιου του χωραφιού και τη μείωση του κόστους παραγωγής».
Ο αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Δημήτρης Τσέτσιλας δήλωσε πως με αυτόν τον τρόπο, μαθαίνουν καλύτερα οι αγρότες να κάνουν διαχείριση του νερού που χάνεται, καθώς όπως τόνισε, «έχουμε νιώσει την κλιματική αλλαγή μέσω Ιανού και Ντάνιελ. Ό,τι γίνεται με στόχο να κερδίσουμε το νερό είναι πολύ σωστό».
Επίσης πρόσθεσε πως θα δείξουν στους αγρότες, πώς μπορούν να φτάνουν στα αποτελέσματα που θέλουν, χωρίς να ξοδεύουν το νερό και συμπλήρωσε «Το νερό το χρειαζόμαστε και πρέπει να αλλάξουμε νοοτροπία στη χώρα. Δεν μπορεί να περνάει τόσο πολύ νερό με τις βροχές και να πάει στη θάλασσα χωρίς να μας μένει τίποτα.
Δεν μιλάμε για τα μεγάλα έργα των φραγμάτων, αλλά για το γεγονός πως οι αγρότες μας πρέπει να μπούνε σε μια άλλη νοοτροπία μέσα από αυτές τις διαδικασίες. Είναι πραγματικά ένα πολύ καλό πρόγραμμα που γίνεται και μπράβο σε όλους τους δήμους που μπαίνουν σε αυτό. Να κρατάμε το νερό μέσω σφουγγαριών και να δίνουμε όταν χρειάζεται».
Ο πρόεδρος του ΤΟΕΒ Ταυρωπού Καρδίτσας κ. Αθ. Μαρκινός σημείωσε «θα δοκιμάσουμε νέες μεθόδους στα χωράφια για να μπορέσουμε να συγκρατούμε περισσότερο νερό και να έχουμε αποθέματα για να βοηθήσουμε τις καλλιέργειες των παραγωγών. Στόχος είναι να μειώσουμε και τον κίνδυνο πλημμυρών στην περιοχή μας, καθώς με τους τρόπους που επιδιώκει το πρόγραμμα θέλουμε να κάνουμε τα χωράφια μας να έχουν μεγαλύτερη απορροφητικότητα.
Έχουμε αντιμετωπίσει έντονα προβλήματα το τελευταίο διάστημα και η Θεσσαλία είναι ευαίσθητη και γι’ αυτό οφείλουμε όλοι να κάνουμε ότι καλύτερο μπορούμε».
ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ
Να σημειωθεί πως σήμερα Πέμπτη 28 Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί επιστημονική επίσκεψη πεδίου και στις τέσσερις περιοχές εφαρμογής.
Η εφαρμογή στη λεκάνη του Πηνειού συντονίζεται από την επιστημονική ομάδα του Ινστιτούτου Εδαφοϋδατικών Πόρων του ΕΛΓΟ-Δήμητρα στην οποία μετέχει ομάδα του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών του ίδιου οργανισμού, με τη συνεργασία του WWF Ελλάς, ενώ οι Έλληνες εταίροι υλοποίησης είναι: Αγροτικός Συνεταιρισμός Παραγωγής Εμπορίας Μεταποίησης Φρούτων και Κάστανων Μελιβοίας «Η Αθανάτη», Δήμος Αγιάς, Αναπτυξιακή Εταιρεία Δήμου Τρικκαίων e-trikala, Τοπικός Οργανισμός Εγγείων Βελτιώσεων Ταυρωπού Καρδίτσας, GlobalWaterPartnership-Mediterranean (GWP-Med), PasecoSpLtd.
Επίσης τονίστηκε πως σημαντικό ρόλο στήριξης του εγχειρήματος μέσω της ενεργούς τους συμμετοχής έχουν και οι εταίροι γνώσης που είναι: Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γενική Διεύθυνση Υδάτων, Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας, Διεύθυνση Υδάτων και Περιφέρεια Θεσσαλίας.
Τέλος σημειώθηκε πως το έργο θα διαρκέσει έως τον Αύγουστο 2028 και έχει προϋπολογισμό 15 εκατομμύρια ευρώ από τα οποία τα 5 εκατομμύρια επενδύονται στην Ελλάδα.
Κ.ΓΚΙΑΣΤΑΣ